روز دوشنبه ١٩ ربیع الثانی [١٣٢٧ه.ق]
امروز دستخط ثانوی شاه، صادر شد. چون ملت دستخط اولی را قبول نکردند، لذا امروز دستخط دیگر صادر و به طبع رسید و منتشر گردید و صورت آن از این قرار است:
نمره ٢١۴
( محل مهر مهر أثار اعلی حضرت احمد علی شاه قاجار خلدالله ملکه)
سواد دستخط جهان‌مطاع اعلیحضرت قدر قدرت اقدس شاهنشاهی ارواحنا فداه
از روزی که به اقتضای اراده خداوند متعال، ولایت عهد دولت ابد آیت ایران، مخصوص وجود مسعود همایون ما گردید، پیوسته مشهور حضور عاطفت ظهور شاهانه بود که رفع مفاسد و معایب و دفع پریشانی و ذمائم موجوده این مملکت شش‌هزارساله را که به منزله خانه مسکونی و وطن عزیز ماست، جز به نیروی امتزاج قوای ملیه با قوای دولتی و سلطنتی چاره‌ای نه؛ و به غیر از معاونت چاره‌جوئی عموم اهل این خاک پاک، در پرستاری و خدمت به این مادر مهربان، تدبیری نیست. همانا شب و روز، در این مشروع مقدس، پای‌کوبان بوده، اندیشه‌ها در سر و خیالات در نظر داشتیم، تا آنکه خود ملت غیرتمند ایران و فرزندان عزیز ما، با نیات معنویه ما مساعدت نموده و از پیشگاه مبارک شاهنشاه مرحوم مبرور، البسه الله تعالی من حلل النور، استدعای سلطنت مشروطه نموده و وسیله بروز مقاصد مکنونه ما، به پدر تاجدارمان گردیدند. تلگرافات و عرایض کتبیه ما، به پیشگاه شاهنشاه مرحوم، در تلگرافخانه و غیره، حاضر و بیان همدردی ما را با ملت خودمان به خوبی آشکار می‌نماید.
و بعد از اعطای مشروطیت که به طهران آمدیم، در امضای قانون اساسی، چه رنجها برده و چه زحمات متحمل شدیم، تا آن را به امضای مقدس آن شاهنشاه دل‌آگاه رساندیم؛ و همینکه نوبت تاجداری و سلطنت، مخصوص شخص خودمان شد، دقیقه‌ای از دقایق، پیشرفت امور مشروطیت را فروگذار ننموده و تمام قوای خود را صرف عظمت مجلس شورای ملی داشتیم؛ ولی درازدستی مغرضین و فساد مفسدین، در این اواخر به طوری که همه کارآگاهان می‌دانند، بکلی خاطر ما را مکدر ساخته و تا حدی مأیوس داشت، آن اوضاع ناگوار مجلس را ماحی گرفتاری‌های گوناگون ایران ندیده و محیی این آب و خاک ندانستیم. چندی موافق قانون عموم دول، مجلس را توقیف داشته و در نوزدهم شهر شوال که خواستیم افتتاح فرمائیم، پاره‌ای موانع موجود شد که همه عقلا تصویب می نمودند که اگر در آن موقع شروع به انعقاد پارلمان می شد، نتیجه جز سفک دماء و اتلاف نفوس نمی‌بخشید. این بود که چندی به تدابیر عملیه، آن موانع را مرتفع داشت. امروز که موقع را مقتضی و مانع را مفقود دیده، با نهایت اشتیاق و میل قلبی، به موجب صدور این دستخط مبارک، موافق همان قانون اساسی، بدون ذره‌ای کسر و نقصان، امر به انعقاد پارلمان داده و مقرر فرمودیم که یک عده از اشخاص عالم مشروطه‌خواه، که طرف اطمینان دولت و ملت باشند، به مجلس شورای مملکتی ملحق گردیده و نظامنامه انتخابات را عاجلا حاضر نموده و منتشر دارند، و به محض اینکه نظامنامه انتخابات انتشار یافت، شروع به انتخاب شده و همینکه دوثلث منتخبین حاضر شدند، مجلس شورای ملی در بهارستان، افتتاح خواهد شد.
به تاریخ ١٨ شهر ربیع الثانی تخاقوی ئیل ١٣٢٧ مطابق ١٩ برج ثور [اردیبهشت ۱۲۸۸]، در قصر سلطنتی باغ شاه، سال سیم سلطنت ما، تحریر شد.
محمدعلی شاه قاجار
رئیس مطبعه مبارکه شاهنشاهی، عبداللّٰه قاجار