شیوه نامه پذیرش و عضویت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران [مصوب ۱۴۰۳/۹/۱۲]

 شیوه نامه پذیرش و عضویت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران

مقدمه

به استناد ماده ۹ آئین‌نامه پذیرش و عضویت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، معیارهای عضویت و جزئیات اجرایی شیوه‌نامه اجرایی به شرح زیر به تصویب شورای معاونین رسید. ضوابط و نحوه خدمات دهی آرشیوی و استفاده از کتابخانه دیجیتال طی شیوه نامه‌ای مستقل اعلام می گردد.

فصل اول: تعاریف

ماده ۱- منظور از واژگان استفاده شده در متن شیوه‌‎نامه، تعاریف زیر هستند:
1-۱. سازمان: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
1-۲. خدمات سازمان: خدمات اطلاع‌رسانی، مرجع، استفاده از فضاهای مطالعاتی و پژوهشی، دسترسی به منابع آرشیوی و کتابخانه‌ای، دیجیتالی، دیداری و شنیداری و رفاهی.

فصل دوّم: انواع عضویّت

ماده ۲- عضویّت کتابخانه ملی
2-۱. واجدین شرایط عضویت کتابخانه ملی شامل افراد ذیل می باشند:
2-۱-۱. دانش‌آموختگان و دانشجویان مقطع کارشناسی‌ارشد و دکترای تخصصی
2-۱-۲. دانش‌آموختگان و دانشجویان دکترای حرفه‎ای (نیمسال ۹ به بالا)
2-۱-۳. طلاب سطح سه حوزه علمیه و بالاتر
2-۱-۴. دارندگان مدرک درجه یک، دو و سه هنری
2-۱-۵. برگزیدگان جشنواره‌های ملی و بین‌المللی معتبر از قبیلِ فارابی و خوارزمی
2-۱-۶. پژوهشگران برتر جشنواره های سازمان
2-۱-۷. اعضاء هیأت علمی
2-۱-۸. پدیدآورندگان کتب علمی و تخصصی که کتب آنها چاپ شده باشد.
2-۱-۹. نخبگان با معرفی بنیاد ملی نخبگان
2-۱-۱۰. ایثارگران، منطبق با قانون (با مدرک کارشناسی)
2-۱-۱۱. حافظان کل قرآن کریم با تأییدیه دارالقرآن سازمان تبلیغات اسلامی
2-۱-۱۲. اهداکنندگان منابع نفیس
2-۱-۱۳. قهرمانان ورزشی ملی و جهانی
2-۱-۱۴. کارکنان و بازنشستگان سازمان و بستگان درجه یک (پدر، مادر، همسر، فرزند) آنها
2-۱-۱۵. وکلای پایه یک دادگستری ( با مدرک کارشناسی )
2-۱-۱۶. معلولین جسمی، حرکتی، نابینایان و ناشنوایان
2-۱-۱۷. دانشجویان رشته کتابداری، علم اطلاعات و دانش شناسی در مقطع کارشناسی
2-۱-۱۸. نویسندگان مقالات علمی با درجه ISI یا علمی پژوهشی که مقالات آنها در یکی از مجلات علمی چاپ شده باشد یا در یکی از کنفرانس های بین المللی ارائه شده باشد.

ماده ۳- عضویّت افتخاری
3-۱. مقامات و شخصیت‌های زیر به عضویّت افتخاری پذیرفته می‌شوند.
3-۱-۱. رؤسای سه قوه (مقننه، مجریه، قضاییه) و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام
3-۱-۲. معاونان رئیس‌جمهور، وزراء و اعضای هیأت دولت
3-۱-۳. نمایندگان مجلس شورای اسلامی
3-۱-۴. اعضای شورای نگهبان و نمایندگان مجلس خبرگان رهبری و اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام
3-۱-۵. اعضای شورای انقلاب فرهنگی و شورای عالی فضای مجازی
3-۱-۶. رؤسا و اعضای پیوسته فرهنگستان های جمهوری اسلامی ایران
3-۱-۷. اساتید ممتاز
3-۱-۸. رؤسا و معاونین سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.

تبصره ۱: اعتبار عضویّت عادی کتابخانه ملی یک سال است. تمدید عضویّت، منوط به طرح درخواست جدید در سامانه عضویت آنلاین سازمان به آدرس www.nlai.ir می باشد.

تبصره ۲ : میزان دسترسی به منابع برای اعضای کتابخانه ملی به شرح ذیل است:
• امانت همزمان حداکثر ۴ منبع در داخل تالارهای کتابخانه ملی
• امانت بیرونی از کتابخانه عمومی، حداکثر ۳ کتاب

ماده ۴- عضویّت موقت
سایر متقاضیان پس از درخواست و طرح مکتوب نیازمندی خود در قالب کاربرگ مربوطه (پیوست شماره ۱)، بررسی و موافقت کمیته عضویّت و پذیرش، حداکثر به ‌مدت ۳ ماه از برخی خدمات ضروری برخوردار خواهند ‌شد.

فصل سوم: فرایند عضویّت

ماده ۵- بررسی درخواست متقاضیان، پس از تکمیل کاربرگ الکترونیک عضویّت (پیوست شماره ۲) بر روی سایت اینترنتی سازمان به نشانی www.nlai.ir (پیوست شماره ۱)، منوط به ارائه مدارک زیر (مرتبط با شرایط عضویّت) است:
5-۱.کارت ملی یا شناسنامه
5-۲. مدرک تحصیلی یا گواهی‌نامه موقّت پایان تحصیل
5-۳.کارت معتبر عضویّتِ هیأت علمی
5-۴.کارت دانشجویی یا گواهی طلبگی معتبر و غیرموقّت
5-۵. کارت دانشجویی مقطع کارشناسی برای دانشجویان رشته کتابداری و اطلاع‌رسانی (علم اطلاعات و دانش‌شناسی)
5-۶. گواهی (بنیاد ملی نخبگان) در خصوص احراز نخبگی
5-۷. گواهی ایثارگری
5-۸. گواهینامه درجه یک، دو و سه هنری با تأیید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای هنرمندان
5-۹. مدرک تخصّصی حافظان کل قرآن کریم با تأیید دارالقرآن سازمان تبلیغات انقلاب اسلامی
5-۱۰. تأییدیه سازمان برای اهداکنندگان مجموعه نفیس
5-۱۱. حکم قهرمانی برای قهرمانان ملی و جهانی
5-۱۲. پروانه وکالت پایه یک دادگستری
5-۱۳. گواهی یا کارت معتبر معلولیت نابینایی ، جسمی – حرکتی ، ناشنوایی از سازمان بهزیستی کشور
5-۱۴. ارائه گواهی انتشار مقالات یا ارائه در کنفرانس های بین المللی
5-۱۵. ارائه نسخه فیزیکی کتب چاپ شده (در صورت ثبت فیپا در سامانه کتابشناسی کتابخانه ملی، نیازی به ارائه نسخه فیزیکی کتاب نیست)

تبصره ۱: مدارک دانش‌آموختگانی که از دانشگاه‌های خارج از کشور صادر شده، باید به تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری رسیده باشد.

تبصره ۲: کارت عضویت اتباع خارجی، پس از دریافت مدارک، بررسی و استعلام از مراجع ذی‌ربط، صادر خواهد شد.

ماده ۶- امور اجرایی عضویت به شرح ذیل است :
6-۱. اداره عضویّت و پذیرش کتابخانه ملی مسئولیت بررسی و تأیید شرایط متقاضیان و تعیین نوع عضویّت آنان را بر عهده دارد.
6-۲. فرایند عضویّت صرفاً پس از انجام ثبت‌نام اینترنتی بر روی سایت اینترنتی سازمان به نشانی www.nlai.ir و یا درگاه میز خدمت سازمان، توسط متقاضی و بررسی و احراز مدارک انجام خواهد شد.
6-۳. تعرفه‌های عضویّت و ارائه خدمات، ابتدای هر سال به پیشنهاد معاونت کتابخانه ملی و تصویب شورای معاونین سازمان، اطلاع رسانی خواهد شد.

تبصره ۱: پس از طی مراحل مقدماتی، تمامی مراحل فوق از طریق درگاه میز خدمت و به صورت برخط انجام خواهد گرفت.

فصل چهارم: مقرّرات

ماده ۷- سازمان تابع و ملزم به رعایت کلیه قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی ایران است، ضروری است کلیه مراجعین، قوانین و مقررات مربوطه از جمله حدود پوشش مندرج در پیوست شماره ۴ این شیوه نامه را رعایت نمایند

ماده ۸- مسئول هر بخش این حق را برای خود محفوظ می‎دارد که هر گونه تخلّف از مقرّرات را ثبت و گزارش نماید. برای مشاهده کاربرگ گزارش تخلّف اعضاء (به پیوست شماره ۵) مراجعه شود.

ماده ۹- در صورت بروز هر گونه رفتارِ کلامی، غیرکلامی یا فیزیکی که منجر به پرخاشگری، بی‌‎احترامی یا تهدید و به خطر افتادن سایر اعضا یا کارکنان شود، سازمان مختار است نسبت به تعلیق یا ابطال عضویت مرتکبین و پیگیری مراتب از مبادی انتظامی یا قضایی اقدام نماید.

ماده ۱۰- سازمان اختیار دارد برای حفظ امنیت عمومی، نسبت به استقرار تجهیزات نظارتی و مراقبتی و در مواقع ضروری، جستجوی وسایل همراه یا صندوقِ موقّتِ اعضاء اقدام نماید و در صورت لزوم اطلاعات اعضا را در اختیار مراجع ذی‎صلاح قرار دهد.

ماده ۱۱- هر گونه تصویربرداری، نظرسنجی، تبلیغ، توزیع جزوه، برگزاری یا دعوت به نشست یا تجمع و فعالیّت خیریه در بخش‌های ‎داخلی و بیرونی محوطه سازمان، ممنوع و موارد خاص مستلزم هماهنگی و موافقت سازمان است.

ماده ۱۲- استعمال هر نوع دخانیات، همراه داشتن انواع سلاح سرد و گرم، اقلام قابل اشتعال یا انفجار، مواد الکلی، مخدّر، سمّی و خطرناک در بخش‌های ‎داخلی و بیرونیِ محوطه سازمان ممنوع است.

ماده ۱۳- دریافت هر گونه خدمات از کتابخانه ملی، صرفاً متناسب با امکانات موجود و پس از ارائه اصلِ کارت عضویّت امکان‌پذیر است. جابجایی یا واگذاری کارت به دیگران، منجر به تعلیق یا ابطال عضویت خواهد شد.

ماده ۱۴- همه اعضا و کارکنان وظیفه دارند در حفظ آرامش، بهداشت و حریم کتابخانه، تلاش و از رفتار یا ایجاد صدای مزاحم خودداری نمایند.

ماده ۱۵- همراه داشتن اشیایی مانند: کیف، کتاب شخصی، نشریه، روزنامه، سررسید، دفتر، موشواره (mouse) صدادار، چتر و … در تالارهای ورودی، مطالعه و تخصّصی مجاز نیست.

ماده ۱۶- همراه داشتن مواد خوراکی، آشامیدنی و تنقّلات در تالارهای ورودی، مطالعه و تخصّصی ممنوع است.

ماده ۱۷- اعضا پیش از ورود به تالار، نسبت به دریافت شماره صندوقِ موقّتِ نگهداری اشیاء و قراردادن ابزار و لوازم غیرمجاز خود در آن اقدام نمایند.

ماده ۱۸- گفت‎وگو با تلفن همراه در تالارهای ورودی، مطالعه و تخصصی، ممنوع و خاموش کردن یا قراردادن دستگاه تلفن در حالت بی‎‌‌صدا ضروری است.

ماده ۱۹- وارد آوردن هر گونه آسیب به اموال و تجهیزات کتابخانه مثل خدشه‌‎دار کردنِ مبلمان، آسیب‌‎رسانی به مدارک یا هر نوع خط‌‌‎کشی و علامت‌گذاری، گذاشتن هر نوع وسیله از جمله قلم و … بینِ صفحات آنها‌، اختلال در سامانه‌های رایانه‌ای و موارد مشابه، تخلّف به شمار می‎رود.

ماده ۲۰- خوابیدن بر روی میز و مبلمان تالارها مجاز نیست.

ماده ۲۱- رعایت حدود پوشش مورد نظر سازمان و حفظ شئونات دینی، فرهنگی و اجتماعی در بخش‌های ‎داخلی و بیرونیِ محوطه سازمان الزامی است. (حدود پوشش و لباس در پیوست شماره ۴ مشاهده شود.)

ماده ۲۲- سازمان مسئولیتی در قبال حفظ یا نگهداریِ اشیاء داخل صندوق موقّت در اختیار اعضاء ندارد و ضمنا پس از اتمام ساعت کاری نسبت به جمع‌‎آوری اشیای جامانده یا تخلیه نشده اقدام خواهد نمود.

ماده ۲۳- امانت مدرک
23-۱. درخواست امانتِ مدرک (کتاب یا منبع اطلاعاتی)، تا یک ساعت‎ قبل از اتمام کار مخازن پذیرفته می‌شود و به درخواست‌های پس از آن ترتیب اثر داده نخواهد شد.
23-۲. آخرین زمانِ بازگرداندن مدارکِ امانت گرفته شده، حداکثر نیم ساعت قبل از اتمام کار مخازن است.
23-۳. .مدارک کتابخانه‎ای سازمان (به جز منابع موجود در مخزن کتابخانه عمومی) صرفاً برای استفاده در تالارهای مطالعه است و خارج از محیط تالار امانت داده نمی‎شود.
23-۴. کتاب‌های هر تالار مخصوص مطالعه در همان تالار است. از خروج و جابجایی آنها بین تالارهای تخصّصی و عمومی خودداری نمایید.
23-۵. هر گونه کپی و عکس‎برداری از مدارک، صرفاً پس از هماهنگی و دریافت مجوّز از مسئولان کتابخانه مجاز خواهد بود.
23-۶. هر عضو تنها مجاز به اشغال یک میز است و مدارکی که بیش از نیم ساعت بدون حضور عضو بر روی میزهای مطالعه قرار داده شده، گردآوری و به مخازن تحویل می‎شوند. در صورت ضرورت، میز مربوطه نیز به عضو دیگر اختصاص داده خواهد ‎شد.

ماده ۲۴- تکمیل کاربرگ تقاضا و صدور کارت عضویّت به منزله آگاهی کامل اعضا از مقرّرات کتابخانه و تعهّد به رعایت کامل و دقیق آنهاست.

ماده ۲۵- در صورت عدم رعایت مقررات مندرج در این شیوه نامه توسط عضو، موضوع به کمیته عضویت و پذیرش ارجاع و حسب مورد برای تذکر، تعلیق یا لغو عضویت، تصمیم گیری خواهد شد.

ماده ۲۶- تصمیم کمیته عضویت و پذیرش در خصوص موضوع ماده ۲۵ ظرف دو هفته از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی توسط عضو خواهد بود.

ماده ۲۷- این شیوه نامه در ۲۷ ماده و ۵ تبصره در تاریخ ۱۴۰۳/۹/۱۲ به ‌تصویب شورای معاونین سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران رسید.

حدود پوشش

در راستای حفظ آدابِ اجتماعی فرهنگی متناسب با فضای کتابخانه‌‎ای، همه مراجعین به سازمان و اسناد و کتابخانه ملی، هنگام حضور در محوطه سازمان و تالارها ملزم به رعایت حدود زیر در پوشش خود مطابق احکام شرعی و قوانین جاری و عرف سازمان ها و نهادهای دولتی هستند و در صورت عدم رعایت؛ از ورود یا تداوم حضور آنها جلوگیری شده و مطابق مقررات این شیوه نامه، اقدام خواهد شد.

۱) حضور با پای برهنه، دمپایی یا صندل‎های راحتی و کفش صدادار مجاز نیست.
2) استفاده از هرگونه لباس یا پوشش با ویژگی‎های زیر ممنوع است:
2-۱. پاره یا زاپ دار
2-۲. دارای پیام‎های با محتوای توهین آمیز، ضددین و علائم های غیر اخلاقی و …
2-۳. کوتاه، بدن نما، تنگ، چسبان و ورزشی
2-۴. هر گونه آرایش غیر متعارف سر، صورت، دست، بدن– مانند: زیورآلات خاص- نقاشی- تتو و …
2-۵. پوشاندنِ کاملِ سر و صورت در تالارهای ورودی، مطالعه و تخصصی
2-۶. هرگونه پوشش بانوان با استفاده از کلاه برای پوشاندن موی سر یا فاقد پوشش کامل سر و گردن
2-۷. استفاده بانوان از پوشش جلو باز و کوتاه (بالاتر از زانو)