استاندار محترم و رئیس شورای برنامه ریزی و توسعه استان اردبیل
شورای عالی شهرسازی و معماری ایران درجلسات مورخ ۱۴۰۳/۹/۵ و ۹/۱۹/ ۱۴۰۳ «طرح ویژه حفاظت و احیاء بافت تاریخی شهر اردبیل» مصوب جلسه مورخ۱۴۰۳/۲/۱۷ کمیسیون ماده پنج شهر اردبیل و جلسه مورخ ۱۴۰۳/۳/۱۶ کارگروه زیربنایی استان و جلسه مورخ ۱۴۰۳/۳/۳۱ شورای برنامه ریزی و توسعه استان را در راستای اجرای ماده (۳) قانون حمایت از مرمت و احیاء بافت های تاریخی ـ فرهنگی مورد بررسی قرار داد و با توجه به صورتجلسات مورخ ۱۴۰۳/۵/۳۰ و ۱۴۰۳/۶/۶ و ۱۴۰۳/۷/۳ کمیته فنی شماره سه و کمیته منتخب (مورخ ۱۴۰۳/۷/۱۷ و ۱۴۰۳/۷/۲۵ و ۱۴۰۳/۸/۱)، ضمن تصویب طرح در محدوده ای با مساحت حدود ۲۶۰ هکتار، مقرر نمود اسناد طرح با اعمال اصلاحات زیر توسط دبیر شورای عالی ابلاغ شود:
۱ـ جمعیت
۱ـ۱ـ جمعیت پیشنهادی۵۰۴۰۰ نفری مصوب کمیسیون ماده ۵ و شورای برنامه ریزی استان دربافت تاریخی درافق طرح سال ۱۴۱۳، با توجه به نرخ رشد جمعیت درسال های گذشته، متوسط نرخ نوسازی در منطقه و شهر، تدقیق ضوابط و مقررات طرح براساس الزامات حفاظت و احیاء بافت و ظرفیت بافت در تأمین خدمات عمومی، مجدد محاسبه و تدقیق شده و مبنای تأمین سرانه ها و سطوح خدماتی قرار گیرد.
۲ـ پهنه بندی و کاربری
۲ـ۱ـ با توجه به سطح عملکردی بافت در مقیاس ناحیه شهری، تأمین خدمات عمومی درسطح محله و ناحیه، با تأکید برتامین شعاع دسترسی مناسب برای خدمات عمومی الزامی است. تعیین سرانه و سطوح کاربری های مذکور با رعایت الزامات حفاظت از بافت تاریخی صورت پذیرد.
۲ـ ۲ـ به منظور تداوم سرزندگی و رونق بازار اردبیل و ممانعت از خروج فعالیتهای بازار اردبیل به خارج از بازار، پهنه های مختلط فعالیتی وضع موجود در پیرامون بازار، در قالب پهنه مختلط به فعالیت ادامه داده و تعیین کاربری ها و فعالیت ها در پهنه های مذکور، بر مبنای تداوم سکونت، فعالیت های فرهنگی هم پیوند با فعالیتهای اقتصادی بازار و تجاری متناسب تعیین گردد. احداث مجتمع های تجاری جدید بزرگ مقیاس پیرامون بازار که به هر نحو، موجب تهدید بافت شود، ممنوع است.
۲ـ۳ـ نقشه کاربری پیشنهادی طرح، بر مبنای نقشه پهنه بندی اصلاح شده، تهیه و ضوابط فعالیت ها و ساخت و ساز مربوط به هرکدام از کاربری ها ارائه شود. در این راستا، بهره برداری از بناهای واجد ارزش، به منظور تامین بخشی از خدمات عمومی مورد نیاز و فعالیت های مرتبط با گردشگری، با پیش بینی مشوق های لازم، مورد تأکید است.
۳ـ شبکه معابر
۳ـ۱ـ پوسته پیشنهادی معابر، بر اساس موارد ذیل، بر روی نقشه به روز رسانی شده وضع موجود، اصلاح و تکمیل گردد: ۱. حفظ کلیه بناهای ارزشمند (اعم از ثبت شده یا ثبت نشده در فهرست آثار ملی) الزامی است ۲. صرفا حقوق مکتسبه قانونی پلاک های همجوار معبر ملاک عمل است ۳. ادامه انجام تعریض صرفا در معابری که بیش از ۸۰ درصد از معبر بر اساس طرح ملاک عمل پیشین تعریض شده امکان پذیر است ۴. تعیین عرض متغیر برای پوسته (پذیرش حدودی از تغییرات در عرض) مجاز است.
ـ تبصره: نقشه بناهای ارزشمند شناسایی شده توسط مشاور (اعم از بناهای ثبتی و غیرثبتی)، حرایم اختصاصی و عمومی بناهای ثبتی و گذرهای ارزشمند تاریخی، ظرف مدت دو هفته به تأیید وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی رسیده و مبنای تدقیق پوسته معابر قرار گیرد. بناهای یاد شده بر روی کلیه نقشه ها و اسناد طرح مشخص شوند.
۳ـ ۲ـ پوسته کلیه معابر که بنابر طول معبر، امکان پذیرش عرض بیش از ۶ متر را دارند، در نقشه شبکه معابر ترسیم شده و صرفاً معابر محلی با عرض کمتر از ۶ متر، در قالب ضوابط و مقررات تعیین تکلیف گردند.
۳ـ۳ـ در مورد گذر اوچ دکان، با توجه به تعریض اجرا شده وفق طرح تفصیلی قبلی شهر (مصوب ۱۳۸۴/۴/۱۲و اصلاحیه ۱۳۸۹) و طرح تفصیلی بافت کهن، طرح مصوب شورای برنامه ریزی استان درمورد اتصال گذر مذکور به خیابان آیت اله طالقانی، درصورت انجام مطالعات خردنگر و عارضه سنجی ترافیکی، توسط شهرداری اردبیل و تصویب آن در شورای هماهنگی ترافیک استان مورد تأیید است.
۳ـ ۴ـ در مورد گذر پیرزرگر، با توجه به سابقه وجود بازار تاریخی پیرزرگر و تعریض انجام شده وفق طرح تفصیلی شهر و طرح تفصیلی بافت کهن، تصمیم گیری در مورد ضرورت تعریض ادامه گذر و اتصال آن به خیابان آیت اله کاشانی از طریق مطالعات نیازسنجی و امکان سنجی، که توسط شهرداری اردبیل انجام شده و به تصویب کمیسیون ماده پنج می رسد، تعیین تکلیف شود.
۳ـ ۵ ـ در خصوص پیشنهاد طرح در مورد پیاده راه سازی خیابانهای امام خمینی و کاشانی در اطراف بازار تاریخی شهر، به سبب ایجاد زمینه های انتقال ترافیک مرکز شهر به بافت پیرامون، تاثیر نامطلوب بر رونق فعالیت های مجاور خیابان ها و عدم تحقق پیاده راه های مذکور (از زمان طرح جامع ۱۳۸۹ تاکنون)، با توجه به عدم احراز ضرورت پیاده راه سازی خیابانهای مذکور، مقرر شد انجام تهمیدات مدیریتی به منظور روان سازی و آرام سازی ترافیک در خیابان های یاد شده، صورت پذیرد. همچنین ضروری است راهکارهای عملیاتی به منظور ارتقاء کیفیت فضای شهری پیاده راه اسفریس ارائه گردد.
۳ـ۶ ـ راهکارها و ضوابط و مقررات به منظور احیاء پیوستگی شبکه گذرهای تاریخی و ارزشمند بافت و تجهیز آنها برای حضور مشترک و ایمن پیاده و سواره، ارائه شود. مسیر پیشنهادی به منظور اتصال جمعه مسجد تا بقعه شیخ صفی نیز در همین چهارچوب است.
۳ـ۷ـ نقشه سلسله مراتب شبکه معابر، باید مطابق آیین نامه طراحی راههای شهری مصوب ۱۳۹۹ شورای عالی اصلاح و تکمیل شود.
۴ـ طرح بافت پیرامون بقعه شیخ صفی
۴ـ۱ـ نظر به تصویب طرح حفاظت و ساماندهی بافت پیرامون بقعه شیخ صفی توسط وزارت میراث فرهنگی (ابلاغی طی نامه شماره ۱۹۲۹/۹۹۲۵۰۰ مورخ ۱۳۹۹/۲/۱۴ به استاندار اردبیل)، طرح های موضعی در محدوده مشخص شده بر روی نقشه پیوست، با رویکرد مرمت شهری، در چهارچوب ظرفیت بافت و ملاحظات بحران و پدافند غیرعامل در تعیین فعالیت ها و دسترسی ها، رعایت ضوابط و مقررات حرایم اثر ثبت جهانی بقعه شیخ صفی، به همراه پیوست تحقق پذیری و اجرای طرح، با همکاری وزارت میراث فرهنگی و شهرداری اردبیل و مشارکت دستگاههای استانی، ظرف مدت ۳ ماه تهیه شود. هرگونه اقدام اجرایی در محدوده مذکور، پس از ابلاغ طرح ها توسط وزارت میراث فرهنگی، امکان پذیر است. هماهنگی و پیگیری لازم در خصوص تحقق این امر توسط استانداری می باید انجام شود.
۴ـ۲ـ در مورد سایر پلاک ها و معابر واقع در حریم بقعه شیخ صفی (خارج از محدوده پیشنهادی طرح های ویژه، موضوع بند ( ۴ـ۱ ) مصوبه حاضر)، طرح حفاظت و ساماندهی بافت پیرامون بقعه، ملاک عمل قرار گیرد.
۵ ـ ضوابط و مقررات طرح
۵ ـ۱ـ تعداد طبقات در محدوده بافت کهن حداکثر ۳ طبقه (روی زمین) و در محدوده خارج از بافت کهن تا خط محدوده بافت تاریخی حداکثر ۶ طبقه (روی زمین) تعیین می گردد. بدیهی است رعایت ضوابط حرایم اختصاصی و عمومی آثار ثبتی مقدم بر این ضوابط است. تغییر تعداد طبقات در محدوده بافت کهن، و تغییر حداکثر طبقات در محدوده خارج از بافت کهن، مصداق مغایرت اساسی است.
۵ ـ۲ـ برخورداری از ضوابط تشویقی مربوط به افزایش یک طبقه، در محدوده خارج از بافت کهن و حرایم آثار تاریخی، در معابر بالای ۱۶ متر، منوط به رعایت حداکثر ۷ طبقه است.
۵ ـ۳ـ حداقل اندازه مساحت قطعه برای برخورداری از حداکثر طبقات در پهنه مسکونی، ۲۰۰ مترمربع و در پهنه مختلط و فعالیت ۳۰۰مترمربع تعیین می گردد. برخورداری از سطح اشغال ۱۰۰% در کاربریهای تجاری، صرفاً در یک طبقه با حداکثر اندازه قطعه ۵۰ مترمربع امکان پذیر است. حداکثر سطح اشغال در پهنه های سبز درون بافتی، ۵% برای فعالیتهای پشتیبان فضای سبز تعیین می گردد.
۵ ـ۴ـ در خصوص الگوی توده گذاری، ترکیب توده و فضا در دو دسته شامل بناهای با طبقات یک و دو و سایر ابنیه، به صورت مجزا ارائه شود. در مورد بناهای موجود که دارای توده گذاری ارزشمند مبتنی بر معماری بومی هستند، احداث بنای جدید با حفظ منطق توده گذاری ارزشمند موجود انجام شود. در خصوص حرایم آثار تاریخی، چهارچوب کلی توده گذاری و معماری ابنیه واقع در حریم ارائه شود.
۵ ـ ۵ ـ چهارچوب اقدامات و کلیه ضوابط مربوط به نحوه اقدام در بافت تاریخی، در ضوابط و مقررات طرح حاضر به صورت شفاف تعیین تکلیف شده و ارجاع به ضوابط سایر طرح ها (طرح تفصیلی، طرح بافت فرسوده و ….) و طرح های بعدی فاقد وجاهت قانونی می باشد.
۵ ـ۶ ـ ضروری است ضوابط و مقررات نمای بناهای شهری به صورت کامل، شفاف مطابق مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری مورخ ۱۴۰۲/۱۲/۲۱ ارائه و ملاک عمل کمیته نمای شهری اردبیل قرار گیرد.
۵ ـ۷ـ در خصوص روشهای جبران محدودیت های توسعه، راهکارهای تشویقی عام مندرج در مصوبه مورخ ۱۴۰۳/۵/۱ شورای عالی در مورد «راهکارهای تشویقی با هدف احیاء و تقویت سکونت در محدوده بافتهای تاریخی ـ فرهنگی کشور» در قالب ضوابط و مقررات طرح حاضر تدقیق و ارائه گردد.
۵ ـ ۸ ـ در تعیین اساس طرح و آستانه های مغایرت اساسی این موارد لحاظ شوند: تغییر در عرض و پوسته، نقش و عملکرد شبکه معابر طرح، تغییر کاربری های خدمات عمومی، تغییر در طبقات و ارتفاع ابنیه در محدوده بافت کهن، تغییر در حداکثر طبقات و ارتفاع محدوده خارج از بافت کهن، تغییر در طرح محدوده بافت پیرامون بقعه شیخ صفی.
۵ ـ۹ـ پروژه های طراحی فضای شهری، همراه با شناسنامه طرح، دستگاه تهیه کننده و همکار، شیوه های تامین مالی مورد نیاز و سایر چهارچوب های محتوایی و فرایندی، بر اساس اولویت بندی مسائل کلیدی و عاجل بافت ارائه شده و بر روی نقشه مشخص گردد.
۵ ـ۱۰ـ در اسناد نهایی راهکارهای موثر و عملیاتی در خصوص مدیریت بحران و پدافند غیر عامل ارائه گردد.
پس از اصلاح موارد فوق، اسناد و مدارک نهایی طرح، شامل نقشه ساختار فضایی پیشنهادی، نقشه کاربری وضع موجود و پیشنهادی، نقشه تراکم و طبقات پیشنهادی، سلسله مراتب و پوسته شبکه معابر، نقشه اصالت و یکپارچگی (شامل تمام ارزشهای شناسایی شده در بافت، با تأیید میراث فرهنگی)، نقشه دفع آبهای سطحی، نقشه معرفی پروژه های طراحی فضای شهری، نقشه پدافند غیرعامل، نقشه اساس طرح و آستانه های مغایرت اساسی و ضوابط و مقررات ارائه شود.
پس از تصویب و ابلاغ طرح ویژه حفاظت و احیاء بافت تاریخی اردبیل، طرح مذکور ملاک صدور پروانه و هرگونه اقدام اجرایی در بافت تاریخی اردبیل است.
مراتب جهت استحضار و صدور دستور انعکاس و اقدام اعلام می شود. خواهشمند است در اجرای ماده ۴۲ آئین نامه نحوه بررسی طرح ها و . . . دستور فرمائید اسناد طرح پس از اصلاح براساس مفاد این نامه جهت ابلاغ در اختیار دبیرخانه شورای عالی قرار گیرد.
معاون شهرسازی و معماری و دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران ـ غلامرضا كاظمیان