گزارش روز صحه نظامنامه اساسی (قانون اساسی) و قرائت آن در مجلس شورای ملی

تاریخ تصویب: ۱۲۸۵/۱۰/۱۰
تاریخ انتشار: ۱۲۸۵/۱۰/۱۱
اطلاعات بیشتر:

نقل از: روزنامه مجلس، شماره ۲۲، ۱۷ ذیقعده ۱۳۲۴ق (۱۱ دی ۱۲۸۵)

پس از مقاولاتی که در خصوص نظامنامه اساسی مجلس شورای ملی مابین حضرت اقدس ولایت عهد و وکلا محترم واقع و فصول آن چنانکه در شماره‌های روزنامه به نظر قارئین محترم رسیده، تنقیح و تسویه شد، پادشاه معدلت‌خواه ایران منت عظیم بر ملت گذارده و مستدعیات آنها را قبول فرمودند، و روز دوشنبه ١۵ [۹ دی ۱۲۸۵] والاحضرت ولیعهد و حضرت صدارت عظمی، نظامنامه را به حضور همایون برده و پس از آنکه والاحضرت شرحی از استحکام و اتقان و صحت اساس نظامنامه و لزوم قبول درخواست وکلای ملت به حضور همایونی معروض داشتند، نظامنامه به صحه و امضای پادشاهی مزین، و روز سه‌شنبه ١۶ [۱۰ دی ۱۲۸۵] به صحابت حضرت اشرف و جمعی از وزرای محترم دربار دوات علیه، به مجلس مقدس ارسال داشتد.
پس از ورود، در حضور هیئت وکلا و جمعیت کثیر حاضرین قرائت شد. آواز وجد و شعف و شاباش، از ازدحام مستمعین بلند، و صدای زنده باد شاهنشاه و ولیعهد و صدارت و علما و ملت، و برومند باد مجلس و مملکت، از همه حاضرین به آسمان رسید، و ملت‌خواهان یکدیگر را با نهایت شادمانی و شوق، مبارک باد گفتند.

جناب آقای محمد تقی هراتی که یکی از وکلای مجلس است، خطابه غرایی در این موقع قرائت نمودند.

بسم اللّه الرحمن الرحیم
الحمدلله الذی انزل علی عبده الکتاب و لم یجعل له عوجا قیما لینذر باساً شدیداً من لده و یبشر المؤمنین الذین یعملون الصالحات ان لهم اجراً حسناً ماکثین فیه ابداً.

(بدین مژده گر جان فشانم رواست – که این مژده آسایش جان ماست)

منت خدای را جلت عظمته که قانون اساسی مجلس شورای ملی که بزرگترین مقصود عموم ملت است، به تاییدات الهیه و اشارات باطنیه حضرت حجة اللّه امام عصر عجل اللّٰه تعالی فرجه و اقدامات وافیه و اهتمامات کافیه رؤسای روحانیین و مجتهدین مهاجرین مجاهدین در اعلا کلمه دین مبین متع اللّه المسلمین بطول بقائهم به حسن نیت و خلوص عقیدت به شرع و شریعت و ظهور معدلت بین طبقات رعیت اعلیحضرت اقدس شاهنشاه اسلام پناه مظفر الدین و الدوله خلد اللّه ملکه و سلطانه، با تصویب بندگان حضرت اقدس اعظم شاهنشاه‌زاده معظم ولیعهد گردون‌مهد ایدالله جیشه که حضرتش نیز مثل پدر تاجدارش همیشه در خیر و سعادت ملت و شرف و شوکت دودمان سلطنت و قلع و قمع ریشه ظلم و استبداد از اهالی مملکت، در اجرا قوانین شرع و اساس ترقی ملک و ملت نیات مقدسه و اقدامات حسنه خود را مصروف داشته و دارند، الیوم موشحاً به دستخط آفتاب نقط همایونی از برای تعیین تکالیف و وظایف و حدود و حقوق اعضای مجلس مشروع زاد الله توفیقاتهم بواسطه اولین شخص محترم دولتخواه و نخستین وزیر بوزرجمهر تدبیر خیرخواه بندگان حضرت مستطاب اجل اشرف، آقای مشیرالدوله صدراعظم دامت شوکته، به مجلس شورای ملی ارسال فرمود.
القی الی کتاب کریم أنه من سلیمان و انه بسم الله الرحمن الرحیم.

(صبح ظفر از مشرق امید بر آمد – اصحاب غرض را شب سودا به سر آمد)

مجمع البیان دل و زبان را متذکر به ذکر الحمد للّه الذی اذهب عنا الحزن گردانید. که الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی.

و این نعمت بزرگ را از ولینعمت و ولینعمت‌زاده خود قدر شناسند.
هدا کتاب مصدق لینذر الذین ظلموا و بشری للمحسنین.
صبح سعادت دمید. خورشید اقبال ملت ایران از افق سیادت سر برکشید. کوکب جلی الظهور سعادت ایرانیان طالع و اختر باهر النور سیادت اسلامیان لامع، آثار نیک بختی از چهر منیرش پیدا و عماً قرب به تاییدات باطنیه امام عصر ارواح العالمین فداه و توجهات خاطر خورشید مظاهر شاهانه ایران زمین رشک خلد برین و نمایشگاه عموم متمدنین گردد.
و بشر الذین أمنوا و عملو الصالحات إن لهم جنات تجری من تحتها الأنهار
الحق سزاوار است که این روز سعید را که یکی از اعیاد بزرگ ملی که آفتاب عدالت از مشرق سلطنت طالع و ظل معدلت اعلبحضرت ظل اللهی بر رئوس عموم افراد ملت سایه افکند، زهی روزی خجسته که معنی الدین و الدوله توامان ظاهر و هویدا شد. یا للعجب امروز روزیست که ریشه ظلم و استبداد از مملکت ایران از بیخ و بن کنده شد. امروز روزیست که به مداوای حکمت سلطنت به تریاق قانون مساوات و حکم عدالت، زهر جور و ظلم مستبدین مداوا و علاج گردید.
چه مبارک روزیست که پادشاه آگاه و ولی نعمت خیرخواه حق عدالت‌گستری و رعیت پروری را در باره عموم رعایا عطا و ادا فرمود.
امروز روزیست که به قوت بازوی مشورت و اتحاد ملت و دولت، مشت به چشم اجانب کوبیده شود.
امروز روزیست که نزدیک‌بینان جهول عجول بی‌فکر و تامل در مقابل افکار بدیعه و آراء صائبه دوربینان عقول فکور با تامل و توکل که والذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا و ان لله مع المحسنین، از اعمال شنیعه خود نادم شوند و سیئات اعمالشان مضمون آیه «و بدالهم سیئات ما عملوا و حاق بهم ما کانوا به یستهزئون»، ظاهر و هویدا گردد.
فانظر الی آثار رحمة اللّه کیف یحیی الارض بعد موتها.

امروز روزیست که نفخه اسرافیل مجلس شورای ملی روحی تازه بر جسد مملکت ایران دمید.
امروز روزیست که شالوده و اساس ترقی ایران بعون اللّٰه تعالی محکم و مستحکم گردید.

به شکرانه این موهبت کبری و عطیة عظمی، از صمیم قلب بقاء دولت ابدمدت و صحت و سلامت ذات ملکوتی صفات اعلیحضرت شاهنشاهی پدر تاجدار عطوف رؤوف خیرخواه ملت و رعیت را از درگاه حضرت احدیت مسئلت نماییم.

زنده باد شاهنشاه ایران

پاینده باد ملت اسلام

ای حافظین حقوق ملت! ای حارسین حدود دولت! بر شما لازم و متحتم است که بدون ملاحظه در اجرا احکام مقدس اسلامیه و اصلاح نواقص حالیه و رفع اختلالات جاریه و حفظ حدود و ثغور و موجبات ثروت و شوکت اهالی مملکت، سعی وافی و جهدی کافی فرمائید. و قلب منور آن پادشاه خیرخواه را از خدمات خالصانه خود و آسایش عموم افراد ملت و دولت خوشنود سازید و این اساس مقدس را از صدقات جاریه شاهنشاهی و نام نیک این مجلس محترم را ابدالدهر باقی گذارید.
اللهم ایدنا و اید سلطاننا و علمائنا بتاییداتک و املا قلوبنا بنور معرفتک و ثبت اقدامنا علی دینک و انصرنا علی القوم الظالمین.

فی شانزدهم ذیقعده الحرام

محمدتقی الموسوی

پس از قرائت یک طاقه شال به رسم خلعت، به توسط صدارت به معزی الیه عطا شد.
و شب بعد، به شکرانه و شادی این عطیه، تمام شهر را آذین و چراغان نمودند و همان شب در مدرسه خان مروی جشن مفصلی بر پا بود و از عموم واردین پذیرائی می‌شد.

شب بعد هم در مدرسه سپهسالار جدید جشن عالی اقامه شد و غالب علمای اعلام و وکلا با احترام در آن محفل سرور حضور داشتند.

دسته‌ها