مذاکرات دارالشورای کبری
یکشنبه هشتم شوال ۱۳۲۴ [۳ آذر ۱۲۸۵]
پس از حضور وکلا
صدیق حضرت در باب کمیسیون ترتیب دفتر مجلس، مذاکره و یادآوری کردند.
پس از مقاولات، مقرر شد که اجزاء کمیسیون از روز سه شنبه حاضر شوند.
رئیس از حاج سید محمد، از حضور حضرات تجار استفسار کردند. ایشان جواب دادند که حضرات فعلا در تلگرافخانه با اصفهان و شیراز و تبریز، در تشکیل بانک ملی، مشغول مخابره و مذاکرات هستند و فقط جواب مساعد صحیحی که رسیده از تبریز است و خوبست از طرف آقایان علما بتمام ولایات مخابره شود که در خصوص تأسیس بانک ملی همراهی و مساعدات لازمه بکنند.
اعلان تشکیل بانک هم امروز به چاپخانه داده شده.
(ترتیب این بانک و انتظامات داخلی و ترتیب تشکیل آن را پس از تحقیق از موسسین محترم منتشر مینماییم.)
آقا میرزا محمود کتابفروش، در خصوص لزوم روزنامه مجلس و طبع آن، عنوانات کردند.
رئیس اظهار کردند: امتیاز روزنامه به اسم مجلس، به آقامیرزا محسن داده شده؛ امروز هم به چاپخانه فرستاده میشود.
(در خصوص چند نفر باقیمانده وکلای مرکزی طهران، مذاکرات بمیان آمد).
رئیس گفتند: مشغول هستیم که بطوری شروع به انتخاب و تعیین آنها بکنیم که دیگر مورد ایراد مردم نباشد.
مدتی در خصوص مطالبه نظامنامه اساسی، مذاکرات در میان بود. در این باب بعضی از وکلا، خاصه (حاج محمد تقی) و (حاج سید ابراهیم) [و آقا سید حسین] خیلی سختی کردند. از جواب بعضی از وکلا استفاده میشد که از جانب دولت در این خصوص، مماطله و مداهنه میشود. بالاخره مقرر شد که از طرف آقایان علما در این خصوص شرحی نوشته و مطالبه شود؛ چنانچه سابقا در باره نظامنامه انتخابات، نوشته و نظامنامه را گرفتند. [کاغذ مزبور نوشته و فرستاده شد].
در باب اجتماع و تظلم صیادان و تحصن آنها در تلگرافخانه انزلی و ترتیب و قرارنامه لیازانوف، مقاولات در میان آمد.
رئیس گفتند: هنوز جواب از وزارت خارجه نرسیده، لیکن خودم شخصا چندی مباشر و متصدی این عمل بوده‌ام. سابقا قرارنامه آن در آخر پنج سال تجدید میشد، حالا میگویند ۲۴ و ۲۰ و ۶۱ و ۱۰ سال مدت اجاره و قرارنامه آن تعیین شده است.
در این خصوص مقرر شد منتظر وصول جواب از وزارت خارجه باشند.
امروز سعدالدوله و حاجی سید نصرالله و وکیل الرعایای همدانی حاضر نبودند و وکلا هم قدری دیر به مجلس حاضر شدند.