مذاکرات جلسه ۱ آذر ۱۳۵۷ مجلس شورای ملی: رای اعتماد به دولت ارتشبد ازهاری

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، روز چهارشنبه ۱ آذرماه ۱۳۵۷ شمسی
جلسه ۱۹۸

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.

رئیس ـ اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

خانمها و آقایان اردلان ـجعفربای ـ دکترابوالهدی ـ الداغی ـ دکتر برومند ـبزرگ زاده ـ دکتر بقایی ـ پزشکی ـتوتونچیان ـ رضوانی ـریاضی ـ ساگنیان ـ سیدکلال سیدی ـ صحرایی ـصفری پور ـ طباطبایی ـ فلاح مقدم ـکیوان ـمافی ـ میرلاشاری ـ حیدری ـ هما زاهدی.

۲- بیانات نخست وزیر راجع به سوتفاهم در جلسه قبل.

رئیس ـ وارد دستور میشویم. ادامه بحث درباره برنامه دولت مطرح است. جناب نخست وزیر فرمایشی دارید بفرمایید.

نخست وزیر (تیمسار ارتشبد ازهاری)ـ بطوری که نمایندگان محترم مجلس اطلاع دارند بنده اولین مرتبه‌ای که امدم در این ساحت مقدس دیروز بود که دولت را میخواستم معرفی کنم و قبلا هیچوقت در این محوطه نبودم و مقررات مجلس شورای ملی را وارد نبودم چون تمام دوران مشغول امورات ارتشی بودم و متاسفانه دیروز بعد از ۷ ساعت نشستن در اینجا و گوش دادن به بیانات موافقین و مخالفین و واقعا با کمال دقت مثل یک شاگرد مدرسه‌ای که از محضر استادان خودش استفاده بکند (احسنت).

من شخصا نکات مهم را یادداشت می‌کردم برای اینکه واقعا استفاده بکنم علاوه بر اینکه این ماموریت را به بعضی از وزرای خودم داده بودم و خواهش کرده بودم که هر نمآینده‌ای چه مخالف و چه موافق مطلبی که بیان میکند یادداشت کند چون واقعا نمآینده‌ای که می آید پشت این تریبون اظهار میکند این یک هدفی دارد که دولت را متوجه کند و بایستی ترتیب اثر داده شود. می خواهم عرض کنم بعلت عدم آشنایی به تذکر و استیضاح که فرقش را من نمی‌دانستم چون سرباز هستم و بفکر امروز مملکت هستم امده‌ام بفرمان همایونی که در مملکت امنیت برقرار کنم.

عباس میرزایی ـ بهترین سرباز شاهنشاه هستید.

مهندس صائبی ـ همه برای تیمسار احترام قائل هستیم.

نخست وزیر ـ اگر بما رای اعتماد بدهید با رای اعتماد شما ما این مملکت را از این وضعیتی که همه ما آشنا هستیم بیرون می‌آوریم. بنابراین یکی از آقایان محترم که بسیار هم رفیق من بود و چقدر ارادت به او داشتم فکر کردم که هنوز من رای اعتماد نداده میخواهد مرا استیضاح کند (خنده نمایندگان) گفتم لابد مرا نمی خواهند. گفتم می‌روم حضور اعلیحضرت شاهنشاه استعفا بکنم رای اعتماد هم نمی‌خواهم. بنابراین بنده این موضوع را لازم دانستم که بعرض حضار محترم برسانم و واقعا انچه را گفتم از ته قلب است و مانند یک سرباز عرض کردم (احسنت).

۳- ادامه بحث درباره برنامه دولت تیمسار ارتشبد غلامرضا ازهاری

رئیس ـ از توضیحات صمیمانه جناب نخست وزیر تشکر میکنیم و بهرحال بحث در برنامه دولت ادامه دارد. از نمایندگان محترم خواهش می‌کنم رعایت نظم جلسه را بفرمایند. جناب اخلاق پور بفرمایید.

طغیانی ـ آقای اخلاق پور از تیمسار تشکر کنید.

اخلاقپور ـ با اجازه مقام ریاست معظم مجلس شورای ملی بنده نمی دانم از کجا شروع کنم (عده‌ای از نمایندگان ـاز اول) از اینکه دیشب بهنگام ایراد نطق اینجانب وضعی بوجود امد که منجر به تشنج مجلس گردید متاسفم و شاید شدیدترین تشنجی بود که در این سه سال بوقوع پیوست. البته م اباید سعی کنیم با رعایت آئین نامه داخلی مجلس حرمت مجلس را کاملا مرعی و ملحوظ بداریم (احسنت) چنانچه فردی بعنوان مخالف صحبت میکند طبق ماده ۷۲ آئین نامه داخلی مجلس که مقرر میدارد قطع کلام ممنوع است صبر و حوصله داشته باشیم و اگر صحبتی داشته باشید بگذارید که ناطق صحبتش را باتمام برساند و اگر ما با گفتار او مخالف باشیم بموجب یادداشت یا اجازه مقام ریاست در پشت تریبون قرار بگیریم و در صدد جوابگویی ان قسمت از نطقی که مورد ایراد قرارگرفته است برآییم نه اینکه بر خلاف ائین نامه در صدد قطع کلام و گفتار ناطق برآئیم این صحیح نیست و طبق ماده ۶۰ حفظ نظم جلسات با ریاست محترم مجلس است طبق ماده ۷۰ آئیننامه داخلی خروج از موضوع و از اثار ان چنانچه جناب رئیس تشخیص دهند که نمآینده‌ای از موضوع خارج می‌شود باو تذکر خواهند داد و تذکر آقایان نمایندگان بموجب ماده ۷۰ تجویز نگردیده است.
دیشب ساعت شش و سی دقیقه بعدازظهر بنده در اطراف برنامه دولت صحبت می‌کردم در نظر داشتم که از نظر اعاده حیثیت مجلس و مجلسیان در صدد دفاع برایم که چگونه درخارج مجلس را غیرملی تشخیص داده بودند و نمایندگان مجلس هم که نمایندگان برگزیده مردم هستند مورد قبول قرار نگرفته بودند. بهرحال بنده نمی‌خواهم که بیشتر در این باره صحبت کنم زیرا خود آقایان متاسفانه حاضر نشدند که از حیثیتشان دفاع کنم.

چند نفر از نمایندگان ـ حالا بفرمایید.

اخلاق پور ـ بعد از اینکه دیشب از تریبون پایین امدم و یکی از دوستان صمیمی بنده که امروز صبح هم او را دیدم یقه مرا گرفت و جنابان عباس میرزایی و سیفی و طغیانی دست بنده را گرفتند و از جلسه خارج و استمالت دادند من از آنها تشکر و قدردانی کردم و از فردفرد خانمها و آقایان چنانچه اسائه ادبی شده باشد معذرت می‌خواهم. بهرحال اینها نکاتی است که باید در اینجا گفته شود وظیفه هر یک از ما این است که هرگاه در خارج هم باین مجلس اسائه ادب بشود باید از ان دفاع کنیم. من آن شب در صدد توضیح همین مطلب بودم که مورد اعتراض عده‌ای از آقایان قرار گرفتم. من بهیچوجه کینه توز نیستم و کینه‌ای دردل ندارم (آفرین) و از طرفی نهایت احترام را برای مقام محترم ریاست مجلس و مجلسیان قائلم که در لحظه حساس و متشنج بمن تذکر ندادند زیرا تشخیص دادند که من در جهتی قرار گرفتم که در حفظ حقوق فردفرد نمایندگان و در حفظ ساحت مقدس مجلس صحبت می‌کردم. من از ایشان صمیمانه متشکرم. آقایان شاید بدانند در این سه سال که وارد چهارمین سال شده‌ایم من بارها تذکر داده‌ام باستناد آئین نامه داخلی و شاید از قانون اساسی هم بارها دفاع کرده باشم و از قانون اساسی و آئین نامه داخلی شاید تاکنون عدول نکرده باشم و اگر از حدود قانون اساسی یا آئین نامه داخلی مجلس که مورد قبول فردافرد ما و قبول مردم ایران است عدول شده باشد باید تذکر داده شود.

چند نفر از نمایندگان ـ بفرمایید فرمایش خود را بکنید.

اخلاق پور ـ بهرحال از اینکه دیشب من خانمها و آقایان را ناراحت کردم معذرت می‌خواهم ولی در موضع خودم حق داشتم که از مجلس و موقعیت حساس مملکت دفاع کنم. بدوا از فرمایشات تیمسار معظم ارتشبد ازهاری که با خلوص نیت و با کمال صراحت در پشت این تریبون قرار گرفتند و اظهار داشتندکه فرق بین تذکر و استیضاح را نمیدانند متشکرم. ایشان قابل احترام هستند و من نهایت احترام را برای ایشان قائلم.

دکتر تجدد ـ بزرگ منشی نشان دادند.

دکتر طبیب ـآقای اخلاقپور هم بزرگ منشی نشان دادند.

اخلاق پور ـ و اما فرق است بین سیاستمدار و کسی که کشور را اداره می‌کند و هر کس باید در موضع خودش قرار بگیرد و در برنامه بودجه جناب هویدا بود که بنده نسبت به وزیر دادگستری وقت جناب دکتر صدر ایراد گرفتم و گفتم ایشان اطلاعات قضایی ندارند نباید وزیر دادگستری بشوند و جناب هویدا اظهار داشتند که اطلاعات لازم نیست بلکه گفتند که هر فردی بوزارت منصوب می‌شود باید اطلاعات سیاسی داشته باشد.

یزدی ـ کثافت کاریها کردند.

اخلاق پور ـ معلوم نیست که چرا تیمسار ارتشبد ازهاری که مقدمش گرامی است انجام امور سیاسی را متقبل شده‌اند و اینک به ادامه بحث دیشب می‌پردازم.

نظریه جناب آقای دکتر سنجابی استاد مسلم که من برای ایشان احترام خاصی قائل هستم سئوالات و ایرادات زیادی را دربردارد اولا اگر نمایندگان مجلسین منصوب از طرف دولت باشند باید دید که دولت بچه طریق آنها را منصوب نموده است در این باره توضیحی ضمن اقامه دلایل متقن داده نشده است ثانیا چنانچه معتقد بودندکه مجلس رسمی و مردمی نیست و نمایندگان ان منصوب از طرف دولت بوده اند چرا درهمان اوائل انجام امرانتخابات وشروع بکارمجلس در صدد انتشار اعلامیه‌ای برنیامدند و مردم رابچنین وضعی اگاه نساختند ایاتاخیردرچنین اظهارنظری سهل انگاری وپشت پازدن به وجدان نیست ؟ ثالثا اگردرهمان اوائل انتخابات نمایندگان مجلسین اعلامیه یابیانیه‌ای از طرف معظم له یاجبهه ملی منتشرگردیده باشدمن ازان بی اطلاعم چنانچه اقدام بچنین عملی شده وحضارمحترم ویاافراددیگر ازانتشارچنین بیانه یااعلامیه‌ای اطلاع دارند باارائه ان من ازاین ایراد انصراف حاصل خواهم نمود. رابعابنابراصول مسلمه حقوقی اصل برصحت است مگرخلاف ان ثابت شود وطبق سوابق ومدارک موجود مخصوصا حضوررای دهندگان درپای صندوقهاووجودامضا واثرانگشت انان دراسنادومدارک مسلم الصدور خوداقوی دلیل است برصحت انتخابات وحضورنمایندگان درمجلسین :خامسا جناب دکترسنجابی که درمصاحبه مطبوعاتی موردبحث فرموده‌اند وحتی هنگامیکه مانمی‌توانستیم هیچگونه فعالیت سیاسی بکنیم خودمان را ازالودگی به اعمال ناشایست این حکومت وحزب ساختگی ان برکنار می‌داشتیم. بااینکه جناب دکتروسایراعضای جبهه ملی هیچگونه دخالت وفعالیتی نداشته‌اند ازکجاپی برده‌اند که درتمام نقاط کشوربلااستثناانتخاباتی ازطریق اخذارای مردم صورت نگرفته ونمایندگان بنابمیل واراده دولت به نمایندگی منصوب شده‌اند جناب آقای دکترسنجابی برای اثبات این قسمت ازادعای خود چه مدارک ودلایلی داشته یادارند واگردلایل ومدارکی داشته‌اند چرا ازافشاوبیان ان خودداری فرموده‌اند چون درجهت اثبات موردادعای خود دلایل ومدارکی اقامه وابرازننموده‌اند پس نتیجه گرفته می‌شود که ادعای ایشان بلادلیل و واهی تلقی ودرواقع این اظهارنظر که نوعی توهین محسوب می‌شود درشان ومقامی و موقعیت اجتماعی فردی که دارای عالی ترین مدارج علمی بوده و رهبری جبهه ملی را بعهده دارند نیست و جناب آقای دکتر سنجابی در جای دیگراز مصاحبه مطبوعاتی خود فرموده‌اند که فقط اعضای ساختگی حزب رستاخیز می‌توانسته اند بوسیله دولت بعنوان نمایندگان مجلسین منصوب شوند نه اعضای سایراحزاب سیاسی ویا افراد عادی اگراین قسمت از نظریه جناب آقای دکتر سنجابی را صحیح بدانیم وفقط نقش دولت رادر انتصاب نمایندگان مجلسین موثر بدانیم لازم می‌آید که غیراز اعضای حزب باصطلاح ساختگی رستاخیز کسی دیگراز طرف سایراحزاب سیاسی ویا افراد عادی بنمایندگی منصوب نشود در صورتی که دیدیم که جناب آقای دکترلطف الله رئیسی که از طرف حزب رستاخیز بعنوان کاندیدا معرفی نشده بودند مستقلا کاندیدا و براثر اراده مردم حوزه انتخابیه اش بنمایندگی مجلس شورای ملی برگزیده شدند آیا منطقا عقلایی و قابل پذیرش خواهدبودکه دریک جامردم درانتخاب وکیل خودآزادانه دخالت داشته باشندودرجاهای دیگر دولت سایرنمایندگان راباصطلاح منصوب بدارد وملت درانتخاب آنهانقش نداشته باشندبه حق چون انتخابات آزاد بوداگرجناب دکترسنجابی ویااعضایی ازجبهه ملی کاندیدامیشدند درصورت احرازاکثریت ارا مانند جناب آقای لطف الله رئیسی انتخاب میشدنداین صحیح نیست که آدمی در صدد تخطئه برآید و حقایق را قلب ماهیت نماید.

جناب دکتر سنجابی در مصاحبه مطبوعاتی بشرح مندرج در روزنامه مورخ بیست و ششم مهرماه ۱۳۵۷ کیهان تحت عنوان :راه حل نظامی ایران رانابود میکند مطالعه‌ای رادرتاریخ خودمیگذراند رویدادها ومسائل آنقدر متعدداست که باید هر دقیقه منتظر موضوع تازه‌ای بود در چنین شرایط حساس تنهادوراه حل برای رویارویی بامشکلات موجود است راه حل نظامی وراه حل دمکراسی راه نظامی ایران رابه نابودی میکشاند ونه تنهاهیچ مشکلی راحل نمی‌کند بلکه به بن بست‌ها و مشکلات موجودمی افزایدبدون تردید این اظهارنظرجناب استادکریم سنجابی موردتاییداست وبرای این نظریه استاد ارزش خاص واحترام زائدالوصفی قائل هستم وفکرمیکنم طرفداران حکومت مشروطه ودمکراسی جزاین ایده نظر دیگری نداشته باشند زیرامسلم است که توسل به حکومت نظامی آزادی قلم وبیان راازبین می‌برد وکسی راجرات ویارای ان نیست که دم ازآزادی ودموکراسی بزندو حکومت نظامی کمتراز حکومت استبدادی نیست وجناب دکترسنجابی درجای دیگری ازگفتارخودفرموده‌اند:مگرمیشود درشرایط حکومت نظامی ودرشرایطی که هرروز هر ساعت خبر ازبرخورد نظامی وقتل وجرح مردم درگوشه وکنارایران بگوش میرسدبه برقراری دموکراسی و پیشبرد آن دلخوش بود؟ درشرایط حکومت نظامی چگونه می‌توان انتخابات آزادبرگزارکرد و ارگان‌های دموکراتیک رادرجامعه مستقرکرد؟ آیااین حکومت‌های نظامی که درشهرها مستقرهستند دولتی دردولت نیستند و مشکلاتی برای راه حل‌های منطقی بوجودنمی آورند ماپیشبردواستقراردموکراسی رادرشرایط حکومت نظامی غیرممکن و ضدتمام تجربه‌های تاریخی می دانیم مامعتقدیم دموکراسی تنها درشرایط دموکراتیک بدون حضورنظامی‌ها معنی می‌دهد وجزاین دموکراسی معنی ندارد بهمین منظور نخستین راه حل لغوحکومت نظامی درسراسرایران وقبول صادقانه اشتباهات ونابسامانی‌های گذشته درپیشگاه ملت است وهشداردیگر من این است که تجربه ناموفق ۲۵ سال گذشته راباردیگر تکرارنکنیم … بطوری که همکاران ارجمند و حضار گرامی اگاهی یافتند جناب دکتر سنجابی که خود معتقدند در شرایط حکومت نظامی برقراری دموکراسی و پیشبرد ان ممکن نیست و حکومت نظامی را دولت در دولت میدانند خودشان چگونه در زمان دولت مرحوم دکترمحمد مصدق بحکومت نظامی بر اساس لایحه قانونی مصوب ۲۳ امرداد ۱۳۳۱ در هشت محل از منطقه خوزستان (آبادان ـگچساران ـ آغاجاری ـبندر معشور ـ هفتگل ـ مسجدسلیمان ـ لالی ـ خرمشهر) و برقراری حکومت نظامی بموجب ماده ماده واحده مصوب ۱۵ آبان ماه ۱۳۳۱ در تهران و حومه تن در دادند؟ آیا عقلایی و منطقی است که برقراری حکومت نظامی درحال حاضر مانع از برقراری حکومت دموکراسی بوده و دولت در دولت محسوب ولی برقراری حکومت نظامی در زمان دولت مرحوم دکترمحمد مصدق که جناب دکتر سنجابی هم در ان زمان نمآینده کرمانشاه در مجلس شورای ملی بودند و بر آن صحه گذاردند مانع از پیشرفت دموکراسی نبوده و دولت در دولت هم محسوب نمی شده است.

طبق اصل بیست وششم متمم قانون اساسی قوای مملکت ناشی از ملت است طریقه استعمال ان قوا راقانون اساسی معین می‌نماید. طبق این اصل که در اصطلاح حقوقی و سیاسی باصل حاکمیت ملی معروف می‌باشد بدون تردید بوجوداورنده قوای مملکتی خود ملت بوده فردیا افراد معدودی قادر نیستند که چنین قوایی را بوجود آورند و طبق اصل بیست وهفتم متمم قانون اساسی قوای مملکتی به سه شعبه تجزیه می‌شود. اول قوه مقننه که مخصوص است بوضع و تهذیب قوانین واین قوه ناشی میشوداز اعلیحضرت شاهنشاهی ومجلس شورایملی ومجلس سنا دوم قوه قضاییه وحکمیه که عبارت است از تمیزحقوق واین قوه مخصوص است به محاکم شرعیه درشرعیات وبه محاکم عدلیه درعرفیات سیم قوه اجراییه که مخصوص پادشاه است … وطبق اصل بیست وهشتم متمم قانون اساسی قوای ثلاثه مزبورهمیشه ازیکدیگر ممتازومنفصل خواهدبود ازتوجه به مندرجات اصول یادشده هیچیک ازقوای سه گانه یعنی قوای مقننه وقضاییه ومجریه مجازنیستند که دریکدیگردخالت ووظایف آنراانجام دهدونه قوه مقننه ذیحق خواهدبود که تمام یاقسمتی از اختیارات قانونگذاری خودرا بدولت تفویض ویادراموراجرایی دخالت نمایدوبراساس مقررات قانون اساسی ومتمم آن نمایندگان مجلسین نیزحق ندارندتمام یاقسمتی از اختیارات قانونی خودرادرجهت قانونگذاری به نمآینده یانمایندگان دیگرتفویض نمایدزیرادرقانون اساسی ومتمم ان از طرف موکلین حق توکیل بغیربه نمایندگان داده نشده وآنهاهم نمی‌توانند ازچنین اختیاری برخوردارگردند ازتاریخ برقراری حکومت مشروطه بارها بعضی از دولت‌ها ازمجلسین کسب اختیاراتی نموده‌اند ولوایح خودرا فقط ازطریق کمیسیونهایاراساتصویب وپس ازمدتی آزمایش آنهاراجهت تصویب نهایی به مجلسین تسلیم می‌نمایند ومحققااقدام به این طریق محمل قانونی نداشته مخالف قانون اساسی ومتمم آن می‌باشد حال ببینیم که درزمان نخست وزیری مرحوم دکتر مصدق پیشوای جبهه ملی چه وقایعی برخلاف قانون اساسی ومتمم آن رخ داده است مرحوم دکتر مصدق جهت تهیه وتصویب لوایح قانونی توسط خودبرخلاف قانون اساسی واصل تفکیک قوا شش ماه اختیاراز مجلس درخواست نمود ومجلس شورای ملی هم که جناب آقای دکترسنجابی نمایندگی انرا داشتندبدون رعایت اصول هفتم وبیست و هفتم وبیست وهشتم متمم قانون اساسی بموجب ماده واحده مصوب ۱۲ امرداد ۱۳۳۱ اختیاراتی برای قانونگذاری بمدت شش ماه بوی تفویض کرد که اینک عین ماده واحده مصوب ۱۲ امرداد ۱۳۳۱ برای استحضار همکاران ارجمند اعلام می‌شود.

ماده واحده ـ به شخص آقای دکتر مصدق نخست وزیر اختیار داده می‌شود که از تاریخ تصویب این قانون تا مدت شش ماه لوایحی که برای اجرای مواد نه گانه برنامه دولت ضروری است … تهیه نموده و پس از ازمایش آنها را منتهی در ظرف شش ماه که مدت این اختیارات است تقدیم مجلس نمایند و تا موقعی که تکلیف آنها در مجلس معین نشده لازم الاجرااست.
نایب رئیس مجلس شورای ملی – احمد رضوی.

اختیارات حاصله مجدد بموجب ماده واحده مصوب ۳۰ دیماه ۱۳۳۱ برای یک سال دیگر تمدید شده است و در خلال این مدت ها مرحوم دکتر مصدق نخست وزیر وقت بر اثر اختیارات حاصله شخصا لوایحی تهیه و تصویب و اجرا نموده و در واقع هم قانونگذار بوده و قانون تصویب می‌کرد و هم قوه مجریه بود و قوانینی را که خود تصویب میکرد شخصا مصوبه خود را اجرا مینمود. این کسب اختیارات اولا بر خلاف اصل هفتم متمم قانون اساسی بوده است زیرا با بدست اوردن قسمتی از وظایف و اختیارات مجلسین موجب گردید که جزیی از اساس مشروطیت برای یک سال و نیم تعطیل گردد. ثانیا بطوری که استدلال گردید اصولا وضع و تهذیب و تصویب قوانین مربوط راجع است به مراجع قیدشده در قسمت اول اصل بیست و هفتم متمم قانون اساسی نه مرجع دیگری و کسب اختیارات از طرف مرحوم دکترمحمد مصدق و تفویض اختیارات از ناحیه مجلسین به ان مرحوم جهت انجام وظایف قانونگذاری برخلاف قسمت اول اصل بیست و هفتم متمم قانون اساسی بوده است. ثالثا عمل مرحوم دکتر مصدق برخلاف اصل بیست و هشتم متمم قانون اساسی است که راجع به تفکیک قوابوده است وبی شک جناب آقای دکتر سنجابی که فعلا دم از قانون اساسی می‌زنند درتفویض اختیارات به مرحوم دکتر مصدق دخالت داشته‌اند درقسمت اخیر قسمت اول اصل بیست وهفتم متمم قانون اساسی قیدشده است شرح و تفسیر قوانین ازوظائف مختص مجلس شورای ملی است بطورمحقق این شرح و تفسیرمربوط است به قوانین عادی وبهیچوجه بقانون اساسی ومتمم ان تسری پیدانمکندزیرااصول قانون اساسی ومتمم ان ملاک تهیه وتصویب قوانین عادی است بدون تشکیل مجلس موسسان قابل تغییروتفسیرنیست و مجلس شورای ملی حق ندارد اصول قانون اساسی ومتمم انرآتشریح وتفسیرنماید متاسفانه این عمل برخلاف چهاربار بوقوع پیوسته است ۱- اصل هفتم قانون اساسی نخستین اصلی بودکه دردوره دوم مجلس شورایملی درجلسه مورخ شنبه ۱۶ اردیبهشت ماه ۱۲۹۰ مورد تفسیرقرارگرفته است ۲- قانون تفسیراصل هشتادو دوم متمم قانون اساسی مصوب ۲۶ امرداد ۱۳۱۰ راجع به انتقال قضات محاکم عدلیه که بعدانسخ گردیده است. ۳- قانون تفسیر اصل سی وهفتم متمم قانون اساسی ۴- قانون تفسیر اصل پنجم قانون اساسی مصوب اول آبانماه ۱۳۳۱ که طرح ان از طرف آقاین حاج سیدجوادی ـدکتر سنجابی ـدکترشایگان وعده‌ای دیگرتهیه وامضاوجهت تصویب به مجلس شورای ملی تقدیم گردیده است. تعجب می‌کنم از خصوصیات اخلاقی بعضی ازافرادکه خوددرایام نمایندگی درمجلس شورای ملی مبادرت بکارهای خلاف قانون اساسی می نمایندو بعدا فریاد برمی آورند که قانون اساسی پایمال شده است میدانیم که سپهبد رزم آرا بدست خلیل طهماسبی کشته شد و طبق قانون اساسی وی می‌بایست بنا به اصل تفکیک قوا بوسیله قوه قضاییه در دادگاه جنایی محل وقوع جنایت محاکمه میشد مجلس شورای ملی با دخالت در قوه قضاییه بنابه طرحی که از طرف آقایان شمس قنات آبادی کریمی سیدجوادی مهندس حسیبی و دکتر سنجابی و عده‌ای دیگر تهیه و تقدیم مجلس شورای ملی شده و تصویب گردید، بیگناه و تبرئه شد. که عین طرح را که در صفحه ۸ صورت مشروح مذاکرات مجلس شورایملی مربوط به جلسه ۲۴ مورخ ۲۲ امرداد ۱۳۳۱ می‌باشد قرائت می‌کنم:

چون افرادی که ثابت نشود علیه ملت و منافع اجتماع قیام بنفع بیگانه بنمایند در هر مسلک و مذهب مهدورالدم هستند لذا ما امضاکنندگان ذیل ماده واحده را با قید سه فوریت تقدیم می‌داریم.
ماده واحده ـ چون خیانت حاجیعلی رزم آرا و حمایت او از اجانب بر ملت ایران ثابت است بر فرض اینکه قاتل او استاد خلیل طهماسبی باشد از نظر ملت بیگناه و تبرئه شده شناخته می‌شود.

گرچه بعدا مجلس شورای ملی قانون مصوبه را فسخ و استاد خلیل طهماسبی در دادگاه جنایی محاکمه و باعدام محکوم و حکم هم اجرا گردید ولی این نکته قابل توجه است که چگونه نمایندگان جبهه ملی من جمله جناب آقای دکتر سنجابی به خودشان اجازه داده اند متهمی را بدون محاکمه تبرئه و بدین وسیله در امور قوه قضاییه مداخله نمایند بهرحال اگر بخواهم در این مقوله بحث کنم شاید ساعت‌ها بطول انجامد من نمیدانم جناب آقای دکتر سنجابی چگونه مجلس شورای ملی را رسمی و مردمی ندانسته و نمایندگان انرا که درخلال این مدت باعث سقوط سه دولت گردیدند منصوب از طرف دولت میداند مااگر نمایندگان منصوب از طرف دولت بودیم بهیچوجه در صدداستیضاح وسقوط دولت‌های وقت برنمی آمدیم من امیدوارم که هرچه زودتر جناب آقای دکترسنجابی وجناب داریوش فروهر اززندان آزاد وبامطالعه این نطق در صددپاسخگویی برایند واگرهم در آینده حکومت ائتلافی تشکیل گردید وازجناب آقای دکترسنجابی ویا سایر اعضای جبهه ملی در این دولت ائتلافی خواسته شد شرکت جویند دیگربرخلاف قانون اساسی و متمم ان رفتار ننمایند زیرا ملت اگاه است و اقدامات ونیات افراد ومسئولان اموررابرای همیشه درنظر خواهد داشت و درباره این اقدامات قضاوت میکندحال به بینیم که وضع درزمان حکومت جناب آقای دکتر علی امینی چگونه بوده است جناب اقای دکترعلی امینی در روز ۱۶ اردیبهشت ۱۳۴۰ دولت خود را تشکیل داد و بدون اینکه دولت خود را جهت طرح برنامه و اخذ رای اعتماد به مجلسین معرفی کند در تاریخ ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۳۴۰ فرمان انحلال مجلسین را انتشار داد و در تاریخ ۲۷ تیرماه ۱۳۴۱ یعنی پس از یک سال و دو ماه نخست وزیری بعلت مشکلاتی که در کار بودجه مملکت بوجود امد و نتوانست ان را مرتفع سازد از سمت خود استعفا داد و در این مدت بدون وجود مجلسین بکار مملکت داری اشتغال ورزید. چون جنابان آقایان تیمسار بیات و نواب صفا درباره کارهای خلاف دکتر امینی و ضررهایی را که از طریق دادن امتیاز نفت بخارجی ها متوجه ایران نمود به تفصیل بحث نموده اند من فکر میکنم که نمایندگان مجلس شورای ملی و ملت نجیب ایران این بازیگر سیاسی را بخوبی شناخته‌اند با توجه به ضیق وقت از بحث درباره ایشان فعلا منصرف و ان را بوقت مناسب دیگری موکول می‌نماید.
خوب است نظری به اصل چهل و هشتم قانون اساسی و مواد ۸۲ و ۸۳ قانون مجازات عمومی بیفکنیم. طبق اصل چهل و هشتم قانون اساسی اعلیحضرت همایون شاهنشاهی می‌تواند هریک از مجلسین شورای ملی ومجلس سنارا جداگانه ویاهردومجلس رادران واحدمنحل سازد. درهر موردکه مجلسین یایکی ازآنها بموجب فرمان همایونی منحل می‌گردد باید درهمان فرمان انحلال علت انحلال ذکرشده و امربتجدید انتخابات نیزبشود انتخابات جدید در ظرف یک ماه ازتاریخ صدورفرمان شروع شده و مجلس یا مجلسین جدیددرظرف سه ماه ازتاریخ مزبور باید منعقد گردد در مخالفت وضدیت با اساس حکومت ملی و آزادی ـ
ماده ۸۲ ـ هریک ازوزراو اعضای پارلمان و صاحب منصبان و مامورین دولتی که برضدحکومت ملی قیام نماید یاحکم قیام را بدهد محکوم به اعدام است
ماده ۸۳- هریک ازاشخاص مذکوردر ماده قبل که برخلاف قانون آزادی شخصی افراد ملت راسلب کند یاافرادملت را ازحقوقی که قانون اساسی به آنهاداده محروم نماید ازشغل خود منفصل واز ۵ تا ۱۰ سال ازحقوق اجتماعی محروم خواهدشد.

بااینکه جناب آقای دکتر امینی بصراحت اصل چهل وهشتم قانون اساسی پس از انحلال مجلسین مکلف بوده است که ظرف یک ماه مقدمات انجام امرانتخابات رافراهم وتاسه ماه ازتاریخ مزبورکاررا فیصله ومجلسین منعقدگردند ایشان بنابمیل واراده شخصی خود برخلاف اصل چهل وهشتم قانون اساسی تا پایان نخست وزیری خویش از تشکیل مجلسین جلوگیری نمود وعمل جناب آقای دکتر امینی از مصادیق مواد ۸۲ و ۸۳ قانون مجازات عمومی بوده است و اگر مجلسین شورای ملی و سنا بموقع وبه موجب قانون محاکمه وزرا مصوب ۱۳۰۷ در صدد برمی آمدند این نخست وزیر متجاوز بحریم قانون اساسی را تحت تعقیب ومحاکمه قراردهند شاید امروز جرات نمی‌کرد که بگوید اگر بمقام نخست وزیری رسیدم حتم امجلسین را منحل خواهم ساخت من نمیدانم این اقاملت ایران را نفهم تشخیص داده است که باان تعدیات و تجاوزات که مشهور خاص وعام است بازهم میخواهد بخیال خود دولت ائتلافی یا نیمه انقلابی تشکیل وبرای اجرای نیات خودعده‌ای را هم قربانی نماید زهی تاسف باین خیال خام اینان بایدبدانند که ملت بیداراست و دیگر محال است که گول بخورد
برو این دام بر مرغ دگر نه ـ که عنقا را بلند است آشیانه.
بهرحال اگر بنا گردید که برخلاف اراده ملت برای بار دوم مقام نخست وزیری بجناب آقای دکترعلی امینی تفویض گردد ایشان نیزسعی کنندکه دیگربه قانون اساسی و حریم ان تجاوز ننمایندمن میل داشتم که جناب آقای دکتر سنجابی درقید زندان نمی بودند ومی‌توانستند ازطریق رسانه‌های گروهی وروزنامه‌ها آزادانه به پاسخگیی بپردازند ولی من اذعان واعتراف دارم که روزنامه هاهم درحال حاضر بلحاظ سانسور شدید شهامت درج مطالبی راکه در حد خود مهم وسرنوشت سازاست ندارند و روزنامه‌های کیهان و اطلاعات وآیندگان ورستاخیز هم اززمان روی کارامدن این دولت تعطیل هستند ویقینارادیوتلویزیون هم ازاین سانسور بی بهره نیستند من این مطالب رانه ازبرای خوش آین عده‌ای واحیانا ازردن عده‌ای دیگرگفتم نه خداراشاهدمیگیرم اظهار آن صرفابحکم ندای وجدان بوده است وبس متاسفانه ایراداز نظرعدم اجرای قانون اساسی متوجه مسئولان بیشماری است که ازبدوپیدایش حکومت مشروطه درامورسیاسی واجرایی دخالت داشته اندوفرصت نیست که نام آنها واعمالی را که مخالف قانون اساسی مرتکب شده‌اند اعلام بدارم خوشبختانه نام واعمال این قبیل افراد متجاوز بقانون اساسی درلابلای صورت مشروح مذاکرات مجلس در این مدت طولانی قیدوتاریخ درباره ان قضاوت خواهدکرد صریحاعرض می‌کنم درتعقیب بیانات مکررخود که خوشبختانه درصورت مشروح مذاکرات متعددمنعکس است من طرفدارجدی قانون اساسی ومتمم ان بوده وهستم وهرکس که باآن مخالفت نمایدویا بحریم این یادگار نیاکان تجاوزکند ولوبرادرو فرزندم باشد وجدانا نمی‌توانم موافق وبی تفاوت ازکناران بگذرم (احسنت).

در برنامه دولت: بموجب بند ۱ از ماده یازدهم قانون انتخابات اهل نظام بری و بحری باستثنای صاحب منصبان افتخاری از شرکت درانتخابات ودادن رای بکاندیداها محرومند وهمچین بموجب بند۴ ذیل ماده سیزدهم قانون انتخابات مستخدمین امنیه ونظمیه واهل نظام بری و بحری باستثناصاحب منصبان افتخاری ازحق انتخاب شدن محروم می‌باشند فصل سوم ازقانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی ایران مصوب ۳۰ تیرماه ۱۳۳۶ راجع است به برکناری افسران وکارمندان نیروهای مسلح شاهنشاهی وبموجب ند۳ تبصره ماده ۱۵ قانون مذکور افسران وکارمندان نیروهای مسلح از شرکت دراحزاب ودستجات سیاسی ممنوع گردیده‌اند درصورت شرکت ازخدمت اخراج میگردندبطوریکه مواد مذکورحاکی است افسران وکارمندان نیروهای مسلح حق ندارنددرامورسیاسی دخالت داشته باشندبااینکه کارهای مربوط بامورنخست وزیری وسایروزارتخانه هاکلاسیاسی است و کسی که نخست وزیر یا وزیر میشود بایدکاملا بامور سیاسی وارد و واقف باشد معلوم نیست که چرا تیمسار ارتشبد ازهاری که مقدمش گرامی است و من برای شخصیت وی از نظر خدمات نظامی ارزش خاص قائل هستم مقام نخست وزیری را که جنبه سیاسیش بر سایر امور غیرسیاسی می چربد قبول فرموده‌اند؟ اگر بگویند که امور سیاسی را با شرکت در احزاب و دستجات سیاسی اموخته‌اند که این عمل چنانچه گفته شد منع قانونی دارد و اصولا شغل نظامی بطور کلی ایجاب می‌کند که فارغ از سیاست باشد. قطعا جناب نخست وزیر در این مورد توضیحات کافی و قانع کننده و متکی بر قانون ممکن است بدهند.
در تاریخ روز نوزدهم مهرماه ۱۳۵۷ بر اثر اعتصاب نویسندگان و کارکنان اداری و کارگران فنی روزنامه‌های صبح و عصر و نشریات وابسته به آنها دولت درباره لغو سانسور مطبوعات اعلامیه‌ای منتشر ساخت که برای مزید استحضار نمایندگان عزیز عین اعلامیه دولت قرائت می‌گردد:

اعلامیه دولت در باره لغو سانسور مطبوعات
بدنبال اعتصاب نویسندگان کارکنان اداری و کارگران فنی روزنامه‌های صبح و عصر و نشریات وابسته به آنها و همچنین روزنامه‌های خارجی زبان که از صبح روز نوزدهم مهرماه ۱۳۵۷ آغاز شد، جلسه‌ای با حضور آقای جعفر شریف امامی نخست وزیر، آقای منوچهر آزمون وزیر مشاور در امور اجرایی و آقای محمدرضا عاملی تهرانی وزیر اطلاعات و جهانگردی و با شرکت اعضای کمیته ۱۰نفری منتخب اعتصاب‌کنندگان، از جمله دبیر سندیکای نویسندگان کارکنان اداری و کارگران فنی در نخست وزیری تشکیل شد.
در این جلسه به تفصیل پیرامون کیفیت انتشار مطبوعات و لطمات جبران‌ناپذیری که مطبوعات بخاطر وجود سانسور دیده‌اند توسط دبیران سندیکاها و نمایندگان اعتصاب‌کنندگان بحث شد و نخست وزیر و وزیر مشاور در امور اجرایی وزیر اطلاعات و جهانگردی در باره نقش مطبوعات سخن گفتند و سرانجام در مقابل خواست‌های مندرج در قطعنامه مورخ نوزدهم مهرماه ۱۳۵۷ نویسندگان کارکنان اداری و کارگران فنی موسسات مطبوعاتی، این اعلامیه از طرف دولت صادر گردید:

۱- نمایندگان اعتصاب کنندگان در قطعنامه خود خواستار رعایت لغو کامل سانسور مطبوعات شده اند. دولت آزادی مطبوعات را برابر قانون اساسی تضمین می‌کند.

۲- دولت با تاکید بر درستی سیاست آزادی مطبوعات، تضمین میکند که در انجام وظایف قانونی کارکنان مطبوعات کشور هیچگونه دخالت و اعمال نفوذ مستقیم و غیرمستقیمی از سوی دستگاهها و مقامات دولتی صورت نگیرد.

۳- دولت امنیت حرفه‌ای کلیه کارکنان مطبوعات کشور را تضمین می‌کند و مرجع رسیدگی به هرگونه تخلف مطبوعاتی را برابر قانون اساسی، مقامات قضایی اعلام می‌دارد.

این اعلامیه به امضای جنابان مهندسان جعفر شریف امامی نخست وزیر پیشین و محمد سفری و دکتر عاملی تهرانی و منوچهر آزمون و عده‌ای دیگر رسیده است.

براساس اعلامیه دولت برای چند روزی مطبوعات توقیف یا سانسور نمی شدند و ملت ایران از این تصمیم عقلایی دولت وقت خوشحال گردیدند و حتی بطوری که در جراید مطالعه نمودیم یکی از اعضای انجمن شهر با خوش باوری تقاضا نمود که اصل اعلامیه بعنوان سند تاریخی در آرشیو مجلس شورای ملی بایگانی شود ولی چه فایده این اعلامیه دولت هم با اینکه اجرای ان از طرف دولت قبل تضمین شده بود بر اثر روی کارامدن دولت نظامی جدید بیک باره باعلامیه دولت درباره لغو سانسور مطبوعات پشت پا زد و ان را از حیز انتفاع انداخت.

پارسا ـ اولین کاری که کردند این بود که اعلامیه‌هایی چاپ کردند که تحریک امیز بود.

رئیس ـ آقای پارسا اجازه بدهید حرفشان را بزنند.

اخلاقپور ـ دو نفر با هم دوست بودند در خلوت و دور از نظر اغیار بیکدیگر احترام می گذاشتند یکی از انان چون دوست خود را در بین مردم می دید بی جهت از او ایراد میگرفت و ناسزا میگفت حالا وضع من و آقای پارسا هم همینطور است.

پارسا ـآقا اینطور نیست روزنامه‌ها ۵۰ درصد به قیمتشان اضافه کردند.

رئیس ـآقای پارسا چرا شعار میدهید؟ یعنی چه!

اخلاقپور ـ آیا این است مفهوم تضمین دولت ها در مقابل رکن چهارم مشروطیت و حقوق طبیعی و اکتسابی افراد این مملکت ؟ دنیا با چه نظری بما توجه و درباره اعمال قوه مجریه قضاوت خواهند کرد؟ من ضمن تقبیح دولت درتوقیف نمودن مطبوعات وسانسور روزنامه‌هایی که به ندرت منتشرمیشوند ازجناب نخست وزیریا وزیر اطلاعات و جهانگردی ویاجناب آقای دکترعاملی تهرانی که درتهیه اعلامیه دولت ودادن تضمین مشارکت و دخالت داشته‌اند می‌خواهم که باقرارگرفتن درپشت تریبون نمایندگان محترم مجلس وملت نجیب رااز ماوقع اگاه سازند اینجانب دربرنامه دولت جناب مهندس شریف امامی باتمسک به قانون اساسی ثابت نمودم که حکومت نظامی برخلاف قانون اساسی ومتمم آنست وهمچنین ثابت نمودم که قوه قضاییه کشور بنابتاکیدقانون اساسی ومتمم ان باید مستقل و بهیچوجه قوه مجریه دران دخالتی نداشته باشدبایرادات اینجانب درمسائل موردبحث پاسخ قانع کننده‌ای داده نشدخوشبختانه درمراسم عیدغدیرخم ملاحظه گردید که برخلاف گذشته قضات عالی مرتبه درمعیت رئیس محترم دیوان عالی کشور جداگانه درپیشگاه شاهنشاه آریامهر باریافتند وشاهنشاه فرمودند که برای اولین باراست که قوه قضاییه را بحضورخودمی پذیرم بطوریکه همکاران ارجمند ملاحظه می‌فرمایند سابق براین قضات عالی مرتبه باهیئت وزراشرفیاب می‌گردیدند بهرحال خیلی خوشحال هستم که در این خصوص لااقل اصل تفکیک قوارعایت گردید امیدوارم که دولت تصمیمی اتخاذنمایدکه قوه قضاییه به مفهوم واقعی وطبق دستور صریح قانون اساسی مستقلاوبدورازهرگونه دخالت ویامشارکت قوه مجریه اداره شود. مطلبی که گفتن ان لازم بنظر می‌رسد چندی قبل بودکه از جناب اقای منصور یاسینی بعلت ارتکاب جرائم اعلام شده سلب مصونیت گردید پس ازسلب مصونیت انتظار میرفت که بلافاصله وی رادستگیرو تحویل مقامات قضایی دهند ولی بقرار معلوم وی خود را پنهان کرده است و از طرفی همکاران اطلاع دارند که جناب آقای نیک پی شهردار سابق تهران را حکومت نظامی باستناد ماده ۵ بازداشت نموده میدانیدکه سناتورها هم طبق ماده ۳۵ قانون مربوط ولواینکه برخلاف قانون اساسی است از مصونیت مقرردر اصل دوازدهم قانون اساسی برخوردارند و در مواقع ارتکاب جرائم باید از انان سلب مصونیت گردد جناب سناتور سجادی رئیس محترم مجلس سنا در جلسه علنی مجلس فرمودند که جناب آقای نیک پی از نمایندگی چند روز است استعفا داده اند بفرض اینکه این استعفا صحیح باشد بر طبق ماده ۱۷۹ آئین نامه داخلی مجلس سنا این استعفانامه باید در اولین جلسه علنی باطلاع مجلسین برسد.

رئیس ـ اقای اخلاق پور راجع به برنامه دولت صحبت بفرمایید.

اخلاقپور ـ شخص مستعفی در ظرف پانزده روز از تاریخ قرائت استعفانامه در مجلس می‌تواند انرا مسترد دارد … بطوری که ملاحظه می‌فرمایید استعفانامه باید در جلسه علنی قرائت و از ان تاریخ تا پانزده روز صبرکرد که قطعی گردد و بعدازان حکومت نظامی می‌تواند مبادرت به توقیف سناتور نماید من در ماهیت جرم و فساد واردنمیشوم و اظهارنظری هم نمی‌کنم زیرااین موارد از وظائف قوه قضاییه است بهرحال اگر غیر ازاین عملی شده باشد چنین توقیفی قبل ازانجام تشریفات قانونی محمل قانونی نداشته است.

دکتر فروزین ـنیک پی پدر مردم را درآورد.

اخلاقپور ـ و از طرفی از طرف وزارت دادگستری تقاضای سلب مصونیت ازجناب اقای علی رضایی گردیده بقرارمسموع ایشان ازایران خارج گردیده‌اند وبااینکه حسب اعلام جناب دادستان ممنوع الخروج بوده اندمعلوم نیست به چه طریقی ووسیله چه ایادی باین سهولت ازکشور خارج گردیده‌اند ارزومندم که این قبیل افرادمتجاوز و فاسدپس از ثبوت جرمشان در همین میدان بهارستان بدار مجازات آویخته شوند تا مردم حقیقت بین باچشمان خود ببینندوباورکنند امروز صبح رادیو ایران خبردادکه استانداران همدان و شیراز مبلغ ۱۲۵ میلیون تومان جهت ساختن آپارتمآنهایی برای مردم کلاهبرداری نموده و وامهای زیادی هم ازبانکها دریافت نموده‌اند:

هرچه بگندد نمکش می‌زنند – وای به روزی که بگندد نمک.

در بحرانی که قبلا وجود داشت چون ضابطین دادگستری ازاجرای دستورات قضات خودداری وسرپیچی میکردند لذا قضات ازاین وضع ناراحت ودرپاره‌ای ازنقاط کشوردسته جمعی استعفامیدادند نمیدانم جناب آقای وزیردادگستری که شخصیت قضایی وعلمی ایشان محرزومورداحترام همگان هستند در این مورد چه تصمیماتی اتخاذفرموده‌اند متاسفانه کارگرنی درصنعت نفت آبادان براثرطرح حمایت بازنشسته گردیده‌اند که درحال حاضرحقوق آنهابسیارقلیل است وکارمندانی که دروزارت خانه وهمچنین دراداره دارایی کرمانشه بازنشسته شده‌اند که سن آنهابشصت سال نرسیده ودرحالی که دارای تجارب لازم وتوانایی کافی می‌باشند آنهارا بازنشسته نموده اند امیدوارم نسبت باعاده آنهابخدمت اقدام شودمن بقانون اساسی و متمم ان مراجعه نمودم ندیدم که بشود دولتی موقت تشکیل داد و بعلاوه برنامه دولت شامل ۶ مورد است و برنامه جامع وکاملی نیست وجهت وزارت خانه‌هایی از قبیل وزارت اموزش وپرورش و وزارت بهداری وکشاورزی وغیره برنامه‌ای تنظیم نگردیده است وچون این دولت فاقد برنامه لازم می‌باشد وعملا هم به کشت وکشتار ادامه میدهدلذا اینجانب هم وجدانا بابررسی کامل باین نتیجه رسیدم که باید رای کبود داد. دیگر عرضی ندارم. در خاتمه عین یادداشتی را که جناب پزشکپور داده‌اند قرائت می‌کنم.

از جمله مواردی که بدون هیچگونه سبب فردی بی گناه را به دادگاه نظامی کشانیدند واورامحکوم ساختنداین است که آقای دکترمرتضی ضرغامفر عضو حزب پان ایرانیست که دراثر تجاوزات و تعدیات محسن خواجه نوری رئیس فراکسیون حزب وقت ایران نوین به گناه اینکه برای احقاق حق به دادگستری مراجعه نموده بود برای اوپرونده سازی کردنداورا به دادگاههای نظامی بردند و به ۱۸ سال حبس محکوم کردندکه پس از چند سال موردعفوقرارخواهد گرفت واکنون نیزاولین موردی بود که تقاضای فرجامخواهی نامبرده پذیرفته شد. چگونه است که اکنون اکثریت سلب از محاکمه ی متجاوزین به بیت المال مملکت و مقدمین علیه موجودیت و امنیت مملکت که در سطوح بالا بوده اند نگرانی دارند.

رئیس ـ اقای شادمان بفرمایید.

شادمان ـ منت خدای را عزوجل که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت هر نفسی که فرو میرود ممد حیات است و چون بر می آید مفرح ذات. پس در هر نفسی دو نعمت موجود است و بر هر نعمت شکری واجب.

از دست و زبان که برآید – کز عهده شکرش بدر آید.

با کسب اجازه ازمحضر مقام ریاست وهمکاران گرامی چون برای اولین باردر این دوره ازادوار تقنینیه افتخار حاصل کردم که بعنوان موافق دربرنامه دولت تیمسار ارتشبد ازهاری صحبت کنم استفاده کردم از بیان سعدی اما بدانیدآغازسخن بنام خدامیکنم و برمحورقرآن انجاکه فرمود ک:واعدوالهم مااستطعتم من قوه ومن رباط الخیل ترهبون به عدوالله وعدوکم یعنی اماده سازید برای ایشان انچه بتوانید ازاسباب توانایی وازبستن اسبان که بترسانیدن به آن دشمن خداو دشمنان راماملت مسلمان باان سابقه تمدن ددرخشان باید ارتشی قوی ونیرومند ودلیر داشته باشیم چراکه این فرمان خدا مندرج در کتاب آسمانی قرآن مجیداست (صحیح است) اینجاست که میفرماید این محمد بمردم مخصوصا به مسلمآنها بگو انچنان خودرا به اسلحه روز تجهیزو نیرومند کنند که دشمنان اسلام همیشه بیمناک باشندپس اگر ازارتش تجلیل می‌کنم واگر اقلامی عمده ازاعتبارات این مملکت برای تجهیز ارتش این مملکت بمصرف میرسد فلسفه اصولی و بنیادی به تبعیت از فرمان خدا درکتاب اسمانی قران مجید است اما بنیاد شاهنشاهی در کناراین ارتش شاه بوده است و این شاه بوده است که در کنارش ارتش بوده.

داریوش آیت شاهنشاهی – حکمش از ماه روان تا ماهی

اسمان فلک عهد عتیق – چشمه عقل و چراغ توفیق

تخت جمشید همان مدفن راز – منجنیق رسن عمر دراز

شاهد گشت و گذشت گردون – پیر اعصار و پس افکند قرون

این بنایی است که سی قرن بپاست – سند قدمت ملیت ماست

این بنایی است که چرخش نشکست – تو هم این فتنه نیالایی دست.

ما تاریخی داریم که تا چند سال پیش ۲۵۰۰ سال سه هزار سال امروز سرافرازیم که بگوییم هفت هزار سال چراکه دراطراف قزوین درقریه سگزاباد آثاری بدست امدکه حکایت می کنداز هفت هزار سال تمدن درخشان این ملت بزرگ واین سرزمین باستانی. بنابراین مازنده‌ایم بوجود شاهنشاه و شاهنشاه مقتدر است به اتکای ملت وملت حامی ارتش است من در اینجابا صدای رسامیگویم تاهمه دنیابدانند شرق و غرب شمال وجنوب درهرزمان ودرهر فکر ومرامی که هستند بدانندروزی می‌توانند ازاین مملکت بصورت غاصب عبورکنندکه ۳۳ میلیون ایرانی جسدشان روی این زمین مقدس خوابیده باشد چه کسی می‌تواند بابودن شاه واین ارتش نیرومند واین ملت علاقه مند به شاه ودنبال شاه برای این مملکت نقشه تجزیه بکشد چراما بیاییم اینجامطالبی بگوییم که دیگران سواستفاده کنندچه شد ؟ماچه بودیم که بودیم کجابودیم چه داشتیم ؟حالاکجاهستیم چه داریم وبه کجامیرویم وبرای چه می‌رویم چرانمی گذارند برویم اینهاراتجزیه وتحلیل کنیم (آفرین ـآفرین) عجب مگرفراموش شده بین ۲۵ تا ۲۸ امرداد ان روزی که شاه رئوف مااین پادشاهی که عزیزترین ایام عمرش را برای سعادت ملت به مصرف رسانید درمقابل همه حوادث ایستادووقتی خاک وطن راترک فرمودند تاملت ایران برای تعیین سرنوشت خودآزادانه تصمیم بگیردکجارفتند ؟مشرف شدندبه نجف اشرف به محضر مولای امیرالمومنین انجارفتندبرای اعتلای ملت ایران مددگرفتندودرمراجعت هم بازرفتند اظهار سپاسگزاری کردند آنهاکه رفته‌اند دیده اندوآنها که نرفته اندانشاالله مثل مابروند وببیننددرحرم مولا امیرالمومنین دوبیت شعر و یک امضا انجاست که موجب سرافرازی ملت ایران است دستورفرمودندرواق رابه هزینه ایشان آئینه کاری کنندولی میدانید چه امضایی داردوچه خضوعی وخشوعی درپیشگاه این حضرت ابرازفرموده‌اند.

گردرحرمت آینه کاری کردم.

کاری نه سزای شهریاری کردم.

تاجلوه حق ببنیم اندررخ تو.

درپیش رخت آینه داری کردم.

(احسنت ـآفرین).

بنده درگاه علوی محمدرضاشاه پهلوی. این شاهنشاه مسلمان این شاهنشاه معتقد به مبدا ومعاد این شاهنشاه سرسپرده به استان ولایت علی است که درکنف حمایتش همیشه مصون بوده اندمگر ۱۵ بهمن فراموش شده که ازنزدیک بسوی او۵ تیرشلیک شدوجان بسلامت بردندچه نیکوگفت آن شاعر:

تیری که فکند خصم بر حضرت شاه

زد بوسه ز مهر بر سر و صورت شاه

شه جای تهی نکرد و تیر پنجم

بوسید بعنوان شجاعت کت شاه.

این شاه باید در کنف حمایت خاندان عصمت و طهارت باشد شاهی که به هزینه خود عالیترین و جامع ترین و کامل ترین و صحیح ترین نسخه قران را چاپ می‌کند و در دسترس دنیای اسلام می گذارد ایا این برای ملت مسلمان ایران موجب سرافرازی نیست؟ ما در موضوع نفت در کجا بودیم در چه حالی بودیم؟ اکنون قضیه‌ای را تعریف می‌کنیم یک ایرانی رفته بود درجنوب برخوردکرده بود به سربازنفت جنوب واورا زده بودند وبازویش راسیاه کرده بودندکه چرا امده‌ای به اینجابرای بازدید ببینیدماچه بودیم بمااجازه نمی‌دادند درخانه خودبرای بازدید خانه خودبرویم امروزاست که مهندس ایرانی درپناه اراده شاهنشاه باحمایت ارتش به تمام منابع نفت تسلط دارند وماحاکم نفتیم عامل نفتیم نفت استخراج می‌کنیم ونفت می‌فروشیم هرکس بخواهد باومیدهیم این غوغایی است که دردوسه ماه اخیر درمملکت جسته وگریخته بگوش می‌رسد همه ازنفت است وتوطئه نفت است بازشاهنشاه ماقدعلم کردند که این مملکت خرج دارد وابادانی میخواهدچرا این نعمت خداداده رابه یغما ومفت بدهیم ببرند. مقاومت می‌فرمایند آنوقت این نغمه‌های ناسازدرمی اید انوقت بعضی‌ها این نغمه هارابزرگ می‌کنند بعضیهاطوردیگری می خواهندجلوه دهندملت ایران این عقده‌ها این نارساییهااین کمبودهارافقط وفقط درظرف همین چندماه احساس کرد؟ این ملت هوشمند که هرودت مورخ یونانی می‌گوید ملتی به هوشمندی ایرانی ندیدم اینقدر بیهوش وفراموشکار است که فقط در ظرف دوسه ماه فهمیدکه چه چیزهایی نداشته است ؟بایدداشته باشد ومحرکین مردم چه خائنینی بوده اندکه بایدهمه را بداربزنندامابدانید ماهم میدانیم دنیاهم میداند بااین تفاوت که ان دفعات شاید می‌توانستند موفق بشوند ولی این دفعه ممکن نیست. بایدتسلیم اراده شاهنشاه بشوند ما می ایستیم ارتش می‌ایستد و شاهنشاه هم پایداری می‌فرمایند (صحیح است) بنابراین هرچه دادبزنندوفریادبزنندفایده ندارد اما ما کمبود داریم ما عقده نداریم عقده یعنی چه ؟ما شاهمان را دوست داریم (صحیح است ـاحسنت) شاه در دلمان جای دارد ارتش ما در کنار ماست (صحیح است) ملت در کنار شاهنشاه. عقده یعنی چه؟ اگر هم باشد شاید گلایه باشد. می‌نشینیم و میگوییم و میخواهیم. چنانچه گفتیم و خواستیم و کردند. اما برای اینکه بهانه بدست وطن فروشان نیفتد این پیام ۱۵ آبان شاه را بخوانید باز هم بخوانید ببینید یک رهبر یک رهبری که پنجاه و چند سال از سنش میگذرد اینهمه حوادث و سوانح پشت سرگذاشته است. چند دفعه قصد جانش کردند خدا حفظش کرد چقدر باین مملکت خدمت کرد و زحمت کشید اما همینکه احساس فرمود ملت چیزهایی را میخواسته است شاید بوده باشند کسانی که عایق بودند و نگذاشتند خاطر خطیر شاه وقوف حاصل کند در ان پیام به فرد فرد ملت ایران ابلاغ فرمودند که ملت ایران پیام شما را درک کردم یعنی ملت ایران انچه شما این روزها می‌خواهید فهمیده و میدانم.

طغیانی ـ آفرین بر این شاهنشاه.

شادمان ـ تعهد کردند سوگند خوردند که پیام شما را درک کردم باز هم متعهدم باز هم سوگند می خورم که این کارها را انجام دهم. آیا با چنین بیان‌ها جا ندارد که ملت ایران یکدل و یکصدا بگویند زنده و جاوید باد شاه؟ (صحیح است ـ احسنت) ما میگوییم:

از ازل ما با وطن پیمان خونین بسته‌ایم – خون ما تنها گروگان بر پیمان ماست.

من استدعایی که از همکاران محترم دارم اینست که برایم یادداشت نفرستند چون اگر نخوانم بی ادبی است و اگر بخوانم رشته کلام از دستم می‌رود. استناد به ایه شریفه قران کریم کردم. چون استادان و دانشمندان همه جمع هستند و من ان مایه را ندارم که عرض وجود کنم. اماانجا که خداوند فرمود بمردم بگو خودرا تجهیز کنند اماده کنند برای داشتن یک چنین آرتش برای امروز است که من نمآینده مجلس باجرات در اینجا بایستم وبگویم هرکس بخواهد بما تجاوزکند بر سینه اش می‌زنیم بدست این ارتش هرکس بخواهد زور بگویدبه کمک این ارتش و زور بگوید زیربار نمیرویم بکمک این ارتش وبااراده این شاهنشاه (آفرین) اما بخوانیم بیان ناپلئون راکه ارتش امروز مامصداق ان است بگویم بیان مولای متقیان علی علیه السلام رادر تجلیل ازاین ارتش که این ارتش مصداق ان تعریف است می‌خوانم تا شما خانمهاوآقایان بدانید مملکت مابی نیاز است غنی است وهمه چیز دارد و بایدداشته باشدو امیدوارم تا افتاب براین سرزمین می تابد داشته باشد.

قاعده ملک به سر سرنیزه است

کس نزند برسرنیزه دست

عدل شود از دم سرنیزه راست

فتنه شود از دم سرنیزه پست

همره سرنیزه بباید دو چیز.

مغز حکیم و دل یزدان پرست.

با خرد و راستی و تیغ تیز.

پشت بداندیش توانی شکست.

(احسنت).

مولا علی امیرالمومنین خطاب به شما افسران فرموده‌اند این لباسی که بتن دارید این زره اهنین کفن شماست امادران دنیامبدل به حریر بهشتی می‌شود. این شماهستیدکه ماشب راحت می‌خوابیم. این شماهستید که حافظ استقلال مملکت هستیداین شما هستید که حافظ تحت وتاج مملکت هستید. بنابراین ما برای شماتجلیل واحترام قائلیم وباید قائل باشیم ازپیشگاه خدا می‌خواهم هرروز برتوفیقات این ارتش بیافزاید اما درموردشاهنشاه واظهار ارادت به ساحت مقدسشان. انچه می‌خواهم راجع به برنامه دولت صحبت کنم این دولت برنامه‌ای دارد که من تصورمیکنم درروی زمین کسی پیدانشودبگوید من انسانم وازنعمت عقل برخوردارباشدواین برنامه راتاییدنکند (آفرین) چرا ؟چه کسی می‌تواند بگویداستقلال رااگرکسی حفظ کندمن اورادوست ندارم حفظ استقلال وطن و مملکت برای من خوب نیست شمااگر می شناسیدبمن معرفی کنید تامن بشناسم چه کسی می‌تواند بگوید اگردولت همت گماشته است که آذوقه را تامین کند معاش مردم را تامین کندکه مردم نگران نباشند ندیدید چندروزی بی نظمی و ناامنی را ؟من الان می‌شناسم کسانی راکه شاید برای چندسال حبوبات خریده‌اند چرا همآنهایی که راه افتاده بودند ان نغمه‌های ناساز را ساز کردند آقادردداشتن از دولت درمان دردخواستن ان شعارهاراهمراه داشت ؟جایی که در این سرزمین اسم شاه باحترام برده نشود هرچه باشد محکوم است (صحیح است. احسنت) هرکه بگوید دهانش راخردمی کنیم نه ماملت ایران من اگر این را می‌گویم به داعیه ان می‌گویم که سی هزار نفر مردم تاکستان همین دیروز که فهمیدند می‌خواهم صحبت کنم این نمایندگی رابمن دادند (صحیح است) حوزه‌های انتخابیه شماهم این اعلام رابه شما کرده‌اند. اگر نداهایی میرسدکه درانجاآشوب است شلوغ است درهرجاچندنفرازاینهارفته‌اند این کارهارا میکنند. آقا مااگر کمبودداریم ودردداریم بادولتمان درمیان می‌گذاریم دولتی که فرمان شاهنشاه رادارد اگر نتوانداین دولت وظایف خودش راانجام دهد خود شاهنشاه بهتر تشخیص می‌دهند و دولتی دیگررامی آورند امادولتی که فرمان شاهنشاه را در دست دارد مورد احترام است ما هرچه می‌خواهیم ازاو میخواهیم این سربازخدمت گذار این تیمسار ازهاری در این کابینه عضویت دارند این وزرایی که درکابینه عضویت دارند خداراشاهد است به ارواح طیبه جده‌ام فاطمه زهرا خدا را شاهد می‌گیرم که دروغ نگویم روزی که اکثر این وزرا در کابینه‌های قبلی معرفی می‌شدند صدای احسنت احسنت همه بلند بود.

پزشکپور ـ ما که نگفتیم.

شادمان ـ حالا چرا این ها را میگوییم؟ حالا چرا میگوییم که بالاستمرار است این حرف ها برای چیست؟ این نخست وزیر مملکت است فرمان دارد و وزیر انتخاب کرده است و به اینجا امده است که رای اعتماد بگیرد و به اعتماد این مجلس برود دنبال خدمتش هر وزیری که کار بد کرد با این وضعی که هست محاکمه اش می کنند و مجازآتش می‌کنند اگر در گذشته نکردند حالا می کنند.

قائمی ـ همه باید مسئولیت قبول کنند.

شادمان ـ صحیح است اما تیمسارمن به شماارادت دارم شایدتاکنون مرا ندیده باشیداما بدانیدکه همه خاندان شادمان سرسپرده وارادتمندومطیع شاه هستیم بله همه مسئولیت دارندواین کاملاصحیح است اماتیمساریک نکته ناگفته نماند که انچه ملت ایران لابلای تمام این سخنان در این ایام به حق می‌خواست این است عنایت بفرماییدکه درطول سی چهل سال اخیر بهترین ایام کارهای مهم بسیارشده است که مانمی‌توانیم کتمان کنیم این همه کارهای خوب شده است ولی درکنارانجام اینکارهای عده‌ای معتقدند که سواستفاده‌هایی نیزشده است.

چند نفر از نمایندگان ـ حقیقت دارد.

شادمان ـ کمبود پیداشده است نارسایی وجود دارد میل دارند جنابعالی عاجلا خائنین را بگیرید و به مجازات برسانید تاملت ایران به چشم خود ببیند که دیگر محلی برای خائنین در این مملکت وجود ندارد و فقط اینجابرای خادم محل است ولاغیر و مادام که دولت اثار عملی مجازات خائنین را بمردم نشان ندهد این مردم هنوز باورشان کم است من برای ازدیاد باور این مردم وطن پرست و شاهدوست از تیمسار انتظاردارم وازهمه آقایان وزرا که در کابینه تشریف دارند هم به نوبه خود.

(صحیح است ـاحسنت).

عاشقم بر وطنم ای وطنم – بفدای تو همه جان وتنم

از خدا خواهم کاندر ره شاه – شود این پیرهن من کفنم.

چرا ما نیاییم در اینجا این مطالب را بگوییم که رادیوهای بیگانه ان‌ها را بگویندوان حرفها را بزنند اگر ما متفق درهمه مجامع بگوییم شاه ایران دولت ایران ارتش ایران (یک نفر از نمایندگان ـ وملت ایران) همه درکنارهم چه کسی می‌تواند در این صف متشکل ایران رخنه کند؟ بااین قدرت بااین کفایت بااین لیاقت تاریخ رابخوانید ارنست رنان فیلسوف معروف قرن نوزدهم فرانسه میگویدمادرمیان زمان قرارگرفته‌ایم یعنی پیش می‌رویم اگرمابه میل خودوبه تمایل خودوانچه می‌خواهیم پیش نرویم زمان که نمی‌ایستد مارامیبرد اماکجامی برد ؟انجاکه آنها می‌خواهند این بیان رانمیشودنادیده گرفت شاهنشاه ماملت ایران رابسوی یک تمدن بزرگ ارشادو هدایت می‌فرمایند وماهمه باید تبعیت کنیم ودنباله روی ایشان باشیم در اینجابرای من یک سوال پیش امده باهرکس درمیان گذاشتم نتوانستند بمن جواب بدهند اخرچه شد ؟که در این چندماهه در این چهاریاپنج ماه گذشته می‌خواهند تاریخ ایران راعوض کنند چرابرای مادیگران دلسوزی می‌کنند مگرماصغیرهستیم مگرماقیم لازم داریم که دیگران میگویندمااینطور می‌کنیم ویافلان تصمیم رامیگیرند درحالیکه ما درخانه مان نشسته‌ایم برایمان نقشه عمران وآبادانی می کشندماخودمان لایقیم وباکفایت هستیم نقشه طرح می‌کنیم وهمه کارمان راانجام می‌دهیم واحتیاج به هیچکس هم نداریم:

کسی را که باشد دل حق شناس – نشاید که بندد زبان سپاس.

ما اگر سپاس نگوییم کارهای خوب انجام شده را در حقیقت ناشکری کرده‌ایم و ناشکری هم خوب نیست بخوانیم:

این فرصت و فراغت واین نعمت و رفاه مولود کوشش ملک ملک پروراست. عمرش دراز باد که در روزگار ما هر روز کار ما زدگر روز بهتر است نبود؟ بگویید هست بله بگوییدهست (صحیح است ـاحسنت) ندای شما از مرز ایران بگذردودردنیا طنین اندازد تامردم دنیابفهمند وبدانند که مجلس ایران نسبت به شاه ونقشه‌های ابادانی ایران ودولت چه نظری دارداین است که مابایدباسپاه امیدواری برویم قلعه پیروزی رافتح کنیم وانگاه حتم بدانیدکه ماپیروزخواهیم شدراهی که به بهشت منتهی می‌شود به بیان پیامبراکرم اسلام راه انجام وظیفه است پس هرکس وظیفه خودر انجام میدهدبه بهشت میرسدیعنی به سرحدمطلوب مقصودیعنی انجاکه مقصودماست بنابرین تیمساربرنامه شمابرنامه‌ای نیست که بنده بیایم راجع به موادبرنامه صحبت کنم چرا که شمادوماده را پایه واساس برنامه تان قرارداده‌اید وهمه راهم اشاره کرده ایدوآقایان وزرایی هم که در این کابینه هستندتاان جا که من اطلاع دارم همه ان هاوزرای خوبی هستنداین هاکسانی هستندکه واقعامی‌توانند همان اشاره جنابعالی راتعقیب کنند وهمه مسائل رابی چون وچرا انجام دهند وانشاالله ازافتخارات شماخواهدبود حفظ نظم وآرامش ومااین امیدواری راداریم وانتظار ان ایام راهم داریم که بتوانیم ان ایام را در آینده‌ای خیلی زود ببینم درمیان عرایضم یعنی بین الهلالین مطلبی راعرض می‌کنم دوست عزیزم آقای شهابی دیروزجمله‌ای راازایشان نقل کردند درباره مطبوعات وایشان به بنده شرحی نوشتندکه بنده عیناان رامیخوانم آقایان نمایندگان مطبوعات این را ضبط بفرمایید ومن این رامی خوانم دوستان گرامی وارجمندمطبوعاتی چون بیان اینجانب درردمطالبی که اخیرا روزنامه‌های بیگانه این توهم راممکن بود به وجودبیاورند که خدای نکرده مرجع اظهاری به هرنحوی ازانحا وبه مطبوعات داخلی لذابرای هرگونه سوتفاهم به استحضاردوستان مطبوعاتی میرساند که صرفا مطالب مغرضانه روزنامه‌های خارجی بوده است وهست. مطبوعات رکن چهارم مشروطیت هستند وقابل اعتمادهستند ومورداحترام امیدوارم با بررسی این که دولت سرگرم تهیه ان است هرچه زودتر مورداستفاده همه قراربگیرد. امابنابه تعریفی که از وحدت ملی شده است بازهم تعریفی است که یکی ازبزرگان عالم کردهاست که این وحدت ملی مرکب از دو عنصر است این دو عنصر یکی گذشته است و یکی حال گذشته بحال متصل میشودوحال برای آینده گذشته میشود فرداهم می‌شود حال پس اگر گذشته نیکوباشد وحال هم خوب باشدقدرمسلم این وحدت ملی نیکو خواهدبود ماامروزدوره‌ای را طی می‌کنیم که وحدت ملی یعنی یک زندگی عالی درجه یک رایعنی تناسب انطور که بایدداشته باشیم داریم نباید بگذاریم ارکان این زندگی وموجودیت این پیشرفت‌ها خدای نکرده متزلزل شود. دولتی مامورشده است وامده است تابرنامه خودرا بمجلس بدهد من دربرخورداول از نظرسیاسی وقتی برنامه شان رااوردند ووزرارامعرفی کردند چون خودم مثل آقایان مسلمانم ومخصوصا منتسب به روحانیت هستم وتربیت شده مکتب اسلام هستم دربرنامه ایشان دیدم خمیرمایه ازاسلام گرفته اندومن امیدوارم باتوجه به معارف فقه اسلامی انشاالله این ماموریتشان راانجام دهند شاهنشاه مملکت هم جزاین نمی خواهندشاهنشاهی که هرسال مشرف می‌شوند به بارگاه آستان قدس رضوی ثامن الائمه علیه السلام وتولیت آستان ملائک پاسبان علی ابن موسی الرضا رابعهده دارندمسلما این پادشاه با خداوائمه اطهاررابطه نزدیک داردایشان هم برای ملت همین سعادت ورفاه رامی طلبند. امامانمایندگان مجلس هم وظایف بسیارخطیری بعهده داریم اینست که درقبال مردم درحوزه‌های انتخابیه مان اگرنارضایی‌هایی می‌بینیم بایدمنعکس شودواز دولت بخواهیم که هرچه زودترآنهارا راضی و گرفتاریها را اصلاح کند. امااجازه بفرمایید ارزش بحث دربرنامه دولت رابا خواسته‌های خودم راجع به حوزه انتخابیه‌ام ازبین نبرم من راجع به حوزه انتخابیه‌ام مطلقا صحبت نخواهم کرد وخواسته‌هایم رامی نویسم وازطریق مقام ریاست مجلس بعرض تیمسار خواهم رسانید. فقط بیک نکته اشاره می‌کنم تیمسار ششصدهزارنفرمردم قزوین شاهدوست ووطن پرست راازبلاتکلیفی از نظرارتباط باتهران یامرکزاستان شدن نجات دهید چون جنابعالی رامی شناسم که حس نیت دارید. ازتیمسارمیخواهم هرچه زودتر در این مورداتخاذ تصمیم بفرمایید. امانسبت به یک مطلب بنده گذاشتم برای اخردرباره ان صحبت کنم وان موقعیت مملکت مادر قبال روحانیت است از۱۴۰۰ سال پیش که ملت ایران باعتبار هوش وفهم ودرک خودش معارف اسلام را قبول کرد وتن به قبول اسلام دادیکی ازسنگرهای بزرگ برای مافقه اسلامی بوده است تمام مراجع تقلیدراببینید همه از این سرزمین برخاسته‌اند. عنایت مردم این مملکت به اسلام وقران تاان اندازه است که عالم ایرانی برای زبان عربی دستورنوشته است شیخ احمدنحوی یک عالم ایرانی است که دستورصرف ونحوبرای زبان عربی نوشته است. این میرساند که ملت ایران به اسلام وقرآن علاقه منداست وعلاقه داردبه مسائل اسلامی ومی خواهدبه کنه مسائل پی ببرد علمای اسلام همیشه مورداحترام بوده اندوبایدباشند (صحیح است) چرا ؟باری اینکه اینهامربیان اخلاق انداینهاراراهنمایان اخلاقی واجتماعی ایران هستند که ماراهدایت میکنندبه انجام کارهای خوب اینهاهستندکه مارابرحذرمی دارند ازمبادرت به کارهای بد تمام مراجع تقلیددرایران همواره مورداحترام مردم بوده‌اند شاهنشاه همیشه برای دستگاههای مذهبی مااحترام خاصی قائل بوده‌اند. این امامزاده‌ها تاچندسال پیش به چه صورت بوده؟ امروزتمامش ابادومرمت شده است وسازمان اوقاف خدمات بسیاری درراه اجرای نیات شاهنشاه کرده است وخوشبختانه الان کسی رادرراس سازمان اوقاف گذارده‌اند که یکی ازمردان نیک وخوشنام مملکت است. دردارایی بودخوشنام بود دراوقاف خوب کارکردوحالاهم مسلماخوب کارخواهدکرد جامعه روحانیت برای مامحترم ومعزز هستند. درسال ۱۳۰۶ که تشکیلات عدلیه بوسیله مرحوم داورپی ریزی شدقانون مدنی ما مبتنی برفقه اسلامی پی ریزی شدقانون مدنی ما مبتنی برفقه اسلامی پی ریزی شد مگرفقه اسلامی چیست ؟قرآن است سنت است اجتماع است واجتهاد. این مجموعه‌ای است ازاصول احکام قانون مدنی مامبتنی براین اصول است پس چطورما می‌توانیم ازمعارف اسلامی ازمعلمین و مدرسین ومبلغین وجامعه روحانیت فاصله بگیریم ؟فاصله نگرفته‌ایم و خواهیم گرفت. جامعه روحانیت آنهاکه بحق یارویاور مابودندوهمیشه مورداحترام مابوده‌اند و خواهندبود و سایه آنها برسرما همیشه ازجنبه ارشادمذهبی مستدام باشد. اما مطلب دیگری دارم. نمی‌خواهم زیاد اطاله کلام بدهم وقتم اجازه میدهد یا خیر؟

رئیس ـاز وقت شما هنوز باقیست.

شادمان ـپس بااجازه دوستان ادامه می‌دهم درمورد برنامه جنابعالی تیمسار بحثی وجود نداردکه مخالفتی باان انجام گیرد چون چیزی است موردعلاقه همه وچون رابطه داردبا کارهای درخشان مسلما تیمسار عملی خواهدشد (نمایندگان ـ انشاالله) ولی درمورد مسائل دیگربنده عرض کردم خواسته مردم این است که کسانیکه درسالهای اخیرسواستفاده کرده‌اند یا سونیت داشته اندمجازات شوند. خوشبختانه کسی که درراس دادگستری ماقرارگرفته بسیارخوشنام است امیدوارم انشاالله ایشان موفق باشندولی حتمابایدتوجه داشته باشیم که انچه می‌کنیم بایددرچهارچوب قانون اساسی باشد. اگرازمحدوده قانون اساسی خارج شویم ازفرداهزاران تحمیل بماخواهندکرد. بنابراین باید قانون اساسی محترم باشد وبرای همیشه قابل احترام است. شاهنشاه مملکت حافظ قانون اساسی هستند. ماهم باید قانون اساسی راحفظ کنیم مادر اینجااین وظیفه رابعهده داریم. خوشبختانه درمورد کشاورزی وزیر جدید کشاورزی از وضع کشاورزی مملکت اطلاع زیادی دارد ولی نواقصی درکار کشاورزی مااست و نارساییهایی وجود دارد که اگرقراراست برنامه‌هایی در اینمورد بدهند بهتراست زودتراینکار رابکنند تادیر نشود. من بیشتر نمی خواهم مزاحم شوم واجازه بدهید اززبان همه نمایندگان در این مکان مقدس دعا کنم نهایت چون افتخار ندارم که در ان لباس ملبس باشم که آئین دعارا اجرا کنم در این لباس هم هیچ استبعاد ندارد استناد می کنم به چند شعر:

شاهنشها خدای محمدرضا ز تو – ز انسان که از تو گذشته فراهم رضای ما

ما لشکر دعا و تویی مدعای ما – ای مدعای ما به قفایت دعای ما

(احسنت)

باور مکن که از تو فراموش می‌کنیم – این رنجها که می‌بری اندر هوای ما

رخشد تو را ستاره بگردون خسروی – بخشد تو را به ملت ایران خدای ما.

(احسنت. احسنت) بیشتر تصدیع نمی‌دهم متشکرم. پآینده ایران ـ جاوید شاهنشاه (آفرین).

۴- تقدیم سئوال از دولت بوسیله آقای دکتر حسین طبیب.

رئیس ـاقای دکتر طبیب فرمایشی دارید بفرمایید

دکتر طبیب ـ سئوالی است از دولت راجع به وقایع اخیر که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

رئیس ـسئوال به دولت ابلاغ می‌شود.

۵- طرح و تصویب پیشنهاد کفایت مذاکرات راجع به برنامه دولت.

رئیس ـاز طرف عده‌ای از نمایندگان پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده است که قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی
احتراما پیشنهاد مینماید چون درباره برنامه دولت بحد کافی بحث شده بکفایت مذاکرات رای گرفته شود.
غلامرضا اعظمی باوندپور ـمحمدنوری ـ محمدخانلوـ علی اوسط یگانه ـ لطیف شیخ الاسلامی ـقرائی ـ بهره مند ـمحمدرحیم شیخ الاسلامی ـ فتح الله حاتمی ـسعید جوادی ـمحمودیان ـمحمدحسین کاشفی ـمحمدپارسا ـعبدالله توکلی ـ پوربردباری ـخداداد ریگی ـ ایلخانی ـ دکتر بهادری ـ حجتی ـ معتضدی ـکریم بخش سعیدی ـ کهن ـهوشنگ شادلو ـبهارلو ـدکتر فروزین و چند امضای دیگر.

رئیس ـاقای دکتر فروزین بفرمایید.

دکتر فروزین ـ ریاست محترم مجلس شورای ملی همکاران عزیز
ازدیروز صبح که مجلس شورای ملی بحث در برنامه دولت را آغاز کرد و این مطلب به جلسه بعدازظهر کشیده شدو امروز ادامه پیداکرد و نمایندگان گوناگون ازحوزه‌های انتخابیه مختلف و از فراکسیون‌های مختلف به تعداد ۱۲ نفر در ساحت مقدس مجلس شورای ملی بیانات کافی ووافی ایراد کردند وواردبحث دربرنامه دولت شدند. چند حقیقت را روشن کردند. این نمایندگان روزی که به افتخار نمایندگی ملت ایران نائل شدنددرپشت همین تریبون به کلام الله مجید سوگند یادکردند که به شاهنشاه عادل و مفخم و قانون اساسی و بقا و استقلال مملکت وفادار باشند و خواهند بود (صحیح است) تمام نمایندگان مجلس شورای ملی تا اخرین قطره خون خودبرای دفاع از استقلال و تمامیت ارضی ایران جانبازی خواهند کرد (صحیح است) و بیگانه سفیه به گورخواهد دید که روزی یک وجب از تربت مقدس وطن را ازهم بپاشد و اشغال کند زمانی باین آرزوی احمقانه و دیوانه خود خواهدرسیدکه ایران ازایرانی دورباشد وچنین ارزویی به گور خواهد رفت (صحیح است) بطور مسلم تمام نمایندگانی که در اینجاصحبت کردند هدفشان این بودکه:

وطنم مذهب و ایمان من است – خاک هر گوشه ان جان من است

شوره زارش بودم خاک بهشت – خار ان غنچه خندان من است

در ایامی که در کنفرانس بین المجالس … (همهمه و اعتراض نمایندگان).

رئیس ـ در خصوص پیشنهاد کفایت مذاکرات صحبت بفرمایید.

دکتر فروزین ـ به اتفاق دوستان شرکت کردم با تنی چند از نمایندگانی که کشورشان در این سوی اروپا است ولی استقلال ندارند مذاکره کردم و دیدم که درد وطن نداشتن چه سوزناک است.

چند نفر از نمایندگان ـآقای دکتر فروزین در اطراف پیشنهاد کفایت مذاکرات صحبت بفرمایید.

دکتر فروزین ـدر این مدت راجع به سواستفاده کنندگان راجع به کسانی که به اموال عمومی تجاوز کرده‌اند تمام مطالب و انچه که باید گفته شود گفته شد.

رئیس ـیعنی چه؟ این صحبتها چیست؟ بشما عرض کردم راجع به کفایت مذاکرات صحبت بفرمایید.

دکتر فروزین ـاجازه بفرمایید تمام مطالب گفته شد و بسیاری از نابسامانیهایی که با کمال تاسف در دورآنهای گذشته انجام شده بیان و عریان شد و با تهور گفتند و خیلی هم خوب گفتند و ملت ایران دانست که در این ساحت مقدس از حقوقشان دفاع می کنند و کردند و بنابراین مطلبی ناگفته نماند و برنامه دولت با وجودی که کوتاه و مختصر بود از لحاظ عمل فوق العاده مهم و از لحاظ ایده خیلی مهم بود و شکافته شد و بهمین جهت من پیشنهاد می کنم که پس از بحث ۱۴ نفر از دوستان عزیز در برنامه دولت و احساس انچه که آنها می خواستند ازسوی اعضای محترم دولت باید بدولت اجازه دادکه بسرعت وارد عمل بشود واین برنامه موثررازودتر به جامه عمل نزدیک کنند. بنابراین من هم درزمره کسانی هستم که پیشنهاد کفایت مذاکرات کرده بودم وجزو امضاکنندگان بودم.

اخلاقپور ـ اول مخالف باید صحبت کند.

رئیس ـاقای اخلاقپور از شما بعید میدانم. ایشان یکی از امضاکنندگان پیشنهاد بودند و الان یکی از مخالفین صحبت می‌کنند. آقای قائمی بفرمایید.

قائمی ـجناب رئیس همکاران محترم کفایت مذاکرات پیشنهادشده است درخصوص بحث دربرنامه دولت حاضر بعنوان مخالف با این پیشنهاد که کفایت در شرایط حاضر برای بحث نمی‌تواند مطرح باشد (دکتر طبیب ـصحیح است) و ازین جهت ناچارم برای توجیه این ادعامسائلی را با اجازه جناب رئیس و شما همکاران عزیزو ارجمند عرض کنم.

یک نفر از نمایندگان ـدلیل مخالفتتان را بفرمایید.

قائمی ـ موقعیت حاضر مملکت از نظر دولت از نظر موافق از نظر مخالف از جهت واقعیت و فی نفسه بحرانی حساس و خطیر است در اینکه بحثی نیست.

نواب صفا ـ صحیح است.

قائمی ـ مشکلاتی عللی جهاتی که این وضع را بوجود اورده است این خطیری و حساسیت و بحرانیت را سبب شده است می‌باید مورد بحث و بررسی قرار گیرد (صحیح است) می باید این را موشکافی کنیم می باید علل بوجود امدن شرایط حاد و خطرناک موجود را درک کنیم (همهمه نمایندگان).

رئیس ـ نظر خودتان را بفرمایید.

یک نفر از نمایندگان ـ بحرانیت چه نوع لغتی است؟

قائمی ـ آقای علامه مرا ببخشید بهر تقدیر مثل اینکه روح بزرگ علامه دهخدا در شما حلول کرده است. بنده ناچیز اگر از لحاظ ادبی رعایت ضوابط را نکردم ببخشید. تحت هیجان دچار لغزش شدم. بهر ترتیب دولت حاضر اساس کارش ایجاد نظم وبرقراری امنیت اعلام شده است. بحثی که من مدعی هستم هنوز بحد کفایت صورت نگرفته است. درباب درک صحیح معنی نظم است وامنیت مگر تیمسار امنیت منحصرا با شلیک گلوله به سینه مردم تامین می‌شود؟ (اعتراض نمایندگان) آقایان واقعیت را درک کنید (یک نفر از نمایندگان ـشعار ندهید) می باید بجای شعارهایی که ۱۵ سال در این مملکت دادید و دادند و کار را به اینجا کشیدند بنشینید و نگاه کنید و علت را دریابید و دارو پیدا کنید. کجا مملکت مشکلآتش با شعار حل شده است که اینجا حل بشود. حضور تیمسار دو روز پیش تلگرافی کردم بعنوان ریاست دولت نمیدانم تلگرافی را که مخابره کردم تیمسار ازهاری ملاحظه فرموده‌اید یا نه راجع به حادثه شیراز بود. شیراز را بخون کشیدند.

رئیس ـ در خصوص کفایت مذاکرات صحبت بفرمایید نه درمورد تلگراف.

قائمی ـباید دلیل مخالفتم را باین پیشنهاد توجیه کنم.

عباس میرزایی ـ اصلا وقت تمام شده است.

قائمی ـخیلی مسائل از نظر شما تمام شده است ولی نه از نظر من. باصداقت وبدون توجه باین کرسی‌ها که بخواهم با شعارهای مختلف درادوار مختلف به ان تکیه بکنم سخن می‌گویم. مسائلی مهم درمملکت مطرح است چرا بحث نکنیم ؟چرا کفایت مذاکرات ؟ اجازه بدهید بر اعصابمان مسلط باشیم تا علل را دریابیم و موردبحث قرار دهیم چرا شعار؟ چرا جنجال؟

یک نفر از نمایندگان ـپنج دقیقه وقت شما تمام شده است.

قائمی ـ بهر تقدیر بجهت ضرورت بررسی هرچه دقیقتر علل و شرایط تحقق یافته و موجب نگرانی ملت ایران شده است و در مجموع موجب شده دولت موقت نظامی مسئول اداره امور مملکت شود همچنان که سایر دوستانی که بعنوان مخالف صحبت می‌کردند گفتند من چنین موضعی را در قانون اساسی سراغ ندارم و تیمسار هیچ دولتی همیشگی نبوده ونیست و خود شما فرمودید که این دولت دولتی است قانونی پس دولت قانونی می‌باید نسبت به تمام مسائل مملکت مثل سایر دولت‌ها کمال مراقبت و توجه را داشته باشد.

رئیس ـوقت شما تمام شد.

قائمی ـاطاعت می‌شود وقت من تمام شد و انشاالله امیدواریم که همه مسئولیت قبول کنند و از حدود محدوده شخصی خارج بشویم تا شاید انشاالله چنین مسائلی که پیش امده دیگر پیش نیاید ضمنا تذکری است مربوط به شهر اقلید و همچنین تلگرافی است که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

رئیس ـ تذکر بدولت ابلاغ می‌شود. آقای دکتر دادفر بفرمایید.

مظهری ـمگر چندنفر موافق صحبت می‌کنند؟

دکتر دادفر ـ بنده تصور میکنم در مجلس شورای ملی سنت ها و ملاحظاتی است و ان عبارت است از ائین نامه مجلس شورای ملی که اجازه داده است که هر نمآینده درهر موضوعی می‌تواند باتوجه به وقتی که دران موضوع معلوم شده است صحبت کندمثلا درمورد بودجه کل کشوریاانعقاد عهدنامه مدت نطق نامحدوداست اگردر موقع طرح بودجه مملکت فرض بفرمایید همه یکی یک ساعت حق صحبت داشته باشیم می‌شود۲۰۰ ساعت واگرهمه ما ۲۰۰ نفر داوطلب صحبت باشیم می‌شود ۵۰ جلسه آیااین درست است ؟لذااگرچنانچه درمجلس شورای ملی بخواهیم تمایل و افکار فراکسیون هاو گروههایی که دارای تمایل سیاسی مشخص هستند عنوان بشود ازاقلیت محترم مجلس شورای ملی ۵ نفر صحبت کردند از اقلیت ۲۰ نفری ۵ نفر صحبت کردند وازاکثریت ۲۶۸ نفری ۵ نفر صحبت کردند ازمنفردین محترمی نیز که تا حال به هیچ فراکسیونی نپیوسته‌اند حدود ۳ یا ۴ نفر صحبت کرده‌اند.

یعنی تمام گروههای متشکل پارلمان عقیده خودشان راگفتند. ایا فراکسیونی که اعلام کرده است من فراکسیون هستم اقلیت هستم یک سخنگو دارد ویک عقیده دارد اگراقای اخلاق پورصحبت کردحرف آقایان دیگراعضای اقلیت هم هست اگراقای پزشکپورصحبت کردحرف آقای ظفری هم هست. درکجای دنیارسم است دریک مجلسی یک فراکسیون باشدوتمام افرادان بیایند وبعنوان مخالف صحبت کنندچندباربشنویم ؟مملکت که وقتش برای انعکاس اظهارات بنده وبخاطرجلب توجه وجذب چندنفرنیست. مملکت کارداردبرنامه داردبایداین دولت برود برق راتامین کندامنیت راتامین کند نه اینکه مامطالب تکراری رابعنوان شعاراینجاعنوان کنیم (صحیح است) بنابراین بنده به این جهت باکفایت مذاکرات موافق هستم.

رئیس ـ به پیشنهاد کفایت مذاکرات رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

۶- بیانات نخست وزیر

رئیس ـ جناب نخست وزیر بفرمایید.

نخست وزیر (ارتشبد غلامرضا ازهاری)ـ جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم
عرایض خودم را باز هم بنام خداوند متعال شروع می‌کنم (آفرین) و از خداوند بزرگ طلب یاری دارم که مرا موفق بدارد در این ماموریتی که پیدا کرده‌ام
بسم الله الرحمن الرحیم
همانطوری که استحضار دارید بنده هرگز افتخار حضور در ساحت مقدس مجلس شورای ملی و بهره گیری از محیط مقدس قانونگذاری مملکت نصیبم نشده بود. دیروز و امروز که برای نخستین بار با شیوه بیان و نحوه تذکرات و تسلط خاص نمایندگان محترم بر مسائل مملکتی اشنا شدم بالاخص به جوهر کلام و ذات بیاناتشان که نمودار عشقی سرشار و علاقه و احترام انان به میهن عزیز و قانون اساسی می‌باشد پی بردم امیدواری تازه‌ای برای نجات ممکت از چنگ گرفتاریها پیدا کردم و آینده را روشنتر از انچه تصور میکردم دریافتم (انشاالله) در نطق این نمایندگان محترم اعم از مخالف و موافق به حقایق بسیار صریح و تذکراتی بسیار روشن برخوردم که مجموعا می‌تواند راهنمای مفیدی برای اینجانب و همکارانم باشد روحیه این جانب انچنان است که از اشنایی با حقیقت هر قدر هم تلخ باشد فراری نبوده و نیستم و نیکبختی را در پندپذیری پیدا کرده‌ام (احسنت). خاصه پندی که بکار بستن ان بصلاح ملک و ملت باشد.
دولت حاضر نمیخواهد منکر نارضاییهایی شود که بر اثر بی توجهی ها ایجاد گردیده است. دولت حاضر با احترام به حس حق طلبی و حق دوستی افراد مملکت کوشش خواهد کرد که در مردم این احساس بوجود ایدکه صلاح مملکت و صلاح دولت بهیچوجه از یکدیگر جدا نیست. اگر در برنامه دولت صحبت از نظم و آرامش شده است این امر نه بعنوان یک هدف بلکه برای ایجاد زمینه‌ای جهت بنای انچه که برای همه ما ایرانیان مقدس است یعنی اجرای صحیح قانونی اساسی و خصوصا برخورداری از آزادیهای فردی و اجتماعی و بیان افکار و اندیشه‌ها و نتیجتا امکان تحقق دموکراسی به معنای حکومت مردم بر مردم است. ما بهیچوجه قصد این را نداریم که به بهانه ایجاد نظم انچه را که برای همه ملت مقدس است و ما نیز خود جزو ان هستیم قربانی کنیم. هدف ایجاد نظم اطاعت از قوانین کشور و حفظ حیثیت ذاتی افرادی است که در این سرزمین زندگی میکنند و بار تاریخ پرافتخار و پرفراز و نشیب ایران را با همه سنگینی اش بر دوش خویش احساس می‌کنند و جان و دل و قلبشان نگران آن است که سیلهای بنیان کن زمانه آسیبی به این مملکت نرساند. ما میخواهیم وضعی بوجود اید که همه گروهها تکرار میکنم همه گروهها همه احزاب بجز آنهایی که به قانون اساسی ایمان ندارند بتوانند با مبارزات صحیح و اصولی و مشارکت در همه فعالیتهای اجتماعی و سیاسی و یا جلب اطمینان و اعتماد مردم در اداره امور عمومی برای مردم شرکت جویند. ما وظیفه سرکوبی و قطع امیدها و آرزوهای ملی را نداریم بلکه می‌خواهیم برای رشد و بارورشدن و به ثمررسانیدن این ارزوها که مسلما بر نهال وطنخواهی و وطن پرستی و ازادگی و استقلال میهن جوانه زده است محیطی مساعد و قابل زیست و زندگی وایمن از همه دسیسه‌ها  وتوطئه‌ها فراهم سازیم. در این سرزمین خدایی که بزرگترین نیازان وحدت بر اساس قوام پیوندهای مردمی است با رواج فساد و تزویر شیرازه ارتباط‌های مردمی را گسیختند و بنیاد جامعه را که باید بر پایه مودت و تفاهم باشد بر پایه خشم و کدورت استوار ساختند. غافل از ان که سرزمین نیاکان ما در موقعیت حساس ژئوپولیتیکی خود در معرض یکی از شومترین و خطرناکترین طرحهای استراتژیک جنگ سرد قرار دارد. استعمارگرها و غارتگرها همواره با طرحهای دقیق در صدد تعرض به حاکمیت و تمامیت و وحدت ملت ایران بوده‌اند و متاسفانه هنوزهم هستند. اگر موقعیت میهن ما این چنین حساس نبود شاید حاصل این نارضایی ها خشم و شورش و طغیان مردم بوده و بس. ولی افسوس که در این زمینه هراس انگیز داخلی بذرهای نارضایی یکی از موحشترین جنگهای سرد استعماری که با کمک محافل استعماری ابیاری میشود در این زمینه مورد استفاده قرار میگیرد. این محافل بحث انگیز ملت و مردم شریف ایران را غافلگیر کردند و یک جنگ روانی که از مدتها پیش پایه ریزی و طراحی شده بود بما تحمیل کردند. ابزار و وسائل این جنگ را با زبردستی خاصی فراهم کردند. بدین ترتیب که اشخاص فاسد متملق دروغگو ازخدابیخبر را در پستهای حساس این مملکت گماردند (صحیح است) این اشخاص در تمام شئون کشور اگاهانه یا ناخوداگاه در تمام زمینه ها چه مادی چه صنعتی چه کشاورزی چه اموزشی و چه دینی و غیره در اثر تعمد یا سهل انگاری ندانم کاری و یا تملق تبعیض و فساد رفیق بازی و تظاهرات دروغ و دزدی چنان نارضایتیهایی تولید کردند که دیگر مردم بجان امده بودند. مردم مستعد انقلاب و انفجار بودند. فقط جرقه‌ای لازم داشت که این مخزن دینامیت و باروت را منفجر سازد. از جمله اقداماتی نظیر پدیداوردن اتاق اصناف بود که در نتیجه هم به مصرف کنندگان هم به اکثریت پیشه وران ظلم شد. موقعی که سخن از حزب واحد و فراگیر بمیان امد باز هم نگذاشتند این حزب جایگاه معتقدان راستین ان باشد به عقاید میهن پرستان و مردم وقعی نگذاردند.

در حالی که شاهنشاه با احاطه بر حاصل پیشرفتهای اقتصادی سیاسی در مسیر ان بودند که رشد و تکامل دمکراسی را با ایجاد فضای باز سیاسی با پیشرفت ابعاد مادی جامعه هماهنگ سازند ولی رشد دمکراسی و استفاده از آزادیهای مصوبه در قانون اساسی با سواستفاده کنندگان و مباشران فساد مغایرت داشت و از این رو با ان ستیزه کردند ولی سرانجام موجبات استقرار فضای باز سیاسی فراهم امد. مردم توانستند بفهمانند که از اوضاع ناراضی اند (صحیح است) از گردانندگان کشور سخت عصبانی می باشند. در ابتدا ملت خواستار اصلاح امور و تامین رفاه عمومی و آزادیهای معقول بود و با تظاهرات مسمالت امیز و درج مقالات محکم و متین در جراید خواسته‌های خود را بیان می‌کرد ولی چون هنوز بعضی از مهره‌های مسئول با تغییر چهره خود در سرکارها بودند به این خواسته‌ها توجه نکردند. لذا خشم و غضبی بیشتر در مردم بوجود امد و از اینجاست که دشمن از این وضعیت انفجارامیز استفاده و با تاکتیکها و تکنیک‌های جنگهای روانی ان را تبدیل به عصیان و نافرمانی نمود. کار بجایی رسید که مبالغه در بیان نارسایی و بی عدالتی‌ها و دزدی‌ها و خیانتها توام با فوت و فن جنگهای روانی چنان قوه درک و منطق مردم را تحت تاثیر قرار داد که بهیچوجه نتایج اعمال خود را درک نمی کردند و بدون توجه به اثار نامطلوب این اعتصابات و نافرمانی ها تصور می کردند که بدولت ضرر میزنند در حالی که غافل بودند که مثلا در اثر دست کشیدن پاره‌ای کارکنان بیمارستآنها و یا درمانگاه دیگر پزشک قادر به خدمت به بیماران نبودند و در نتیجه تعداد زیادی بیمار بی نوا و کم بضاعت را به دیار نیستی می‌فرستادند زیرا آنهایی که پول داشتند دکتر یا پرستار را به منزل خود احضار می کردند و یا اصولا به خارج از کشور میرفتند (احسنت).

چنان قوه درک (منطق) تحت تاثیر این تبلیغات شوم قرار گرفته بود که مردم کیوسک‌های تلفن و اتوبوسها را آتش می‌زدند بفکر اینکه به دولت ضرر میزنند درحالی که از این کیوسکها و اتوبوسها کی استفاده می‌کرد؟ طبقات کم درامد ملت شریف ایران نه اغنیا که همگی تلفن و چند اتومبیل شخصی در منزل خود دارند. (احسنت) بداندیشان میگفتند و هنوز هم دارند میگویند اعتصابات را ادامه دهیم دولت به زانو درمی آید بلکه ملت و مملکت نیز به زانو درمی آید. دولت غیر از ملت نیست. اعتصاب کارکنان صنعت نفت را مثال می‌زنم. این کارگر و کارمند صنعت نفت که با اعتصاب خود جلوی جریان نفت را میگیرد آیا هیچ توجه میکند که اعتصاب او روی فردفرد ۳۵ میلیون جمعیت ایران اثر می گذارد؟ متاسفانه تبلیغات شوم قوه درک و تمیز آنها را کشته بود. آیا فکر میکنند که با این عمل خود حتی مردم نمی‌توانند نان خود را برای زنده ماندن بدست آورند؟ آیا فکر میکنند که با این کارشکنی خود چه تعداد از بیماران بیمارستآنها و چه تعدادی از میان این ۳۵ میلیون جمعیت در اثر سرما و برف و یخ بندان و نداشتن وسائل گرما به دیار نیستی رهسپار می شوند؟ اگر ادامه پیدا می‌کرد با این زمستانی که در پیش داشتیم کی مسول مرگ اینهمه مردم بود؟ کی بود؟ ان اشخاصی که این مردمان وطن پرست کارگران و کارمندان شرکت نفت را تحت تاثیر سو خودشان قرار داده بودند؟ آیا نمی دانستند اگر نفت از جریان بیفتد حقوق استادان نظامیان کارمندان دولت و هزینه‌های بیمارستآنها و غیره را از کجا پرداخت می‌کردیم؟ آیا اینها با تمام مملکت و با تمام ۳۵ میلیون نفر دشمن هستند؟ خوشبختانه یکی از کارهای این دو دولت تفهیم این موضوع بود به کارمندان شریف و کارگران زحمت کش و میهن پرست واقعی شرکت صنعت نفت از همین جهت درک کردند که چه جنایت من نمی‌گویم خیانت، چه جنایتی داشتند در اثر تبلیغ سو بدخواهان ایران نسبت به فردفرد ۳۵ میلیون جمعیت انجام میدادند. یکایک رفتند سرکار خودشان. فهمیدند که در چه دامی می خواهند این مملکت را بیندازند. گفتند فقط دولت به زانو دربیاید. درحالی که مملکت به زانو درمی آید جای انکار نیست. من بنام رئیس دولت اجازه می‌خواهم بنام تمام ۳۵ میلیون جمعیت از این کارگران و کارمندان شرکت نفت و گاز از صمیم قلب تشکر بکنم که فهمیدند دشمن ما و بداندیشان ایران چه نیت سویی برای فردفرد ما داشتند.

واقعا وای وای از یک سو اینهمه غفلت از سوی دیگر توطئه بدخواهان اینقدر غفلت کوتاه بینی کوچک بینی از ان طرف توطئه ماهرانه. سخن کوتاه کنم زیرا ادامه این مسائل نمک پاشیدن به جراحتی است که روح و قلب هر فرد ایرانی را بیشتر جریحه دار میکند. بدخواهان ما چه میخواهند و چرا این کارها را میکنند؟
اغلب نمایندگان محترم چه مخالف و چه موافق گفتند چرا بدخواهان ما این کارها را میکنند اینها نمی خواهند یک ایران متحد قوی مصمم در مقابل مطامع مادی و سیاسی و معنوی آنها وجود داشته باشد. اینان نمی‌خواهند که ما با یکدیگر متحد باشیم. می خواهند برادر را در مقابل برادر قرار دهند. این بداندیشان می خواهند ارتش روسای احزاب وطن پرست صرفنظر از اسمی که دارند علمای دین اینها که رهبران ملت هستند مردم را مقابل اینها قرار دهند. همانطور که تعدادی از آقایان نمایندگان فرمودند دو رکن اساسی که همیشه به فرمان پادشاه وقت کشور این کشور را در امان نگهداشته که امروز من و شما اینجا صحبت می‌کنیم با سربلندی ارتش و دین این دو تا را حیله گران متخصصین جنگهای روانی می خواهند از مردم جدا کنند. در این شکی نیست که اجتماعاتی که احزاب سیاسی که عرض کردم ان احزابی که بقانون اساسی ایمان دارند حتما اجتماعاتی لازم دارند علمای ما طبعا اجتماعاتی لازم دارند بداندیشان و طراحان جنگهای سرد از این اجتماعات ما میخواهند سواستفاده کنند. اگر چنانچه هشیار نباشیم عوامل تربیت شده و خرابکار را که سالهاست تکنیک خرابکاری را یاد آنها داده اند طوری داخل این جماعت می‌فرستند در فرصت مناسب هر چه سریعتر شروع به کشتن و آتش زدن و غارت و غیره می‌کنند و برمی‌گردند داخل جمعیت. گفتنش خیلی اسان است که خوب دولت اینها را بشناسد ولی عرض کردم جنگ سرد است ما نظامی‌ها می‌گوییم که جمعیت شهرها برای جنگ سرد مثل جنگ است تا کسی را از داخل جنگل پیدا بکنند خیلی طول دارد این اشخاص که آلت دست خارجی و تربیت شده خارجی هستند وقتی که داخل جمعیت شدند برای ما پیداکردنشان مشکل است.

سیفی ـ با کمک ملت پیدا می‌شوند.

نخست وزیر ـ نه این را من بگویم تمام دنیا میگویند چکار بکنیم مامورین انتظامی چه بکنند؟ آیا بایستند و تماشا کنند که اگر این خرابکار حرفه‌ای (اشتباه نشود ملت ایران یک فرد ایرانی این کارها را نمیکند) آیا بایستند و تماشا کنند که اگر این خرابکار حرفه‌ای مثلا خانه‌ای را آتش زد دومی و سومی و الا آخر را هم به آتش بکشد در این خانه‌ها آیا فکر نمی کنید که ممکن است اطفال شیرخواری باشد بیمارانی باشند که نتوانند از جای خود حرکت کنند اینها باید در خانه‌های دومی و سومی و غیره بسوزند و من مامور انتظامی که ملت حقوق بمن میدهد که ملت تربیتم کرده برای اینکه حفظ جان و مالش بکنم دست بگذارم روی دستم بایستم. خواهش می‌کنم فردفرد خود را بگذارید جای آن پلیس جان آن ژاندارم جای ان سرباز چکار بکند همانطور که گفتم ان خرابکار حرفه‌ای رفت داخل جمعیت پیدایش نمی‌کنم. نه من پیدا نمی‌کنم نه در ارتش نه در نیروهای انتظامی کشور ما در هیچ ارتشی اینها که در مسائل نظامی مطالعه دارند میدانند که من چه می‌گویم. سختترین جنگهاست چکار بکند؟ از یک طرف اگر چنانچه داخل ملت نرفته بود با یک رگبار مسلسل همه را از بین میبرد خیلی آسان بود خیلی سریع ولو مگر ما می‌توانیم این کار را بکنیم؟ من را ملت به اینجا رسانیده است. این حقوق را ملت بمن داده نمی‌توانم اینکار را بکنم. چکار می کند ان فرمانده که این مسئولیت دینی و وجدانی را دارد و تا دینش اجازه ندهد. آقایان ما ملت ایرانی ملتی هستیم واقعا در دنیا از هر کس که من بگویم متمدن تر قطعا برایتان اتفاق افتاده در خیابان دارید راه می‌روید کسی میخواهد به زمین بخورد و شما او را نمی شناسید فوری میروید که او را بگیرید ما یک همچون احساساتی داریم چطور یک سرباز یک ژاندارم یک پلیس اسلحه داشته باشد و بگذارد که این خانه و این مغازه‌های مردم آتش بگیرد؟ نمی‌تواند چکار بکنیم میدانیم که اینها از ملت ایران نیستند چکار بکنیم با بلندگو اعلام می‌کنیم مردم متفرق شوید مردم متفرق شوید گوش نمی کنند. گاز اشک آور میریزند پرتاب میکنند که بلکه متفرق شوند همان خرابکارهای حرفه‌ای همان‌هایی که تربیت شده اند به آنها یاد داده‌اند که چه جوری از آثار گاز اشک‌آور خودتان را در امان نگهدارید. ایا علمای ما خدای نکرده آیا روسای احزاب ما خدای نکرده این چیزهای فنی را می‌دانستند؟ بخدا نه. همان اشخاصی که این خرابکارها را تربیت کرده‌اند این چیزها را یاد داده‌اند.
بلندگو اثر نکرد. گاز اشک‌آور که اثر نکرد. آبپاش اگر وجود داشته باشد تانکرهای آبپاش که اثر نمی کند. تیراندازی هوایی می‌کنند باز هم می‌گویند که نیروهای انتظامی نمی‌زنند نترس. باز هم برو جلو برو جلو برو جایی که گفتند می‌خواهند ملت را از احزاب از رهبران سیاسی مان از علما و ارتش جدا کنند. این جا شروع میشود پسرش فوت کرده پسرش مجروح شده و یا کشته شده یا شوهرش یا برادرش اول چیزی که این بازماندگان میگویند، میگویند اگر نرفته بود داخل این جماعت، این بلا بسرش نمی‌آمد (صحیح است).

با این عبارت حالا یا لعنت میکند عادی اش این بود که من گفتم. پس اولین هدف گردانندگان جنگ سرد ایجاد شد. از احزاب ما را جدا کردند از علما ما را جدا کردند از ان طرف هم هر چه میخواهند بد به ارتش و قوای نظامی می‌گویند. بنابراین با من هم بدش می‌کنند با پیشوایان دینمان هم بدشان می‌کنند. ملاحظه بفرمایید همیشه گفته‌اند برای اینکه یک اتحاد وجود نداشته باشد بایستی تفرقه بیندازند. استدعا میکنم وقتی رفتید منزل به این عرایض که هیچ جنبه سیاسی، هیچ جنبه حقه بازی و ریا و تزویر ندارد دقت بفرمایید (احسنت).

بدخواهان دین و مملکت واقعا مصمم هستند که مملکت را به زانو دربیاورند، نه دولت را. دولت کیست؟ من امروز هستم فردا یک کسی دیگر می آید. دیروز جناب آقای شریف امامی بود پس فردا کسی دیگر می آید. یکی از آقایان می اید اینجا اصلا ان ها میخواهند مملکت را به زانو دربیاورند.
از این جهت بطوری که نمایندگان محترم شاهد هستند علاوه بر قتل‌ها غارت ها آتش سوزیها شکستن‌ها امروزه میلیون‌ها محصل ویلان و سرگردان هستند. هزارها تن کالا در بندرها و کشتی ها معلق و معطل مانده (صحیح است) حتی می‌رفت گاز و نفت و بنزین مورد مصرف روزانه مردم نیز به آنها نرسد. خانه ها و مغازه‌ها و بانکها و سینماها طعمه آتش شد. امنیت اقتصادی امنیت فکری امنیت اجتماعی و هر نوع امنیت دیگری دچار تزلزل و نابسامانی شده. بچه‌ات را می‌خواهی بفرستی خود من بچه دارم می‌فرستم مدرسه، ناراحت است مادرش تا برگردد. این چه زندگی است که برای این ملت شریف ایجاد کردیم چرا؟ (یک نفر از نمایندگان ـ واقعا چرا؟) این چه نوع امنیتی است؟
نمایندگان محترم قبول می فرمایید که این سرمایه‌های عظیم متعلق به عموم مردم ایران است و این اوقاتی که برای بنیانگذاری این سرمایه و تاسیسات بکار رفته است از سرمایه و وقت و عمر مردم این سرزمین تهیه شده که اینک اجنبی می خواهد با دست خود ما از بین ببرد. این سرمایه ها تنها متعلق به دولت نیست متعلق به ملت و متعلق به مملکت می باشد. بنابراین وقتی به آنها زیانی وارد شد زیان متوجه عموم مردم عملا علیه منافع عمومی و منافع یکایک مردم این سرزمین است. پس به این واقعیت می‌رسیم که بداندیشان دین و مملکت جنگی را بر علیه مردم به راه انداخته‌اند نه بر علیه دولت.
من استدعا میکنم باز هم فکر بکنید این جنگ بر علیه تمام ملت ایران است یا فقط بر علیه شاه و دولت است. خواهش می‌کنم سر فرصت در منزل فکر کنید جنگی به راه انداختند که هستی خودمان را بدست خودمان از بین ببریم یکدیگر را نابود کنیم. هر چه ساخته و تهیه دیده‌ایم نابود کنیم. سرزمین خود را بالاخره بدست تجزیه بسپاریم. این نابسامانیها منجر به یک جنگ داخلی شده در اثر این جنگ داخلی هستی خود را بخون و آتش بکشیم ناگهان سروکله اربابان که انشاالله سرشان سر دار برود پیدا شد. تا دیروز این آقا همه کاره بود ادعای میهن‌پرستی میکرد برای اینکه مردم را اغفال بکند میهن پرستی شاه‌دوستی امنیت هرچه که میخواهید اسمش را بگذارید، یک مرتبه یک سروکله همان طور که گفتم انشاالله به سر دار برود پیدا شد نقشه و طرح اینها چنان ماهرانه که از این اشوبگریها دو فایده بزرگ بدست می‌آورند یکی لطمه زدن به اقتصاد و تواناییهای صنعتی و کشاورزی و غیره. و دیگری نفاق انداختن بین قوای مختلف مملکت. بانکها را آتش میزنند چرا بانکها واقعا انتخاب شد؟ هیچکس فکر کرد اولش می‌گفتند (من عریان دارم صحبت می‌کنم) اولش میگفتند چون این شعبه بانک مال فلان کس است که اعتمادی به دینش نیست که آیا مسلمان هست یا نه ما اینها را آتش می‌زنیم. پس چرا سایر بانکها را آتش زدند چرا؟ هیچ فکر کردید؟ بانکها را آتش می‌زدند که به اقتصاد ما لطمه وارد بیاید. بعد برای اینکه دستشان خوانده نشود دو تا مشروب فروشی و دو سه تا کاباره را هم آتش می‌زدند که بگویند این آتش سوزیها توسط عوامل مذهبی است. ببینید چند تا مشروب فروشی را آتش زدند و چقدر بانک ها را دارند آتش می‌زنند که بگویند این عوامل مذهبی هستند. یعنی من که مامور انتظامی هستم میخواهند نگهدارند جلوی ان مگر من نمی‌فهمم خدای نکرده ان عالم این‌ها همه مگر نگفته‌اند مردم آتش سوزی نکنید. کدامیک گفته است مردم آتش بزنید؟ کدامیک از علما گفته‌اند؟ چه علمای اعلام چه آیات عظام و چه حتی کسانی که دو رکعت نماز خوانده، هیچ کدام نگفته اند ولی میخواهد به من مامور انتظامی حالی کند که مذهبیون دارند این کارها را میکنند. ولی من که میدانم دروغ است. من میدانم افسران هم میدانند. ما به آنها گفتیم.
در اینجا لازم میدانم که در کمال صراحت موضع این دولت را برای اگاهی هم میهنان عزیزم و در برابر انظار جهانیان روشن کنم. این دولت هنگامی زمام امور را بدست گرفت که استراتژیست‌ها این کار جنگ سرد را علنا بر ضد امنیت ملی ما شروع کرده‌اند و بعضی از شهرها و سرانجام پایتخت را به آتش کشیدند. بلکه علنا قصد خود را بر اقدام به عملیات مسلحانه با انتشار نشریات بسیار اعلام داشتند. آنها علنا تعلیم خرابکاری بمب سازی را بطور عملی و نظری مورد تعلیم قرار دادند و زمان را انگونه برای اجرای مقاصد پلید خود اماده یافتند که در بیان نیات شوم شیطانی خود هیچگونه پنهانکاری را روا نداشتند. همه شما انتظار داشتید بعد از این جنگ‌های سرد اسلحه بیرون بیاید. واقعا این طوری فکر میکنید باز فکر میکنید صحیح فکر میکنید آنها حتی تبلیغات بر علیه مقامات دینی و تبلیغات بر علیه احزاب واقعی و رهبران احتمالی را که از خودشان نبودند آغاز کردند. این دولت هنگامی بر سر کار امد که دیگر کشور در معرض تنها یک جنگ سرد روانی نبود بلکه کارگردانان پشت پرده در صدد بودند که اصطلاح جنگ سرد روانی را به کنار بگذارند و با سلاح آتشین و دسته‌های چریکی به جان مردم بیافتند.

این دولت دقیقا برای خنثی کردن توطئه عوامل جنگ و استقلال مجدد نظم و امنیت به فرمان شاهنشاه زمام امور را به دست گرفت. چرا تا دیروز من افتخار میکنم حدود هفت هشت سال رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران بزرگ ارتشتاران یعنی اعلیحضرت همایونی بوده‌ام. هیچ رئیس ستادی به اندزه من در این سمت نبود. چرا قبلا مرا احضار نفرموده بودند و بگویند که برو دولت را تشکیل بده که لازم شد یک فرد نظامی بیاید. درست شماها و ما همه می‌گویند دولت نظامی ولی تعداد غیرنظامی دولت من را ببینید چیست؟
قبل از من تیمسار قره باغی وزیر کشور یا تیمسار عظیمی وزیر جنگ بودند. نظامی بودند. من هم آمدم یکی دو نفر هم در اثر حرفه و شغلی که داشتند فرمانده نیرو برای وزارت نیرو از لحاظ حرفه اش انتخابش کرد. رئیس روابط عمومی را به سمت وزارت اطلاعات از لحاظ شغلی که قبلا داشت انتخابش کردم نه از لحاظ نظامی بودن. ولی بالاخره رئیس ستاد اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر بوده‌اند و تشخیص فرموده‌اند که بایستی فعلا یک کسی که از امورات ارتش در امور جنگهای سرد و تکنیک آنها اشنااست زمام امر را در دست بگیرد.
منتهای میهن پرستی و وطن پرستی را اعلیحضرت همایون شاهنشاه همیشه داشته‌اند (صحیح است) و الان هم حتی از جان خودشان گذشته‌اند. این دولت همانطور که عرض کردم موقعی بر سر کار امد که تنها یک جنگ سرد روانی وجود نداشت. این دولت دقیقا برای خنثی کردن توطئه عوامل جنگ و استقرار مجدد نظم و امنیت زمام امور را در دست گرفت. اکنون دشمنان و بداندیشان ما تبلیغ می‌کنند که چرا نظامیان بر سر کار امدند. سوال می‌کنم چرا نظامی‌هایی بر سر کار امدند من افتخارم اول اینست که ایرانی هستم دوم افتخارم اینست که این لباس مرگ را پوشیده‌ام برای اینکه آزادی شما را حفظ کنم (احسنت) چرا سر کار نیایم؟چرا سر کار نیایم ولی دشمنان میگویند چرا نظامی ها سرکار می آیند با اینکه گفتم تعداد نظامی‌های ما چند نفرند. مگر شما ملت ایران مخارج ارتش را نداده‌اید که اگر روزی کشورتان بخطر افتاد این افسران و درجه داران و این سربازان شما جانشان را برای شماها بدهند؟ حقوق من پول افسر مخارج تفنگ و فشنگش از کجا می آید؟ مال شماست (آفرین) البته از پول شما تامین می‌شود شما این مخارج را متحمل شده اید که روزی ما شما را حفظ کنیم. حالا این حفظ کردن شما زمانی در قدیم با شمشیر و گرز و کمان بود و امروز تا جنگ گذشته بیشتر جنگهای خارجی بود حالا علاوه بر جنگهای خارجی کشورها را می‌خواهند از داخل اشغال کنند.
ارتش ضامن حفاظت و صیانت کشور است اعم از اینکه دشمن از کجا سر در بیاورد (منصور صادقی ـ حتی از پارلمان) اگر در مرز بود به مرز میروند داخل کشور بود بایستی در داخل کشور دفاع کنند. آیا اگر دشمنان ما و بداندیشان ما با سلاح تبلیغات و شایعه پراکنی نفاق افکنی و دیگر تاکتیکهای جنگ سرد از میدان داخلی بعملیات قتل و آتش سوزی و انهدام و غیره پرداختند ایا باید ارتش فریب آنها را بخورد و حیله‌های انان را چون در درون کشور نفوذ داده اند نادیده بگیرد؟ نه این چنین نیست. ما در برابر هرگونه ناامنی ناایمنی عدم امنیت بحکم وظیفه سربازی خود قبول مسئولیت کرده‌ایم و اینکه در برابر بحرانی که با ناامنی همراه است وظیفه خود میدانیم که صرفا بخاطر استقرار نظم و دفاع از جان و مال و ناموس هم میهنان خود عمل کنیم و فرصت ان را بدست دهیم که بار دیگر اراده مردم با استفاده از موازین قانون اساسی کار را بدست سیاستمداران بسپاریم. این دولت تمام مساعی خود را براساس موازین قانونی بکار خواهد برد تا بار دیگر هر چه زودتر امنیت و نظم در کشور استقرار پیدا کند و دولت بعدی که جایگاه هم آهنگی نیروهای ملی خواهد بود بتواند انتخابات ازاد و اطمینان بخشی را تامین کند.

اکنون که از مخاطرات سخن گفتم، مخاطراتی که اگر از ان غافل بمانیم اساس وحدت و استقلال حکومت قانونی را به تزلزل خواهد اورد، جا دارد از روی انصاف و تعقل نظری نیز به دست اوردهای واقعی خود و آینده ان بیان کنیم. از سالهای گذشته همانطور که اطلاع دارید و یکی از آقایان نمایندگان هم گفتند افسران بهیچ وجه حق ندارند وارد احزاب شوند و وارد سیاست شوند ولی این بدان معنا نیست که افسر از رموز سیاستمداری بدور باشد. ما در دانشگاههایمان حتی فلسفه کمونیزم را نیز درس می‌دهیم چون اگر درس ندهیم ممکن است اغفال شوند. تمام ایسمهایی که در دنیا هست در دانشگاهها و دانشکده‌های نیروهای مسلح شاهنشاهی اغلب به مناظره واگذار میشود و بنابراین فکر نکنید اگر فلان کس میگوید ما جز سیاست نیستیم از مسائل سیاسی هم بی‌اطلاعیم. ولی این وظیفه ماست که جز هیچ حزبی نباشیم چون وای بحال ان مملکتی که قوای مسلحش که اسلحه در دست دارد طرفداری از حزبی بکند. من بنام رئیس دولت طرفدار هیچ حزبی نیستم همه را مقدس میدانم آنهایی که بقانون اساسی ما ایمان دارند برای من رئیس دولت تمام این احزابی که جدیدا هم ایجاد شده‌اند مقدس هستند و احترام می‌گذارم (احسنت) معنای انکه افسر وارد سیاست نشود این نیست که چیزی راجع به سیاست و سیاستمداری نفهمد. چگونه ما درس می‌دهیم در دانشگاههایمان چطور ممکن است افسری که باید جانش را در راه مملکت فدا کند و ان وقت این افسر از سیاست خبر نداشته باشد و نداند برای چه کشته میشود؟ چنین افسری را شما قبولش دارید؟

همانطور که گفتم دشمن یک جنگ روانی را بما تحمیل کرده است. او میخواهد هر چه تاکنون ایجاد کرده‌ایم از میان بردارد. من از سازمان برنامه هزینه این چند سال اخیر را گرفتم. سازمان برنامه بمن رقمی ارائه داد در حدود ۷ هزار میلیارد برای توسعه و عمران این کشور خرج شده. آیا کدام ایرانی بخودش اجازه می‌دهد که این همه سرمایه مادی این همه سرمایه وقت و عمر ایرانی که صرف ایجاد این تاسیسات شده است بگذارد از میان برود؟ حتی تصورش هم برای یک فرد ایرانی مشکل است. حتی تصور این امر هم که یک لحظه از اداره این همه واحدها و تاسیسات زیربنایی آنها یعنی ویرانی امیدها و ارزوها و سرمایه ملتی را تحمل کنیم نه قابل طاقت است و نه مقدور است و نه هیچ ایرانی وطن پرستی می‌تواند از کنار این ضایعه بزرگ و غم انگیز بی تفاوت بگذرد (صحیح است).

امروز حدود نه میلیون نفر از نوجوانان و جوانان ایرانی با یاری و هدایت ۳۰۰ هزار نفر معلم در همه سطوح به کسب علم و مهارت مشغولند تا برای اداره ایران ایرانی آبادتر و بهتر از ایران امروز وارد میدان سازندگی و خلاقیت شوند و نه می‌توان و نه باید که سرنوشت و آینده این مدیران و گردانندگان ایران فردا را فراموش کرد و مدارس انان را تعطیل و این سرمایه معنوی و مادی عظیم را نابود و این گروه مهم را سرگردان و خانواده‌ها را از آینده فرزندان خود بیمناک و مایوس نمایند. ممکن نیست امروز بیش از ۱۰ میلیون نفر از جمعیت فعال کشورمان در شهرها و روستاها بکارهایی اشتغال دارند و هر فرد شاغل از حاصل کار خود هم درآمدی برای تامین معاش روزانه زندگی خود بدست می‌آورد و هم خدماتی بجامعه عرضه میدارد و کالاهایی تقدیم جامعه می‌کند تا چرخهای اقتصاد این کشور بحرکت درآید. همین امروز روزانه بیش از یک هزار نفر تقاضای کار میکنند. چگونه باین کارخانه‌هایی که نتیجه دسترنج این چند سال گذشته بوده است بگوییم بخوابند و از کار بازبمانند چون چند نفر دزدی کرده اند؟ کدام وجدان اجازه چنین کار را میدهد؟ تامین بهداشت و درمان کشور ما بعهده بیش از ۵۰ هزار پزشک و سایر کارکنان مربوط به رشته‌های پزشکی محول شده است. در حدود ۵۵ هزار تحت بیمارستانی و قریب ۳۰ هزار درمانگاه عمومی روستایی در این مملکت وجود دارد. اینها را بگذاریم که از بین برود؟ من قصد ندارم درباره انچه که فعلا موجود داریم حرف بزنم یا ارزش مادی و معنوی آنها را اینجا بیان کنم فقط منظورم از اشارات امروز این بود که باید از این حرکت انقلابی و اصیلی که شاهنشاه ما قبول فرموده‌اند در راه سازندگی بهتر و استقرار آزادی حداکثر استفاده مفید بشود و در این مرحله بسیار حساس و خطیر از ارزیابی دقیق خصوصیات فرهنگی سیاسی و اقتصادی کشورمان و جایگاه به حق ایران در مجموع نظام اقتصادی سیاسی منطقه‌ای و بین المللی خدای ناکرده غافل نباشیم.
با توجه به جریاناتی که هم اکنون به عرض نمایندگان محترم مجلس رسانیده‌ام این سئوال پیش می آید که راه خلاصی از این اوضاع چیست؟ چه باید کرد؟ دولت اینجانب برای رهایی از این وضعیت در درجه اول اهمیت برقراری امنیت و نظم و آرامش میداند و به علاوه این ماموریتی است که اصولا شاهنشاه به این دولت داده اند. حافظ مملکت. حافظ قانون اساسی.
برای برقراری این امنیت و ثبات و ادامه ان به نظر این دولت بایستی بعللی که این ناامنی و لجام گسیختگی را ایجاد کرده توجه بکنیم. مهمترین علت نارضایتی مردم تبعیض رفیق بازی ندانم کاری ظاهرسازی دروغ تزویر و ریااست. برای عدم تکرار این اعمال سعی شده است که وزرایی انتخاب شوند که مشهور به دانایی توانایی دیانت پاکی جدیت و صداقت می باشند. سعی کرده‌ام من بجز وزرای نظامی و یکی از وزرای ان هم آقای احمد ناظمی (چند نفر از نمایندگان ـ مرد شریفی است) که در موقعی که فرمانده ارتش یکم در کرمانشاه بودم ایشان رئیس دادگستری انجا بود. با هیچکدام از این وزرایی که به حضور نمایندگان مجلس پیشنهاد کرده‌ام نه یک چای خورده‌ام و نه منزلشان را بلد هستم و نه منزلم را بلدند. خدای من شاهد است وقتی که دعوت کردم که بیایند در دفترم نمی‌دانستم با چه قیافه‌هایی (پیر. جوان. موی سفید. موی سیاه) روبرو میشوم. این آقایی که دعوت کرده‌ام همان طوری که در ارتش عمل می‌کردم تحقیق نکردم آنها هم مرا نمی‌شناختند نمی‌توانم جلو همه دروغ بگویم. آقایان مرا وجدانا می شناختید؟ دیده بودید مرا؟ بجز دو سه نفر وزیر که در کابینه‌های قبلی بعلت شغلم بعضی اوقات من را دعوت می‌کردند. از دور سر تکان می‌دادم او هم به من سری تکان میداد. نه خانه آنها رفته‌ام و نه آنها به خانه من امدند و نه با هم چای خوردیم. بنابراین واقعا این دولتی که به این نحو انتخاب می‌شود یعنی هیچ نظری ندارم به وزرا. بخشنامه کرده‌ام و گفتم همینطور که من شما را انتخاب کرده‌ام شماها هم بایستی زیردستانتان را همینطور انتخاب کنید.
من در همین مجلس دوستان زیادی دارم که فکر میکردند که به وزارت انتخابشان می‌کنم ولی من را که شاهنشاه انتخاب کردند فرمودند در این موقع بحرانی برو و نخست وزیری را بعهده بگیر، مملکت من بالاتر از همه چیز است. بپرسید از این وزرا من در کدام دولت از بدو مشروطیت تاکنون یک چنین وضعیتی بوده. مرور کنید من حتی افکار سیاسی اینها را نمیدانستم. من نمیدانم جزو کدام حزب هستند. بخدا اگر بدانم اگر بطور مثال جزو حزب پان ایرانیست است یا جزو حزب آزادگان است و یا احزاب دیگری که درست شده کاری ندارم باشند. من حتی در نطقم گفتم من برای پذیرایی جبهه ملی هم حاضرم چون جبهه ملی تا زمانی که به قانون اساسی ما ایمان دارند برای من تفاوتی ندارد. من که نمی‌خواهم حزبی بعدا برای خودم درست کنم نمی‌خواهم سواستفاده‌ای بکنم بگذارید ان اشخاصی که اصلا با هم یک چای نخورده‌ایم با من کار بکنند.
شاید همانطور که عرض کردم در تاریخ مشروطیت سابقه نداشته باشد. بروید و مطالعه کنید.
لذا امیدوارم این مردانی که با این وضعیت انتخاب شده‌اند، بتوانند گره گشای این مملکت باشند (انشاالله) کافی نیست که این دولت و اعضای ان مرتکب اعمال مذموم ذکر شده نگردند ملت و مردم میخواهند کسانی که کشورشان را به این روز سیاه نشانده و مرتکب فساد و نادرستی و ریا و تزویر شده اند دستگیر و تسلیم عدالت شوند تا بغض و کینه و خشم مردم فروکش کند. در این زمان کم دولت ها خیلی گفته اند که ما با فساد مبارزه می‌کنیم جز این دولت نظامی که به فرمان شاهنشاه روی کار امد چه کسی شروع کرد به دستگیری ان ها؟ چرا مهلت نمیدهید به من؟ (نمایندگان ـ مهلت می‌دهیم)
افتخار میکنم که در موقعی که موضوع فساد پیش آمد پادشاه شما به من گفت حتی از هیچ کس نگذر. راجع به خانواده سلطنتی خود شاه فهمیدید که اوامرشان چیست. در دنیا و در رادیوها گفتند وقتی که پادشاه ما وقتی رهبر عالیقدر ما وقتی که حافظ قانون اساسی ما، حتی به خانواده سلطنتی این دستور را میفرمایند من از چه کسی حساب ببرم؟ خدای من شاهد است من انقدر که از طرف آنهایی که در بازداشت هستند در فشار هستم، از اینها که امدند اینجا و بعنوان مخالف صحبت کردند ترسی ندارم. من الان بیشتر از ان ها تحت فشار هستم. این بیچاره‌ها که حرفی نزدند. معذرت می‌خواهم اگر کلمه بیچاره را گفتم، منظورم این نیست. منظورم صداقتتان است. انچه گفتید واقعا من همه را نوشتم و به اسم یادداشت کرده‌ام که هر کس چه گفته. همان چیزهایی را میخواهید که من گفتم. همان چیزهایی را میخواهند که شاهنشاه می‌خواهند.
لذا این دولت همانطور که با کمال جدیت برای برقراری امنیت از نیروهای انتظامی و ارتش شاهنشاهی استفاده میکند با همان شدت کسانی که این دمل نارضایتی را ایجاد کرده‌اند در هر درجه و مقامی که باشند دستگیر و به دادگاه میسپارم و چون سرعت عمل لازم است لذا من از جناب آقای دکتر نجفی وزیر دادگستری خواهش می‌کنم چون اقای پزشکپور در اینجا گفتند که چون واقعا شاهنشاه سرعت می‌خواهند من هم که رئیس دولت هستم سرعت می‌خواهم شما هم سرعت میخواهید، چون با هم صحبت کردیم به بینید واقعا بررسی کنید ببینید اگر میشود از ان موادی که آقای پزشکپور گفتند استفاده بکنیم خواهش می‌کنم استفاده کنید. البته هیچ عمل دولت نباید بر خلاف قانون اساسی باشد. ولی واقعا اگر میشود از دادگاه نظامی استفاده کنیم راه خوبی است چرا نکنیم؟
صحبت زیاد شد راجع به دولت نظامی و کلمه موقت نظامی. هدف از این صفاتی که به دنباله این دولت داده بود میخواهم بگویم که چرا این صفات را دنبال این دولت گذاردند. در شبی که احضار شدم برای تشکیل دولت به اندازه‌ای وضعیت بد بود که خودتان بهتر میدانید. چون من کسی را نمی شناختم اجازه گرفتم که موقتا سرپرستی چند وزارتخانه را به افسرانی که می‌شناسم بدهم. من نمی‌خواستم با عجله قوم و خویشهای خودم و دوستان خودم را بیاورم بعنوان وزارت انتخاب بکنم. آنهایی را که می‌شناختم گفتم موقتا شما تا موقعی که من دولتم را تشکیل بدهم و بمجلس نیز معرفی بکنم بمن کمک کنید با حفظ کار خودتان تا شیرازه از هم گسیخته نشود. شماها برق داشته باشید آب داشته باشید نان داشته باشید. این است که اسم نظامی امد دنبال دولت من. افتخار میکنم به کلمه نظامی اما موقت راجع به نظامی من می‌ترسم در دنیا این کلمه نظامی خدای نکرده تعبیر سوئی بشود که یک دولت نظامی امد روی کار که هیچ کاری بقوانین موجود ندارد. ملاحظه می‌کنید من الان جلو نمایندگان محترم مجلس ایستاده‌ام. رای بمن دادید. ادامه می‌دهم رای بمن ندادید برمیگردم می‌روم سر کارم. این دولت ان دولت نظامی که در دنیا مشهور است نیست. ما نظامیها قسم خوردیم به شاهنشاه قسم خوردیم برای این مملکتمان ما ان دولت نظامی که دنیا تصور میکند در مخیله هیچ افسری در ایران رسوخ نمیکند. خدا نکند.
و اما موقت من خودم واقعا درک می‌کنم که وجودم برای ارتش بیشتر لازم است تا نخست وزیری. برای اینکه ان برای جنگ با خارجی است اینجا خیلی ها هستند که می‌توانند این کار را اداره بکنند. البته در این فاصله زمانی کوتاه که انشاالله برگردیم به ان امنیت و آزادی که شما میخواهید واقعا باید کس دیگری بیاید روی کار. وقتی من خودم را موقت میدانم معنی ان این نیست که اگر میگویم موقت یعنی به سایر کارها کاری ندارم. وزرا شاهد هستند من چه از لحاظ اقتصادی چه از لحاظ کشاورزی بتمام آقایان گفته‌ام آینده را ول کنید نمی‌خواهم تبلیغ بکنید که ما این کار را میکنیم. همیشه شماها باید بگویید ما این کار را کردیم. من این فاسدین را دستگیر کردم. هیچ به شماها گفتم؟ شما فقط توی روزنامه خواندید که اینها دستگیر شده‌اند. امشب چه کسی گرفته شد. فردا چه کسی. فکر نکنید نمیشود که سایر امور به امنیت ارتباطی نداشته باشد مگر چنین چیزی ممکن است که من تعداد زیادی بیکار در شهرها داشته باشم و با این وجود امنیت برقرار کنم؟ باید برای آنها کار پیدا کنم. بنابراین اگر در برنامه خود ننوشته‌ام و نوشته‌ام بجریان انداختن امور این وزارتخانه ها و تاسیساتی که بعرضتان رساندم مشغول کار هستم فکر نکنید که من موقت هستم که فقط مسلسل را بدست بگیرم و امنیت را برقرار کنم، نه، اینطور نیست. اعلیحضرت این را از من نمی‌خواهند. شماها نمیخواهید. ملت نمیخواهد.
تا چه موقعی این دولت بکار خودش ادامه میدهد؟ چون موضوع وقت مطرح است و عرض می‌کنم هر زمان و موقعی که شاهنشاه اراده بفرمایند و تا هر موقعی که مجلسین به من رای عدم اعتماد بدهند، این دولت ادامه خواهد داشت. من نمیدانم. مدت نمی دانم.
در ضمن بیانات آقایان نمایندگان مخالف و موافق که همانطوری که عرض کردم من مثل یک شاگرد مکتب دقت به صحبت‌های ان ها گوش می‌کردم از دوستان گفت می‌توانستی بروی کمی خستگی با این سن ۷ ساعت این جا نشستم ببینم که هر میگوید چون می‌خواهم استفاده کنم امنیت نبایستی دست رفتن آزادی انجام شود صددرصد معتقدم امنیتی آزادی را از بین ببرد دیکتاتوری است. من سرباز و افسر حکومت سلطنتی مشروطه هستم و دیکتاتوری را نمی خواهم (آفرین) موجبات امنیت خاطر مردم باید فراهم شود و همراه با تامین امنیت بایستی به سمت آزادی فردی و اجتماعی پیش برویم. هدف اصلی آزادی‌های فردی و اجتماعی است. آزادی فردی و اجتماعی برای شخص خود من هم خوب است مگر من همیشه رئیس دولت هستم؟ بنده فردا بازنشسته می‌شوم می‌خواهم ازاد باشم چطور می‌توانم برخلاف این رفتار کنم؟ من می‌گویم خیلی هم خودخواه باشم آزادی بدون امنیت وجود ندارد. ملاحظه فرمودید که آزادی بدون امنیت نمی‌تواند وجود داشته باشد. پس اگر اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر این ماموریت را مرحمت فرمودند که هدف اصلی برقراری امنیت است چون اساس آزادی امنیت است، آزادی بی بندوبار باعث هرج ومرج میشود که قوانین تعیین کرده است اگر کسی از ان خارج شد این آزادی نیست. که متاسفانه دیدید که به اسم آزادی چه بلایی بر سر این مملکت اوردند. ان هرج ومرج بود. آزادی نبود. این گفته آقایان بود. این دولت امیدوار است امنیتی را بوجود اورد که در ان آزادی‌های فردی و اجتماعی در ان نشو نما نماید. من بهترین مدرکی که دارم پشتوانه این امنیت و آزادی که دارم همان قسمتی از پیام شاهانه است که به ملت در تاریخ ۵۷/۸/۱۵ اعلام فرمودند و حالا می خوانم:
بار دیگر در برابر ملت ایران سوگند خود را تکرار میکنم و متعهد میشوم که خطاهای گذشته و بی قانونی (توجه بفرمایید لغات را. بی قانونی نه اراده شخصی) ظلم و فساد دیگر تکرار نشده.
از همین جهت من نتوانستم حکومتم را در فاصله ۴ و ۵ روز تشکیل بدهم می‌گشتم عقب اشخاصی که کسی نتواند واقعا نقطه تاریکی رویشان بگذارد.
متعهد میشوم که خطاهای گذشته و بی قانونی و ظلم و فساد دیگر تکرار نشده بلکه خطاهای جهت جبران گردد. متعهد می‌شوم که پس از برقراری نظم و آرامش در اسرع وقت یک دولت ملی برای برقراری آزادی‌های اساسی برای انتخابات آزاد تعیین کنم تا قانون اساسی که خون بهای انقلاب مشروطیت است به صورت کامل باز هم در آید
(توجه نمایندگان محترم را جلب می‌کنم) تا قانون اساسی که خون بهای انقلاب مشروطیت است به صورت کامل به مرحله اجرا در بیاید. همان چیزی بود که اغلب نمایندگان در اینجا فرمودید که هیچ نکته‌ای از قانون اساسی را نمی‌توانیم عمل نکنیم.
بموجب این اعلامیه این پیام شاهانه، بموجب گفته‌های نمایندگان محترم چه مخالف، چه موافق این دولت مسول را هم مردم می‌خواهند و هم شاهنشاه می‌خواهند (صحیح است – احسنت) شاهنشاه واقعا می‌خواهند و قلبا مایلند قانون اساسی کاملا رعایت شود. دخالت مردم در امور مملکتی سیستمی که این دولت میخواهد خودش را اداره کند. لازم است که بنده بعرض نمایندگان محترم برسانم که بخشنامه کردم به استانداران چون قبلا رسم بر این بود که استاندار می نشست مقامات انتظامی می نشستند تصمیم برای شهر می گرفتند بخشنامه کردم استاندار یا فرماندار یا فرماندار نظامی هر که هست باضافه مقامات انتظامی از دو یا سه نفر معتمد محلی نه معتمدینی که معذرت می‌خواهم دلال هستند بعلت اینکه خودش را نزدیک باستاندار بکند میرود پدر مردم را درمی آورد من آنها را معتمد نمیدانم. به یکی یکی از آنها تلفن کردم گفتم همه مشاغل محترم است اگر اسم نمی‌آورم خدای نکرده توهین به آن شغل نیست کسی که با زحمت برای خودش نان درمی آورد برای من شریف و مقدس است حتی یک پینه دوز مثال زدم نه از لحاظ تحقیر شغل از لحاظ شرافتش حتی اگر او را مردم نماینده میدانند شما باید دعوتش کنید در انجمن شهرستان و سه نفر بانتخاب علمایی که در ان شهر هستند (احسنت) اگر دانشگاه یا موسسه آموزش عالی در ان شهر وجود دارد نماینده آن را هم شرکت دهید وضعیت شهر را بهمه بگویید و راهنمایی بخواهید. نان کم دارید آب کم دارید امنیت ندارید، آنها می‌توانند راهنماییشان بکنند. در یک کمیسیون اقتصادی که پریروز در نخست وزیری داشتم از خیلی از اشخاص اقتصاددان دعوت کردم و واقعا هم همه مان استفاده کردیم از آقایان نمایندگان مجلس هم دعوت خواهم کرد. در حرفه خودتان بیایید تشخیص بدهید و راهنمایی بفرمایید. چون من دولتی هستم که شاهنشاه انتخاب کرده رئیس ستادشان بودم. یک بار سنگینی روی دوش خودم احساس می‌کنم. واقعا سنگین است. در این موقع انچه به عقلم میرسد میگویم امیدوارم با این وزرایی که انتخاب کرده‌ام طوری بشود که نخست وزیر شما وقت فکرکردن داشته باشد وقت این را داشته باشد که بگوید چکار بکنم بهتر میشود. همه اش بوروکراسی و کاغذبازی و امضاکردن نباشد. و وقت زیادتر داشته باشیم و اینجا بنشینم و از بیانات خانمها و آقایان نمایندگان بیشتر استفاده کنم. البته امروز و دیروز کمال استفاده را کردم برای اداره مملکت بیشتر استفاده کنم (آفرین)
در این کمیسیونی که داشتیم من از اطاق اصناف خبر نداشتم. انتخابات آزاد اطاق بازرگانی را تصمیم گرفتیم هیچ چیز من بعد انتصابی نباشد. همه چیز باید انتخابی باشد. آن صنف بزاز یا بقال یا آهنگر یا نجار است که میداند به چه کسی اعتماد دارد. او باید با ما صحبت کند. هیچ چیز انتصابی نیست و انتخابی است. از بین بردن پرونده‌های جریمه که برای اصناف بیچاره تهیه کرده بودند این‌ها تصمیماتی است که مردم از ما خواستند. (آفرین) همآنهایی که در نخست وزیری دعوت داشتند بما گفتند و واقعا اگر اینها را دعوت نمی‌کردم من نمی‌دانستم. چون من دزد نیستم (صحیح است) دزد فکر و مال هم نیستم. اگر کسی بمن بدهد می‌گویم این مال فلان کس است نه حالا همیشه همینطور بوده است. من مایلم حتی از احزاب و افرادی که به این دولت رای کبود میدهند در کمیسیون‌های متفرقه نخست وزیری دعوت بشود و از افکار و پیشنهادات آنها استفاده کنیم (همهمه نمایندگان)
اما محاکمه اشخاصی که کشور ما را باین روز کشاندند. همانطوری که جناب وزیر دادگستری در تلویزیون فرمودند محاکمه شان علنی است و من خواهش می‌کنم که هر کس نسبت به هر فرد متهم اطلاعات زیادتری دارد وزارت دادگستری ما را بیشتر مجهز کند (یکی از نمایندگان ـ بسیار خوب در اختیارتان می‌گذاریم)
البته راجع به مقررات حکومت نظامی هم که فعل استدعا کردم بررسی شود که ایا میشود از قوانین دادگاههای نظامی استفاده بشود یا نه. باز هم برای اینکه خاطر دوستان عزیز را مستحضر بدارم اگر چنانچه در یک شهرستان در تهران در جایی امیدوارم که بتدریج و با کمک رهبران سیاسی رهبران دینی شما نمایندگان محترم احتیاجی به اعمال قدرت نشود ولی فقط یک نکته را توضیح می‌دهم و ان اینکه مطمئن باشید که افسر درجه دار سرباز در ژاندارمری در شهربانی در ارتش خادم شما هستند. سادیسم آدمکشی ندارند و علتش را گفتم مثالی بزنم در مشهد روز قبل از عید قربان فرماندار نظامی بمن اطلاع داد که علما می خواهند یک راهپیمایی عظیم براه اندازند. حکومت نظامی هم هست. شما که نخست وزیر هستید چه می‌گویید؟ جواب دادم اگر واقعا مذهبی است اجرا کنند ولی اگر بنام مذهب بخواهند بلوا و شورش راه بیندازند جنبه‌های سیاسی را توی کار بیاورند بهیچ وجه اجازه ندهید بهر قیمتی که می خواهد تمام شود (احسنت) بعدازظهر تلفن کرد که آقایان علما تعهد کرده اند که راه پیمایی ما واقعا مذهبی است. گفتم تعهدشان را قبول دارم چون عالم دروغ نمی‌گوید. ولی گفتم تو حاضر باش تا اگر نتوانستند تعهدشان را رعایت کنند و اجرا کنند با تمام شدت و قدرت عمل کنید (چند تن از نمایندگان ـ بسیار کار خوبی کردید) من می‌خواهم هر چه در دلم هست با شما نمایندگان در میان بگذارم. بهر حال فردای ان روز در مشهد دویست هزار نفر راه پیمایی کردند. نمایندگان مشهد اینجا تشریف دارند میدانند (نمایندگان مشهد ـصحیح است) راه پیمایی کردند. شتر هم کشتند و برگشتند. و حتی یک تیر هم به هوا تیراندازی نشد.

اجاق ـ چون هدف مذهبی بود تیمسار

نخست وزیر ـ من استدعا میکنم از احزاب از دستجات سیاسی و از رهبران دینی هدفی اگر دارید اینطور انجام بدهید من در مورد همین راهپیمایی پرسیدم گویا اشخاصی که با هم راه می‌رفتند ماموریت داشتند که توی صفوف خود غریبه راه ندهند و اگر کسی را داخل دستجات خود دیدند که نمی شناسند و یا با مقاومت آنها روبرو شدند بدهند به پاسگاه و یا بدهند به ژاندارمری و بهر حال از خودشان دور کنند.

صبوری یزدی ـ مردم در هر سینما و هر بانکی چند نفر مراقب گذاشته بودند که کسی آسیب نرساند.

نخست وزیر ـ من می‌خواهم طرز عمل این دولت را بشما بگویم تا با من و اعضای دولت و طرز فکرم آشنا شوید. من عقیده دارم که واقعا این سرباز و افسر مقدس ترین فرد روی زمین است (صحیح است) اخر این فردی که در تیراندازی کشته شده آیا دشمن شخصی او بوده؟ آیا پول از او می خواسته؟ آیا انتظار دیگری از او داشته است؟ اصلا اسمش را می دانسته؟ پس چرا این کار را کرده است؟ برای حفظ سعادت و رفاه حال تعداد زیادتری از مردم. بنابراین این فردی که با نهایت تقدس و با نهایت خلوص نیت دارد وظایف دینی و مملکتیش را اداره می‌کند و انجام می‌دهد برای همه ما مقدس است (صحیح است ـاحسنت)
نمایندگان محترم مجلس مطمئن باشید که شما ارتشی دارید (این را چند روز پیش بیکی از نمایندگان گفتم) که اگر جنگ خارجی بما تحمیل شود چون ما ملت صلح خواهی هستیم می‌توانید متکی به این ارتش باشید حتی اگر بزرگترین دولت بخواهد بما حمله کند مگر اینکه یک وقتی علیه ما بمب اتمی مصرف کنند. سلاحی که ما داریم آموزشی که افسران و سربازان و درجه داران ما می بینند بگونه‌ای است که می‌توان به آنها متکی بود. ما به آنها اطمینان داریم و عملا هم آنها نشان داده‌اند ایمانشان را نسبت به پادشاه خود نشان داده‌اند در دنیا این را گفته‌اند که ارتش ایران واقعا به شاهنشاه وفادار است. یعنی چه به شاه وفادار است؟ یعنی وطنش را می‌خواهد. شاه سمبل وطن من است. شاه سمبل فردفرد وطن من است. شما ملاحظه کردید که با کمال سربلندی و افتخار هیچکس نتوانست در ان نفوذ کند. بنابراین اطمینان داشته باشید که من نمی‌خواهم نخست وزیر باشم و امیدوارم هرچه زودتر مدتش کوتاه باشد و من بروم سر کاری که به آن عشق می‌ورزم. من عاشق این کار نیستم این کار ماموریت است. ماموریتی که شاه و شما بمن میدهید و اگر الان بمن رای بدهید به ماموریتیم ادامه می‌دهم وگرنه گفتم که من عاشق کار اصلی خود هستم. بنابراین اگر در خانه هم باشم باز برای ارتش خدمت می‌کنم و مقاله می‌نویسم و راهنمایی می‌کنم (‏آفرین)
یاوه سراهایی که دولتهایشان میدانند ما چه ارتشی داریم در مانورهای ما دیده‌اند تمام دول این را می دانند من حتی نمایندگانشان را هم دعوت کرده‌ام تا همه و دولتهایشان بدانند که ما چه ارتشی داریم ولی بعضی محافلشان که وارد نیستند فکر میکنند چون ایران شلوغ شده می‌توانند بقول یکی از نمایندگان برای ما تعیین تکلیف کنند. نمی دانند که ملت ایران روزی که خطری برای ایران پیش بیاید تمام این اختلافات را کنار می گذارد و پشت سر ارتش و ارتش پشت سر شاهنشاه می‌ایستد و خطر را دفع می‌کند و همه را نیست و نابود می‌کند (صحیح است)
دوستان عزیز این ادعا نیست که اگر میگویم می‌توانیم این کار را بکنیم واقعا می‌توانیم (احسنت) بنابراین این یاوه سرائیها که در بعضی کشورها میکنند اگر فلان امد و فلان و فلان شد واقعا مسخره ترین چیزی است که من می دانم و دولتهایشان خبر دارند که ما چه جور هستیم و اگر لازم شد چه خواهیم بود.
خیلی معذرت می‌خواهم. مثل اینکه خیلی حرف زدم و وقتتان را گرفتم (نمایندگان ـ خیلی بجا بود) از جناب آقای رئیس و تمام خانمها و آقایانی که صبر و تحمل فرمودند و بعرایضم توجه کردند تشکر میکنم.
ضمنا آقای دکتر مرشد وزیر بهداری برای من یادداشتی داده اند و مرقوم داشته‌اند که در اعتصاب بیمارستانها پزشکان اعتصاب نکردند بلکه در نتیجه اعتصاب و کم کاری بعضی از کارکنان بیمارستآنها پزشکان نمی‌توانستند انطور که مایل بودند بیماران را معالجه کنند. بنده بدین ترتیب مطالبم را تصحیح می‌کنم متشکرم.
ضمنا از نمایندگان محترم تقاضای رای اعتماد میکنم. (احسنت ـاحسنت)

۸- اخذرای اعتماد نسبت به دولت تیمسار ارتشبد غلامرضا ازهاری.

رئیس ـ خواهش می‌کنم دو نفر از منشی ها برای اخذ رای به محل نطق تشریف بیاورند.

(وسیله آقایان مهندس صائبی و وشمگیر منشی‌ها اسامی نمایندگان به ترتیب زیر اعلام شد و در محل نطق اخذ رای بعمل امد)

خانم هاوآقایان رفعتی ـملکشاهی ـشادمان ـبسیج خلخالی ـ شیخ الاسلامی ـطغیانی ـ تقوی ـ کاشفی ـ اوحدی ـمنصوریان ـجلالیان ـسالارجاف ـقائمی ـدکترضیائی ـدکتررفعت ـهوشنگ ناظمی ـسیفی ـتولایی زاده ـامیرعشایری ـدکترمهرـغضنفری ـاسکندری ـصدیق زاده ـمعتضدی ـقاضی ـ منتظری ـمعینی قراگزلو ـبهنیا ـمیرعرب رضی ـدکترخطیبی ـکبیری ـایلخانی ـمیرزالو ـ قاسمی ـپوربردباری ـجعفری ـکهن ـ سعیدجوادی ـ دشتکی ـ ذوالفقاری ـمظهری ـ اسحقی نژاد ـدکترفروزین ـ ژاله ضرابی ـبهره مند ـپزشکی ـجهانشاهی ـعباس میرزایی ـصدر ـدلخوش فومنی ـمهیندخت صنیع ـپارسا ـاسدی ـشادلو ـرحیمی لاریجانی ـتدین ـتژده ـ قراگزلو شجاعی ـ معززی ـ نصیری زاده ـپرویندخت سلیلی ـطرفی ـتیمسار بیات ـمحمدحسین غضنفری ـ درخشنده ـکمالی آزاد ـمشیر ـقاسم زاده ـاموزگار ـبهارلوـخزیمه ـجهانشاه افشار ـدکترعدل ـاجاق ـتوکلی ـ راشدی ـاشرفی ـقوامی ـدکترافتخاری ـلیوانی ـدانشمند ـجعفرجوادی ـقریشی ـ قادری ـوزیری ـ دکترچهرازی ـدکترمحققی ـقدس ایران عدیلی ـدهقان ـاعظمی باوندپور ـدکتراربابی اناری ـ سعادت فرد ـقراچورلو ـحجتی ـدکترتجدد ـاسکویی ـاستانه‌ای ـمنصورصادقی ـیگانه ـزرگرزاده حاج باغلو ـحیدرزاده ـقدس منیرجهانبانی ـ دکترسوادکوهی ـ اخلاق پور ـ جوادی ـادیب مجلسی ـ رئیسی اردکانی ـ دهقان نژاد ـ پارسامطلق ـفاطمه نجیمی نائینی ـفرمان ـدکتربهادری ـافتخار ـمهدی شیخ الاسلامی ـساری اصلانی ـدکتردرودی ـ کاسمی ـسلیمانی ـفریده هاشمی ـشیخ الاسلامی بانه ـآزموده ـ خانلوعشایری ـ بهبهانی ـماحوزی ـ اسحقی کاهکش ـبارکزهی ـپیرزاده ـعطارد ـدکتررحمانی ـدکترشیروانی ـقدمی ـنوری اسفندیاری ـمعینی چاغروند ـخسروی دارانی ـ ریگی ـتقی زاده منظری ـاماآقایان ـ پری اباصلتی ـ موسوی ماکویی ـکاظمی ـهاشمی میاندوآب ـدانشی ـلطیفه وحیدی ـخلیل زاده شیرازی ـ عابدی ـدکترمنصور ـ پروفسوریغمایی ـرهبر ـمظفرجندقی ـکاظم جزایری ـسرهنگ زاده ـسترک دره شوری ـعطایی ـلیقوانی ـفرخ لقابابان ـکمیلی زاده ـکریم بخش سعیدی ـیزدی ـ فرهنگ بیگوند ـملک تاج برومند ـقربانی نسب وکیل گیلانی ـبنی احمد ـدکترکیان ـظفری ـ دکترطبیب ـ پزشکپور ـمانی ـصبوری یزدی ـنوری ـشهبازی ـچلاجور ـطلعت اسدی ـ اخباری ـدکترصدیق اسفندیاری ـ عصمت مشائی ـ دکتردادفر ـدکترالموتی ـنواب صفا ـاهری ـ نوذرصادقی ـکاظمی ـدکترعادلی رانکوهی ـدکترستاری ـ دکترفیروزابادی ـ شریفی ـابوالحسن عاملی ـدکتر اعتمادی ـ بهار ـسلیمی ـ شهابی ـآشوریان ـدولتی ـسیف الله افشار ـدکترمحمدکوشکی ـمتولی ـنیره ابتهاج سمیعی ـ مجتبایی ـ توتونچی افشار ـتربتی ـمحمدیان ـ دکترستوده ـ عالمی ـدکتررئیسی ـویداداودی ـ آصف ـ مهین افشار ـ جوکار ـدکترجوادسعید ـوشمگیر ـدکتررئیسی ـدکترواحدی ـ حسن صائبی ـهرزندی ـخورشیدی ـ عبدالهادی آقایان.

(آرا گرفته شده شماره شد و نتیجه به قرار زیر اعلام گردید)

آرای موافق: ۱۹۱ رای.

آرای مخالف: ۲۷ رای.

آرای سفید به علامت امتناع: ۶ برگ (ممتنعین جمعا ۱۱ نفر).

رئیس ـ از ۲۲۴ رای ـ ۱۹۱ رای موافق. ۲۷ رای مخالف و ۶ رای ممتنع می‌باشد. بنابراین به دولت با ۱۹۱ رای موافق رای اعتماد داده شد. بنده هم به سهم خود بدولت تبریک عرض می‌کنم و امیدوارم در اجرای هدفهای ملی و میهنی که به عهده ایشان واگذار شده توفیق داشته باشند و در خدماتی که مورد توجه شاهنشاه و مردم است بتوانند وظایف خودشان را به نحو احسن انجام دهند.

جناب نخست وزیر فرمایشی دارید بفرمایید.

نخست وزیر (تیمسار ارتشبد ازهاری) ـ با اجازه جناب رئیس و نمایندگان محترم از سروران و دوستان عزیزی که به این دولت خدمتگزار رای مرحمت فرمودند متشکرم و امیدوارم که شایسته این اعتمادی که به من کرده‌اند باشم (عده‌ای از نمایندگان ـ هستید) و از درگاه خداوند هم همین را می خواهم که این شایستگی را به من بدهد که این رایی را که به من دادید بتوانم ان چه را که به خیر و صلاح مملکت عزیزمان است انجام دهم و از همه عزیزان تشکر میکنم و باز هم در خاتمه از همه کمال تشکر را دارم. (احسنت ـاحسنت).

موافقین

خانمها و آقایان آزموده ـهومرآشوریان ـ آصف ـعبدالهادی آقایان ـاماآقایان ـآموزگار ـ پری اباصلتی ـ نیره ابتهاج سمیعی ـاجاق – ادیب مجلسی ـدکتراربابی اناری ـ اسحاقی کاهکش ـ طلعت اسدی ـ محمداسدی ـاسکندری ـاسکویی ـاشرفی ـاعظمی باوندپور ـدکتراعتمادی ـدکترافتخاری ـ جهانشاه افشار ـ سیف الله افشار ـ مهین افشارجعفری ـ دکترالموتی ـامیرعشایری ـ اوحدی ـسیف الدین اهری ـ ایلخانی ـفرخ لقابابان ـ بارکزهی ـ باقرزاده ـملک تاج برومند ـبسیج خلخالی ـدکتربنکدارپور ـ دکتربهادری ـ بهار ـبهارلو ـبهنیا ـبهبهانی ـ بهره مند ـبیات ـمحمدپارسا ـ پزشکی ـ پوربردباری ـ پیرزاده ـ دکترتجدد ـ تدین ـ تربتی ـ تژده ـتقوی لاریجانی ـتوتونچی افشار ـ توکلی ـتولایی زاده ـسالارجاف ـدکترجعفری ـجلالیان ـجندقی ـ جعفرجوادی ـسعیدجوادی ـ جوکار ـقدس منیرجهانبانی ـجهانشاهی ـ چلاجور ـ دکترچهرازی ـحاتمی ـحجتی ـحیدرزاده امین ـ حیدری ـخزیمه ـخسروی دارانی ـ دکترخطیبی ـ خلیل زاده شیرازی ـخورشید ـدکتردادفر ـدانشمند ـدانشی ـدکترویداداودی ـدکتردرودی ـ دولتی ـمنوچهردهقان ـمحمددهقان نژاد ـذوالفقاری ـراشدی ـرئیسی ـاردکانی ـرحیمی لاریجانی ـدکتررفعت ـ رفعتی ـریگی ـ رهبر ـزرگرزاده ـحاج باغلویی ـساری اصلانی ـ سترک دره شوری ـدکترستوده ـ سرهنگ زاده ـ سعادت فرد ـسعادت قدس نیا ـ دکترسعیدسعیدی ـپرویندخت سلیلی ـ دکترسلیمانی سوادکوهی ـ حسینعلی سلیمانی ـسلیمی ـ سیفی ـشادلو ـشادمان ولوی ـشریعت ـ شریفی ـشهابی ـعبداللطیف شیخ الاسلامی ـمهدی شیخ الاسلامی ـ محمدرحیم شیخ الاسلامی بانه ـ صائبی ـ منصورصادقی ـنوذرصادقی ـ صبوری یزدی ـ صدر ـصدیق زاده ـ دکترمهین دخت صنیع ـ ژاله ضرابی ـ دکترضیایی ـ طرفی ـطغیانی دولت آبادی ـعابدی ـعالمی ـعباس عطایی ـ عباس میرزایی ـ دکترغلامرضا عدل ـ قدس ایران عدیلی ـعطارد ـمحمدحسین غضنفری ـغلامرضا غضنفری لرستانی ـ دکترفروزین ـ فرهنگ بیگوند ـقادری ـ قاسم زاده ـقاسمی ـ قرائی ـقراچورلو ـ قراگزلوشجاعی ـ قربانی نسب ـقریشی ـ قوامی ـکاسمی ـ کاشفی ـ کبیری ـدرخشنده کمالی آزاد ـ کمیلی زاده ـیوسف کهن ـ دکترکیان ـدکترصدری کیوان ـلیقوانی ـلیوانی ـماحوزی ـ مانی ـمتولی ـ مجتبایی ـ مجتهدی ـدکتر محققی ـمحمدخانلوعشایری ـمحمدی دشتکی ـ محمودیان ـ عصمت مشایی ـمعتضدی ـمعززی ـ معینی چاغروند ـ معینی قراگزلو ـ ملکشاهی ـ دکترمنتظری ـ دکترمنصور ـمنصوریان ـموسوی ماکویی ـ دکتربوذرجمهرمهر ـ میرزالو ـمیرعرب رضی ـ ناظمی ـفاطمه نجیمی نائینی ـ نصیری زاده ـنظمی ـمحمدنوری ـ مجتبی نوری ـ نوری اسفندیاری ـ دکترواحدی ـ لطیفه وحیدی ـ وزیری ـوشمگیرـوکیل گیلانی ـ هاشمی میاندوآب ـ پروفسوریغمایی ـ یگانه ـفریده هاشمی.

مخالفین:

آقایان اسمعیل نواب صفا ـعنایت الله قائمی ـمحسن پزشکپور ـ پرویزظفری ـ دکترجعفرعادلی رانکوهی ـ احمدبنی احمد ـ عباس اخباری ـ دکترداریوش شیروانی ـ محمودتقی زاده منظری ـ شهبازشهبازی ـ غلامرضااخلاقپور ـ جلال پارسامطلق ـ محمدحسین اسحقی نژاد ـسیدمرتضی مشیر ـ علی اصغرمظهری ـ محمد صادق افتخار ـدکترمحمدستاری ـدکترسیدحسین طبیب ـ دکترکاظم رحمانی ـ منوچهریزدی ـسیدمحمدجزایری ـ دکترعلی صدیق اسفندیاری ـ دکترعلی اکبرفیروزابادی ـ محمدصادق فرمان ـابوالحسن عاملی ـ نورالله قدمی ـمهدی آستانه‌ای.

ممتنعین –

آقایان دکترملک منصوراسفندیاری ـسیدکاظم جزایری ـاشرف حریری ـ دلخوش فومنی ـ دکترفرزان امیری ـ رضوی نژادصومعه سرایی ـصائب ـقاضی ـکاظمی ـ دکتر محمدی کوشکی ـ هرزندی.

۹- طرح و تصویب گزارش کمیسیون محاسبات راجع به طرح قانونی اصلاح ماده ۳ بودجه سال ۲۵۳۷ (۱۳۵۷) مجلس شورای ملی.

رئیس ـ نمایندگان محترم در دستور جلسه امروز اصلاح بودجه سال ۱۳۵۷ مجلس شورای ملی مطرح است که قرائت می‌شود

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون محاسبات به مجلس شورای ملی

کمیسیون محاسبات در جلسه مورخ ۱۳۵۷/۸/۲۹ باحضور هیئت کارپردازان طرح قانونی اصلاح ماده ۳ بودجه سال ۲۵۳۷(۱۳۵۷)مجلس شورای ملی را که بشماره ۱۱۵۳ چاپ گردیده است موردرسیدگی قرارداد وبا اصلاحاتی بشرح زیرتصویب کرد.

اینک گزارش انرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

طرح قانونی اصلاح ماده ۳ بودجه سال ۲۵۳۷(۱۳۵۷) مجلس شورای ملی.

ماده واحده ـ ماده ۳ بودجه سال ۲۵۳۷(۱۳۵۷) مجلس شورای ملی وتبصره‌های لغووماده زیرجانشین آن می‌شود.

ماده ۳- بکارپردازی مجلس شورای ملی اجازه داده می‌شود آئین نامه استخدام کارکنان مجلس شورایملی را تهیه وپس ازتصویب هیئت رئیسه طبق جداول پیوست ازتاریخ ۱۳۵۷/۱۰/۱ بموقع اجرابگذارد.

تبصره ۱- ازتاریخ اجرای این ماده واحده ماده واحده ۵ بودجه سال ۲۵۳۷(۱۳۵۷) مجلس شورای ملی لغومیشود.

تبصره ۲- کارکنان شاغل فعلی مجلس شورای ملی بااحتساب سنوات خدمت واشل حقوق وترفیعات درهرپایه (رتبه) تابع احکام این آئین نامه خواهندبود.

تبصره ۳- سایر مواد بودجه سال ۲۵۳۷(۱۳۵۷) تا زمانیکه لغونشده کماکان بقوت خودباقی است.

مخبرکمیسیون محاسبات ـاسمعیل نواب صفا.

رئیس ـ آقای مخبرکمیسیون محاسبات خواهش می‌کنم توضیح بفرمایید.

نواب صفا (مخبرکمیسیون محاسبات)ـ همکاران گرامی همان طور که استحضاردارید کارکنان مجلس شورای ملی یکی ازصادق ترین وصمیمی ترین ومستحق ترین کارمندان دولت هستند (صحیح است ـاحسنت) که استحقاق همه گونه سپاس وتشویق وتشکررادارندالبته معذرت می‌خواهم ازاین که کلمه مستحق رابکاربردم مدت چهارسال است که بنده عضویت کمیسیون محاسبات رادارم ودر این مدت عده‌ای از همکاران عزیز که در این کمیسیون عضویت داشته اندوریاست کمیسیون را هم آقای اهری همکاربسیارعزیزوارجمندما عهده داربودند در این مدت کمیسیون محاسبات تلاش داشت که برای کارکنان مجلس شورای ملی یک آئین نامه استخدامی تهیه بشود که واقعادرشان کارکنان مجلس شورای ملی باشددرمجلس شورایملی همیشه قبل ازاین قانون استخدام که درمملکت اجرامیشود سعی می‌شد که کارکنان وکارمندانش بااشل حقوق آبرومندی خدمت کنند وباگرانی ووضعی که درمملکت پیش امده بودحتی دربعضی ازسازمآنها ووزارتخانه‌ها حقوق ووضع استخدامی شان خیلی بیشتر وبهترازکارکنان مجلس بود وما ازآغازکارکمیسیون محاسبات تلاش کردیم که این آئین نامه تهیه بشود یکبارهم تهیه شد. ولی الان که ریاست مجلس شورایملی بعهده جناب آقای دکترسعیداست وهمه مامیدانیم که ایشان چقدرعلاقه مند هستندبه رفاه کارکنان مجلس وبابلندنظری باین مسایل می‌اندیشند (صحیح است) تصمیم گرفتند که در این ائین نامه اصلاحاتی بعمل اید وهمانطور که میدانیداین ماده واحده بعنوان اصلاح ماده سه بودجه سال ۱۳۵۷ مجلس شورایملی تقدیم شده است البته باید مقدمتا عرض کنم که کلمه نهایی که در اینجا ذکرشده است بایدحذف شود ضمناعلاوه برتشکر از طرف خودم واعضای کمیسیون محاسبات ازکلیه کارکنان مجلس شورای ملی وکسانی که شبانه روز این جاباصمیمت کارمیکنند (احسنت) ماموریت دارم به استحضاربرسانم که طبق رسیدگی‌هایی که به امورمالی ومحاسباتی مجلس شده واظهارنظری که همکاران من تمامشان تاییدکردند وکارمنظم کارکنان اداره کل امورمالی که صادقانه خدمت کرده اندوظیفه خودم میدانم در این ساحت مقدس ازهمه ان هاومدیرکل امورمالی ان تشکرکنم درماده واحده می‌گوید که :ماده ۳بودجه سال ۱۳۵۷ مجلس شورای ملی وتبصره‌های ان لغووماده زیر جانشین ان می‌شود ماده ۳ عبارت است ازاین که عرض می‌کنم قانون قدیم راجع به اشل حقوق وجداول خدمت بوده است که چون اصلاح می‌شود این ماده حذف می‌شود وهم چنین درماده پنج که راجع به کارکنان غیرلیسانسیه بوده که ۴/۵ حقوق کارمندان لیانسیه حقوق می‌گرفتند که درائین نامه جدیدتعیین تکلیف دیگری برای آنهامنظور شده است باردیگر ازکلیه کارکنان مجلس شورای ملی که در این موسسه کارمی کنندازکوچکترین تابالاترین کارمند واز طرف کمیسیون محاسبات واز طرف خودم سپاسگزاری کنم وامیدوارم که موردقبول واقع بشود متشکرم (احسنت ـاحسنت).

رئیس ـ آقای دکتر دادفر بفرمایید.

دکتر دادفر ـ بنده ضمن تشکر از هیئت محترم رئیسه مجلس وکمیسیون محاسبات که بعدازتذکرات عدیده برای تعیین تکلیف کارکنان مجلس که به حق ازمنظم ترین وصدیق ترین وبهترین وامین ترین کارمندان دولت ایران هستند (صحیح است) در این جادومطلب رابه استحضار میرسانم چون این مطلب راچندین بار تذکرداده‌ام واقداماتی هم شده است وامیدوارم در این مدت کوتاه ودر این اجلاسیه جدید لااقل برای مجلس شورای ملی فکری بشوداولا این رامن متوجه نشدم که اگراین طرحی است که امده شوراول لایحه است یاشوردوم چون بهرحال هرطرحی وهرکمیسیون تابع نظامات عمومی آئین نامه است وتصورمیکنم که این شوراول است تذکردیگربنده این است که بنده به کرات عرض کرده‌ام که مجلس شورای ملی مثل تمام مجالس دنیابایدازجهات مدیریت داخلی وکارکنان ان اول یک سازمانی داشته باشد اگر می‌خواهیم تکلیف کارکنان راباآئین نامه معین کنیم وبه آنهامثلا حقوق یا ترفیع ویااشل بدهیم ویاکسی به پست بالاتری میرودبایداین ترفیع متناسب بااشتغال درپست قبلی باشد ومعلوم شود که مجلس شورای ملی دارای یک سازمانی است واز نظرکارمندخیلی محدوداست ودرحدودپنجاه یاشصت نفرکارمندداردایا در این جاچه سمت‌هایی وجوددارد ودارنده ان بایددارای چه شرایطی باشدوکارکنان ان برطبق قوانین ومقررات آن درموضع خودشان قراربگیرند آن هاهم که استخدام می‌شوند برسبیل احتیاج استخدام بشوندوبرمبنای احتیاج به سمت‌های موردنیازباشد لذاالان که کمیسیون محاسبات همت کرده ومیخواهد نسبت به اینکارتلاشی بکند وبررسی کند کارمشکلی نیست مانظامنامه ترفیعات داخلی مجالس دیگرراهم داریم بنده استدعامیکنم هیئت رئیسه توجه بفرمایندبرای مجلس شورای ملی وکارکنان اداری وغیراداری اصولا یک سازمان اداری بنویسندوآئین نامه‌ای که تنظیم می‌فرمایید منطبق با ان سازمان باشد که این کاربرای همیشه درمجلس تمام شو دکه سمت هاومشاغل احیانابرسبیل اتفاقات به یک کسی واگذارنشده باشدیابرسبیل داشتن دوست واشناوغیره وذلک ومطلب سومی که می‌خواستم اینجاتذکربدهم هربار احیانا برسبیل اتفاقات به یک کسی واگذارنشده باشدیابرسبیل داشتن دوست وآشناوغیره وذلک ومطلب سومی که می‌خواستم اینجاتذکربدهم هربار احیانا درموردمستخدمین رسمی کشوری اضافه حقوق‌هایی پیش می آیدیاهیئت رئیسه ناچارمیشود به تبعیت ازاین قوانین ومتناسب با آن جهت کارمندان مجلس شورای ملی هم تصمیم بگیرند. من تقاضا میکنم چون بنابه پیشنهاددولت درموردحقوق وضریب حقوقی وسایر مزایای مستخدمین رسمی کشوری مجلس اتخاذ تصمیم خواهدکردلااقل بنده نمی‌گویم کمتریابیشتر متناسبابا آن حقوق هاوافزایش هانسبت به افزایش حقوق کارکنان مجلس هم توجه بشودالبته هیئت رئیسه بااختیار قانونی که داشته‌اند تابه حال این توجه راکرده‌اند ولی این تذکرقانونی رامیدهم که اگربرای کارکنان مثلا دربخش دولتی ضریب ۸۰ به ۹۰ ازاول مهرماه رعایت شداین ترمیم در مجلس شورای ملی هم ازهمان تاریخ رعایت بشود (صحیح است) امیدوارم باصلاحیت کافی وکاملی که همه نمایندگان محترم درهایت رئیسه ودرکمیسیون محاسبات دارندبرای مجلس شورای ملی ایران یک سازمان قانونی که بتصویب مجلس برسدتهیه وتدوین بشودوبراین اساس استخدام افرادواجدشرایط باضوابط مشخص تهیه شودکه کارها به نحوبهتری صورت گیرد مثلاچون درمجلس فعلی ماشین نویس یامترجمی که فرانسه بداندنیست من نتوانستم جوابی را که بایدبه یک کشور خارجی که امده بود بنویسم تهیه کنم وجهت یک میهمان خارجی که امده بود درمجلس کسی که بفرانسه بتواند بااوصحبت کند نبودمجلس بایدسازمان داشته باشداستدعامیکنم توجه بفرمایید.

رئیس ـ ازتوضیحات جناب دادفرمتشکرم وبرای اطلاع جناب دکتردادفر وسایرهمکاران بایدعرض کنم که نظرایشان تامین شده است سازمان‌های مختلف مجلس وپرسنل‌هایی که احتیاج دارد درهیئت رئیسه مطرح شده که چندنفر باید داشته باشیم به استحضارخانم‌ها وآقایان بایدبرسانم که مجددا ابلاغ برایشان صادر خواهدشد. مطلب دیگر که اشاره کرددی صحیح است درمجلس احتیاج به راهنما احتیاج به ماشین نویس داریم که اینها همه ترتیبش داده شده وعلاوه بران راجع به روابط عمومی وتاریخ مشروطیت واسنادمجلس تصمیماتی اتخاذشده که متعاقبا به عرض نمایندگان محترم خواهدرسیدولی برای تعیین سازمان اداری وتعیین ضرایب شغلی وسایرمسایل مطرح در هیات رئیسه گروهی انتخاب شده‌اند ازکارپردازان ودونفرازمنشی‌ها آقای خورشید وآقای آقایان وهمچنین آقای دکتراعتمادی زیرنظراقای دکترالموتی این کارهاراانجام می‌دهند خواهش می‌کنم برای روشن شدن ذهن نمایندگان محترم آقای دکترالموتی هم توضیحاتی بفرمایند.

دکترالموتی ـ درشرایط فعلی چون میدانم که همه نمایندگان محترم علاقه کامل به رفاه وآسایش کارکنان مجلس دارندوهمه این موارد راکراراتوصیه فرموده‌اند (صحیح است) اجازه بفرمایید چنددقیقه وقتمان راهم صرف اینکاربکنیم. ازروزیکه این هیئت رئیسه انتخاب شد جناب دکترسعید درهیئت رئیسه مطرح فرمودند که کارکنان مجلس درگذشته به علل محدودیت‌ها ومحرومیتهایی که داشتند ماسعی کردیم دراسرع وقت این محرومیت‌ها را جبران کنیم وبهمین دلیل درجلسه اول هیئت رئیسه تصمیم گرفته شداز نظرمالی کمکی بشودو شدوبعددرجلسه‌ای که باحضورتمام کارکنان مجلس جناب رئیس وبنده تشکیل شدمشورت کردیم وبانظراعضای کادراداری مجلس مطالبی تهیه شد ویادداشت کردیم وکمیسیونی تشکیل شدباشرکت جناب دکتراعتمادی وجناب حیدری وهمه شرکت کنندگان درکمیسیون اظهارنظرکردندویک طرحی از نظراستخدامی تهیه شدویک چاریت که طبقه کارکنان مجلس راهم مشخص کردبعدازتمام تصمیمات بازمافکرکردیم که احتمال اینست که خدای نکرده درگروه‌های مختلف ایجادعکس العمل بکندازهرگروهی نمایندگانی خواستیم وآنهاطرحهایی راکه تهیه کرده بودیم باتفاق اراتصویب کردند وتاییدکردند بازهم اگرنظروپیشنهادی هست الان که این چارت باجرادرنیامده تشریف بیاورید وملاحظه بفرمایید ونظربدهیدراجع به روابط عمومی وماشین نویس‌ها ونامه رسآنهاوچاپخانه همه تحت بررسی است ظرف مدت کوتاهی انجام خواهدشد (احسنت) وضع کارکنان مجلس راباسایرکارکنان دولت مقایسه بکنید هیچ مزیتی از نظرمالی ندارندبدی آب وهوا خرج سفروسایرمزایاراندارندمسافرت نمی‌روند تمام وقت اینجا هستند ماتمام اینهارا درنظرگرفتیم وسعی می‌کنیم که وضع کارکنان مجلس ممتازازسایرسازمآنهاباشد (احسنت).

رئیس ـدرست چهارساعت ازوقت جلسه امروزگذشته وطبق آئین نامه وقت ماتمام شده است درصورتیکه برای ادامه مذاکرات خانمها و آقایان موافق باشند که نیمساعت وقت جلسه را تمدیدکنیم خواهش می‌کنم قیام فرمایند (همه برخاستند) تصویب شد کلیات لایحه مطرح است آقای مظهری بفرمایید.

مظهری ـبنده می‌خواستم تشکرکنم ازانچه درجهت رفاه کارکنان مجلس می‌شود ولی جناب رئیس یک نکته مهم که دوسال پیش آقای دکترعاملی تهرانی تذکردادندچون چارت سازمان مطرح است یکی ازچیزهایی که مجلس بیش ازهرچیز احتیاج داردآرشیواست مادرهرزمینه احتیاج به آن پیدامیکنیم بخصوص درکمیسیون بودجه بودم فرض می‌کنیم دولتی می آیدمجهزبه همه اطلاعات وآماروارقام ومسائلی مطرح می‌کند که بنده انگشت روی هرکدام بخواهم بگذارم هیچ گونه دسترسی واگاهی واطلاع به منابع آنهاوپشتوانه‌ای وجودندارد (صحیح است) مجلس احتیاج به آرشیودارد. من نمی‌توانم ازمیزان برق یامسائل مختلف مملکت اطلاعاتی داشته باشم وبه استنادصحبت کنم هراماری واطلاعاتی که بیاورندناچاریم دربست قبول کنیم والان هم اذعان می‌کنیم که اشتباه بوده ودرجهت منافع مردم نبوده است من استدعامیکنم که این مسئله آرشیووجمع آوری اطلاعاتی درهمه زمینه‌ها موردتوجه حتمی قراربگیردبنده نمی‌خواهم عرض کنم که میلیونهاتومان هم می‌دهند وهیچ فایده‌ای هم ندارددردرجه اول مجلس یک آرشیولازم داردمجهزبه همه مدارک وآماروارقام صحیح که برای مجلس شورایملی ضروری است ولی بهرحال انچه درجهت کارکنان شده موردتاییدوتشکراست.

رئیس ـ خواستم بعرض مجلس برسانم که برای تمام اسنادومدارک مجلس شورایملی وآرشیوآن وایجادیک نشریه ماهانه که اخبارمجلس شوراوکمیسیونهادران درج شود جناب آقای دکتروحیدنیا مدیرمجله وحیددرنظرگرفته شده‌اند (مبارک است ـ بسیارخوب انتخاب شده است) که امیدوارم باهمکاری که خودنمایندگان خواهندفرمود این مسائل که گفتندوضروری است انجام گیرد. آقای بهاربفرمایید.

حبیب بهار (کارپرداز مجلس شورایملی)ـ جناب مظهری وجناب دکترالموتی توضیحاتی دادندکه درتکمیل ان لازم دیدم مطالبی رابعرض آقایان برسانم اولا درسازمانی که مجلس درگذشته داشته تصدیق می فرماییدطبیعی است واین حق رابایددادبه کسی که رئیس مجلس ومسئول اداره ان هست سلیقه خودش رادرسازمان دادن مجلس بکاربرد حالااین سازمآنها بصورت صحیح باشد یابصورتی باشد که باسایرسازمان‌ها مطابقت نداشته باشدکاری نداریم ولی حالاکه این مسئولیت به عهده این هیئت رئیسه گذاشته شده امیدواریم بصورت صحیحی انجام بشود این سازمان برحسب علاقه جناب دکترسعیدکه دستورفرمودند هیئتی مامور بشودسازمان جدیدرا تهیه وبعدپیاده کنند بوسیله عده‌ای ازهمکاران من درکارپردازی تصمیمی گرفته شدوسازمانی به مجلس داده شد البته ازکسانی هم که در این امر تخصص کافی داشته مخصوصا ازجناب اقای دکتراعتمادی استفاده شد و سازمانی تهیه شد درموردآرشیو جناب رئیس هم ازروز اول این اظهارعلاقه رافرمودند که دریکی ازاطاقهاقفسه‌های مخصوصی ساخته ونصب شودکه دستورداده شد بسازند و در آنجا این آرشیو برای آینده بوجودمی آیدمطلب دیگرکه بایستی بدانیدکتابخانه مجلس یکی از کتابخانه‌های غنی مملکت است ومی‌توانم بگویم از نظرکتب خطی که درکتابخانه مجلس است مایک گنجینه‌ای داریم که این راهم جناب رئیس تصمیم گرفتند برای حفظ کتب خطی که منحصربه فرداست گنجه‌هایی تهیه شودکه نسوز باشد واگرخدای نکرده اتفاقی افتادوطعمه حریق شد این کتابهامحفوظ بمانداین سازمانی که حضورتان عرض کردم داده شده است براساس نیازفعلی مجلس شورایملی است وتعدادافرادی راهم که کم داشتندازکارمندانی که درحزب مشغول کاربودنداولویت داده شده واستخدام شده وبطوریکه ملاحظه فرمودیدمشغول کارشدندبهرحال انچه که مسلم است وبنده می‌توانم اطمینان بدهم اینست که بایک ضوابط صحیح این سازمان داده شدوبخاطراینکه آینده این کارکنان مجلس تابع سلیقه رئیس وقت مجلس نباشد یک آئین نامه استخدامی هم مشغول تهیه هستیم بانظرصاحب نظران که تمام شده وهمانطور که جناب سعیدفرمودند این آئین نامه استخدامی بصورتی خواهدبود که تمام کارکنان وکارمندان مجلس شورایملی رامتمایز ازسایرکارکنان وکارمندان درکشوربکند.

رئیس ـ درکلیات لایحه نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به وروددرشورماده واحده رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقندخواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد.

ماده واحده مطرح است نظری نیست؟

رحیمی لاریجانی ـکلمه نهایی بایدازماده ۳ جدیدحذف بشود.

رئیس ـ حذف می‌شود آقای دکتراربابی فرمایشی داریدبفرمایید.

دکتر اربابی ـدرکلیات عرایضی داشتم.

رئیس ـ بفرمایید.

دکتر اربابی ـ جناب آقای رئیس همکاران محترم دریغم امد مطلبی راکه بااین ماده واحده وموضوع ان درارتباط است عنوان نکرده باشم ضمن تاییدصحبتهای همه همکاران محترم من ازمسافرت یکماهه تیر۱۳۵۷ که به چهارکشور اروپایی داشتم ازچهارپارلمان دانمارک فرانسه اطریش وانگلستان بازدیدوبررسی کردم نکات بسیارجالبی درامکانات ونحوه اداره کارمجلس هااز نظرمدیریت دیدم یکی مربوط است باینکه دربرخی ازاین پارلمآنهایک سالنی وجودداشت بنام سالن مطبوعات که تمام مطبوعات ان کشوروتمام نشریات روزدرانجادرمعرض استفاده نمایندگان قرارداشت پیشنهادمیکنم اگرایجادچنین سالنی ممکن بوده باشدمجلس ماهم دارای سالن مطبوعات باشد تادران نسخی ازهمه مطبوعات ونشریات روز کشوروامکانانشریات روزمفیدکشورهای خارج دردسترس نمایندگان گذاشته شود.

مطلب دوم مربوط است به اینکه درپارلمان فرانسه برای هرکدام ازنمایندگان یک نفرهمکارمجلس ویک نفرمنشی اختصاصی استخدام شده است این همکارومنشی دارای شرایط تحصیلاتی کافی هستند که می‌توانندبه نمآینده کمک بکنندشاید این موضوع برای مایک مقداربعیدبه نظربرسدولی احساس می‌کنم که شیوه کارماهمان شیوه‌ای است که در ۶۰-۷۰ سال گذشته مرسوم بوده است من پیشنهادمیکنم بخاطرحجم کارروی این پیشنهادبررسی بشوداگرصلاح بود برای این هم تصمیم گرفته شودضمنابه اطلاع مجلس شورای ملی میرسانم که باعتباربررسی‌هایی که درچهار پارلمان یادشده نموده ومدارک جالبی گردآوری کرده‌ام نظریات بسیارمفیدوارزشمندی دربهبودکارنمایندگان وکارکنان مجلس مان بدست آورده‌ام که درصورت لزوم تقدیم هیئت محترم رئیسه خواهم کرد ـازتوجه حضارمحترم سپاسگزارم.

رئیس ـ بسیارپیشنهادی خوبی است به ماده واحده وکلیات آخران رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقندخواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. به دولت وکارپردازی مجلس شورای ملی ابلاغ می‌شود.

۱۰- قرائت چند طرح.

رئیس ـ سه طرح از طرف عده‌ای از نمایندگان درجلسات قبل رسیده بود که اکنون قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی
نظرباینکه قانون حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بیرویه درخت مصوب ۱۳۵۲/۵/۱۱ ازلحاظ عملی متضمن مشکلاتی است که تا این تاریخ مانع اجرای دقیق وصحیح ان درسراسر کشور شده واز طرفی محدودیت هاو وظایفی که برای مالکان اشجار در این قانون پیش بینی شده صرفنظراز مشکلات اجرایی مخالف ومغایربااصل احترام به مالکیت بنظر میرسد و اصولا هدفی که از بدایت امراز تصویب واجرای این قانون متصور بود هیچگاه حاصل نخواهد شد طرح زیررا بصورت ماده واحده باقید یک فوریت از طرف فراکسیون آزاد مجلس شورای ملی برای تصویب تقدیم می‌نماید:

ماده واحده ـ از تاریخ تصویب این قانون، قانون حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بیرویه درخت مصوب ۱۳۵۲/۵/۱۱ ملغی است.

علی احمد خورشید ـ عبدالهادی آقایان ـحسن اوحدی ـ پیرزاده ـعلی اکبرمعتضدی ـ پرویزفرهنگ ـ علی نظمی ـ تولایی زاده ـدرخشنده کمالی آزاد ـعبدالعباس طرفی ـ طلعت اسدی ـ معینی قراگزلو ـ محمدحسین رهبر ـ فاطمه نجیمی ـ دکترحسن علی محققی ـ دکترمحمودضیایی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی
چون ماده ۱۲ قانون گسترش کشاورزی درقطب‌های کشاورزی ازهرجهت موجب ناراحتی وتضییع حقوق عده بیشماری ازکشاورزان وموجب رکودامورکشاورزی شده ومیشود ماده واحده ذیل پیشنهادمیشود.
ازتاریخ تصویب این ماده قانونی ماده ۱۲ قانون گسترش کشاورزی وتبصره‌های آن درقطب‌های کشاورزی ملغی ودولت چنانچه درنقاطی نیاز به وجودقطب کشاورزی داشته باشد مجوزقانونی انرادرمجلس تقاضاخواهدکرد.

مجتبی عالمی ـ سیف الله افشار ـمنوچهربهارلو ـهرزندی ـحسن قرائی ـ دکترسوادکوهی ـ ناصرالدین باقری ـنورعلی شهابی ـ شیخ الاسلامی بانه ـدکترفروزین ـ مسلم قریشی ـاعظمی باوندپور ـمعینی قراگزلو ـ قدس منیر جهانبانی ـ اخباری ـ محمدرضا وکیل گیلانی ـدکترمرتضی قلی کیان ـابوالحسن عاملی ـیگانه.

ریاست محترم مجلس شورای ملی
چون کمیسیون مندرج درماده ۵۶ قانون اصلاح قانون حفاظت وبهره برداری ازجنگلهاومراتع تصمیمات غیرعادلانه درموردتشخیص اراضی جنگلی وغیره اتخاذنموده وبلحاظ قطعی بودن نظریه این کمیسیون ظلم فاحشی به عده‌ای بعمل امده لذابموجب این طرح پیشنهادمی نماییم اولاتصمیم کمیسیون مزبورقابل رسیدگی پژوهشی دردادگاه استان باشدثانیا کسانیکه از نظریه این کمیسیون که تاکنون صادرشده شاکی بوده می‌توانندازتاریخ تصویب این طرح ظرف یکسال شکایت پژوهشی خودرابه دادگاه استان مربوطه مطرح نمایند.

دکترصدیق اسفندیاری ـناصرنوربخش ـسیف الله افشار ـمنصورصادقی ـمحمدحسین اسحقی نژاد ـ حسن قرائی ـ دکترحسین تجدد ـ دکترسوادکوهی ـ محمدحسن دلخوش فومنی ـ دکترابوالهدی ـ دکتردرودی ـرحیمی لاریجانی ـدکترهرمزپیشوایی ـکاظم اسکویی ـ رضوی نژاد ـنیره ابتهاج سمیعی ـ دکترستاری ـدکترفروزین ـ محمودتقی زاده منظری ـ یدالله توتونچی افشار ـدکترعادلی ـاشرف حریری ـ شیخ الاسلامی بانه.

رئیس ـ این طرحهابه کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

۱۱- پایان جلسه.

رئیس ـ بااجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم. دستور موقع جلسه آینده بعدا به اطلاع همکاران خواهد رسید.

(جلسه در ساعت سیزده و سی و پنج دقیقه پایان یافت).

رئیس مجلس شورای ملی ـ دکترجواد سعید

---

۱۲- پرسش نمایندگان

سئوال از وزارت کشور بوسیله آقای دکترحسین طبیب

ریاست محترم مجلس شورای ملی

متاسفانه حسب گزارش رسیده ازبوشهرکه حوزه انتخابیه اینجانب می‌باشد روزگذشته (چهارشنبه ۱۳۵۷/۸/۱۷) کارکنان اداره بهداری وبهزیستی ودانش اموزان بوشهردرحالیکه بآنهایت اگاهی وهوشیاری ومتانت تظاهرات ارام وراه پیمایی داشته اندبدون هیچگونه سبب موجهی موردشلیک نیروهای انتظامی قرارمیگیرند تاانجاکه به اینجانب خبررسیده است دوتن ازتظاهرکنندگان کشته شده وگروهی نیزمجروح میشوندباتوجه به اینکه هیچگونه دلیل موجهی برای این اقدام وجودنداشته وحتی منطقه بوشهرهم خارج ازشمول اعلام مقررات حکومت نظامی می‌باشد خواهشمنداست مقررفرمایند جناب آقای وزیرکشوردراسرع وقت درمجلس شورای ملی حضوریابند وپاسخ دهند.

۱- سبب این تیراندازی برروی مردمی که بااگاهی وهشیاری تظاهرات ارام داشته اندچه بوده است؟

۲- برای شناسایی وتعقیب مسئولین امرچه اقدامی صورت گرفته است؟

۳- برای جلوگیری ازتکرارچنین حوادث چه تمهیداتی درنظرگرفته شده است؟

بااحترام نمآینده مجلس شورای ملی ـدکترحسین طبیب.