مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در خصوص طرح تفصیلی بافت پیرامون حرم شاهچراغ (ع)

تاریخ تصویب: ۱۴۰۳/۱۰/۱۷
شماره ثبت: 300/185046 - 1403/11/21
تاریخ انتشار: ۱۴۰۴/۰۱/۱۸

استاندار محترم و رئیس شورای برنامه ریزی و توسعه استان فارس

شورای عالی شهرسازی و معماری ایران درجلسه مورخ ۱۴۰۳/۱۰/۱۷، پیرو مصوبه مورخ ۱۳۹۹/۸/۵ با موضوع «اعلام سیاستهای شورای عالی در مورد طرح بافت پیرامون حرم شاهچراغ (ع)» و با توجه به اصلاح بند ۱۵ مصوبه سفر استانی مورخ ۱۴۰۰/۷/۲۲ هیئت محترم دولت وقت به استان فارس، طی نامه شماره ۱۵۹۱۴۲ مورخ ۱۴۰۲/۹/۴ معاون اول محترم وقت رئیس جمهور، مبنی بر آنکه «شورای برنامه ریزی و توسعه استان، پیشنهادات و طرح پیشنهادی خود را در خصوص طرح تفصیلی ۵۷ هکتاری حرم شاهچراغ به شورای عالی شهرسازی و معماری ارائه دهد»، طرح تفصیلی بافت پیرامون حرم شاهچراغ (ع)، مصوب مورخ ۱۴۰۱/۲/۲۵ کمیسیون ماده پنج شهر شیراز و مصوب مورخ ۱۴۰۱/۹/۱۹ شورای برنامه ریزی و توسعه استان فارس را بر اساس صورتجلسه مورخ ۱۴۰۳/۲/۲۵ کمیته فنی شماره سه بررسی و ضمن تأکید بر ضرورت حفاظت از بافت پیرامون حرم شاهچراغ، به عنوان تنها بافت تاریخی ـ مذهبی یکپارچه باقیمانده پیرامون بقاع متبرکه و ارتقاء کیفیت سکونت در بافت تاریخی، مقرر نمود:

۱. نقشه پهنه بندی مصوب کمیسیون ماده پنج، که با رعایت حداقل مداخله در بافت تاریخی، ساماندهی تخریب های موجود و ایجاد زمینه های احیای بافت تاریخی مابین دو حرم مطهر از طریق ساماندهی مزار امامزادگان موجود در بافت تهیه شده است، در چهارچوب الزامات حفاظتی اثر ثبت ملی بافت تاریخی شیراز و سیاست های مصوب مورخ ۱۳۹۹/۸/۵ شورای عالی شهرسازی و معماری به شرح زیر اصلاح و تکمیل شود.

۲. با توجه به تصویب نقشه پهنه بندی درکمیسیون ماده پنج و عدم کفایت سند مذکور برای تعیین تکلیف دقیق هر کدام از پلاک ها، ضروری است نقشه کاربری، نقشه شبکه معابر و ضوابط و مقررات درمقیاس تفصیلی، با رعایت الزامات حفاظتی اثر ثبت ملی بافت تاریخی شیراز و سیاست های مصوب شورای عالی مبنی بر توجه به تأمین نیازهای توسعه دو حرم و خدمات زائران و حفاظت از بناها و بافت ارزشمند، با تاکید بر ایجاد زمینه های سرزندگی بافت شهری مابین دو حرم مطهر، تسهیل و ترغیب به مرمت، احیاء و نوسازی ابنیه موجود، تأمین خدمات عمومی و خدمات پشتیبان سکونت و رعایت ملاحظات پدافند غیرعامل و همپیوندی بافت پیرامون حرم با بافت تاریخی پیرامون و توسعه گردشگری مذهبی و زیارتی ظرف مدت دو ماه تهیه شده و پس از تصویب در مراجع ذیربط استانی، جهت طی مراحل ابلاغ، به دبیرخانه شورای عالی ارسال گردد.

۳. برای محدوده تعیین شده در نقشه مصوب کمیسیون ماده پنج ـ حدفاصل خط مشکی تا مجموعه بین الحرمین ـ طرح موضعی در چهارچوب الزامات حفاظتی اثر ثبت ملی بافت تاریخی شیراز و اسناد طرح تفصیلیِ موضوع بند (۲) مصوبه، با رویکرد احیاء بناهای ارزشمند موجود و بهره گیری از آن برای تأمین بخشی از نیازهای آستان های مقدس، بهسازی معابر موجود، تسهیل و ارتقاء کیفیت تشرف زائران، با حداقل مداخله در بافت، توسط اداره کل راه و شهرسازی استان فارس، ظرف مدت سه ماه بعد از ابلاغ اسناد طرح تفصیلی تهیه شده و ضمن هماهنگی با نمایندگان تولیت آستان های مقدس به تصویب کمیسیون ماده پنج برسد.

۴. درموردجانمایی کاربری درمانی، باتوجه به ضرورت ایجاد خدمات پشتیبان زیارت درفاصله مناسب نسبت به حرم مطهر شاهچراغ، مکان فعلی بیمارستان دکتر نجابت، به عنوان دارالشفاء حرم مطهر، با مقیاس کارکردی متناسب با ظرفیت معابر بافت پیرامونی، مورد تأیید قرارگرفت. گستره درمانی پیشنهادی، به تأمین نیازهای فضایی حرم های مطهر و ایجاد دسترسی و ورودی مناسب به مجموعه حرم شاهچراغ اختصاص یابد.

۵. در مورد فعالیت های مورد نیاز دو آستان مقدس، ضمن هماهنگی با نمایندگان تولیت آستان ها، ضروری است فعالیت های مذکور، با ذکر عنوان و مساحت، در گستره های توسعه حرمین و تخریب های موجود، جانمایی شده و ضوابط و مقررات متناسب با ضوابط و الگوهای معماری بافت تاریخی و الزامات حفاظتی ارائه شود. بخشی از فعالیتهای مورد نیاز آستان های مقدس، که به لحاظ مقیاس کارکردی و کالبد مورد نیاز، هماهنگ با مقیاس بافت مسکونی باشند، و همچنین فعالیتهای متناسب با خدمات زائران، امکان استقرار در گستره سکونتی مابین دو حرم مطهر ـ HR112 ـ با اولویت استفاده از ظرفیت احیاء بناهای ارزشمند موجود و با رعایت کلیه ضوابط حفاظتی را خواهند داشت. فعالیتهای مرتبط با گردشگری، در گستره سکونتی ۱۱۱ ـ HR قابل استقرار خواهند بود.

۶. جانمایی بناهای ثبتی و ارزشمند موجود در بافت در تطابق با نقشه ثبت بافت در فهرست آثار ملی، ضمن هماهنگی با وزارت میراث فرهنگی بررسی و نهایی شود.

۷. در مورد مسیر پیشنهادی زیارتی مابین مزار امامزادگان درون بافت، چهارچوب ها و ضوابط مرمت شهری، با رویکرد ارتقاء کیفیت فضایی مسیرهای مذکور و ساماندهی مزار امامزادگان با حداقل مداخله در بافت، از طریق بهسازی معابر موجود و بهره گیری از بناهای ارزشمند مجاور امامزادگان برای استقرار فعالیت های متناسب با کارکرد زیارت و مقیاس بافت، در طرح تفصیلی تعیین شود. همچنین گذرهای تاریخی نیازمند تهیه طرح های موضعی مرمت شهری و چهارچوب تهیه طرح های مذکور، در طرح تفصیلی مشخص شود. طرح های یاد شده، توسط شهرداری شیراز تهیه شده و پس از تأیید وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به تصویب کمیسیون ماده پنج برسد همچنین طرح معماری و فضای شهری ساماندهی مزار امامزادگان، متناسب با الگوهای بومی شیراز، در قالب ضوابط و چهارچوب هایی تعیین شده در طرح تفصیلی تهیه شده و به تأیید کمیته سیما و منظر برسد.

۸. با توجه به ضرورت پیش بینی تمهیدات لازم برای مخاطرات و تهدیدات بافت، الزامات پدافند غیرعامل و کاهش خطر، با توجه همزمان به وجود دو حرم مطهر و الزامات تامین ایمنی و امنیت حرم ها، مقیاس بافت و الزامات حفاظتی اثر ثبت ملی بافت تاریخی شیراز، تهیه شده و به تأیید مراجع ذیربط برسد. همچنین ضروری است تمهیدات مناسب توسط شهرداری برای امکان خدمات رسانی و امداد در مواقع بحران (به ویژه آتش سوزی) اجرایی شود.

۹. در چهارچوب ماده ۸ قانون حمایت از مرمت و احیاء بافتهای تاریخی ـ فرهنگی (مبنی بر اختصاص اعتبارات، تسهیلات و امتیازات قانون «حمایت از احیا، بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری» به بافتهای تاریخی، به نسبت مساحت آنها از بافت های فرسوده) کمیته فنی بر ضرورت توانمندسازی مالکان و ساکنان، برای مرمت، احیاء و نوسازی ابنیه و تسهیل شرایط مرمت و بهسازی و نوسازی بر اساس الگوهای تاریخی، با بهره گیری از ظرفیت شرکت بازآفرینی شهری و سایر دستگاه های متولی همچون سازمان مدیریت بحران، تأکید می نماید.

۱۰. برنامه عملیاتی اجرای طرح، شامل تعیین وظایف هرکدام از دستگاه ها و نهادهای ذیربط ملی، استانی و شهری جهت اجرای طرح و ارتقاء شرایط اجتماعی بافت، با تأکید بر ملاحظات امنیتی، ارائه گردد.

۱۱. وفق تبصره ماده ۹ قانون حمایت از مرمت و احیاء بافتهای تاریخی ـ فرهنگی، بر ضرورت اولویت بخشی تأمین اعتبار برای ساخت و تجهیز فضاها و ساختمانهای عمومی و خدماتی درمحدوده پیرامون حرم شاهچراغ، توسط شورای برنامه ریزی وتوسعه استان تاکید می نماید.

۱۲. هرگونه تغییر در شبکه معابر، کاربری ها و ضوابط و مقررات، می بایست به عنوان مغایرت اساسی به تصویب شورای عالی برسد.

۱۳. تمامی اقدامات اجرایی منوط به تهیه طرح های پیش بینی شده در بند (۲) و (۳) و ملاحظات الزام آور سایر بندهای فوق الذکر می باشد.

۱۴. ضوابط اختصاصی حفاظتی و طرح ویژه حفاظت و احیاء بافت تاریخی شیراز، با همکاری دستگاه های تصریح شده در ماده (۳) قانون حمایت از مرمت و احیاء بافت های تاریخی ـ فرهنگی در اولویت تهیه قرار گرفته و طرح تفصیلی محدوده بافت پیرامون حرم شاهچراغ (ع) در آن طرح جای گذاری گردد.

مراتب جهت استحضار و صدور دستور انعکاس و اقدام اعلام می شود.خواهشمند است دراجرای ماده ۴۲ آئین نامه نحوه بررسی طرح ها و . . .  دستور فرمائید اسناد طرح جهت ابلاغ به کلیه مراجع ذی ربط در اختیار دبیرخانه شورای عالی قرار گیرد.

معاون شهرسازی و معماری و دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران ـ غلامرضا كاظمیان