شماره ۶۲۶۸/۱۴۰۳/دش – ۳/۴/۱۴۰۳
(مصوب جلسه ۹۰۰ مورخ ۸/۳/۱۴۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی)
/۱۴۰۳
مصوبه «اساسنامه ستاد مرکزی اعتکاف» که در جلسه ۹۰۰ مورخ ۱۴۰۳/۳/۸ شورای عالی انقلاب فرهنگی و بر اساس مصوبه جلسه ۴۷۲ شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است؛ به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می‌گردد:
فصل اول: کلیات
ماده ۱ـ ماهیت و جایگاه
آیین معنوی و عبادی اعتکاف مقارن با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و پس از غربت هزار ساله، از مبدأ مسجد امام حسن عسکری علیه‌السلام در قم، گسترش یافت. حمایت حضرت امام خمینی (ره) و مراجع عظام تقلید باعث گردید تا به تعبیر مقام معظم رهبری مدظله‌العالی «اعتکاف از رویش‌های انقلابی» گردد . از سال ۱۳۷۲ مقارن با تقدیم نامه از سوی ستاد مرکزی اعتکاف به مقام رهبری معظم رهبری و پیشنهاد «آیین معنوی اعتکاف» به عنوان یکی از راهکارهای رفع دغدغه معظم‌له نسبت به تهاجم فرهنگی، همواره هدایت‌ها و رهنمودهای ایشان در مناسبت‌های مختلف راهگشای کارگزاران اعتکاف بوده است؛ به‌ویژه در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی که «صف نوبت برای اعتکاف از هزاران جوان و استاد و دانشجو و زن و مرد» را نشانه عیار معنویت و اخلاق دانسته‌اند. از این رو و از آنجا که در یک نگاه راهبردی؛ اعتکاف به عنوان فناوری نرم جامعه اسلامی در مقابله با تهدیدات و تهاجمات فرهنگی، رسانه‌ای و مجازی دشمن و اصلاح و تعالی فرد و جامعه، نقش مؤثری خواهد داشت، بر این اساس «ستاد مرکزی اعتکاف» که از این پس به اختصار «ستاد» نامیده می‌شود، در قالب نهادی دینی با ماهیت مردمی و غیردولتی تشکیل و طبق مفاد این اساسنامه فعالیت می نماید .
ماده ۲ـ محل فعالیت
محل اصلی ستاد در شهر مقدس قم است و ستاد میتواند برای انجام مأموریت‌های خود در شهرها، استان ها و کشورهای دیگر، دفاتر وابسته ایجاد کند .
ماده ۳ـ اهداف
هدف اصلی:
گسترش کمی و کیفی برگزاری مردمی آیین عبادی جامع اعتکاف در سطح ملی و فراملی و شکل‌گیری امتدادهای مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و معنوی آن در چارچوب احکام و معارف اسلام ناب محمدی (ص).
اهداف فرعی:
۱ ـ ارتقای منظومه فکری، نظام ارزشی و سبک کنشگری معتکفان و خادمان اعتکاف در بستر معرفتی و فرهنگی اعتکاف؛
۲ـ تبلور عینی اخلاق و معنویت الهی در سبک زندگی فردی، اجتماعی و حرفه‌ای معتکفان و خادمان؛
۳ـ فراهم‌شدن ﺑُن‌مایه‌های اندیشه‌ای، معارفی، تخصصی و مدیریتی مورد نیاز برای ساماندهی، برگزاری، توسعه، تعمیق و ارتقای فرهنگ اعتکاف؛
۴ـ شکل‌گیری فراگفتمان اعتکاف و استدامه آن در فضاهای زیست فردی، جمعی، حرفه‌ای و اجتماعی مسلمانان، به‌ویژه شیعیان؛
۵ ـ رسیدن به الگوی شناخته شده و مطلوب مدیریت جهادی ـ معنوی و ساختار و سازمان چابک، کار آمد و مردمی در برگزاری اعتکاف]۱[
و امتداد اجتماعی آن در سطح ملی و فراملی.
ماده ۴ـ وظایف
۱ـ ساماندهی برگزاری آیین اعتکاف، هدایت و برنامه‌ریزی برای برگزاری اعتکاف در زمان های مناسب و ایجاد تعامل و شبکه‌سازی معنوی و اجتماعی خادمان و معتکفان در عرصه ملی و فراملی؛
۲ـ برنامه‌ریزی به منظور گسترش فرهنگ بندگی جمعی برای رسیدن به تربیت توحیدی و سبک زندگی ایمانی با تکیه بر ظرفیت های معنوی و معارفی اعتکاف، همراه با نیازسنجی، پشتیبانی و ارزیابی مستمر برنامه‌ها و فعالیت‌های اعتکاف؛
۳ـ مشارکت در فرایندهای جامعه پردازی، نظام سازی و تمدن پردازی اسلامی با بهره گیری از معنویت و اخلاق در بستر سنت نبوی اعتکاف، مطالعه، تحقیق و تولید علم و فناوری در حوزه های مأموریتی با حمایت از نخبگان، طرح ها و آثار علمی و پژوهشی مسأله‌محور؛
۴ـ مدیریت نشر و توزیع محصوﻻت و آثار علمی به زبان های مختلف در راستای اهداف و سیاست های ستاد با رویکرد ایجاد امتداد اجتماعی اعتکاف در قالب های روزآمد و اثربخش، اعم از کتب و نشریات ادواری، دانشنامه ها، اصطلاح نامه ها، فرهنگ نامه ها، انواع فهرست و دیگر فرآورده های مورد نیاز به صورت چاپی، الکترونیکی، نرم افزارهای چندرسانه‌ای، پایگاه های اینترنتی و شبکه‌های مجازی و ایجاد ساختارهای ﻻزم؛
۵ ـ هم افزایی و مبادﻻت علمی ـ فرهنگی با مراکز آموزشی، فرهنگی و تبلیغی و بهره گیری از ظرفیت های نهادها و مؤسسات هم‌سو در داخل و خارج کشور و به ویژه ظرفیت های مردمی؛
۶ ـ برنامه ریزی و تشکیل کرسی های نظریه پردازی، ترویجی، آزاداندیشی، نقد و رونمایی کتاب، مناظره و اعطای جوایز و نشان های علمی ـ فرهنگی، تشکیل انجمن‌ها و قطب‌های علمی و برگزاری همایش ها، جشنواره ها، هم اندیشی ها، رویدادها و نشست های علمی و فرهنگی در زمینه اعتکاف طبق ضوابط و مقررات مربوطه؛
۷ـ پشتیبانی از کاربردی کردن و گفتمان سازی معارف اعتکافی و فرهنگ عبادت، معنویت و اخلاق در سطح ملی و فراملی، به ویژه در علوم نوپدید و رویدادهای نوآورانه و دانش بنیان؛
۸ ـ هماهنگی با نهادهای ذی ربط جهت هدایت بخشی فعالیت‌های علمی و پژوهشی حوزه و دانشگاه به سوی موضوعات اعتکافی و حمایت از پژوهش‌ها، پایان نامه‌ها، رساله‌های تحصیلات تکمیلی حوزه و دانشگاه، طرح ها، ایده ها، فناوری های نرم، آموزش های تخصصی و مانند آن در زمینه اعتکاف .
فصل دوم: ارکان، شرح وظایف و اختیارات
ماده ۵ ـ ارکان
ستاد دارای ارکان ذیل است:
۱ـ شورای مرکزی
۲ـ رئیس ستاد
۳ـ شورای علمی
۴ـ بازرس
ماده ۶ ـ شورای مرکزی
شورای مرکزی اعتکاف، به عنوان باﻻترین مقام سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری ستاد با ترکیب ذیل تشکیل می شود:
۱ـ رئیس ستاد
۲ـ معاون حوزوی دفتر مقام معظم رهبری با اجازه معظم‌له
۳ـ مدیر حوزه های علمیه کشور با تأیید شورای عالی حوزه های علمیه
۴ـ رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه
۵ ـ رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
۶ ـ رئیس یا عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی
۷ـ رئیس سازمان تبلیغات اسلامی
۸ ـ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
۹ـ ﻧُه نفر از صاحب‌نظران و فعاﻻن عرصه علمی و فرهنگی به پیشنهاد رئیس ستاد و تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی
۱۰ـ دو نفر از نمایندگان مردمی ستاد اعتکاف استان ها به انتخاب مجمع نمایندگان مردمی عضو شورای راهبری اعتکاف استان ها .
تبصره ۱ـ عضویت اعضای حقیقی شورای مرکزی برای مدت سه سال است و انتخاب مجدد آنان بلامانع است .
تبصره ۲ـ اعضای حقوقی شورا با استفاده از ظرفیت نهاد و یا دستگاه مربوطه در جهت تحقق اهداف و انجام وظایف ستاد فعالیت و تسهیل گری می کنند .
تبصره ۳ـ رئیس شورای مرکزی با رأی اکثریت اعضاء از میان اعضاء حقیقی به مدت سه سال انتخاب می شود .
تبصره ۴ـ به منظور برخورداری هر چه بیشتر از ظرفیت شورای مرکزی، «کمیسیون دایمی» متشکل از ۵ نفر از اعضای شورای مرکزی و به انتخاب این شورا جهت تأمین محتوا، تهیه پیش‌نویس مصوبات و دیگر اختیارات تعیین شده از سوی شورای مرکزی تشکیل می‌گردد .
ماده ۷ـ وظایف و اختیارات شورای مرکزی
۱ـ تصویب خط‌مشی راهبردها، سیاست‌ها و تعیین اولویت طرح ها و برنامه‌های کلان ستاد و نظارت بر حسن اجرای آنها؛
۲ ـ تصویب صورت های مالی و گزارش عملکرد ساﻻنه پس از استماع گزارش حسابرس و بازرس؛
۳ـ تصویب ساختار تشکیلاتی و آیین‌نامه‌های مورد نیاز؛
۴ـ تعیین و نصب اعضای کمیسیون دایمی، رئیس و بازرس ستاد و عزل و پذیرش استعفای آنان؛
۵ ـ بررسی و تصویب بودجه ساﻻنه ستاد و پیش‌بینی منابع مورد نیاز؛
۶ ـ ارائه گزارش عملکرد ساﻻنه به شورای عالی انقلاب فرهنگی؛
۷ـ پیشنهاد تغییر و اصلاح اساسنامه به شورای عالی انقلاب فرهنگی برای تصویب .
ماده ۸ ـ جلسات شورای مرکزی
جلسات عادی شورای مرکزی به صورت سالیانه و جلسات فوق العاده آن به درخواست رئیس ستاد و یا با درخواست دو تن از دیگر اعضای شورای مرکزی و تأیید رئیس شورای مرکزی تشکیل می شود . این نشست‌ها با حضور دو سوم اعضا رسمیت می‌یابد و مصوبات آن با رأی اکثریت حاضران معتبر خواهد بود .
ماده ۹ـ رئیس ستاد
رئیس ستاد در دوره اول آقای علیرضا تکیه ای می باشد و برای دوره های بعد؛ از میان شخصیت های دارای سوابق مرتبط و تجارب مدیریتی با پیشنهاد شورای علمی و انتخاب شورای مرکزی برای مدت سه سال منصوب می‌شود و انتخاب مجدد ایشان بلامانع است.
ماده۱۰ـ وظایف و اختیارات رئیس ستاد
۱ـ تدوین و پیشنهاد راهبردها، سیاست ها و اولویت های ستاد برای تصویب به شورای مرکزی؛
۲ـ برنامه ریزی، هماهنگی و پیگیری تحقق سیاست ها، وظایف و فعالیت‌های ستاد درچارچوب اساسنامه و مصوبات شورای مرکزی و نظارت بر حسن اجرای آنها؛
۳ـ توسعه و تعمیق ارتباطات و تعاملات، انعقاد تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای همکاری با دستگاه ها و مراکز ملی و فراملی؛
۴ـ پیش‌بینی و جذب کمک‌های مالی و امکانات از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی؛
۵ ـ تنظیم بودجه ساﻻنه و ارائه گزارش عملکرد، ترازنامه و صورت های مالی ستاد به شورای مرکزی؛
۶ ـ پیشنهاد ایجاد یا انحلال دفاتر، ستادها، نمایندگی‌ها، اندیشکده ها و مراکز پژوهشی، فناوری و مانند آن به شورای مرکزی؛
۷ـ پیشنهاد تغییر و اصلاح اساسنامه به شورای مرکزی؛
۸ ـ اخذ مجوزهای ﻻزم برای رسمیت و اعتبار فعالیت‌های ستاد؛
۹ـ نصب و عزل معاونان و مسئوﻻن بخش‌ها و واحدهای ستاد در چارچوب ساختار مصوب و ضوابط و نظارت بر عملکرد آنها؛
۱۰ـ ارائه گزارش عملکرد ساﻻنه و ادواری ستاد به شورای مرکزی و سایر موارد مورد نیاز؛
۱۱ـ افتتاح هرگونه حساب به نام ستاد نزد بانک‌ها، مؤسسات مالی و صندوق های قرض الحسنه در چارچوب مقررات و مصوبات شورای مرکزی؛
۱۲ـ تعیین نمایندگان ستاد و امضای قراردادها، اسناد مالی و اداری و اوراق تعهدآور در چارچوب ضوابط و مقررات؛
۱۳ـ طرح و ارجاع دعاوی و دفاعیه در تمامی مراجع صالح و امور حقوقی مربوط به آن با حق توکیل غیر؛
۱۴ـ انجام سایر موارد پیش‌بینی نشده در چارچوب اساسنامه پس از تصویب شورای مرکزی .
ماده ۱۱ـ ترکیب اعضای شورای علمی
۱ـ رئیس ستاد
۲ـ مدیران علمی و پژوهشی ستاد به انتخاب رئیس ستاد
۳ـ سه تا پنج نفر از صاحب‌نظران و اندیشمندان علوم دینی، به پیشنهاد رئیس ستاد و تأیید شورای مرکزی
۴ـ دو تا سه نفر از کارشناسان تجربی و استادان حوزوی و دانشگاهی، به پیشنهاد رئیس ستاد و تأیید شورای مرکزی
ماده ۱۲ـ وظایف شورای علمی
۱ـ تصویب آیین‌نامه داخلی شورای علمی و سایر آیین‌نامه ها و مقررات ﻻزم؛
۲ـ بررسی و تصویب طرح های پژوهشی و نظارت بر کیفیت و حسن اجرای آنها؛
۳ـ بررسی میزان پیشرفت طرح های پژوهشی طبق برنامه مصوب و در صورت لزوم تجدیدنظر و تصویب تغییرات آنها؛
۴ـ بررسی و تصویب ایجاد و تعمیق ارتباط علمی با سایر مؤسسات و مراکز آموزشی و پژوهشی کشور برابر ضوابط و مقررات مربوط در چارچوب سیاست‌ها و خط‌مشی‌های شورای مرکزی؛
۵ ـ بررسی و تصویب برگزاری دوره های کوتاه مدت آموزشی، همایش‌ها، جشنواره ها و بازدید‌های علمی طبق ضوابط و مقررات؛
۶ ـ انجام سایر اموری که در چارچوب ضوابط و مقررات از سوی شورای مرکزی و یا رئیس ستاد به شورا محول می‌شود .
ماده ۱۳ـ بازرس
یک نفر بازرس اصلی و یک نفر بازرس علی‌البدل با معرفی رئیس ستاد و تأیید شورای مرکزی برای مدت سه سال تعیین می شود .
تبصره ـ بازرسان نباید با اعضای شورای مرکزی و یا رئیس ستاد نسبت سببی و یا نسبی داشته باشند .
ماده ۱۴ـ وظایف و اختیارات بازرس
۱ـ نظارت بر تطبیق عملیات ستاد با اساسنامه، قوانین، آیین‌نامه‌ها و برنامه و بودجه مصوب و سایر مقررات حاکم بر ستاد؛
۲ـ رسیدگی و اظهارنظر نسبت به صورت های مالی و گزارش عملکرد ساﻻنه ستاد و تسلیم آن ظرف مدت ۱۵روز قبل از تشکیل جلسه شورای مرکزی؛
۳ـ رسیدگی و اظهارنظر نسبت به سایر گزارش های ارائه شده به شورای مرکزی؛
۴ـ بررسی گزارش توجیهی رئیس ستاد در مورد مقایسه عملکرد با بودجه و برنامه ساﻻنه و ارائه نظر به شورای مرکزی؛
۵ ـ رسیدگی و اظهارنظر نسبت به کفایت و مطلوبیت نظام پایش داخلی ستاد .
تبصره ـ بازرس نمی‌تواند در معاملاتی که با ستاد یا به حساب ستاد انجام می‌گیرد به طور مستقیم یا غیرمستقیم، ذی نفع باشد .
فصل سوم: امور اجرایی و مالی
ماده ۱۵ـ سال مالی
سال مالی ستاد از اول فروردین ماه هر سال آغاز و در پایان اسفندماه همان سال پایان می یابد و ترازنامه نیز برای سال مالی تنظیم می‌گردد .
ماده ۱۶ـ منابع مالی
منابع مالی و بودجه ساﻻنه ستاد از محل اعتبارات و کمک‌های مردمی، خیرین، قرض، تسهیلات، هدایا، موقوفات، تبرعات، وجوه شرعی و مانند آن و کمک‌های دولتی تأمین می‌شود .
ماده ۱۷ـ اوراق بهادار
امضای حساب های ستاد، چک‌ها و دیگر اسناد و اوراق بهادار و تعهدآور، با امضای مشترک رئیس ستاد و حسابدار صورت می‌گیرد .
ماده ۱۸ـ معاملات
۱ـ کلیه قراردادهای ستاد با اشخاص حقیقی و حقوقی تابع آیین‌نامه مالی و معاملاتی مصوب شورای مرکزی است .
۲ـ انعقاد قرارداد ستاد با اعضای شورای مرکزی، رؤسا، مدیران، کارکنان و اقارب نسبی و سببی آنها تا درجه سوم اعم از مستقیم و غیرمستقیم و همچنین انجام معاملاتی نظیر قرارداد هایی که متضمن رقابت با عملیات ستاد باشد، برای مدیران و مسئوﻻن ستاد ممنوع است .
ماده ۱۹ـ دفاتر و محاسبات
۱ـ دفاتر حساب های ستاد در محل اصلی استقرار آن نگهداری خواهد شد و در کلیه اوقات متعارف، جهت اعمال نظارت در دسترس حسابرس مستقل و بازرس است .
۲ ـ تدوین دفاتر و تهیه صورت های مالی ستاد براساس اصول و استانداردهای حسابداری انجام شود و بایستی صورت های مالی تصویبی به همراه صورت های مالی ستاد، حداکثر تا پایان اردیبهشت ماه هر سال به حسابرس مستقل و بازرس ارائه و گزارش حسابرس مستقل و بازرس حداکثر تا پایان تیرماه به شورای مرکزی ارائه گردد .
۳ـ تصویب حساب های ستاد توسط شورای مرکزی به منزله تأیید و قبول عملکرد مدیران و تسویه حساب های ساﻻنه آنها بوده و قطعی و ﻻزم اﻻ جرا است. این مفاصاحساب، رافع مسئولیت‌های قانونی مدیران در دوره تصدی نیست .
فصل چهارم: سایر مقررات
ماده ۲۰ـ انحلال و تسویه
انحلال ستاد به یکی از دو صورت زیر ممکن خواهد بود:
۱ـ بنا به تصویب شورای مرکزی و تأیید ولی فقیه؛
۲ـ بنا به پیشنهاد و تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی .
تبصره ۱ـ در صورت تصویب انحلال، مدیر تسویه توسط نماینده ولی‌فقیه انتخاب می‌شود که موظف است طبق ضوابط و مقررات، نسبت به تسویه اقدام نماید .
تبصره ۲ـ کلیه اموال و دارایی‌های ستاد اعم از منقول و غیرمنقول (باقیمانده پس از انجام تسویه)، جهت هزینه در راستای گسترش معارف وﻻیت اهل بیت(علیهم‌السلام) در اختیار ولی‌فقیه قرار می گیرد .
ماده ۲۱ـ هرگونه تغییر و اصلاح این اساسنامه مطابق راهکارهای ذیل انجام می شود:
۱ـ بنا به پیشنهاد شورای مرکزی و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی؛
۲ـ بنا به پیشنهاد و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی .
ماده ۲۲ـ موارد پیش‌بینی نشده
درباره مواردی که در این اساسنامه پیش‌بینی نشده و مواد اساسنامه درباره آنها ساکت است، آیین‌نامه‌ها، ضوابط و قوانین و مقررات جاری کشور مورد عمل خواهد بود .
ماده ۲۳ـ این اساسنامه در چهار فصل، ۲۳ ماده و ۸ تبصره در جلسه ۹۰۰ مورخ ۰۸/۰۳/۱۴۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد و از تاریخ ابلاغ، ﻻزم اﻻجراست .
سرپرست ریاست جمهوری و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ محمد مخبر
]۱[ـ مراد از «مدیریت جهادی ـ معنوی» در این سند، مدیریتی است که فرآیند جهاد اکبر و جهاد کبیر را در بستر معنوی اعتکاف، با رویکردی جهادی و معنوی، روش های جهادی و معنوی، فضا و فرهنگ جهادی و معنوی، با تکیه بر عوامل معنوی، سازماندهی، هدایت و اداره می‌کند.