برنامه کاهش آلودگی هوا در هشت شهر بزرگ کشور

شماره ۲۱۲۳۲۶/ت۴۶۳۲۰هـ – ۱۳۹۰/۱۲/۱۶

هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۹۰/۱۰/۴ بنا به پیشنهاد شماره 317-1 مورخ 1390/01/14 سازمان حفاظت محیط زیست و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم  قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران “برنامه کاهش آلودگی هوا در شهرهای بزرگ کشور” را به شرح زیر تصویب نمود:

به منظور کاهش آلودگی هوا در شهرهای تهران، اهواز، اراک، تبریز، مشهد، شیراز، کرج و اصفهان، دستگاه‌های ذیربط موظفند نسبت به اجرا و رعایت احکام این برنامه در محدوده و حریم شهرهای یاد شده اقدام نمایند.

۱- [لغو ۱۳۹۷/۶/۲۱] –
[لغو ۱۴۰۲/۱۰/۱۷]

۲– آزمون صحت کاتالیست کانورتور و کربن کنیستر در معاینات فنی خودروها به منظور صدور برگه و برچسب معاینه فنی از ابتدای سال 1391 اجباری است.

تبصره 1– وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است از ابتدای سال 1391 کاتالیست کانورتور و کربن کنیستر مورد نیاز در مراکز خدمات بعد از فروش جهت تعویض را تأمین نماید.

تبصره 2– سازمان حفاظت محیط زیست موظف است ضمن نظارت مستقیم بر اجرای این بند، اقدامات لازم را برای برخورد قانونی با رانندگان و تعمیرگاه هایی که نسبت به حذف و یا از کارانداختن کاتالیست کانورتور و کربن کنیستر اقدام می کنند، انجام دهد.

۳– سهم حمل و نقل عمومی در شهرهای موضوع این تصویب‌نامه تا پایان برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، باید حداقل سالی پنج درصد (5%) نسبت به سال قبل از آن افزایش یابد. مسؤولیت اجرای این بند برعهده وزارت کشور با همکاری شهرداری ها می باشد.

۴– وزارت کشور (سازمان شهرداریها و دهیاریها) مکلف است با مشارکت و همکاری شهرداری ها برنامه زمانبندی اجرای ماده (33) قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی – مصوب 1389 – در مورد ساماندهی معابر و تسهیل عبور و مرور عابران پیاده و دوچرخه سواران را تنظیم و پیگیری لازم برای تحقق آن را به عمل آورد.

۵– شهرداری ها مکلفند در اجرای ماده (3) قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرایم رانندگی – مصوب 1350 – ، نسبت به نصب دوربینهای نظارت تصویری دیجیتالی جهت کنترل کامل مبادی ورودی طرح ترافیک و همچنین نصب تابلو الکترونیکی مسیریاب شهری و وضعیت ترافیکی در معابر اصلی حداکثر ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه اقدام نمایند.

۶- [لغو ۱۳۹۳/۱/۲۴]

[استانداردهای تولید خودرو تا سال ۱۴۰۲]

۷- [لغو ۱۳۹۳/۱/۲۴]

[استانداردهای تولید خودرو تا سال ۱۴۰۲]

۸– به منظور کاهش مسافت سفر و زمان انتظار خودروها برای سوختگیری، وزارتخانه های نفت و کشور مکلفند با همکاری شهرداری ها تسهیلات لازم جهت تبدیل جایگاه های تک منظوره به دو منظوره سوخت (بنزین – گاز) با فضای مناسب و قابلیت عرضه همزمان بنزین و گاز مطابق با سبد سوخت کشور و نیز استقرار جایگاه های سوخت کوچک و سیار در مکانهای مناسب را در طول برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران فراهم نمایند.

تبصره– وزارت نفت مکلف است تجهیزات جایگاههای CNG ظرفیت متوسط و با قابلیت نصب در فضاهای کوچک را با رعایت اصول ایمنی و استانداردهای لازم فراهم آورد.

۹– وزارت نفت مکلف است از ابتدای سال 1391 اقدامات مورد نیاز جهت جلوگیری کامل از انتشار بخار بنزین در مراحل مختلف نگهداری، توزیع و نیز جایگاه های سوخت و نازل سوخت گیری خودروها را اجرا نماید.

۱۰– سهم خودروهای کم مصرف و موتورسیکلتهای برقی در هر دو شبکه تولید داخلی و وارداتی تا پایان برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران باید سالانه حداقل (3%) نسبت به سال قبل از آن افزایش یابد. مسؤولیت اجرای این بند برعهده وزارت صنعت، معدن و تجارت می باشد.

۱۱– به منظور جایگزینی انرژی های فسیلی با انرژی های نو و تجدیدپذیر در کلیه اماکن شهری، وزارت کشور (سازمان شهرداریها و دهیاریها) مکلف است با همکاری وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط زیست، ساز و کارهای اجرایی و تشویقی لازم را ظرف مدت 3 ماه پس از ابلاغ این تصویب‌نامه تهیه و اجرا نماید.

۱۲– سرانه فضای سبز شهری تا پایان برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران باید سالیانه یک متر افزایش یابد. مسؤولیت اجرای این بند برعهده وزارت کشور با همکاری شهرداری ها می باشد.

تبصره– وزارت نیرو موظف است آب خام مورد نیاز جهت آبیاری فضای سبز شهری را تأمین نماید.

13– به منظور توسعه فضای سبز جنگلی در حریم شهرها، ادارات کل منابع طبیعی و جنگلها، مراتع و آبخیزداری مکلفند با هماهنگی سازمانهای راه و شهرسازی استانها نسبت به کاشت گونه های گیاهی مناسب بر اساس ظرفیتهای موجود هر استان اقدام نمایند.

14– ایجاد صنایع در خارج از شهرکهای صنعتی در شهرهای تبریز، شیراز، اهواز، اراک و مشهد تا شعاع 30 کیلومتری ممنوع است.

تبصره-
[الحاقی ۱۳۹۲/۷/۳] –
[اصلاحی ۱۳۹۹/۴/۲۵]
استقرار صنایع رده (1) (الف) گروه های ده گانه مقررات و ضوابط استقرار واحدهای تولیدی، صنعتی و معدنی موضوع ابلاغیه شماره 26869 /100 /97 مورخ 9 /7 /1397 سازمان حفاظت محیط زیست در داخل محدوده شهرهای تبریز، شیراز، مشهد، اهواز و اراک و استقرار صنایع رده های (2) و (3) گروه های چهارده گانه تصویب‌نامه مذکور در خارج از محدوده شهرهای یاد شده از شمول این ماده مستثنی می باشند.

15– فرآیندهای احتراقی تمام کارخانه ها، کارگاهها و واحدهای تولیدی مستقر در محدوده و حریم شهرها از ابتدای سال 1392 باید با انرژیهای تجدیدپذیر یا گاز انجام شود. وزارت صنعت، معدن و تجارت مسؤول اجرای این بند می باشد.

تبصره 1– وزارتخانه های نیرو و نفت مکلفند نسبت به تأمین انرژی یا گاز مورد نیاز اقدام نمایند.

تبصره 2– وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست به نحوی برنامه‌ریزی نماید که تمام واحدهای صنعتی آلاینده موجود در محدوده و حریم شهرها حداکثر تا پایان شهریور سال 1391 به سیستم های کنترل آلودگی و سیستم های پایش برخط (on -line) مجهز شوند.

تبصره 3– واحدهای آلاینده باقیمانده با اولویت کوره های سنتی آجر، گچ، آهک و سنگ بری ها باید تا پایان سال سوم برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران به خارج از حریم شهرها منتقل شوند، مسؤولیت اجرای این تبصره برعهده سازمانهای صنعت، معدن و تجارت استانها با همکاری استانداری ها و ادارات کل حفاظت محیط زیست استان ها می باشد.

16- [اصلاحی ۱۳۹۲/۹/۲۷]
وزارتخانه های نفت و نیرو مکلفند نسبت به تأمین سوخت گاز نیروگاهها با اولویت نیروگاههای شازند اراک، اسلام آباد، شهید منتظری اصفهان و شهید منتظر قائم کرج از ابتدای سال 1394 اقدام نمایند.

تبصره – وزارت نیرو مکلف است با تسریع در احداث نیروگاههای برق تجدیدپذیر از فعالیت اجباری نیروگاههای یاد شده با سوخت مازوت جلوگیری نموده و همزمان نسبت به نصب تجهیزات کاهش دهنده آلاینده های زیست محیطی در آنها اقدام نماید.

17– موتورخانه تمام ساختمانهای اداری و تجاری باید تا پایان سال 1392 به سیستمهای هوشمند انرژی تجهیز شوند. مسؤولیت اجرای این بند برعهده وزارت کشور با همکاری وزارتخانه های نفت، نیرو و شهرداری ها می باشد.

18– به منظور ارتقای مستمر سامانه مدیریت کیفیت هوا سازمان حفاظت محیط زیست مکلف است با همکاری وزارتخانه های ارتباطات و فناوری اطلاعات، راه و شهرسازی (سازمان هواشناسی)، کشور و شهرداری ها نسبت به افزایش تعداد ایستگاه های سنجش آلودگی هوا، ایجاد سامانه پایش بر خط (on- line)، ارتقای سطح نرم افزارها، مدل سازی آلودگی هوا و تأمین بسترهای مخابراتی مورد نیاز اقدام نماید.

تبصره – سازمان هواشناسی موظف است با ارتقاء سامانه های پایش، پیش بینی و هشدار نسبت به اطلاع رسانی بهنگام پدیده های جوی و آلودگی هوا اقدام نماید.

19– در صورت قرارگرفتن وضعیت هوا در شرایط هشدار وزارت نیرو موظف است با هماهنگی سازمان حفاظت محیط زیست و با رعایت قوانین و مقررات مربوط نسبت به بارورکردن ابرها و نیز استفاده از سایر فناوری های مناسب اقدام نماید.

20– سازمان حفاظت محیط زیست مکلف است با همکاری سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و سایر دستگاههای مسؤول حسب مورد نسبت به تولید و پخش برنامه های آموزشی مرتبط با احکام این تصویب‌نامه اقدام نماید.

21– نظارت بر حسن اجرای این تصویب‌نامه بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست می باشد. سازمان یاد شده مکلف است هر شش ماه یک بار گزارش مربوط را به هیئت وزیران ارایه نماید.

22– برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران موضوع تصویب‌نامه شماره ۱۶۱۰۴ مورخ ۱۳۷۹/۲/۲۱ لغو می گردد.

محمدرضا رحیمی
معاون اول رییس جمهور