سواد قرارنامهاى که فیمابین دولت علیّه ایران و دولت انگلیس در باب غلام و کنیز سیاه داده شده، مورخه سنه ۱۲۶۷
امضای ناصر الدین شاه:
«این سواد مطابق اصل و اصل هم به فرمایش ما نوشته شد و صحیح است.
فى شهر شوال المکرم سنه ۱۲۶۷ در دار السلطنه اصفهان تنگوزئیل»
دولت ایران قرار مىدهد که کشتىهاى جنگى دولت انگلیس و کمپنى تا مدت یازده سال مأذون مى باشند که به جهت احتمال حمل غلام و کنیز سیاه، کشتىهاى تجارتى ایران را به تفصیلى که در این صفحه مرقوم مىشود تفحص نمایند، سواى کشتىهاى دولتى دولت ایران که کشتى تجار و رعیتى نباشد؛ به آن کشتىهاى دولتى، مطلقاً دخل و تصرف نباید بشود؛ و اولیاى دولت ایران قرار مىدهند که به هیچ وجه غلام و کنیز سیاه در کشتىهاى دولت حمل ننمایند.
اولاً قرار این است که این اذن و اجازه تفحص که در کشتىهاى تجارتى رعیتى داده مىشود، از ابتداى تفحص تا انتها به دستیارى و توسط و استحضار صاحب منصب ایران بشود که در کشتىهاى دولت انگلیس منزل و مکان دارند.
ثانیاً کشتى تجار را زیاده از مقدار زمان تفحص غلام و کنیز معطل نکنند؛ و اگر غلام و کنیز در یکى از این کشتىها بوده باشد، کارگزاران دولت انگلیس، گرفته ببرند، و بى آنکه خسارت و معطلى بر آنها وارد شود و براى بردن غلام و کنیز نباید زحمت و ضررى بر آنها برسد، خود کشتى را به دستیارى و استحضار صاحب منصب ایرانى که در کشتىهاى انگلیس هستند به کارگزاران بنادر ایران که از جانب این دولت هستند بسپارند و صاحب آن کشتى را که به خلاف حکم اعلى حضرت پادشاه ایران عمل نموده و غلام و کنیز حمل کرده، کارگزاران این دولت به اندازه تنبیه و ترجمان نمایند؛
و کشتىهاى جنگى دولت انگلیس، بى دستیارى صاحب منصب دولت ایران، هیچ نوع دخل و تصرف در کشتىهاى تجارتى ایران نکنند، لیکن صاحب منصبان دولت ایران هم نباید در شغل محوله به خود کوتاهى نمایند.
و این قرار، قرار است تا موعد یازده سال، و بعد از گذشتن یازده سال و تمام شدن موعد و مدت، اگر یک روز زیاده بر یازده سال معمول و مداخله در کشتىها شود، خلاف رویه دوستى دولت ایران و خلاف رعایت حقوق ایشان شده، از جانب این دولت ترضیه، مطالبه خواهد شد.
ثالثاً غلام و کنیز قدیمى ایران که حال در ایران هستند، از حال تحریر و بعدها، اگر بخواهند از راه دریا به حج یا به هندوستان بروند، و یا سفر به سمت دریا نمایند، باید بلیط از مباشر تذکره ایران که در بندر ابوشهر مىباشد، به استحضار بالیوز بوشهر بگیرند؛ و کسى را بعد از بلیط، به آن غلام و کنیز حرفى و ایرادى نخواهد بود؛ و این بلیط و استحضار بالیوز دولت انگلیس متوقف بندر ابوشهر، مثل سایر قرارهاى مسطوره فوق، تا مدت یازده سال است.
ابتداى شروع این قرار تفحّص و رفتن صاحب منصبان، از غرّه شهر ربیع الاول سنه ۱۲۶۷ است. از حال تحریر تا ابتداى این تاریخ فوق، حق تفحص نیست.
حرّر فى شهر شوال ۱۲۶۷