روز شنبه سویم محرم الحرام ١٣٢۵ – [۱۲۸۵/۱۱/۲۶]
امروز مجلس تعطیل بود، ولی عده[ای] از وکلا در خانه صنیع الدوله، مشغول نوشتن و ترجمه قوانین بلدیه و عدلیه و سایر نظامنامهها می باشند.
در مجالس روضه هم امری فوق العاده اتفاق نیفتاده است. حاجی میرزا نصرالله ملک المتکلمین و آقا سیدجمال از عدالت و حریت سخن می رانند و بنا هست فردا مجلس مفتوح، و تکلیف تعطیل ایام عزا معلوم گردد.
لایحه از طرف جناب حجه الاسلام آقای آخوند ملامحمدکاظم خراسانی از نجف اشرف بعنوان مجلس نوشتهاند که صورت آن امروز به ما رسید، که درج نمائیم و هذا صورته:
رقعه جناب حجه الاسلام آقای آخوند محمدکاظم خراسانی مد ظله به عنوان مجلس شورای ملی
بسم اللّٰه الرحمن الرحیم
به مجلس شورای ملی، شیدالله تعالی ارکانه
بعداز اهداء ثناء و تحیت و اداء مراسم تبریک و تهنیت معروض می دارد،
در این موقع گرامی که بحمدالله تعالی و حسن عنایته و به توجهات مقدسه حضرت حجه عصر ارواحنا فداه، پریشانیها و ویرانیهای ناشیه از استبدادات و قصر انظار به اغراض شخصیه و اغماض از مصالح نوعیه را نوبت به پایان و به اقتضای کمال دینپروری و خلوص نیت ذات اقدس شاهانه ادام اللّٰه تعالی سلطانه، و سعادت این عهد فرخنده که پاینده باد قلب مبارک همایونی که (بین أصبعی الرحمن است) به عقد این مجلس خجسته که نخستین مرحله ترقی است منعطف فرمودند، لازم دانسته پس از قیام به وظایف دعاگوئی آن ذات اقدس اعلی و اداء شکر آن مواهب عظمی، به مراسم تبریک مبادرت نموده به مقتضای کریمه مبارکه (فان الذکری تنفع المؤمنین) محض مزید تذکر معروض دارد که این اساس بزرگ که (بعداللتیاواللتی) به عهده کفایت آن دینداران با دیانت و دولتخواهان با غیرت سپرده شده، مفتاح سربلندی دین و دولت و پایه قوت و شوکت و استغنا از اجانب و آبادانی مملکت است.
والله ملل و دول عالم در این موقع نگران حال مایند تا از این اتفاق ملی و مجلس شوری که آخرین علاج امراض مزمنه مهلکه است، چه نتیجه گیریم و چنانچه بعون اللّٰه تعالی و حسن تأییده در این مرحله بطوری که باید قدم برداریم امیداست که ان شاء اللٰه تعالی از مهالک نجات و عماً قریب با همگنان همعنان گردیم؛ و بالعکس اگر خدای نخواسته باز هم اغراض شخصیه منظور و جلوگیر باشد امکان استعدادی خود را باطل و عرض و ناموسمان را بر باد داده و انگشتنمای ملل و دول و مصداق (تخافون ان یتخطفکم الناس) خواهیم بود، اعاذنا اللّٰه تعالی من ذلک.
حالا که برای اصلاح مفاسد و تکمیل نواقص، آزادی مرحمت فرمودند ان شاءالله هیچ دقیقه را فروگذار نفرمودهاند. قوانین محکمه دین مبین را که ناموس اکبر و از اعظم اسباب ترقی و نفوذ و فقط رسمی از آن باقی است، صحیحاً به موقع اجرا و مصالح دولت و انتظامات مملکت را بر وجه احسن و نظام اتقن مرتب و ابواب استبدادات و تعدیات و حیف و میل و خائنانی که خانه ملت را چنین ویران و روزگار دولت ابدآیت را که حارس دین و مایه شرفمان است، به این درجه منتهی و زیر بار این مبلغ خطیر قرض از اجانب نموده، بکلی مسدود و اسباب تخلص از ذمت این قرض و صرف دخل دولت در مصالح لازمه و استعدادات موجه قوت و شوکت که اول قدم ترقی است، ترتیبات صحیحه فراهم و مقدمات استغناء از اجانب که مایه ثروت و مکنت و تخلیص از فقر و ذلت و به مزید معونه و همدستی متمکنین از ابناء وطن و اطمینان آنها به عدم تلف و عنوان اموال موقوف است، به افکار ثاقبه و تدابیر حکیمانه، تدریجاً مهیا و صرف جهد و بذل مهجه خواهند فرمود. ان شاءالله تعالی
و الثقه بالله تعالی و بولی امره صلوات اللّٰه علیه و علی آبائه الطاهرین.
والسلام علیکم ورحمه اللّٰه وبرکاته.
(الاحقر الجانی محمد کاظم الخراسانی)