ماده واحده ـ
“منشور کنفرانس اسلامی” مصوب سومین اجلاس وزیران امور خارجه دول اسلامی که در اسفند ماه ۱۳۵۰ “۲۹ فوریه تا ۴ مارس۱۹۷۲” در جده تشکیل گردیده است با توجه به قیدی که در تاریخ ۸ مه ۱۹۷۲ از طرف دولت شاهنشاهی ایران راجع به تعهدات در قبال مفاد منشور‌ملل متحد عنوان گردیده تصویب می‌گردد و اجازه تسلیم سند تصویب آن داده می‌شود.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن منشور ضمیمه پس از تصویب مجلس شورای ملی در جلسه روز یکشنبه ۱۳۵۱/۱۰/۱۷ در جلسه روز دوشنبه بیست و سوم بهمن ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و یک شمسی به تصویب مجلس سنا رسید.
رییس مجلس سنا ـ جعفر شریف امامی
منشور کنفرانس اسلامی
بسم الله الرحمن الرحیم
نمایندگان:
دولت پادشاهی افغانستان، جمهوری دموکراتیک توده‌ای الجزایر، دولت امارات متحده عربی، دولت بحرین، جمهوری چاد، جمهوری عربی مصر، جمهوری گینه، جمهوری اندونزی، دولت شاهنشاهی ایران، دولت پادشاهی اردن هاشمی، دولت کویت، جمهوری لبنان، جمهوری عربی لیبی، مالزی، جمهوری مالی، جمهوری اسلامی موریتانی، دولت پادشاهی مراکش، جمهوری نیجریه، سلطنت عمان، جمهوری اسلامی پاکستان، دولت قطر، دولت پادشاهی عربستان سعودی، جمهوری سنگال، جمهوری سیرالئون، جمهوری دموکراتیک سومالی ـ جمهوری دموکراتیک سودان، جمهوری عربی سوریه، جمهوری تونس، جمهوری ترکیه، جمهوری عربی یمن،
که از ۱۴ الی ۱۸ محرم ۱۳۹۲ برابر ۲۹ فوریه الی ۴ مارس ۱۹۷۲ در جده اجتماع نمودند با توجه به کنفرانس سلاطین و رؤسای دول و حکومتهای اسلامی منعقد در رباط از تاریخ ۹ تا ۱۲ رجب سال ۱۳۸۹ (مطابق با ۲۲ سپتامبر الی ۲۵ سپتامبر ۱۹۶۹) و با در نظر گرفتن اولین کنفرانس اسلامی وزرای امور خارجه منعقد در جده در تاریخ ۱۵ تا ۱۷ محرم ۱۳۹۰ برابر ۲۳ الی ۲۵ مارس۱۹۷۰ و دومین کنفرانس وزرای امور خارجه دول اسلامی منعقد در کراچی از تاریخ ۲۷ تا ۲۹ شوال ۱۳۹۰ برابر ۲۶ تا ۲۸ دسامبر ۱۹۷۰.
با اذعان به اینکه اعتقادات مشترک آنان عامل نیرومندی در نزدیکی و همبستگی ملل اسلامی است و با تصمیم به حفظ ارزشهای معنوی و اخلاقی و اجتماعی و اقتصادی اسلام که پیوسته از عوامل مهم پیشرفت افراد بشر بوده و خواهد بود و با تأکید مجدد در پشتیبانی خود از منشور ملل متحد و حقوق ذاتی بشر که اصول و هدفهای آن پایه‌ای برای همکاری ثمربخش بین کلیه ملل فراهم ساخته و با عزم راسخ به تحکیم روابط برادری و دوستی موجود بین ملتهای خود و حفظ آزادی و میراث مشترک تمدن این ملل که بر اصول عدالت و مدارا و عدم تبعیض استوار است و با کوشش برای تحکیم مبانی سعادت بشر و پیشرفت و آزادی ملتها در سراسر جهان و با تشریک مساعی در راه استقرار صلح جهانی که متضمن امنیت و آزادی و عدالت برای ملل اسلامی و ملل دیگر جهان خواهد بود، نسبت به منشور کنفرانس اسلامی به شرح زیر توافق کردند:
ماده ۱ ـ
کنفرانس اسلامی: دولتهای عضو به موجب این منشور سازمان کنفرانس اسلامی را تشکیل می‌دهند.
ماده ۲ ـ هدفها و اصول:
الف ـ هدفها: هدفهای کنفرانس اسلامی به شرح زیر است:
۱ ـ تحکیم مبانی وحدت بین دولتهای عضو.
۲ ـ تقویت همکاری بین دولتهای عضو در زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و علمی و فعالیتهای مهم دیگر و انجام مشاورات بین دول عضو در سازمانهای بین‌المللی.
۳ ـ کوشش برای ریشه‌کن ساختن تبعیض نژادی و استعمار به هر شکل که باشد.
۴ ـ اتخاذ تدابیر لازم برای تحکیم صلح و امنیت بین‌المللی به نحوی که بر اساس عدالت استوار باشد.
۵ ـ تشریک مساعی برای آزاد ساختن و صیانت اماکن مقدسه و پشتیبانی از مبارزات مردم فلسطین و کمک به آنان برای احقاق حقوق حقه خود و آزاد‌کردن اراضی آنها.
۶ ـ تقویت مبارزات کلیه ملل اسلامی برای حفظ حیثیت و استقلال و حقوق ملی آنها.
۷ ـ ایجاد شرایط مناسب برای تحکیم و تقویت همکاری و تفاهم بین دول عضو و دیگر دول جهان.
ب ـ اصول:
دول عضو متعهد می‌شوند که در راه تحقق هدفهای این منشور اصول زیر را منشأ الهام و سرمشق خود قرار دهند:
۱ ـ مساوات کامل بین دول عضو.
۲ ـ احترام به حق تعیین سرنوشت و عدم مداخله در امور داخلی دول عضو.
۳ ـ احترام به حق حاکمیت و استقلال و تمامیت ارضی هر یک از دول عضو.
۴ ـ حل و فصل منازعاتی که ممکن است بین آنها به وجود آید به طرق مسالمت‌آمیز از قبیل مذاکره، وساطت، سازش و داوری.
۵ ـ عدم توسل به زور و تهدید علیه تمامیت ارضی و وحدت ملی و استقلال سیاسی دول عضو.
ماده ۳ ـ ارگانهای کنفرانس:
کنفرانس اسلامی از سه ارگان زیر تشکیل می‌گردد.
۱ ـ کنفرانس سلاطین و رؤسای دول و حکومتها.
۲ ـ کنفرانس وزرای امور خارجه.
۳ ـ دبیرخانه و ارگانهای فرعی.
ماده ۴ ـ کنفرانس سلاطین و رؤسای دول:
کنفرانس سلاطین و رؤسای دول و حکومتها عالیترین مرجع سازمان بوده و هر زمان که مصالح ملل اسلامی اقتضا کند به منظور رسیدگی به مسائل حیاتی دنیای اسلام و تنظیم خط مشی سازمان بر وفق آن تشکیل جلسه خواهد داد.
ماده ۵ ـ کنفرانس وزرای امور خارجه:
اجلاسیه‌های کنفرانس.
۱ ـ
الف ـ کنفرانس اسلامی در سطح وزرای امور خارجه یا نمایندگان رسمی آنها به طور سالیانه یا بر حسب مقتضیات تشکیل جلسه خواهد داد و جلسات کنفرانس در خاک یکی از دول عضو تشکیل خواهد شد.
ب ـ کنفرانس بنابر تقاضای هر یک از دول عضو یا بنابه تقاضای دبیرکل و با تصویب دو سوم دول عضو جلسه فوق‌العاده تشکیل خواهد داد. ممکن است تقاضای مذکور را به منظور جلب موافقت برای کلیه اعضاء ارسال نمود.
ج ـ کنفرانس وزرای امور خارجه می‌تواند تشکیل جلسه کنفرانس رؤسای دول و حکومتهای عضو را توصیه نماید. تصویب این توصیه ممکن است از طریق ارسال آن برای کلیه دول عضو صورت گیرد.
۲ ـ کنفرانس وزرای امورخارجه برای انجام مقاصد زیرتشکیل می‌گردد:
الف ـ بررسی طرق اجرای سیاست کلی کنفرانس.
ب ـ بررسی پیشرفتهای حاصل در اجرای قطعنامه‌های مصوبه در جلسات قبلی.
ج ـ تصویب قطعنامه‌هایی در امور مربوط به مصالح مشترک دول عضو طبق هدفها و مقاصد کنفرانس که در این منشور ذکر گردیده است.
د ـ بحث و مذاکره در مورد گزارش کمیته مالی و تصویب بودجه دبیرخانه.
ه ـ
۱ ـ کنفرانس دبیرکل را تعیین خواهد کرد.
۲ ـ کنفرانس بنا به توصیه دبیرکل سه معاون برای وی تعیین خواهد نمود.
۳ ـ دبیرکل در پیشنهاد خود صداقت و صلاحیت معاونین و ایمان آنها را به هدفهای منشور کنفرانس مد نظر قرار خواهد داد و نیز تسهیم عادلانه جغرافیایی را در نظر خواهد گرفت.
و ـ تعیین تاریخ و محل تشکیل جلسه آینده کنفرانس وزرای امور خارجه.
ز ـ رسیدگی به هر موضوعی که به یک یا چند دولت عضو مربوط می‌شود این رسیدگی بنا به تقاضای هر یک از دول عضو برای اتخاذ تصمیم و اقدام لازم به عمل خواهد آمد.
۳ ـ قطعنامه‌ها و توصیه‌های کنفرانس وزرای امور خارجه با اکثریت دو سوم آراء به تصویب خواهد رسید.
۴ ـ هر یک از جلسات کنفرانس وزرای امور خارجه با حضور دو سوم اعضاء رسمیت خواهد یافت.
۵ ـ کنفرانس وزرای امور خارجه آیین‌نامه اجرایی خود را که ممکن است در کنفرانس سلاطین و رؤسای دول و حکومتهای عضو نیز مجری گردد وضع خواهد نمود و برای هر دوره از جلسات کنفرانس رییس تعیین خواهد کرد. آیین‌نامه مذکور همچنین نسبت به ارگانهای فرعی که توسط کنفرانس سلاطین و رؤسای دول و حکومتهای عضو و همچنین توسط کنفرانس وزیران تشکیل می‌گردد مجری خواهد بود.
ماده ۶ ـ دبیرخانه:
۱- [اصلاحی ۱۳۷۲/۱/۲۴]
دبیرخانه کل به ریاست دبیر کل با تصویب شورای وزرای خارجه منصوب و به مدت چهار سال انجام وظیفه کرده و تنها یک بار قابل تمدید می‌باشد.
۲ ـ اعضای دبیرخانه را دبیرکل از میان اتباع دول عضو با توجه به صلاحیت و صداقت آنها و با رعایت اصل تسهیم عادلانه جغرافیایی انتخاب و منصوب خواهد نمود.
۳ ـ دبیر کل، معاونان یا کارمندان دبیرخانه در انجام وظایف خویش از هیچ دولت یا مقامی غیر از کنفرانس دستور نخواهند گرفت و از هر عمل و اقدامی که برای موقعیت آنان در مقام کارمندان بین‌المللی که صرفاً در مقابل کنفرانس مسئولند زیان‌آور باشد خودداری خواهند کرد. دول عضو متعهد می‌شوند که عنوان مزبور و ماهیت مسئولیت‌های آنان را محترم شمرده و از هرگونه اعمال نفوذ در ایفای وظایف آنان خودداری کنند.
۴ ـ دبیرکل ارتباط بین دولتهای عضو را تأمین خواهد کرد و برای مشاوره و تبادل نظر بین آنها و انتشار اطلاعاتی که برای دول عضو مشترکاً حائز اهمیت باشد تسهیلاتی فراهم خواهد آورد.
۵ ـ مرکز دبیرخانه، تا زمانی که بیت‌المقدس (اورشلیم) آزاد نشده است در جده و از آن پس به طور ثابت در بیت‌المقدس خواهد بود.
۶ ـ دبیرخانه موظف است که اجرای قطعنامه‌ها و توصیه‌های کنفرانس را پی‌گیری و نتایج حاصله را به کنفرانس گزارش کند و نیز مکلف است اسناد کار و تذکاریه‌ها را مستقیماً و از طرق مربوطه و در چهارچوب قطعنامه‌ها و توصیه‌های کنفرانس به دولتهای عضو برساند.
۷ ـ دبیرخانه مقدمات تشکیل جلسات کنفرانس را، با همکاری نزدیک در امور اداری و سازمانی با دول میزبان، فراهم خواهد کرد.
۸ ـ با توجه به توافقی که در زمینه مزایا و مصونیت‌ها به عمل آمده و باید به تصویب کنفرانس برسد:
الف ـ کنفرانس، در خاک دولتهای عضو از اهلیت حقوقی و مزایا و مصونیتهایی که برای انجام وظایف و نیل به هدفهای کنفرانس لازم باشد برخوردار خواهد بود.
ب ـ نمایندگان دول عضو از مزایا و مصونیتهایی که برای انجام وظایف آنان نسبت به کنفرانس ضرورت داشته باشد بهره‌مند خواهند گردید.
ج ـ کارمندان کنفرانس در انجام وظایفی که از طرف کنفرانس به آنها محول می‌شود از مزایا و مصونیتهای لازم برخوردار خواهند بود.
ماده ۷ ـ امورمالی:
۱ ـ کلیه مخارج اداری و هزینه فعالیتهای دبیرخانه توسط دول عضو به‌فراخور درآمد ملی آنها پرداخت خواهد شد.
۲ ـ دبیرخانه امور مالی خود را طبق آیین‌نامه مصوب کنفرانس وزرای امور خارجه اداره خواهد کرد.
۳ ـ یک کمیته ثابت مالی توسط کنفرانس با شرکت نمایندگان رسمی دول عضو تشکیل خواهد شد. این کمیته که در محل دبیرخانه تشکیل جلسه خواهد داد با مساعدت دبیرکل بودجه دبیرخانه را طبق مقررات مصوب توسط کنفرانس وزرای امور خارجه تنظیم و در آن نظارت خواهد نمود.
ماده ۸ ـ
عضویت: سازمان کنفرانس اسلامی از دولی تشکیل می‌شود که در کنفرانس سلاطین و سران دول و حکومتهای اسلامی در رباط و نیز در کنفرانس اسلامی وزرای امور خارجه در جده و کراچی شرکت نموده و منشور حاضر را امضاء کرده‌اند. هر یک از دول مسلمان می‌تواند با تسلیم تقاضانامه‌ای مبنی بر تمایل به تصویب منشور حاضر و آمادگی برای انجام آن به این کنفرانس ملحق گردد این تقاضا به دبیرکل تسلیم خواهد گردید تا در اولین اجلاسیه کنفرانس وزرای امور خارجه که پس از تسلیم تقاضا تشکیل می‌شود مطرح گردد. الحاق دولت مزبور به کنفرانس اسلامی پس از تصویب کنفرانس با اکثریت دو سوم آراء اعتبار خواهد یافت.
ماده ۹ ـ
دبیرخانه در چهارچوب منشور حاضر و با تصویب کنفرانس برای تحکیم روابط بین کنفرانس اسلامی و سایر سازمانهای بین‌المللی اسلامی و ایجاد همکاری در راه تحقق هدفهای کنفرانس اسلامی که طی این منشور تعیین گردیده‌اند فعالیت خواهد نمود.
ماده ۱۰ ـ کناره‌گیری:
۱ ـ هر یک از دول عضو می‌تواند با ارسال یک اعلامیه کتبی به‌دبیرخانه از کنفرانس اسلامی کناره‌گیری کند. این کناره‌گیری به اطلاع کلیه اعضاء خواهد‌رسید.
۲ ـ دولتی که تقاضای کناره‌گیری می‌کند تا پایان سال مالی که طی آن تقاضای کناره‌گیری کرده است به انجام تعهدات خود ملزم خواهد بود و نیز هرگونه تعهد مالی دیگری را که نسبت به کنفرانس داشته باشد باید تا پایان سال مذکور ایفا نماید.
ماده ۱۱ ـ اصلاحات:
هرگونه اصلاح و تغییر پیشنهادی نسبت به این منشور باید به تصویب دو سوم اعضاء برسد.
ماده ۱۲ ـ تفسیر:
هرگونه اختلافی که در تفسیر یا اجرای هر یک از مواد منشور حاضر بروز نماید به طور مسالمت‌آمیز و در کلیه موارد از طریق مشاوره و مذاکره و سازش یادآوری حل و فصل خواهد شد.
ماده ۱۳ ـ زبان:
زبان کنفرانس عربی ـ انگلیسی و فرانسه خواهد بود.
ماده ۱۴ ـ تصویب:
این منشور توسط دولتهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی بر طبق مقررات جاری آنها به تصویب خواهد رسید.
منشور حاضر از تاریخی که اکثریت ساده دول شرکت‌کننده در سومین کنفرانس اسلامی وزرای امور خارجه مورخ ۱۴ تا ۱۸ محرم ۱۳۹۲ (مطابق ۲۹ فوریه تا ۴ مارس ۱۹۷۲) اسناد تصویب خود را به دبیرخانه تسلیم نموده باشند لازم‌الاجرا خواهد گردید.
ترجمه
تهران ۸ مه ۱۹۷۲
جناب آقای دبیر کل طبق تقاضای رییس سومین اجلاسیه کنفرانس وزیران امور خارجه دول اسلامی مبنی بر اینکه باید کلیه رزروهای وارد بر متون مصوبه توسط کنفرانس کتباً تسلیم گردد. مایلم از طرف دولت ایران مراتب زیر را اعلام دارم:
۱ ـ منشور کنفرانس اسلامی
الف ـ با توجه به حذف ماده ۱۲ که صراحتاً اعلام می‌داشت هیچ نوع مغایرتی بین منشور حاضر و منشور ملل متحد وجود نخواهد داشت و با در نظر‌گرفتن مفاد ماده ۱۰۳ منشور ملل متحد ـ دولت ایران مایل است تأیید نماید تعهداتی که ممکن است در نتیجه تصویب منشور کنفرانس اسلامی به عهده گیرد. تابع شرایط حقوق و تکالیف خود در قبال منشور ملل متحد و بدون مغایرت با آن خواهد بود و در صورت تعارض بین منشور کنفرانس اسلامی و منشور ملل متحد ـ تعهدات نسبت به منشور ملل متحد مقدم خواهد بود.
ب ـ تصمیمات و توصیه‌هایی که ممکن است طبق اصول و هدفهای کنفرانس اسلامی و به نحوی که در منشور حاضر مندرج است به تصویب این کنفرانس برسد ـ تا آنجا مورد قبول خواهد بود که با مفاد توصیه‌ها و تصمیمات ارگانهای مربوطه ملل متحد هماهنگ و سازگار باشد.
۲ ـ تصمیمات و توصیه‌های سومین اجلاسیه کنفرانس وزیران امور خارجه دول اسلامی. رزرو مذکور در بند (ب) فوق ـ در مورد کلیه تصمیمات و توصیه‌های مصوب سومین اجلاسیه کنفرانس وزیران امور خارجه دول اسلامی نیز معتبر خواهد بود.
وزیر امور خارجه ـ عباسعلی خلعتبری
منشور فوق مشتمل بر چهارده ماده و یک ترجمه منضم به قانون منشور کنفرانس اسلامی می‌باشد.
رییس مجلس سنا ـ جعفر شریف امامی