ضوابط اجرایی واگذاری اراضی شیبدار

شماره ۴۹۱۳۷/ت۳۸۲۲۳هـ – ۱۳۸۷/۴/۵

هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۸۷/۳/۲۶ بنا به پیشنهاد شماره 19870 / 6/ 020 مورخ ۱۳۸۶/۶/۳ وزارت جهاد کشاورزی و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ضوابط اجرایی واگذاری اراضی شیبدار را به شرح زیر تصویب نمود:

 ماده 1 – در این تصویب‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط بکار می روند:

الف- اراضی شیب دار: اراضی که نسبت به افق دارای زاویه بوده وبرای جلوگیری از فرسایش و ایجاد خسارت نیاز به اقدامات اصلاحی و عملیات آبخیزداری دارند .

 ب- استعدادیابی اراضی: مجموعه مطالعاتی که منجر به تولید نقشه مناسب ترین کاربری اراضی خواهد شد.

 ج – حوزه های آبخیز: عرصه ای است که روان آب ناشی از بارش بر روی آن توسط آبرهه ها جمع آوری و به یک خروجی نظیر رودخانه، آب انباشت، تالاب، دریاچه و دریا هدایت می شود .

 د- آبخیزداری: مجموعه اقداماتی که بر اساس اصول مدیریت پایدار حوزه آبخیز به منظور حفاظت منابع آب و خاک به اجرا درمی آید.

 ه- طرح آبخیزداری: سند مدونی است از مجموعه اقداماتی که بر اساس اصول مدیریت پایدار حوزه آبخیز به منظور حفاظت، احیاء، اصلاح ، توسعه وبهره برداری منابع آب وخاک حوزه آبخیز تهیه و پس از تصویب سازمان به اجرا در می آید .

و- حفاظت خاک: مجموعه مطالعات واقدامات اجرایی است که به منظور پیشگیری و کنترل تخریب، فرسایش خاک و تبعات آن (کاهش حاصلخیزی، تولید، رسوب و آلودگی منابع آب و نظایر آن) اجرا می گردد.

 ز- طرح باغداری: طرح مدیریتی که در آن اصول ایجاد ، توسعه و نگهداری باغات لحاظ شده است.

 تبصره – سایر اصطلاحات مرتبط با این آیین نامه تابع تعاریف مندرج در قوانین و مقررات مربوط می باشد.

 ماده 2 – ممنوعیت های قانونی واگذاری به شرح زیرتعیین می شود :

 الف – جنگل ها و بیشه های طبیعی و حریم تالاب ها

 ب- نهالستان های عمومی

 ج- پارک های جنگلی و جنگل های دست کاشت عمومی

 د- حریم قانونی تاسیسات دولتی ومراکز نظامی و انتظامی .

 ه – راه های مسیر کوچ ایل نشین ها و حریم مربوط به آن .

و – مناطق چهار گانه حفاظت محیط زیست به استناد ماده ۳ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مصوب 1353

 ماده 3 – سازمان جنگل ها ، مراتع و آبخیزداری کشور موظف است نسبت به استعدادیابی و تدوین طرح جامع آبخیزداری و ارایه برنامه ریزی در قالب حوزه های آبخیز اقدام نماید.

 ماده 4 – مالکین و صاحبان اراضی زراعی دیم کم بازده که بر اساس نقشه اجرای مقررات، مستثنی از منابع ملی هستند، با تشخیص سازمان جنگلها، مراتع وآبخیزداری کشور میتوانند از مزایای این آیین نامه در جهت توسعه باغات وبهره مندی از خدمات زیربنایی برخوردار گردند.

 ماده 5 – با توجه به نیاز آبی نسبتا” کم توسعه آبخیزداری در اراضی شیبدار، به منظور تخصیص وتامین آب طرح های مصوب این آیین نامه، که جهت اجرا نیاز به استحصال آبهای سطحی و زیر زمینی دارند مجوز لازم به شرح ذیل صادر می شود .

الف – وزارت نیرو در مناطق غیر ممنوعه از نظر برداشت آب اجازه بهره برداری بر اساس طرح مصوب به نام مجری صادر می نماید.

 ب – در مورد آن دسته از طرح های مصوب که منابع آبی آنها بر اثر اقدامات آبخیزداری تقویت و افزایش یافته ، مجوز بهره‌برداری به نام مجری توسط وزارت نیرو صادر می شود مشروط بر اینکه منابع آب کشت آبی قدیمی تحت الشعاع کم آبی ناشی از توسعه قرار نگیرد.

 ج- در هر مورد که اصلاح روش های آبیاری سنتی با توجه به حقابه های قبلی از طریق ایجاد روش های نوین آبیاری بهره‌برداری هر مزرعه و باغات قدیمی منجر به افزایش منابع آبی گردد ، برای میزان صرفه جویی شده ، وزارت نیرو و مجوز بهره‌برداری برای توسعه جدید بر اساس طرح صادر می نماید.

 د- میزان نیاز آبی و نوع کشت در روش کشت دیم و تعیین میزان اراضی طبق طرح مصوب و صرفا” از طریق وزارت کشاورزی تعیین می شود .

ماده 6 – وزارت جهاد کشاورزی موظف است پس از استعدادیابی اراضی شیب دار موضوع ماده (۳) این آیین نامه، اراضی منطقه مورد نظر را به تفکیک در دو بخش طرح های توسعه مدیریت منابع طبیعی و آبخیزداری (طرح های موضوع مواد (۳) و (۳۱) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع کشور – مصوب 1348) و ایجاد باغ با حفظ کاربری آن (طرحهای موضوع مواد (۳۱) و (۳۲) آیین نامه اجرایی لایحه قانونی اصلاح لایحه قانونی نحوه واگذاری و احیاء اراضی در حکومت جمهوری اسلامی ایران – مصوب 1359 – و ماده  75  قانون وصول برخی از درآمدهای دولت – مصوب 1373 – حسب مورد برای بهره برداری یا واگذاری تخصیص دهد .

ماده ۷ـ [اصلاحی ۱۳۸۹/۴/۶]
نمونه قرارداد واگذاری برای اراضی موضوع این تصویب‌نامه تابع مفاد قرارداد نمونه پیوست آیین‌نامه اجرایی قانون اصلاح ماده (۳۳) اصلاحی قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگلها و مراتع کشور، موضوع تصویب‌نامه شماره ۲۰۱۴۴/ت۳۹۰۲۸ک مورخ ۱۳۸۷/۲/۱۵ می‌باشد.
میزان اراضی قابل تخصیص و راهکارهای اجرایی مورد نیاز این تصویب‌نامه با رعایت مفاد قرارداد یادشده براساس دستورالعمل پیشنهادی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور و تأیید وزیر جهاد کشاورزی خواهد بود.