شورای عالی کار در جلسه مورخ ۷ /۱۲ /۱۳۴۷ آئین نامه انتخاب نمایندگان کارگران و کارفرمایان در شورای کارگاه و هیئت حل اختلاف را در ۲۱ ماده و ۱۳ تبصره بشرح زیر تصویب نمود.
آیین‌نامه انتخاب نمایندگان کارگران و کارفرمایان در شورای کارگاه و هیأت حل اختلاف
فصل اول ـ انتخاب نماینده کارگران و کارفرمایان در شورای کارگاه
قسمت الف ـ انتخاب نماینده کارگران در شورای کارگاه
ماده ۱ ـ در هر کارگاه کارگرانی که دارای هیجده سال تمام باشند میتوانند در انتخاب نماینده کارگر شرکت نمایند.
تبصره ـ هر کارگر حق یک رأی داشته و فقط به یک نفر می تواند رأی بدهد.
ماده ۲ ـ کارگرانی میتوانند داوطلب نمایندگی کارگاه شوند که واجد صلاحیت بوده و حائز شرایط زیر باشند.
الف ـ تابعیت ایران
ب ـ داشتن حداقل بیست و پنج سال تمام
پ ـ داشتن سواد فارسی کافی برای خواندن و نوشتن.
ت ـ لااقل ده درصد کارگران واجد شرایط کارگاه تمایل خود را کتباً نسبت بنمایندگی داوطلب اعلام نموده باشند.
ث ـ نداشتن سابقه محکومیت کیفری که موجب محرومیت از حقوق اجتماعی گردد.
ج ـ کارگر همان کارگاه باشد.
چ ـ دارای سمت مدیریت در قسمت اداری کارگاه نباشد.
ح ـ حداقل یک سال سابقه کار در آن کارگاه داشته باشد جز در مورد کارگاه هائی که کمتر از یک سال از شروع بکار آن گذشته باشد. در صورتی که کارفرما دارای کارگاههای متعدد باشد سوابق خدمت داوطلب نمایندگی مجموع مدتی است که در کارگاههای تابعه کار می کرده است.
ماده ۳ ـ در کارگاهی که بتشخیص وزارت کار و امور اجتماعی سندیکای ثبت شده حائز اکثریت وجود دارد داوطلب نمایندگی کارگران از طرف سندیکا معرفی خواهد شد و در صورتی که داوطلب مزبور واجد شرایط مندرج در ماده ۲ آئین نامه باشد اعتبارنامه نمایندگی از طرف اداره کار و امور اجتماعی صادر میشود.
تبصره ـ در کارگاهی که سندیکای ثبت شده حائز اکثریت نباشد سندیکا فقط میتواند داوطلب نمایندگی معرفی نماید.
ماده ۴ ـ آگهی انتخابات که از طرف اداره کار و امور اجتماعی منتشر میشود در تابلوی آگهی های کارگاه و یا در جای مناسب دیگر نصب و یا با وسائل مقتضی باطلاع کارگران خواهد رسید داوطلب موظف است ظرف ۱۰ روز بعد از اعلام انتخابات داوطلبی خود را ضمن تسلیم برگ اظهار تمایل کارگران باداره کار و امور اجتماعی کتباً اعلام و ظرف یکماه از تاریخ آگهی انتخابات مدارک مربوط را تکمیل و تحویل نماید.
ماده ۵ ـ اداره کار و امور اجتماعی موظف است بصلاحیت و مدارک داوطلبان رسیدگی نموده و با توجه بشرایط کار در کارگاه ضمن تعیین روز و ساعت و محل مناسب اخذ رأی اسامی داوطلبان واجد شرایط را ۷ روز قبل از اخذ رأی در تابلوی آگهی های کارگاه و یا در جای مناسبی و یا و با وسائلی مقتضی برای اطلاع کارگران آگهی نماید.
ماده ۶ ـ انتخابات هر کارگاه تحت نظر هیئت نظارتی مرکب از نماینده اداره کار و امور اجتماعی و دو نفر از کارگران باسواد و با سابقه همان کارگاه که مورد مخالفت اکثریت داوطلبان نباشند به تشخیص و انتخابات رئیس اداره کار و امور اجتماعی انجام می گیرد.
تبصره ـ کارگران عضو هیأت نظارت نباید داوطلب نمایندگی باشند.
ماده ۷ ـ در روز انتخابات با توجه بتعداد داوطلبان صندوق هائی برای اخذ آراء در کارگاه آماده گردیده و عکس هر یک از داوطلبان بر یک صندوق الصاق خواهد شد و هر کارگر ورقه سفیدی را که از طرف هیأت نظارت مهر و امضاء شده باشد در صندوق مورد نظر خود خواهد ریخت.
تبصره ـ اخذ رأی باید مستقیم و مخفی باشد.
ماده ۸ ـ پس از اتمام اخذ رأی بلافاصله شمارش آراء شروع خواهد شد و به ترتیب تعداد آراء نفر اول نماینده اصلی و نفر بعدی نماینده علی البدل خواهد بود.
ماده ۹ ـ حضور داوطلبان در موقع باز کردن صندوقها و شمارش آراء آزاد است. پس از شمارش آراء نتیجه انتخابات در صورتمجلسی که بامضاء هیئت نظارت خواهد رسید تنظیم و خلاصه آن باطلاع کارگران خواهد رسید و نسخه هائی از صورتجلسه نتیجه انتخابات در اداره کار و امور اجتماعی نگهداری خواهد شد.
ماده ۱۰ ـ رأی دهندگان معترض به نحوه انتخابات میتوانند ظرف یکهفته اعتراضات خود را کتباً باداره کار و امور اجتماعی تسلیم دارند.
ماده ۱۱ ـ در صورتی که تعداد معترضین حداقل ۱ درصد تعداد کل رأی دهندگان باشد اداره کار و امور اجتماعی پس از پایان مهلت مقرر در ماده ۱۰ هیئت مرکزی نظارت انتخابات را ظرف ده روز جهت رسیدگی به اعتراضات واصله دعوت مینماید.
ماده ۱۲ ـ هیئت مرکزی نظارت انتخابات عبارتند از نمایندگان فرمانداری – اداره دادگستری ـ اداره کار و امور اجتماعی و دو نفر از نمایندگان کارگران شورای کارگاه به تشخیص رئیس اداره کار و امور اجتماعی
ماده ۱۳ ـ هیئت مزبور که با دعوت قبلی در محل اداره کار و امور اجتماعی تشکیل میگردد ظرف ده روز به اعتراضات رسیدگی و نظریه اعلام میدارد.
تبصره ـ تصمیمات هیئت مزبور با اکثریت آراء قطعی است
ماده ۱۴ ـ در صورت وارد بودن اعتراضات هیئت مرکزی انتخابات ابطال انتخابات را اعلام و بلافاصله تجدید انتخابات از طرف اداره کار و امور اجتماعی بعمل خواهد آمد و در غیر این صورت و یا عدم وصول اعتراض اداره کار و امور اجتماعی اعتبارنامه های نمایندگی اصلی و علی البدل کارگران را صادر و ابلاغ خواهد نمود.
ماده ۱۵ ـ مدت نمایندگی کارگران از تاریخ صدور اعتبارنامه بمدت دو سال خواهد بود.
تبصره ۱ ـ در صورت تجدید انتخابات هیئت مدیره سندیکا نماینده کارگران در شورای کارگاه از طرف هیئت مدیره جدید سندیکا قابل تغییر است.
تبصره ۲ ـ در صورت انقضاء مدت نمایندگی چنانچه بعللی انجام انتخابات بتعویق افتد نماینده قبلی میتواند تا تجدید انتخابات در سمت نمایندگی انجام وظیفه نماید مشروط براینکه این مدت از یک سال تجاوز نکند.
تبصره ۳ ـ چنانچه از کارگران کتباً اظهار عدم اعتماد به نماینده کارگران نمایند و یا نماینده کارگران در مدت نمایندگی فاقد صلاحیت و شرایط مندرج در بند الف و ث و ج و چ از ماده ۲ گردد اداره کار و امور اجتماعی مراتب را جهت اتخاذ تصمیم در مورد لغو اعتبارنامه و تجدید انتخابات به هیئت مرکزی نظارت انتخابات ارسال خواهد داشت.
ماده ۱۶ ـ در صورت فوت یا استعفاء نماینده اصلی نماینده علی البدل برای بقیه دوره وظایف نمایندگی را انجام خواهد داد
قسمت ب ـ انتخاب نماینده کارفرما در شورای کارگاه
ماده ۱۷ ـ نمایندگی کارفرما در شورای کارگاه با خود کارفرما و یا نماینده تام الاختیاری که کتباً باداره کار و امور اجتماعی معرفی مینماید خواهد بود.
ماده ۱۸ ـ نماینده تام الاختیار کارفرما بایستی از میان مدیران و یا کارکنان همان کارگاه انتخاب شود.
تبصره ـ در صورتی که کارفرمائی دارای چند کارگاه باشد میتواند یک نماینده تام الاختیار برای نمایندگی شوراهای کارگاههای خود انتخاب و معرفی نماید.
فصل دوم ـ انتخاب نمایندگان کارگران و کارفرمایان در هیأت حل اختلاف
ماده ۱۹ ـ بمنظور انتخاب نمایندگان کارگران و کارفرمایان در هیأت حل اختلاف مقرر در ماده ۴۰ قانون کار اداره کار و امور اجتماعی از کلیه نمایندگان کارگران و کارفرمایان شوراهای کارگاهها و سندیکاهای ثبت شده کارگران و کار فرمایان جداگانه دعوت نموده و نمایندگان کارگران و کارفرمایان هر دسته سه نفر نماینده اصلی و سه نفر نماینده علی البدل با رأی مخفی انتخاب مینمایند. اداره کار و امور اجتماعی اعتبارنامه بنام نمایندگان مزبور صادر خواهد نمود.
تبصره ۱ ـ سندیکاهائی برای شرکت در انتخاب نمایندگان دعوت میشوند که حائز اکثریت باشند.
تبصره ۲ ـ کارگران کارگاهی که دارای نماینده بوده و هم دارای سندیکای حائز اکثریت باشند فقط از نماینده کارگران در شورای کارگاه دعوت خواهد شد.
تبصره ۳ ـ نمایندگان اصلی و علی البدل کارگران باید واجد شرایط مندرج در ماده ۲ این آئین نامه باشند.
ماده ۲۰ ـ نظارت بر انتخابات فوق بوسیله هیئتی مرکب از نماینده اداره کار و امور اجتماعی و دو نفر از نمایندگان حاضر در جلسه بعمل خواهد آمد نتیجه انتخابات پس از اخذ رأی بلافاصله اعلام و در صورتمجلسی که بامضاء هیئت مذکور خواهد رسید تنظیم و نسخه ای از آن در اداره کار و امور اجتماعی نگاهداری میشود.
ماده ۲۱ ـ مدت نمایندگی از تاریخ صدور اعتبارنامه دو سال خواهد بود.
تبصره ـ نمایندگان کارگران در هیئت مذکور در صورتی که فاقد صلاحیت و شرایط مندرج در بند الف و ث از ماده ۲ آئین نامه شوند اعتبارنامه نمایندگی آنان لغو و برای تعیین جانشین آنان بهمان نحو اقدام خواهد شد.