تلگراف محمدعلی شاه در جواب علمای اعلام نجف

تاریخ تصویب: ۱۲۸۷/۰۷/۲۷
تاریخ انتشار: ۱۲۸۷/۰۷/۲۶
اطلاعات بیشتر:

– نقل از: ناظم الاسلام کرمانی، تاریخ بیداری ایرانیان، چ ۱۳۵۷، بخش دوم، ص ۲۲۷

صورت تلگراف اعلیحضرت همایونی به علماء اعلام نجف

جنابان حجج ثلاثة اسلام سلمهم اللّٰه تعالی،
تلگراف آن جنابان به توسط وزیر اعظم از ملاحظه ما گذشت و زائدالوصف موجب حیرت و تعجب از اندازه اطلاعات آن جنابان شد، که هنوز استحضار ایشان با مفاسد خیالات دشمنان دین و دولت تصادف نکرده است، با آنکه طبقات اهل ایران از علماء ربانیین که حقیقةً پاسبانان اسلام و مسلمین می‌باشند، با سلسله تجار و اصناف و سکنه قرا و ایلات صحراگرد و بیابان‌نورد، عموماً از این وضع مستحدث مشمئز و از لفظ مشروطه متنفر شدند، و به رأی العین دیدند که مجاری این عنوان نوظهور برخلاف مذهب جعفری و عقاید و قواعد شیعه اثنی‌عشری است، و سیره ما را در مساعداتی که می کردیم مورد اعتراض قرار داده، آن قدر عرایض تظلم و شکوی به توسط تلگراف و پست، از اطراف ممالک محروسه به دربار وصول بخشید که فی الحقیقه دیدیم ایران ضجه واحده شده است.
حضرت مالک‌الملوک، جل شأنه و عظم سلطانه، چون [به] مشیت خاصه، خودمان را بر اریکه سلطنت موروث پدران تاجدار انارالله برهانهم، اختصاص بخشیده و سعادت سی کرور شیعیان امیرالمؤمنین (ع) را از ما خواسته است، اگر ما در اجرای آنچه خیر و مصلحت دین و دنیای آن ودایع الهیه است، غفلت نمائیم، البته به خدای خود خیانت کرده خواهیم بود. شهدالله تعالی که ما بالحس والعیان، دیدیم که اگر بیش از این با بدعت مزدکی‌مذهبان ایران همراهی کنیم و از اجابت روحانیین مملکت و اغاثه طبقات رعیت تغافل نمائیم، عصر ما تاریخ انقراض دین و دولت، هر دو خواهد بود. قسم به خاک پای مبارک شاهنشاه زمین و زمان، امام عصر عجل اللّٰه فرجه، که ما خودمان را به واسطه این اقدام ملوکانه، در حضور صاحب شرع، مستوجب اجر مجاهدین و مجدّد دین می دانیم.

از جمله شواهد صادقانه این مقال، رشته اسناد و خطوط است که از رؤساء این فرقه فاسده مفسده به دست آمده، و در دستگاه جهان‌پناه ضبط است. بحمدالله امروز مملکت در کمال انتظام، و اهالی در نهایت راحت است. وجوه علماء و حجج اسلام و عموم اعیان و معاریف، همه‌روزه با برق و برید، عرض دعاگویی و تشکرات می‌نمایند، و از برای این حیو‌ة [حیات] ثانوی و عمر مستأنف، بشارت می‌دهند. ما هم به ترویج شرع و تعظیم شعائر و اجراء قوانین اسلام و ایجاد وسائد عدل عام، به تمام قوای خود مشغول شده‌ایم.
سابقاً به همین نیات مقدسه بوده‌ایم، و اگر یک نفر به موجب خط شریف مرحوم آیة اللّٰه شیرازی اعلی اللّٰه مقامه، که مضبوط است،
([حاشیه ناظم الاسلام:] اشاره به واقعه دخانیه و حکم مرحوم حجة الاسلام شیرازی بر مردود بودن آقاسید عبدالله است، که در تاریخ خود اشاره به آن خواهیم نمود.)
در موقع، خود را از سلسله خارج کرده و به واسطه تخطی از حدود خود و افساد در مملکت عرضه مهابت شده باشد، با مقاصد ملوکانه منافی نخواهد بود؛ و البته هر کس هم از وظیفه خاصه خود خارج شود و از حدودی که دارد تخطی نماید، به نتایج ناگوار دچار خواهد شد، کائناً من کان.

از مواهب الهیه آنکه رجال دربار قدر اقتدار ما، همه کافی و دین‌دار و اسلام‌پرست هستند، خصوصاً جناب وزیر اعظم که علاوه بر ملکات لازمه این مقام منیع عالم دیانت و قدس و تقوای او بر آن جنابان مکشوف است و ما به فضل اللّٰه تعالی از نیّات مقدسه خودمان جداً امیدواریم که در عهد همایون ما احترام علماء ایران و عده نفوس مجتهدین و نشر علوم آل محمد سلام اللّٰه علیهم اجمعین، از عهد سلاطین صفویه بگذرد و استقلال دربار دولت ایران هم به توجهات خاصه ولی عصر حجة بن الحسن عجل اللّٰه فرجه، با دول معظمه عالم برابری کند.

(السلطان محمد علی شاه قاجار)

دسته‌ها