آیین‌نامه حداقل دستمزد و طبقه‌بندی کارگران

تاریخ تصویب: ۱۳۲۵/۰۸/۰۱
شماره ثبت: 29062 - ۱۳۲۵/۸/۸
تاریخ انتشار: ۱۳۲۵/۰۸/۱۱

هیئت وزیران در جلسه اول آبانماه ۲۵ در اجرای مواد ۲۴ و ۳۰ قانون کار بنا به پیشنهاد شماره ۴۸۹۴ـ۱ــ۸ــ۳۲۵ وزارت کار و تبلیغات طرح آئین‏نامه مربوط به حداقل دستمزد و طبقه‌بندی کارگران را که از طرف شورای‏عالی کار تهیه شده بشرح زیر تصویب نمودند:

آئین‌نامه حداقل دستمزد

فصل اول ـ حداقل دستمزد کارگر ساده غیرفنی

ماده ۱ـ کارگر ساده غیرفنی کارگری است که کارش مستلزم هیچگونه تعلیمات و کارآموزی قبلی نباشد.

ماده ۲ـ حداقل دستمزد کارگر ساده برپایه هزینه زندگی یک نفر کارگر و یکزن و دو بچه ۷ساله تعیین می‌شود.

ماده ۳ـ حداقل دستمزد از روی جمع بهاء اقلام حوایج زندگی در فروردین ماه هر سال طبق مواد ۲۴ و ۳۰ قانون کار تعیین و بوسیله وزارت کار ابلاغ خواهد گردید.

ماده ۴ـ در نقاطی که تهیه حوائج زندگی برای کارگران بنرخی که طبق آن حداقل دستمزد تعیین شده میسور نیست کارفرما ملزم و در نقاط دیگر مخیر است مستقیماً (نه بوسیله کنتراتچی) در صورتی که اتحادیه کارگران کارگاه یا در صورت نبودن اتحادیه اکثریت کارگران درخواست نمایند با نظارت شورای کارگاه اجناس تعیین شده را در دسترس کارگران بگذارد. شورای کارگاه مسئول تحویل و توزیع اجناس و وصول وجه آن میباشد و کارفرما برای انجام این وظائف دستگاه لازم را باختیار شورای کارگاه خواهند گذاشت.

تبصره– در کارخانجاتیکه اجناس مایحتاج زندگی از آنچه در صورت حوایج زندگی کارگر (موضوع ماده ۲) تعیین شده است تهیه میشود کارفرما مکلف است از آن اجناس بقیمت تهیه شده (نه بقیمت تجارتی) و بمیزان مذکور در صورت حوائج زندگی کارگران که مبنای تعیین حداقل دستمزد است در صورت تقاضای کارگران بآنان بفروش رسانید و بهای آن را از اولین پرداخت دستمزد کارگران کسر نماید.

ماده ۵ ـ حداقل دستمزد کارگران خردسال بطریق ذیل تعیین میگردد:
الف ـ حداقل دستمزد کارگر ۱۳ساله و ۱۴ ساله ۹ بیستم حداقل دستمزد کارگر ساده.
ب ـ حداقل دستمزد کارگر۱۵ساله ۱ دوم حداقل دستمزد کارگر ساده.
ج ـ حداقل دستمزد کارگر ۱۶ساله دو سوم حداقل دستمزد کارگر ساده.
د ـ حداقل دستمزد کارگر ۱۷ساله پنج ششم حداقل دستمزد کارگر ساده.
هـ ـ حداقل دستمزد کارگر ۱۸سال تمام طبق ماده ۲۵ این آئین‌نامه تعیین میشود.

ماده ۶ ـ حداقـل دستمزد روزانه که از روی صورت حوائج زندگی محاسبه می‌شود عبارتست از یک‌ سی‌ام بهاء حوائج زندگی در یک ماه.

تبصره ـ دستمزد روز جمعه موقعی تمام پرداخت می‌شود که کارگر شش روز در هفته کار کرده باشد و الا به نسبت روزهائی که در هفته غیبت کرده است از دستمزد روز جمعه او کسر خواهد شد.

ماده ۷ـ مزد کارگران زن در صورت عدم تساوی شرائط کار (طبق تبصره ۴ ماده ۲۴ قانون کار) و در صورت بروز اختلاف بوسیله شورای کارگاه با در نظر گرفتن مقتضیات و اوضاع و احوال محل و نوع کار تعیین خواهد شد و رأی شورا قطعی خواهد بود.
حداقل دستمزدی که برای چنین کارگران زن تعیین میشود نمی‌تواند هیچگاه از نصف حداقل دستمزدی که برای کارگر ساده تعیین شده کمتر باشد

ماده ۸ ـ حداقل حوائج زندگی مذکور در ماده۲ برای نقاط عادی و معتدل جداگانه و برای نقاط گرمسیر و بنادر جنوب و کویر جداگانه با رعایت ۲۵ تا ۳۳ درصد اضافه نسبت بنقاط عادی و معتدل طبق صورتی در فروردین ماه هر سال از طرف شورای عالی کار تعیین خواهد شد.

تبصره ـ اهواز و نقاط مشابه آن مشمول ۲۵ درصد و بندرعباس و نقاط مشابه آن مشمول ۳۳درصد خواهد بود.
و صورت جیره‌بندی نقاط دیگری که مشمول این فوق‌العاده می‌شوند بوسیله وزارت کار تهیه و بتصویب شورای عالی کار خواهد رسید.

فصل دوم
طبقه‌بندی کارگران

ماده ۹ـ شورای کارگاه تمام کارگران ساده و فنی کارگاه مربوطه را که مشمول ماده۲ قانون کار میباشد جزء یکی از طبقات ششگانه زیر درجه‌بندی می‌نماید و میتواند درصورت ضرورت در جائی بین طبقات ششگانه قائل شود.

الف ـ کارگر ساده که حداقل دستمزد چنین کارگری طبق ماده ۲۵ این آئین‌نامه تعیین شده است.

ب ـ کارگر درجه۳ـ کارگر درجه۳ کارگری است که در نتیجه عمل و ممارست بتواند طبق تعلیماتی که بi او داده میشود امور ساده فنی را انجام دهد. حداقل دستمزد چنین کارگری بیست درصد بیشتر از حداقل دستمزد کارگر ساده خواهد بود.

ج ـ کارگر درجه ۲ـ کارگر درجه ۲ کارگری است که دارای تعلیمات عملی فنی بوده و تحت‌نظر متصدی مربوطه کارهای فنی را انجام دهد. حداقل دستمزد چنین کارگری چهل درصد بیشتر از حداقل دستمزد کارگر ساده خواهد بود.

د ـ کارگر درجه۱ـ کارگر درجه۱کارگری است که دارای تعلیمات عملی فنی بوده و از عهدة انجام کارهای فنی طبق دستور استادکار مربوطه مستقلا برآید. حداقل دستمزد چنین کارگری هفتاددرصد بیشتر از حداقل دست مزد کارگر ساده خواهد بود.

هـ ـ استادکار ـ استادکار کسی است که با داشتن تعلیمات عملی فنی آشنائی کامل بنقشه‌های فنی داشته و تحت‌نظر سراستادکار انجام وظیفه نماید. حداقل دستمزد استادکار دو برابر حداقل دستمزد کارگر ساده خواهد بود.

و ـ سراستادکار – سراستادکار کسی است که دارای تعلیمات عملی فنی کافی بوده و آشنائی کامل بنقشه‌ها و طرح آنها داشته و بتواند مستملا قسمتی از کارهای فنی کارگر را انجام دهد.
برای نیل بمرتبه سراستادکاری سواد در حدود شش کلاس ابتدائی و هفت سال سابقه خدمت یا دارا بودن گواهی نامه هنرستان و لااقل یک سال سابقه عمل لازم است.
حداقل دستمزد سراستادکار دو برابر و نیم حداقل دستمزد کارگر ساده خواهد بود.

تبصره ۱ـ صورت طبقه‌بندی کارگران از طرف شورای کارگاه برای تصویب بشورای عالی کار ارسال می‌شود و تا موقعی که بتصویب شورای عالی کار نرسیده موقتاً اجرا میگردد.

تبصره ۲ـ دستمزد کارآموزان با توافـق بین کارآموز و کارفرما تعیین میگردد.

تبصره ۳ـ بکارگران بی سوادی که از تاریخ تصویب این آئین‌نامه تا یک سال مشغول تحصیل شوند پس از ارائه گواهی نامه توانائی خواندن و نوشتن اضافه دست مزدی بمیزان پنج درصد پرداخت خواهد شد ولی این فوق‌العاده بر اضافه بیست و پنج تا سی و سه درصد اضافه مصرحه در ماده ۸ افزوده نخواهد شد.

تبصره ۴ـ برای تعیین نوع کارهای سخت و خطرناک و دستمزد مربوط به آن آئین‌نامه جداگانه طبق قانون کار تهیه خواهد شد.

از طرف نخست وزیر

دسته‌ها