تاثر مردم
مردم پایتخت از چند روز پیش منتظر نتیجه اقدامات دولت راجع به حل قضایای اخیر بوده، و در حقیقت با کمال بی‌صبری انتظار جلسه دیروز مجلس شورای ملی را می‌بردند، ولی با اظهاراتی که از طرف مقامات رسمی دول همسایه ضمن نطقهائی که ایراد نموده بودند ابراز شده بود، هیچکس انتظار نداشت قضایا به این صورت در آمده و شرايطی به این دشواری تحمیل شده باشد.
همانطور که دیروز نمایندگان مجلس، پس از شنیدن گزارشهای دولت متاثر گردیدند و وضع مجلس حالت بهت و حیرت به خود گرفت، دیشب نیز مردم پس از آگاه شدن از جریان، بی‌نهایت افسرده و متالم شدند و تعجب و شگفتی آنها نیز حد و اندازه نداشت. چیزی که بود، خونسردی و متانت خود را حفظ می کردند و از ابراز احساسات درونی خودداری می نمودند.
دولت ایران از آغاز جنگ كنونی كوشش فراوانی برای حفظ بیطرفی خود نمود، بویژه برای حفظ روابط دوستانه خود با دول همجوار سعی بی‌پایان کرد، ولی همان طور که آقای نخست وزیر در نطق مؤثر خود دیروز اظهار داشتند، تقدیر چنین بود که ما هم از آتش این جنگ جهانسوز برکنار نمانیم و ملت صلح‌جو و بی‌غرض ایران نیز دچار آفات و لطمات آن گردد.
البنه خوانندکان ما هر قدر متاثر و اندوهناك باشند حق دارند، زیرا ما امروز با مشکلات سختی روبرو شده‌ایم که در حقیقت هیچ منتظر و مستحق آن نبودیم و حتی در تصور و اندیشه ما نیز نمی‌گنجید، ولی دولت هم جز رویه‌ای که پیشه خود ساخته بود چاره نداشت، و در این موقع بحرانی و دشوار جز این راهی بنظر نمی‌رسید.
راست است که ما با دولت آلمان و ایتالیا جز يك روابط عادی و اقتصادی، روابط دیگری نداشته‌ایم، ولی میل داشتیم به این روابط حسنه ما خللی وارد نیاید؛ و اصل بیطرفي كامل هم که مرام و آرزوی عمومی ملت ایران میباشد، همین اقتضا را داشت که ما با تمام دول و ملل جهان، دارای روابط دوستانه و حسنه باشیم.
متاسفانه دولت ما امروز ناگزیر شده است که سفارتخانه‌های آلمان و ایتالیا و رومانی و مجارستان را در ایران برچیند، ولی سفارتخانه‌های ما در پایتخت این کشورها، مانند پیش، دایر و روابط سیاسی ما هم با آنها برقرار خواهد ماند.
در هر صورت باید این حقیقت را بگوییم که انتظار مردم ایران از دولتهای اتحاد جماهير شوروی و انگلستان، در عالم همسایگی و دوستی، خیلی بیش از اینها بود؛ و ما عقاید خود را در شماره‌های آینده تشریح خواهیم کرد.
پندار