هیئت وزیران در جلسه ۱۴۰۳/۱۲/۲۲ به پیشنهاد وزارت نیرو (با همکاری وزارت جهادکشاورزی) و به استناد بند (پ) ماده (۴۰) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳، آیین نامه اجرایی بند مذکور را به شرح زیر تصویب کرد:
آیین نامه اجرایی بند (پ) ماده (۴۰) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران (موضوع مدیریت (کنترل) اضافه برداشت از منابع آبی از طریق نصب شمارشگر (کنتور) بر روی چاه ها)
ماده۱ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
۱ـ قانون برنامه: قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳.
۲ـ دستگاه های اجرایی: دستگاه های اجرایی موضوع بند (پ) ماده (۱) قانون برنامه.
۳ـ شرکت : شرکت های آب منطقه ای استان ها و سازمان آب و برق خوزستان.
۴ـ بهره بردار: بهره بردار یا نماینده بهره برداران چاه که به عنوان مشترک، دارای پروانه بهره برداری می باشند.
۵ ـ پروانه بهره برداری: مجوز بهره برداری از آب زیرزمینی که توسط وزارت نیرو مطابق ضوابط، در موقعیت مشخص با کاربری تعیین شده و با درج مقادیر مجاز، نظیر دبی، توان، حجم آب و ساعت کارکرد (ماهانه و کل) به صورت دوره ای صادر و دارای اعتبار زمانی است.
۶ ـ دشت های بحرانی: محدوده های مطالعاتی واقع در مناطق موضوع ماده (۴) قانون توزیع عادلانه آب مصوب ۱۳۶۱ که توسط وزارت نیرو، ممنوعه یا دارای ناترازی در منابع آب زیرزمینی اعلام می شود.
۷ـ شمارشگر(کنتور)آب: کنتور (شمارشگر) هوشمند حجمی آب که براساس استاندارد ابلاغی، تولید می شود و امکان اندازه گیری حجم آب را دارد.
۸ ـ اضافه برداشت (برداشت مازاد): حجم آبی که مازاد بر میزان مجاز مندرج در پروانه بهره برداری از چاه آب برداشت می شود.
۹ـ فصل کشت: یک دوره زمانی کاشت تا برداشت محصولات کشاورزی که در هر منطقه توسط وزارت جهاد کشاورزی برای هر محصول تعیین می شود.
۱۰ـ جریمه: وجوهی كه به تناسب اضافه برداشت تا معادل قیمت تمام شده آب از بهره بردار دریافت می شود.
۱۱ـ قیمت تمام شده آب: قیمت تمام شده آب سطحی منطقه ای (شهرستان) که توسط وزارت نیرو برای هر سال براساس گزارش مجمع عمومی وفق بند (۸) ماده (۱۳) اساسنامه شرکت تعیین و ابلاغ می شود.
ماده ۲ـ وزارت نیرو (شرکت) مکلف است ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه، اولویت های نصب شمارشگر (کنتور) آب در کلیه چاه های فعال فاقد شمارشگر (کنتور) آب با اولویت دشت های بحرانی را به بهره بردار و وزارتخانه های جهادکشاورزی، کشور، نفت، صنعت، معدن و تجارت اعلام نماید؛ به نحوی که اهداف زیر محقق شوند:
۱ـ سالانه بیست و پنج درصد (۲۵%) از چاه ها به شمارشگر (کنتور) آب مجهز گردد.
۲ـ حداکثر تا پایان قانون برنامه، تمامی چاه ها با تأمین هزینه های خرید توسط بهره بردار به شمارشگر (کنتور) آب مجهز شوند. بهره بردار مکلف است ظرف (۴۵) روز پس از اعلام وزارت نیرو، نسبت به تأمین شمارشگر، تحت نظارت شرکت اقدام نماید.
تبصره ۱ـ در صورت عدم اقدام توسط بهره بردار، وزارت نیرو (شرکت) موظف است مطابق قوانین و مقررات مربوط اقدام نماید.
تبصره ۲ـ وزارت نیرو (شرکت) موظف است نسبت به رصد و پایش مستمر برداشت از تمامی چاه ها و نیز نسبت به جلوگیری از اضافه برداشت آنها اقدام نماید.
تبصره ۳ـ وزارت نیرو (شرکت) مکلف است نسبت به نصب کنتور شمارشگر (کنتور) آب از محل منابع پیش بینی شده در قانون بودجه سنواتی اقدام نماید.
ماده ۳ـ در چاه های آب، حجم برداشت براساس میزان اندازه گیری شده توسط شمارشگر (کنتور) آب ملاک عمل قرار می گیرد.
تبصره ـ در چاه های فاقد شمارشگر (کنتور) آب تا زمان نصب، حجم برداشت، مطابق رابطه شماره (۱) محاسبه می گردد:
(رابطه ۱)
V= Q.T
حجم آب برداشت شده توسط چاه (مترمکعب) V=
دبی لحظه ای چاه (مترمکعب بر ساعت)Q=
ساعت کارکرد پمپ (ساعت)T=
ساعت کارکرد تلمبه (پمپ) در چاه های برق دار از داده های مربوط به شمارشگر (کنتور) برق که توسط شرکت های توزیع نیروی برق بر روی انشعاب برق چاه های آب نصب گشته و در چاه های دیزلی براساس نظر کارشناس شرکت و حداقل برابر ساعت کارکرد مجاز مندرج در پروانه بهره برداری به دست می آید.
ماده ۴ـ شرکت مکلف است در انتهای هر ماه، میزان برداشت و یا مصرف هر یک از چاه ها را با سهمیه مندرج در جدول شماره (۶) پروانه بهره برداری (مقدار آب قابل بهره برداری ماهانه) مقایسه و در صورتی که بیش از پروانه بهره برداری باشد، تذکر و اخطار لازم را با ارسال پیامک و یا به صورت مکتوب به بهره بردار اعلام نماید. در صورت تکرار این تخلف برای ماه دوم (متوالی یا غیرمتوالی) اخطاریه مجدد صادر می گردد. در صورت ادامه اضافه برداشت، بهره بردار موظف به پرداخت جریمه متناسب با حجم اضافه برداشت آب بر اساس مفاد ماده (۵) این آیین نامه است.
ماده ۵ ـ جریمه اضافه برداشت به ازای هر مترمکعب آب، مطابق رابطه (۲) محاسبه می شود:
رابطه (۲)
F=Ov * p *α
جریمه (ریال) =F
حجم اضافه برداشت (متر مکعب) = Ov
(حجم برداشت مندرج در پروانه ـ حجم آب اندازه گیری شده طبق ماده(۳) این آیین نامه)
قیمت تمام شده آب سطحی منطقه ای به ازای هر متر مکعب آب (ریال) =p
ضریب اضافه برداشت =α
تبصره ۱ـ ضریب اضافه برداشت نسبت به پروانه بهره برداری تا پنج درصد (۵%) برابر بیست و پنج دهم (۲۵/۰)، تا بیست درصد (۲۰%) برابر پنج دهم (۵/۰) و برای بیش از بیست درصد (۲۰%) کل حجم اضافه برداشت برابر (۱) در نظر گرفته می شود.
تبصره ۲ـ وزارت نیرو (شرکت) موظف است در صورت استنکاف بهره بردار از پرداخت جریمه ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ آن، علاوه بر اخذ جریمه ذکر شده، طبق قوانین و مقررات مربوط اقدام نماید.
ماده ۶ ـ وزارت نیرو (شرکت) موظف است در صورت تکرار اضافه برداشت آب به طوری که حداقل دو بار برای بهره بردار اخطار ماهانه صادرشده و به میزان بیش از چهل درصد (۴۰%) حجم سالانه مندرج در پروانه بهره برداری باشد، نسبت به قطع موقت سهمیه آب در فصل کشت بعد، از طریق شمارشگر (کنتور) آب یا اعلام قطع برق یا عدم تحویل سوخت یا تلمبه (پلمپ) چاه و یا سایر روش های ممکن، به مدت یک فصل کشت اقدام نماید. وزارت نیرو مکلف است پیش از شروع بهره برداری مجدد از نصب شمارشگر (کنتور) آب اطمینان حاصل نماید.
تبصره ۱ـ در صورت استنکاف بهره بردار و ادامه بهره برداری از چاه در دوره قطع موقت سهمیه، وزارت نیرو (شرکت) مکلف است مطابق ماده (۴۵) قانون توزیع عادلانه آب مصوب ۱۳۶۱، نسبت به معرفی افراد متخلف به مراجع ذی صلاح اقدام نماید.
تبصره ۲ـ درخصوص اراضی باغی، وزارت نیرو (شرکت) موظف است با استفاده از شمارشگر (کنتور) آب، به تناسب نیاز آبی اراضی باغی، تا سقف حجم مجاز ماهانه مندرج در پروانه بهره برداری اجازه برداشت آب از چاه را صادر نماید؛ به گونه ای که در نهایت، منجر به اضافه برداشت سالانه نشود.
ماده ۷ـ جرایم حاصل از اجرای این آیین نامه، مطابق قوانین بودجه سنواتی به حساب درآمدی تعیین شده نزد خزانه داری کل کشور واریز می شود.
معاون اول رئیس جمهور ـ محمدرضا عارف