دستور العمل تأسيس، فعالیت، انحلال و نظارت بر کارگزاران رمزپول

تاریخ تصویب: ۱۴۰۴/۰۷/۰۵
شماره ثبت: نسخه ۱/۰
تاریخ انتشار: ۱۴۰۴/۰۷/۱۲
اطلاعات بیشتر:

متن منتشرشده، شماره ثبت ندارد.

فهرست مطالب

 مقدمه

فصل اول – تعاریف

فصل دوم – الزامات عمومی

فصل سوم – هیأت مدیره و مدیرعامل

فصل چهارم – سرمایه و شرکاء

فصل پنجم – صدور «اجازه نامه تأسیس« و «مجوز فعالیت«

فصل ششم – وظایف «کارگزار رمزپول«

فصل هفتم – ترتیبات حاکمیت شرکتی

فصل هشتم – انحلال و ورشکستگی

فصل نهم – سایر موارد

پیوست شماره یک: حداقل موارد الزامی در طرح کسب و کار


مقدمه

با هدف استفاده از ظرفیتها و فرصتهای نهفته در توسعه فناوریهای نوین مالی تقویت شفافیت در فعالیتهای مرتبط با رمزپول و آگاهی بخشی به مردم در این حوزه و نظر به جایگاه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به عنوان متولی مدیریت بازار پول و ارز، سیاست گذار و تنظیم گر نظامهای پرداخت کشور و تنظیم گر در حوزه رمز پول ها و ناظر بر مبادله آنها، مستند به مواد (۴) (۲۴) (۵۹) و (۶۴) قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران «چارچوب سیاست گذاری و تنظیم‌گری بانک مرکزی در حوزه رمزپولها« به تصویب هیأت عالی بانک مرکزی رسید. با استناد به مستند یاد شده، دستورالعمل تأسیس، فعالیت، انحلال و نظارت بر کارگزاران رمزپول توسط هیأت عالی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر به تصویب رسید.

فصل اول – تعاریف

ماده ۱ – عبارات و عناوین استفاده شده در این مستند دارای معانی ذیل هستند:

۱ – بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

۲- قانون بانک مرکزی: قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

۳- دستورالعمل: دستور العمل تأسیس، فعالیت، انحلال و نظارت بر کارگزاران رمزپول

۴- مؤسسه اعتباری: اشخاص حقوقی که با مجوز بانک مرکزی یا به موجب قانون، تحت عنوان بانک یا مؤسسه اعتباری غیر بانکی به انجام عملیات بانکی مبادرت مینمایند.

۵- رمزدارایی Crypto-asset : هر نماد رقومی دیجیتال ارزش حق مالی یا غیر مالی که به شکل الکترونیکی به صورت متمرکز یا غیر متمرکز قابل انتشار عرضه نگهداری و انتقال است. «رمز دارایی«ها بر اساس کاربرد، شامل سه نوع «رمزپول«، «توکن اوراق بهادار« و «توکن« کاربردی« میباشند.

۶- رمزپول: نوعی پول رقومی دیجیتال رمزنگاری شده که در بستر پایگاه داده اشتراکی، به صورت متمرکز با محوریت «بانک مرکزی« یا غیر متمرکز ایجاد و به صورت غیرمتمرکز مبادله میشود. در این مستند در هر مورد که از واژه رمزپول استفاده میشود منظور انواع رمزپول شامل کلیه توکنهای معاملاتی، به استثنای «پول دیجیتال بانک مرکزی« است.

۷- سکوی مبادله رمزپول Trading platform : عبارت است از زیرساختی که خریداران و فروشندگان را به یکدیگر متصل کرده و امکان مبادله «رمزپول« را فراهم می سازد.

۸- رمزپول پایه ثابت Stablecoin : نوعی «رمزپول« که با هدف حفظ ثبات نسبی ارزش طراحی و منتشر میشود. این ثبات از طریق پشتیبانی داراییهای مشخص شامل ارز پول رایج ،کشور طلا و فلزات گران بها و سایر رمزپولها یا به وسیله سازوکارهای الگوریتمی تنظیم عرضه و تقاضا، تأمین می گردد.

۹- نسبت آنی: این نسبت از تقسیم دارایی های جاری پس از کسر موجودی مواد کالا و پیش پرداختها بر بدهیهای جاری به دست میآید و توانایی شرکت در تأمین تعهدات کوتاه مدت خود را از منابع نقدشونده اندازه گیری میکند.

۱۰- نسبت بدهی: این نسبت از تقسیم مجموع بدهی ها بر مجموع داراییها به دست میآید و میزان بدهی یک شرکت را نسبت به داراییهای آن نشان میدهد.

۱۱- سپیدنامه White paper رمزپول: عبارت است از مستند مکتوبی که توسط ناشر تهیه شده و اطلاعاتی را درباره ویژگی ها ریسک ها فناوری ،پایه حقوق و تعهدات و جزئیات عرضه یا پذیرش «رمزپول« در بازار ارائه میدهد.

۱۲- کارگزار رمزپول: شخص حقوقی که با مجوز «بانک مرکزی« و در «چارچوب «دستورالعمل«، مبادرت به ارائه خدمات کارگزاری حوزه «رمزپول« از جمله خرید فروش و واسطه گری مبادله مینماید.

۱۳- نهاد امین Custodian : شخص حقوقی که با مجوز «بانک مرکزی«، مبادرت به ارائه خدمات نگهداری و ذخیره امن «رمزپول« مینماید.

۱۴- مشتری: شخص حقیقی یا حقوقی که به عنوان کاربر به هر نحوی از خدمات ارائه شده توسط «کارگزار رمزپول« استفاده مینماید.

۱۵- صلاحیت عمومی و حرفه‌ای: شرایط عمومی و تخصصی که برای تصدی سمت مدیر عامل، قائم مقام مدیر عامل و عضو هیأت مدیره «کارگزار رمزپول« لازم است.

۱۶- مؤسسین اشخاص حقیقی یا حقوقی واجد شرایط تأسیس «کارگزار رمزپول«.

١۷- متقاضی شخص حقوقی که درخواست اخذ «مجوز فعالیت« به عنوان «کارگزار رمزپول« را دارد.

۱۸- اجازه نامه تأسیس موافقت «بانک مرکزی« با ثبت شرکت متقاضی «کارگزار رمزپول« در مرجع ثبتی.

۱۹- مجوز فعالیت مجوز «بانک مرکزی برای شروع یا ادامه فعالیت «کارگزار رمزپول«.

۲۰- نماد تجارت الکترونیکی (اینماد): علامتی دولتی است که به عنوان یکی از مجوزهای حوزه تجارت الکترونیکی توسط هیأت وزیران به رسمیت شناخته شده و پیش نیاز دریافت درگاه پرداخت اینترنتی است و به اختصار« «اینماد« نامیده میشود.

۲۱- شریک مؤثر: شریکی که به تشخیص «بانک مرکزی«، یک یا چند عضو هیأت مدیره شخص تحت نظارت به تنهایی توسط او انتخاب میشود.

فصل دوم – الزامات عمومی

 ماده ۲ – موضوع فعالیت «کارگزار« رمزپول« عبارت است از هر کدام از خدمات و فعالیتهای زیر در ارتباط با هر نوع از «رمزپول«

۱- فروش «رمزپول« انتقال «رمزپول« متعلق به «کارگزار رمزپول« به کیف پول شخصی «مشتری« در قبال دریافت ریال از ایشان وفق قرارداد منعقده؛

۲ خرید «رمزپول« انتقال ریال متعلق به «کارگزار رمزپول« به حساب بانکی «مشتری« در قبال دریافت «رمزپول« از ایشان وفق قرارداد منعقده؛

٣ مبادله «رمزپول« انتقال «رمزپول« متعلق به «کارگزار رمزپول« به کیف پول شخصی «مشتری« در قبال دریافت سایر انواع «رمزپول« از ایشان وفق قرارداد منعقده؛

۴ راه اندازی و اداره «سکوی مبادله رمزپول« فراهم نمودن بستر مبادله «رمزپول« فیمابین «مشتریان« در قبال ریال یا سایر انواع «رمزپول« وفق قرارداد منعقده؛

۵- ارائه مشاوره در خصوص «رمزپول« ارائه توصیه های شخصی سازی شده به «مشتری«، بنا به درخواست ایشان یا به ابتکار «کارگزار رمزپول« در ارتباط با استفاده از «خدمات کارگزاری رمزپول«؛

۶ سبدگردانی «رمزپول« ارائه خدمات مدیریت سبد «رمزپول« متعلق به «مشتری« مطابق با مجوزهای اختصاصی اخذ شده از هر یک از آنان.

تبصره- مبادله «رمزپول« در قبال «رمزپول پایه ثابت« صرفاً در صورتی مجاز است که «رمزپول پایه ثابت« مورد تأیید «بانک مرکزی« باشد.

ماده ۳ – «کارگزار رمزپول« نوع یک مجاز به ارائه خدمات مندرج در بندهای (۱) ،(۲) (۳) و (۵) و «کارگزار رمزپول« نوع دو مجاز به ارائه خدمات مندرج در بندهای (۱) تا (۶) ماده (۲) میباشد.

تبصره ۱- ارائه خدمات موضوع بندهای (۵) و (۶) ماده (۲) تا زمان صدور دستورالعملها و ابلاغ الزامات مرتبط از سوی «بانک مرکزی«، مجاز نمی باشد.

تبصره ۲- چنانچه «کارگزار رمزپول« قصد ارائه خدمات جدیدی علاوه بر خدمات قبلی تحت مجوز خود را داشته باشد، موظف است پیش از ارائه خدمات جدید و هرگونه تبلیغ و اطلاع رسانی درباره این خدمات، تاییدیه «بانک «مرکزی« را اخذ نماید.

ماده ۴ – انجام عملیات بانکی مصرح در بند )چ( ماده (۱) «قانون بانک مرکزی«، مبنی بر دریافت سپرده از اشخاص حقیقی یا حقوقی، پرداخت سود، اعطای تسهیلات یا ایجاد اعتبار و همچنین ارائه خدمات بانکی مصرح در بند خ ماده (۱) «قانون بانک مرکزی و نیز فعالیت یا عملیات مصرح در بند ۵ ماده (۱) آیین نامه اجرایی ماده (۱۴) الحاقی قانون مبارزه با پولشویی و عملیات بانکی تعریف شده در سایر قوانین و مقررات مرتبط در قالب عملیات ریالی، ارزی یا مبتنی بر «رمزپول« توسط «کارگزار رمزپول« مجاز نمی‌باشد.

ماده ۵ – تأسیس، ثبت و فعالیت «کارگزاران رمزپول« صرفا در چارچوب «قانون بانک مرکزی«، مفاد «دستور العمل« و مصوبات هیأت عالی و بخشنامه های صادره از سوی «بانک مرکزی« مجاز است.

ماده ۶ – «کارگزار رمزپول« موظف است موارد اعلامی «بانک مرکزی را در اساسنامه خود اعمال نماید.

ماده ۷ – فعالیت به عنوان «کارگزار رمزپول« پس از اخذ «مجوز فعالیت مجاز خواهد بود تأیید هر یک از مراحل فرآیند اخذ «مجوز فعالیت« «کارگزار رمزپول« صرفاً به منزله ارزیابی و بررسی صلاحیت متقاضیان بوده و هیچ گونه حق مکتسبه یا امتیاز قانونی برای آنان ایجاد نمی نماید.

ماده ۸ – «کارگزار رمزپول« موظف است در تبلیغات خود، ضوابط ابلاغی «بانک مرکزی در خصوص تبلیغات اشخاص تحت نظارت را رعایت نماید.

فصل سوم – هیأت مدیره و مدیر عامل

ماده ۹- تعداد اعضای هیأت مدیره «کارگزار رمزپول« میتواند سه پنج یا هفت نفر باشد.

ماده ۱۰– اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل «کارگزار رمزپول« حسب مورد، باید از شرایط زیر برخوردار باشند:

۱- برخورداری از حسن شهرت و امانت داری؛

۲- دارا بودن تأییدیه «صلاحیت عمومی و حرفه ای«؛

۳-دارا بودن حداقل دو سال سابقه کاری مرتبط؛

۴- داشتن تابعیت ایرانی؛

۵- ارائه گواهی عدم سوء پیشینه کیفری؛

۶- نداشتن چک برگشتی رفع سوء اثر نشده؛

۷- نداشتن تسهیلات و تعهدات غیر جاری و فاقد بدهی قطعی مالیاتی تعیین تکلیف نشده؛

۸- نداشتن محرومیت جاری بر اساس موارد بند «ب« ماده ۲۳ «قانون بانک مرکزی«؛

۹- نداشتن سابقه تصدی سمت مدیر عامل عضویت در هیأت مدیره یا شراکت در «کارگزار رمزپول« که «مجوز فعالیت« آن به حکم مرجع قضائی یا «بانک مرکزی« در دو سال گذشته در مدت تصدی وی لغو گردیده است؛

۱۰- نداشتن سمت مدیر عامل، عضویت در هیأت مدیره، سهم‌الشرکه یا سهام در سایر اشخاص تحت نظارت یا مشارکت همزمان در تأسیس سایر شرکتهای «کارگزار رمزپول«؛

۱۱- نداشتن سابقه سلب «صلاحیت عمومی و حرفه‌ای« در صورت فعالیت در سمت مدیرعامل یا عضویت در هیأت مدیره «کارگزار رمزپول« یا سایر اشخاص تحت نظارت در دو سال گذشته؛

۱۲- ارائه تعهدنامه مبنی بر رعایت الزامات مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم و خودداری از ارائه اطلاعات کذب یا گمراه کننده به «بانک مرکزی«، «مشتریان« و سایر ذی نفعان؛

۱۳- دارا بودن حداقل دانشنامه کارشناسی مورد تأیید وزارت علوم تحقیقات و فناوری در یکی از رشته های علوم کامپیوتر، فناوری اطلاعات و ارتباطات مهندسی کامپیوتر، مدیریت، مالی، حسابداری اقتصاد، حقوق و سایر رشته های تحصیلی مرتبط، به تشخیص «بانک مرکزی« تبصره لازم است حداقل یک عضو هیأت مدیره دارای تحصیلات دانشگاهی در یکی از حوزه های کامپیوتر یا فناوری اطلاعات و ارتباطات و یک عضو در حوزه مالی باشد.

ماده ۱۱ – «صلاحیت عمومی و حرفه‌ای« اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل «کارگزار رمزپول« توسط کمیته‌ای که ذیل دستورالعمل تایید و سلب صلاحیت عمومی و حرفه‌ای مدیران اشخاص تحت نظارت در «بانک مرکزی« تشکیل میشود، بررسی و احراز خواهد شد. دستور العمل مزبور بر «اساس «قانون« از سوی «بانک مرکزی تصویب و ابلاغ می گردد.

فصل چهارم – سرمایه و شرکاء

ماده ۱۲ – حداقل مبلغ سرمایه لازم برای تأسیس و فعالیت «کارگزار رمزپول« نوع یک و نوع دو، با توجه به انواع خدمات ذکرشده، سطح فعالیت و ریسکهای تحت پوشش در مستندات طرح کسب وکار، مطابق با جدول زیر تعیین میگردد و باید از محل آورده نقدی شرکاء تأمین شود:

جدول شماره ۱ – حداقل مبلغ سرمایه «کارگزار رمزپول«

 نوع «کارگزار رمزپول« – خدمات قابل ارائه توسط «کارگزار رمزپول« – حداقل سرمایه میلیارد ریال(

 نوع یک – فروش «رمزپول«؛ خرید «رمزپول«؛ مبادله «رمزپول«؛ ارائه مشاوره در خصوص «رمزپول«؛ ۴۰۰

نوع دو – خدمات  نوع یک، راه اندازی و اداره «سکوی مبادله رمزپول، سبدگردانی «رمزپول«ها. ۴,۰۰۰

تبصره ۱- «بانک مرکزی میتواند نسبت به بازبینی و اصلاح حداقل سرمایه موضوع این ماده اقدام نماید.

تبصره ۲- منشأ سرمایه متقاضی دریافت «مجوز فعالیت« باید از منظر قوانین و مقررات مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم قابل احراز بوده و از محل تسهیلات دریافتی از مؤسسات اعتباری نباشد.

ماده ۱۳ – هرگاه زیان انباشته «کارگزار رمزپول« بر اساس صورتهای مالی حسابرسی شده از ۵۰ درصد سرمایه ثبت شده بیشتر شود، هیأت مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق العاده را به منظور اتخاذ تصیم در موارد زیر برگزار نماید:

۱- افزایش سرمایه حداقل به میزان زیان انباشته

۲- دستور العمل تأسيس فعالیت انحلال و نظارت بر کارگزاران رمزپول کاهش سرمایه ثبتی به میزان سرمایه موجود، مشروط بر آن که سرمایه فعلی کمتر از حداقل سرمایه مورد نیاز برای تأسیس و فعالیت «کارگزار رمزپول« نباشد؛

۳- انحلال «کارگزار رمزپول«.

ماده ۱۴ – شراکت مستقیم یا غیر مستقیم دستگاههای اجرایی موضوع بند «پ« ماده ) (۱ قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران، مؤسسات عمومی غیر دولتی و مؤسسات عام المنفعه در «کارگزار رمزپول« مجاز نمیباشد.

تبصره- شراکت «موسسه اعتباری« در «کارگزار رمزپول«، در چارچوب دستورالعمل ابلاغی «بانک مرکزی« و اساسنامه «موسسه اعتباری« مجاز خواهد بود.

ماده ۱۵ – تأسیس «کارگزار رمزپول« صرفاً در قالب شرکت تضامنی با رعایت قوانین و مقررات مربوطه امکان پذیر است. نهادهای فعال در زمینه «رمزپول« که پیش از ابلاغ این دستورالعمل تأسیس شده اند، میتوانند در قالب شرکت تضامنی یا مختلط سهامی نسبت به اخذ «مجوز «فعالیت« اقدام نمایند.

تبصره – در شرکت مختلط سهامی باید حداقل ۲۵ درصد سهم الشرکه «کارگزار« «رمزپول«، متعلق« به شریک یا شرکای ضامن باشد.

ماده ۱۶ – «مؤسسین« و شرکاء حقوقی «کارگزار« رمزپول« باید از شرایط ذیل برخوردار باشند:

۱- حداقل سه سال از تأسیس شخص حقوقی گذشته باشد و موضوع فعالیت مندرج در اساسنامه آن به تشخیص بانک« مرکزی مرتبط با موضوع باشد؛

۲- ارزش کل داراییهای شخص حقوقی حداقل پنج برابر میزان سرمایه گذاری در «کارگزار رمزپول« باشد؛

۳- «نسبت بدهی« شخص حقوقی کمتر یا برابر ۰/۵ باشد؛

۴- «نسبت آنی« شخص حقوقی بزرگتر یا مساوی یک باشد؛

۵- برآیند عملکرد مالی شخص حقوقی طی سه سال اخیر براساس صورتهای مالی سالانه حسابرسی شده، نشان دهنده زیان انباشته نباشد؛

۶- فاقد سهم الشرکه مؤثر یا سمت مدیریتی در سایر «کارگزاران رمز پول« باشد؛

۷- در شبکه بانکی کشور چک برگشتی رفع سوء اثر نشده نداشته باشد؛

۸- فاقد بدهی و تعهدات غیر جاری تعیین تکلیف نشده به مؤسسات اعتباری باشد؛

۹- فاقد بدهی مالیاتی قطعی تعیین تکلیف نشده باشد؛

۱۰- فاقد پرونده محکومیت مرتبط با بندهای (۵) تا (۱۰) بخش «ب« ماده (۲۳) «قانون بانک مرکزی« در هیأت انتظامی «بانک مرکزی« باشد؛

تبصره- نسبت های مالی مذکور بر اساس صورتهای مالی سالانه حسابرسی شده سال مالی قبل از تاریخ درخواست محاسبه میشود.

ماده ۱۷ – «مؤسسین« و شرکاء حقیقی «کارگزار رمزپول باید از شرایط ذیل برخوردار باشند:

۱- داشتن اهلیت قانونی؛

۲- نداشتن چک برگشتی رفع سوء اثر نشده در شبکه بانکی کشور؛

۳- فاقد سهم الشرکه مؤثر یا سمت مدیریتی در سایر «کارگزاران رمزپول«؛

۴- احراز شرایط ردیفهای (۴) الی (۱۰) ماده (۱۰) «دستورالعمل«.

ماده ۱۸ – انتقال سهم الشرکه به شرکاء جدید صرفاً در چارچوب این «دستورالعمل و پس از تایید «بانک مرکزی« مجاز است.

تبصره- در صورتی که اختیارات هر یک از «شرکاء «مؤثر« «کارگزار« رمزپول«، در مواعد تمدید «مجوز فعالیت« یا در بازرسیهای دوره ای از سوی «بانک مرکزی سلب گردد، شریک موظف است حداکثر ظرف مدت یک سال، سهم الشرکه مؤثر خود را واگذار نماید.

فصل پنجم – صدور «اجازه نامه« تأسیس« و «مجوز فعالیت«

الف- اجازه نامه تأسیس

ماده ۱۹ – «مؤسسین« موظف‌اند به منظور اخذ «اجازه نامه تأسیس« از «بانک مرکزی«، مستندات و اطلاعات زیر را از طریق سامانه های ذی ربط ارائه نمایند:

۱- درخواست تأسیس «کارگزار رمزپول« مطابق با فرم نمونه «بانک مرکزی«؛

۲- مشخصات هویتی و میزان آورده هر یک از «مؤسسین« با ذکر میزان تحصیلات «مؤسسین« حقیقی به انضمام مدارک مثبته؛

۳- مشخصات هویتی میزان تحصیلات، سابقه فعالیت و سمتهای قبلی اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل پیشنهادی به انضمام مدارک مثبته؛

۴- آخرین نسخه از اساسنامه و صورتهای مالی سالانه حسابرسی شده «مؤسسین« ویژه اشخاص حقوقی؛

۵- طرح کسب و کار مطابق با چارچوب تعیین شده توسط «بانک مرکزی در پیوست شماره یک؛

۶- طرح تداوم کسب و کار؛

۷- مستندات مربوط به منشأ سرمایه «مؤسسین«؛

۸- گواهی عدم سوء پیشینه کیفری هر یک از «مؤسسین«، اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل پیشنهادی؛

۹- تعهدنامه هر یک از «مؤسسین« مبنی بر صحت اظهارات، مدارک و مستندات تسلیمی؛

۱۰- گواهی مسدودی ۱۰۰ درصد سرمایه اولیه مورد نیاز برای تأسیس «کارگزار رمزپول« وفق ماده (۱۲) به صورت نقدی نزد «مؤسسه اعتباری«؛

۱۱- صورت جلسات مجمع عمومی مؤسس و هیئت مدیره مشتمل بر اسامی اعضای هیات مدیره و اساسنامه.

۱۲- تأییدیه کد پستی به روز محل فعالیت «کارگزار رمزپول«؛

۱۳-  سایر مدارک و اطلاعات ضروری به تشخیص بانک مرکزی.

ماده ۲۰ – در صورت انطباق درخواست «مؤسسین« با شرایط مندرج در «دستورالعمل«، «بانک مرکزی« نسبت به صدور «اجازه نامه تأسیس« اقدام مینماید.

تبصره ۱- صدور «اجازه نامه تأسیس« صرفاً به منظور ثبت شرکت در شرف تأسیس در مراجع ثبتی بوده و شروع فعالیت آن منوط به اخذ «مجوز« فعالیت« از «بانک« مرکزی« است.

تبصره ۲- مدت اعتبار «اجازه نامه تأسیس« سه ماه از تاریخ صدور بوده و در صورت عدم اقدام از سوی «مؤسسین« برای ثبت شرکت در مراجع ثبتی در این بازه زمانی، «اجازه نامه« تأسیس« منقضی شده و از درجه اعتبار ساقط میگردد.

تبصره ۳- با درخواست مکتوب «مؤسسین« و در صورت تأیید «بانک مرکزی«، اعتبار «اجازه نامه تأسیس« صرفاً برای یک دوره سه ماهه دیگر قابل تمدید خواهد بود.

ب – مجوز فعالیت

ماده ۲۱ – فعالیت «کارگزار« رمزپول« تنها با دریافت «مجوز فعالیت« از «بانک مرکزی مجاز بوده و محدود به خدمات تعیین شده در مواد (۲) و (۳) میباشد.

ماده ۲۲ – «کارگزار رمزپول« موظف است حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ تأسیس ثبت شرکت، نسبت به تکمیل و ارسال مستندات زیر از طریق سامانه های ذی ربط، جهت اخذ «مجوز فعالیت« اقدام نماید:

۱- مدارک ثبتی و هویتی مشتمل بر آگهی ثبت، آگهی روزنامه رسمی اساسنامه ثبتی ممهور به مهر بانک مرکزی و مرجع ثبتی نام و نشان تجاری، شناسه مالیاتی، نشانی وب سایت، اطلاعات شناسایی برنامک کاربردی نشانی پست الکترونیکی شماره تماس و نشانی پستی محل فعالیت «کارگزار رمزپول«.

۲- رسید پرداخت هزینه صدور «مجوز فعالیت مطابق« با اعلام «بانک مرکزی«؛

۳- مستندات فنی سیستمهای فناوری اطلاعات و ارتباطات به تفکیک خدمت همراه با تدابیر امنیتی و ارائه توضیحات در خصوص این سیستم ها؛

۴- مستندات مربوط به سازوکارهای رعایت الزامات مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم، شامل احراز هویت «مشتری و نظارت مستمر بر تراکنشها؛

۵- شرح سازوکارهای کنترل داخلی و مدیریت ریسک؛

۶- توصیف سازوکارهای حاکمیت شرکتی متقاضی «کارگزار رمزپول«؛

۷- سایر مدارک و اطلاعات ضروری به« تشخیص «بانک مرکزی«؛

تبصره- مهلت ارائه مستندات جهت اخذ «مجوز فعالیت« با تأیید «بانک مرکزی« صرفاً برای یک دوره سه ماهه دیگر قابل تمدید خواهد بود.

ماده ۲۳ – در صورت انطباق درخواست «متقاضی« با شرایط مندرج در «دستورالعمل«، «بانک مرکزی« نسبت به صدور مجوز فعالیت برای یک سال اقدام می‌نماید.

ماده ۲۴ – بانک مرکزی پس از پایان اعتبار «مجوز فعالیت« «کارگزار رمزپول«، در صورت تحقق شرایط زیر نسبت به تمدید «مجوز «فعالیت« حداکثر به مدت دو سال اقدام خواهد کرد:

۱- «نسبت بدهی« «کارگزار« رمزپول« کمتر یا برابر ۰/۵ باشد؛

۲- «نسبت آنی« «کارگزار رمزپول« بزرگتر یا مساوی یک باشد؛

۳- طی دوره فعالیت برآیند عملکرد «کارگزار« رمزپول« نشان دهنده زیان نباشد؛

۴- «کارگزار رمزپول به صورت سالانه حد نصاب امتیاز ممیزی لازم وفق چارچوبهای ممـ ممیزی که توسط «بانک مرکزی ابلاغ میشود را کسب کرده باشد؛

۵- «کارگزار رمزپول« فاقد تسهیلات و تعهدات غیر جاری و فاقد بدهی قطعی مالیاتی تعیین تکلیف نشده باشد.

تبصره- نسبتهای فوق برای هر سال مالی و براساس صورتهای مالی سالانه حسابرسی شده محاسبه میشود و معیار اتخاذ تصمیم نهایی، تشخیص «بانک« مرکزی« خواهد بود.

ماده ۲۵ – در صورت لغو «مجوز فعالیت« «کارگزار رمزپول« یا عدم تمدید آن، ضمن كأن لم يکن تلقی شدن «اجازه نامه تأسیس«، طبق مفاد فصل هشتم «دستورالعمل«، «کارگزار رمزپول« منحل میگردد.

فصل ششم – وظایف «کارگزار رمزپول«

ماده ۲۶ – «کارگزار رمزپول« موظف است ضوابط و الزامات ابلاغی «بانک مرکزی مشتمل و نه محدود به الزامات  فنی و امنیتی ارائه خدمات، الزامات اجرایی مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم، الزامات مرتبط با صیانت از حقوق «مشتری« و شیوه های ارتباطات بازاریابی، چارچوبهای مربوط به احراز هویت «مشتری« حقیقی و حقوقی و الزامات نگهداری اطلاعات «مشتری«، الزامات مربوط به ثبت و نگهداری سوابق انواع معاملات و تراکنشهای «مشتری« مبتنی بر ریال و «رمزپول«، چارچوبهای گزارش دهی عملیات اعم از تراکنشها و معاملات مبتنی بر ریال یا «رمزپول« به «بانک مرکزی« چارچوبهای ناظر بر دریافت خدمات فنی و مالی از شرکتهای ثالث توسط «کارگزار رمزپول« و الزامات مربوط به تأمین گواهی اثبات اندوخته PoR Proof of Reserves را رعایت نماید.

ماده ۲۷ – «کارگزار رمزپول« مکلف است امکان بازرسی را در هر زمان برای ناظران و بازرسان «بانک مرکزی« فراهم نموده و حسب درخواست «بانک مرکزی« کلیه اطلاعات آمار و اسناد خود را به ترتیب مورد نظر «بانک مرکزی در اختیار آن بانک قرار دهد.

ماده ۲۸- «کارگزار رمزپول« موظف است صورتهای مالی سالانه حسابرسی شده، به همراه یادداشتهای توضیحی و گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی را جهت اخذ مجوز برگزاری مجمع به «بانک مرکزی« ارائه نماید صورتهای مالی سالانه میبایست پس از تصویب در مجمع عمومی و حداکثر تا چهار ماه پس از پایان سال مالی به «بانک« «مرکزی« ارسال گردد.

ماده ۲۹ – سطح فعالیت مجاز «کارگزار رمزپول«، مشتمل بر میانگین هفتگی مجموع تراکنشهای مرتبط با عملیات خرید، فروش و مبادله «رمزپول« در شش ماهه اخیر، حداکثر معادل چهار برابر آخرین سرمایه ثبتی «کارگزار رمزپول« تعیین میگردد. «بانک مرکزی« میتواند به صورت دوره ای نسبت به بازبینی و اصلاح سطح فعالیت مقرر در این ماده اقدام نماید.

تبصره ۱-  «کارگزار رمزپول مکلف است به صورت هفتگی آمار ارزش عملیات خرید، فروش و مبادله صورت گرفته در آن هفته را در اختیار «بانک مرکزی« قرار دهد.

تبصره ۲- ارزش عملیاتهای خرید فروش و مبادلات مبتنی بر ریال بر اساس ارزش ریالی معامله شده و ارزش مبادلات «رمزپول« در قبال «رمزپول«، بر اساس ارزش معادل ریالی یکی از طرفین مبادله در زمان وقوع عملیات محاسبه میشود.

ماده ۳۰ – موجودی ریالی و «رمزپول« «مشتری« نزد «کارگزار رمزپول« به صورت امانی بوده و «کارگزار رمزپول« صرفاً با کسب اجازه صریح از «مشتری« و در چارچوب ضوابط و مقررات «بانک مرکزی« میتواند نسبت به انتقال تبدیل یا فروش آن اقدام نماید.

ماده ۳۱ – «کارگزار رمزپول« موظف است پیش از ارائه هرگونه خدمات تمامی ریسکهای خطرات احتمالی مترتبه از جمله نوسانات ارزش، عدم تضمین ،سوددهی، امکان وجود «رمزپول« های فاقد پشتوانه معتبر و ریسکهای ناشی از تحریمهای بین المللی و بلوکه شدن توقیف و مصادره را به صورت شفاف به اطلاع «مشتری« رسانده و تأییدیه اقرار ایشان مبنی بر آگاهی از ریسکهای مورد اشاره و سلب مسئولیت از «بانک مرکزی« در قبال ریسکهای یاد شده را به نحو مقتضی از «مشتری« دریافت نماید.

ماده ۳۲ – «کارگزار رمزپول« موظف است «سپیدنامه« رمزپول« هایی که خدمات مربوط به آنها را ارائه میدهد در اختیار «مشتری« گذاشته و «مشتری را از ریسکهای مربوط به آنها آگاه نماید.

ماده ۳۳ – «کارگزار رمزپول« باید نرخ کارمزد خدمات را به صورت شفاف و به روز همراه با سوابق تغییرات در بخش مشخصی از وب سایت و سایر درگاه های ارائه خدمات خود منتشر نماید.

ماده ۳۴ – در مواردی که مدلهای کسب و کار یا خدمات «رمزپول« مستلزم نگهداری وجوه ریالی «مشتری« باشد، «کارگزار رمزپول« موظف است تا ترتیبات لازم و کافی برای حفاظت از حقوق مالکیت «مشتری« خود را فراهم آورد «کارگزار رمزپول« باید اطمینان حاصل نماید که وجوه متعلق« به «مشتری« به طور جداگانه از وجوه خود نگهداری شده و وجوه «مشتری برای حساب شخصی «کارگزار رمزپول« مورد بهره برداری قرار نگیرد.

ماده ۳۵ – هرگونه دریافت وجوه ریالی از «مشتری« توسط «کارگزار رمزپول« باید صرفاً از طریق درگاه های پرداخت اینترنتی مجاز متعلق به «کارگزار رمزپول« و از کارت حساب متعلق به «مشتری« صورت پذیرد.

تبصره- «کارگزار رمزپول« صرفاً مجاز به نگهداری وجوه ریالی در حسابهایی است که پیش از استفاده، به تأیید بانک مرکزی« رسیده اند.

ماده ۳۶ – هرگونه عملیات برداشت ریالی «مشتری« صرفاً باید به حساب بانکی متعلق به «مشتری« واریز شود. استفاده از سایر ابزارهای غیر ریالی مانند و نه محدود به ارزهای خارجی مسکوکات طلا و سنگهای قیمتی، در تسویه با ایشان مجاز نبوده و تسویه صرفاً با ریال مجاز است.

ماده ۳۷ – «کارگزار رمزپول« موظف است پیش از دریافت درگاه پرداخت اینترنتی نسبت به دریافت «نماد تجارت الکترونیکی« در حوزه رمزپول از مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وزارت صمت و رفع مستمر تخلفات و شکایات ثبت شده در سامانه نظارت اینماد اقدام نمایند.

ماده ۳۸ – «کارگزار رمزپول« مجاز به استفاده از هیچ یک از انواع «رمزدارایی از جمله «رمزپول« به عنوان ابزار پرداخت نیست.

ماده ۳۹ – «کارگزار رمزپول« موظف است سوابق معاملات و تراکنشهای «مشتری« را مطابق آیین نامه مدت و طرز نگهداری اوراق بازرگانی اسناد و دفاتر مؤسسات اعتباری مصوب جلسه یکهزار و دویست و هجدهمین جلسه شورای پول و اعتبار مورخ ۱۳۹۵/۰۳/۱۱ نگهداری نموده و در صورت درخواست «مشتری« در تبصره اختیار آنها قرار دهد. ارائه اطلاعات موضوع این ماده به اشخاص غیر از «بانک مرکزی« و «مشتری« صرفاً به حکم قانون یا با دستور مرجع قضایی مجاز خواهد بود.

ماده ۴۰ – «کارگزار رمزپول نوع یک مجاز به نگهداری یا ذخیره ریال یا «رمزپول« متعلق به «مشتری« نبوده و همچنین امکان تخصیص هیچ گونه کیف پول به ایشان را ندارد در صورت عدم انجام درخواستهای معاملاتی «مشتری«، «کارگزار« رمزپول« نوع یک موظف است حداکثر تا پایان روز کاری بعد، نسبت به استرداد ریال یا «رمزپول« اخذ شده از «مشتری« اقدام نماید.

ماده ۴۱ – «کارگزار رمزپول« نوع دو، مجاز به نگهداری یا ذخیره «رمزپول« «مشتری« نبوده و موظف است برای این منظور از خدمات «نهاد امین« استفاده یا نسبت به اخذ مجوز «نهاد امین« از «بانک مرکزی« اقدام نماید.

تبصره – «کارگزار رمزپول« نوع دو، تا زمان تأسیس و فعالیت «نهاد امین« مجاز میتواند مشروط به ایفای تعهد به پذیرش کلیه مسئولیتهای «نهاد امین«، فعالیت نماید.

ماده ۴۲ – ارائه هرگونه خدمات در حوزه معاملات اهر می و قراردادهای مشتقه توسط «کارگزار« رمزپول« مجاز نمی باشد.

تبصره – معاملات آتی Futures صرفاً در صورتی که طرف دوم جفت ارز معامله Quote «رمزپول پایه ثابت« نباشد، بدون ضریب اهرمی مجاز بوده و مستلزم رعایت سایر ضوابط و الزامات ابلاغی از سوی «بانک مرکزی« خواهد بود.

ماده ۴۳ – برداشت «رمزپول« «مشتری« نزد «کارگزار« رمزپول« با رعایت مقررات ناظر« بر «رمزپول« و قوانین و مقررات متناظر و نافذ در حوزه ارزی اعم از قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز «قانون بانک مرکزی« مصوبات شورای عالی مبارزه با پولشویی و بخشنامه ها و دستور العملهای ابلاغی «بانک مرکزی« و سایر الزامات قانونی مرتبط، مجاز بوده و «کارگزار رمزپول« موظف است در ارائه این خدمات نسبت به رعایت مفاد مقررات یاد شده اطمینان حاصل نماید.

تبصره ۱- «کارگزار رمزپول« موظف است ترتیبات سامانه ای لازم را به گونه ای فراهم نماید که عملیات برداشت «رمزپول« توسط مشتری و انتقال آن به کیف پولهای خارج از کارگزاری، صرفاً پس از تطبیق با سقف های برداشت تعیین شده از سوی بانک مرکزی صورت پذیرد.

تبصره ۲- در مواردی که تأمین «رمزپول« توسط «کارگزار رمزپول« رأساً انجام میپذیرد، وی موظف است هم زمان با تأمین «رمزپول«، مستندات مربوط به منشأ ارزی عملیات مزبور، مشتمل بر محل تأمین منابع، نوع ارز، نحوه انتقال و نرخ خرید را به «بانک مرکزی« اعلام نموده و حسب مورد، تأییدیه لازم را دریافت نماید.

ماده ۴۴ – هرگونه معامله خرید فروش انتقال یا تسویه با «رمزپول«هایی که از تاریخ تصویب این دستور العمل جهت مبادله وارد «کارگزار رمزپول« شوند و بصورت کلی یا جزئی از محل منابع ارزی حاصل از صادرات کالا یا خدمات مشمول تعهد بازگشت ارز به چرخه اقتصادی کشور تأمین شده اند به هر نحو، مجاز نبوده و مشمول مقررات کیفری موضوع تبصره (۷) ماده (۲) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و سایر احکام بالادستی در حوزه تعهدات ارزی کشور است.

تبصره ۱:  ورود «رمزپول« توسط «مشتری« به «کارگزاران رمزپول«، فاقد محدودیت است لیکن در صورتی که میزان منابع وارده در یک سال تقویمی به تشخیص بانک مرکزی از معادل حداکثر پنجاه هزار (۵۰٬۰۰۰) یورو برای اشخاص حقیقی یا پانصد هزار (۵۰۰٬۰۰۰) یورو برای اشخاص حقوقی تجاوز نماید، «کارگزار رمزپول« موظف است مستندات کافی و قابل اتکایی دال بر منشأ ارزی مشروع منابع وارده را از «مشتری« اخذ و به «بانک مرکزی« ارائه نماید.

تبصره ۲- «مشتری مکلف است مستندات مزبور را حداکثر ظرف مدت ۱۰ روز کاری از تاریخ درخواست، به «کارگزار رمزپول« ارائه نماید در صورت عدم ارائه به موقع، «کارگزار رمزپول« موظف است فوراً تمامی عملیات مرتبط با حساب مزبور را به حالت تعلیق درآورد.

تبصره ۳- «کارگزار رمزپول« موظف است با بهره گیری از سازوکارهای هویت سنجی و تحلیل تراکنشی و سایر سازوکارهای در اختیار نسبت به اجرای صحیح مفاد این ماده اقدام نماید.

تبصره ۴- در صورت ابلاغ «بانک مرکزی« مبنی بر وجود ظن به منشأ غیر مجاز یا تعهدآور ارزی منابع وارده به یک حساب کاربری خاص، «کارگزار رمزپول« موظف است فوراً کلیه فعالیتهای مرتبط با آن حساب را متوقف نموده و ضمن اطلاع رسانی به مشتری، مستندات لازم مبنی بر منشأ مشروع منابع وارده را ظرف مهلت مقرر از وی مطالبه نماید ادامه فعالیت حساب مذکور، منوط به تأیید کتبی «بانک مرکزی« مبنی بر کفایت ادله ارائه شده خواهد بود.

تبصره ۵- ترتیبات لازم برای استعلامات مورد نیاز جهت اجرای این ماده از سوی «بانک مرکزی« به «کارگزار رمزپول« ابلاغ خواهد شد.

ماده ۴۵ – «کارگزار رمزپول« موظف است در صورت اعلام «بانک مرکزی« نسبت به حذف «رمزپول« های اعلامی از فهرست «رمزپول« های قابل عرضه یا معامله خود، اقدام نموده و «مشتری طرف قرارداد خود را به نحو مقتضی مطلع و نتیجه را به «بانک« «مرکزی« اعلام نماید.

فصل هفتم – ترتیبات حاکمیت شرکتی

ماده ۴۶ – مسئولیت سیاست گذاری و نظارت بر نحوه اداره، حسن اجرای قوانین و مقررات و مدیریت خطر (ریسک) «کارگزار رمزپول« بر عهده مدیر عامل و هیأت مدیره است.

ماده ۴۷ – «کارگزار رمزپول« موظف است الزامات حاکمیت شرکتی از جمله تشکیل کمیته های «حسابرسی«، «ریسک« و «رعایت قوانین و مقررات تطبیق« ارائه گزارش حسابرسی فناوری اطلاعات گزارش ریسک امنیت اطلاعات را متناسب با تشخیص «بانک مرکزی« رعایت نماید.

ماده ۴۸ – هیأت مدیره «کارگزار رمزپول« در راستای انجام وظایف نظارتی و سیاست گذاری خود میتواند با لحاظ پیچیدگی اندازه و وسعت عملیات «کارگزار رمزپول با پیشنهاد کمیته های موضوع ماده (۴۷) دستور العمل«، واحدهای داخلی لازم را نیز ایجاد نماید.

ماده ۴۹ – مدیر عامل موظف است با تصویب هیأت مدیره به منظور اطمینان از انطباق فعالیتهای «کارگزار رمزپول« با قانون مبارزه با پولشویی و آیین نامه اجرایی ماده ۱۴ الحاقی آن و اصلاحات آتی و قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم، واحد «مدیریت مبارزه با پولشویی« را به صورت مستقل از واحدهای عملیاتی دارای ارتباط مستقیم با «کمیته رعایت قوانین و مقررات تطبیق« هیأت مدیره و زیر نظر خود ایجاد نماید «واحد مبارزه با پولشویی« باید به کلیه اطلاعات و زیرساختهای سامانه‌ای «کارگزار رمزپول« بدون محدودیت یا اخذ مجوز دسترسی داشته و امکانات، اختیارات زیر ساخت ها و منابع لازم به منظور انجام وظایف محوله و برنامه های اعلامی «بانک مرکزی« و «مرکز اطلاعات مالی« از جمله شناسایی کافی مشتری، پایش معاملات و گزارشدهی موارد و معاملات مشکوک را در اختیار داشته باشد.

فصل هشتم – انحلال و ورشکستگی 

ماده ۵۰ – در صورت وقوع هر یک موارد زیر در چارچوب قوانین و مقررات موضوعه، «اجازه نامه تأسیس« ابطال و «کارگزار رمزپول« وارد فرآیند انحلال می‌گردد:

١- لغو «مجوز فعالیت« از سوی «بانک مرکزی«؛

۲- عدم موافقت «بانک« مرکزی« با تمدید «مجوز فعالیت«؛

۳- صدور حکم قطعی ورشکستگی؛

۴- صدور حکم انحلال توسط دادگاه؛

۵- انحلال اختیاری «کارگزار رمزپول«.

ماده ۵۱ – در صورت ورشکستگی یا انحلال «کارگزار رمزپول«، تصفیه آن در چارچوب قوانین و مقررات مربوطه انجام میشود.

ماده ۵۲ – انحلال اختیاری «کارگزار رمزپول« منوط به اعلام رسمی و اخذ تأییدیه «بانک مرکزی« و طی مراحل قانونی میباشد.

فصل نهم – سایر موارد

ماده ۵۳ – «اجازه نامه تأسیس« و «مجوز «فعالیت« صادره توسط «بانک مرکزی« به هیچ وجه و در قالب هیچ یک از اعمال حقوقی قابل انتقال به غیر نخواهد بود.

ماده ۵۴ – انجام هر گونه تغییرات ثبتی «کارگزار رمزپول« منوط به اخذ تأییدیه از «بانک مرکزی« میباشد.

ماده ۵۵ – با هرگونه تخطی «کارگزار رمزپول« از مفاد «دستورالعمل« و الزامات اجرایی «بانک مرکزی« یا ارتکاب تخلفات مصرح در «قانون بانک مرکزی از جمله مواد (۲۳) و (۲۵) «قانون بانک مرکزی« به تشخیص بانک مرکزی«، برخورد خواهد شد.

ماده ۵۶ – نهادهای فعلی فعال در زمینه «رمزپول«، از تاریخ ابلاغ این دستور العمل موظف اند ضمن تطبیق با مفاد مرتبط مندرج در «دستور العمل« و اصلاحات آتی آن، حداکثر ظرف مدت سه ماه نسبت به اخذ «مجوز فعالیت« اقدام نمایند.

ماده ۵۷ – «بانک مرکزی« میتواند برخی از امور مربوط به این دستورالعمل را به تشکلها یا سازمانهای ذی ربط برون سپاری نماید.

ماده ۵۸ – سایر موارد پیش بینی نشده در «دستور العمل« تابع قوانین و مقررات جاری کشور از جمله «قانون بانک مرکزی«، قانون پولی و بانکی کشور، قانون تجارت و اصلاحات بعدی آن قانون تنظیم بازار غیرمتشکل پولی، قانون مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم و آئین نامه های اجرایی آن، مصوبات هیأت وزیران و هیأت عالی «بانک مرکزی« و دستور العملها و بخشنامه های «بانک مرکزی« و سایر قوانین و مقررات ذی ربط خواهد بود.

«دستور العمل تأسیس، فعالیت انحلال و نظارت بر کارگزاران رمزپول« مشتمل بر ۵۸ ماده و ۲۸ تبصره در چهل و یکمین جلسه هیأت عالی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۱۴۰۴/۰۷/۰۵ به تصویب رسید و بعد از سه ماه از تاریخ تصویب لازم الاجرا می‌باشد.

دسته‌ها