(مصوب جلسه ۸۰۳ مورخ ۱۳۹۶/۱۰/۱۹)
مقدمه:
دو دهه فعالیت دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، به موازات تحولات عمیق و گسترده در محتوا، ساختار و ضوابط آموزش عالی کشور و همچنین ابلاغ سیاست‌های کلی علم و فن‌آوری توسط مقام معظم رهبری و باتوجه به بند ۵-۷ این ابلاغیه مبنی بر افزایش نقش و مشارکت بخش‌های غیردولتی در حوزه علم و فناوری و ارتقاء سهم وقف و امور خیریه در این حوزه و نیز تأکید معظم‌له به تولید علوم انسانی با اتکاء به قرآن کریم و از سوی دیگر وجود امام‌زاده‌ها که مراکز ثروت معنوی و جذب دل‌هاست؛ افق‌های جدیدی را پیش روی مسئولان و خادمان این حرکت قرار داده تا مرحله‌ای دیگر از حرکت تکاملی این دانشگاه را طراحی و مدیریت نمایند. قدم اول برای هماهنگ نمودن فعالیت دانشگاه با اقتضائات کنونی، طراحی اساسنامه متناسب با این موقعیت است.
از این رو به منظور تداوم و توسعه فعالیت‌های علمی سازمان اوقاف و امور خیریه در عرصه‌های دینی در راستای هدایت موقوفات و با هدف بهره برداری از ظرفیت موقوفات قرآنی در مسیر رفع مهجوریت از قرآن کریم و اقدام متناسب با شأن و منزلت اهل بیت عصمت و طهارت(ع)، اختصاص فضای آموزشی و پژوهشی ویژه قرآنی در تراز نظام مقدس جمهوری اسلامی و کشور اهل بیت علیهم‌السلام و در جهت نشر، تعمیق و گسترش فرهنگ و معارف قرآن کریم در عرصه‌های داخلی و خارجی، «دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم» با مشخصات مندرج در این اساسنامه توسط سازمان اوقاف و امور خیریه کشور تأسیس می‌شود.
فصل اول – کلیات
ماده ۱- نام دانشگاه:
نام دانشگاه عبارت است از «دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم» که در این اساسنامه به اختصار «دانشگاه» نامیده می‌شود.
ماده۲- محل فعالیت:
مرکز دانشگاه شهر مقدس قم است و دانشگاه می‌تواند در چارچوب مقررات و ضوابط آموزش عالی کشور، شعب یا نمایندگی در داخل یا خارج از کشور تأسیس نماید.
ماده۳- شخصیت حقوقی:
دانشگاه، نهادی است علمی و دینی وابسته به سازمان اوقاف و امور خیریه و برخوردار از استقلال مالی، اداری و استخدامی که به‌صورت هیأت امنایی اداره می‌شود و تمامی فعالیت‌های علمی آن طبق مقررات و ضوابط آموزش عالی کشور خواهد بود.
فصل دوم- اهداف و مأموریت‌ها
ماده ۴- اهداف و مأموریت‌های دانشگاه عبارتند از:
۱- تربیت کارشناسان متعهد در عرصه امور قرآنی با تأکید بر قاری، حافظ، داور، مبلغ و مفسر قرآن کریم، به‌منظور تأمین نیروی انسانی مورد نیاز مؤسسات فرهنگی قرآنی، مشاهد مشرفه و مدیریت‌های قرآنی و فعالان امور قرآنی کشور و تأمین معلمان و اساتید قرآنی مورد نیاز آموزش و پرورش و آموزش عالی
۲- تربیت نیروهای متعهد، مؤمن و توانمند در حوزه علوم و معارف قرآنی در زمینه‌های تدریس، تحقیق و تبلیغ
۳- ارائه خدمات علمی- فرهنگی به نهادها و سازمان‌های فرهنگی و دینی داخل و خارج از کشور در حوزه علوم و معارف قرآن کریم
۴- ارتقاء سطح فرهنگ و دانش عموم جامعه در حوزه علوم و معارف قرآن کریم با تأکید بر ایجاد زمینه مناسب برای فعالیت همه‌جانبه مردم در این زمینه
۵- گسترش فعالیت‌های علمی و تربیتی در حوزه علوم و معارف قرآنی در منطقه و جهان
۶- توسعه رشته‌های مختلف در زمینه علوم و معارف قرآن کریم و علوم مرتبط با وقف و بقاع متبرکه طبق ضوابط شورای گسترش آموزش عالی
۷- توسعه کرسی‌های نظریه‌پردازی در حوزه علوم و معارف قرآنی مطابق ضوابط و مقررات
۸- تبادل پژوهش‌های راهبردی قرآنی با مراکز علمی و پژوهشی جهان
۹- جهت‌دهی موقوفات قرآنی به سمت حوزه علم و فناوری با تأکید بر توسعه فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و فرهنگی در حوزه علوم و معارف قرآن کریم با رعایت نظر متولی
۱۰- استفاده از ظرفیت استادان حوزه به عنوان اعضای هیأت علمی دانشگاه و اولویت‌دهی به پذیرش طلاب و فضلای حوزه در مقاطع تحصیلات تکمیلی دانشگاه مطابق با ضوابط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
فصل سوم- ارکان دانشگاه
ماده ۵- ارکان دانشگاه عبارتند از:
۱- هیأت امنا
۲- رئیس دانشگاه
۳- هیأت رئیسه
۴- شورای دانشگاه
ماده ۶- اعضای هیأت امنا:
۱- نماینده ولی فقیه و رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه (رئیس هیأت امنا)
۲- مدیر حوزه‌های علمیه کشور یا نماینده تام‌الاختیار وی
۳- وزیر علوم، تحقیقات و فناوری یا نماینده تام‌الاختیار وی
۴- دو نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها متناسب با مأموریت دانشگاه به پیشنهاد و انتخاب وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به مدت پنج سال
۵- دو نفر از شخصیت‌های حوزوی قرآنی به پیشنهاد مدیر حوزه‌های علمیه و با حکم رئیس هیأت امنا به مدت پنج سال
۶- یک نفر از معاونین سازمان برنامه و بودجه کشور یا نماینده تام‌الاختیار آن
۷- رئیس دانشگاه (دبیر هیأت امنا)
تبصره ۱- جلسات هیأت امنا با حضور حداقل دوسوم اعضا رسمیت یافته و مصوبات آن با رأی اکثریت اعضای حاضر، معتبر است.
تبصره ۲- در موارد پیشنهاد تغییر یا اصلاح اساسنامه و پیشنهاد عزل یا نصب رئیس دانشگاه، مصوبات هیأت امنا با رأی حداقل دوسوم کل اعضا معتبر است.
ماده ۷- وظایف و اختیارات هیأت امنا:
۱- انتخاب و پیشنهاد رئیس دانشگاه برای تأیید و معرفی به وزیر علوم، تحقیقات و فناوری جهت تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی
۲- تعیین خط‌مشی کلی دانشگاه و سیاست‌های کلان آموزشی، فرهنگی، تربیتی، پژوهشی، دانشجویی، اداری و مالی دانشگاه در چارچوب اساسنامه و متناسب با نیازهای سازمان اوقاف و امور خیریه در حوزه علوم و معارف قرآنی و وقف و امور خیر.
۳- تصویب آیین‌نامه پذیرش، تعیین شرایط و ضوابط تحصیل دانشجو و شاخص‌های آموزشی، فرهنگی، تربیتی، پژوهشی و دانشجویی دانشگاه در چارچوب اساسنامه و مقررات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
۴- تعیین و تصویب ساختار دانشگاه و واحدهای استانی در چارچوب مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و مقررات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
۵- تصویب آیین‌نامه داخلی هیأت امنا و مقررات، آیین‌نامه‌ها و شیوه‌نامه‌های لازم، مطابق ضوابط و مقررات
۶- تصویب آیین‌نامه‌های مالی- معاملاتی، اداری، استخدامی و تشکیلاتی دانشگاه و همچنین تغییر و اصلاح آنها براساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و مقررات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
۷- بررسی و تصویب بودجه سالانه و تفصیلی دانشگاه و واحدهای تابعه که از طرف رئیس دانشگاه پس از تأیید شورای دانشگاه پیشنهاد می‌شود.
۸- پیشنهاد تأسیس، ادغام یا انحلال دوره‌ها و رشته‌های تحصیلی، دانشکده‌ها، مؤسسات پژوهشی و واحدهای استانی تابع دانشگاه به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای بررسی و تصویب
۹- تصویب نحوه وصول درآمدهای اختصاصی و مصرف آن با رعایت ضوابط و مقررات مربوط
۱۰- جذب کمک‌ها و هدایا اعم از نقدی و غیرنقدی از اشخاص حقیقی و حقوقی
۱۱- بررسی گزارش عملکرد سالانه دانشگاه که از طرف رئیس دانشگاه ارائه می‌شود و تصمیم‌گیری در مورد رفع موانع، مشکلات و نقایص آن به‌منظور پیشرفت بهتر امور
۱۲- نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات و مصوبات هیأت امنا
۱۳- تصویب آیین‌نامه‌ها و مقررات جذب اعضای هیأت علمی در چارچوب ضوابط مصوب هیأت عالی جذب اعضای هیأت علمی
۱۴- تعیین حسابرس دانشگاه و بررسی و تأیید حساب‌ها و ترازنامه سالیانه آن
۱۵- تصویب میزان حقوق، مزایا و فوق‌العاده اعضای هیأت علمی و کارکنان غیرهیأت علمی در چارچوب مقررات استخدامی اعضای هیأت علمی و کارکنان غیرهیأت علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
۱۶- تصمیم‌گیری در مورد استعفا و یا عزل رئیس دانشگاه
ماده ۸- رئیس دانشگاه:
رئیس دانشگاه عالی‌ترین مقام اجرایی دانشگاه و به‌عنوان نماینده دانشگاه نزد مراجع ذی‌صلاح می‌باشد و به پیشنهاد هیأت امنا و با تأیید و معرفی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی و با حکم رئیس هیأت امنا به مدت چهار سال منصوب می‌شود.
تبصره ۱: پیشنهاد و انتصاب مجدد رئیس دانشگاه در چارچوب آیین‌نامه جامع مدیریت دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی مصوب جلسه ۶۸۴ مورخ ۱۳۹۸/۱۲/۱۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی بلامانع است.
تبصره ۲: شرایط عمومی و اختصاصی، وظایف و اختیارات رئیس دانشگاه مطابق با آیین‌نامه جامع مدیریت دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی مصوب جلسه ۶۸۴ مورخ ۱۳۸۹/۱۲/۱۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌باشد.
ماده ۹- هیأت رئیسه دانشگاه:
هیأت رئیسه دانشگاه دومین رکن اجرایی دانشگاه می‌باشد که طبق آیین‌نامه جامع مدیریت دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی مصوب جلسه ۶۸۴ مورخ ۱۳۹۸/۱۲/۱۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی، تشکیل و براساس وظایف و اختیارات مندرج در آن آیین‌نامه به فعالیت می‌پردازد.
ماده ۱۰- شورای دانشگاه:
شورای دانشگاه دومین رکن سیاست‌گذار پس از هیأت امناء می‌باشد که طبق آیین‌نامه جامع مدیریت دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی مصوب جلسه ۶۸۴ مورخ ۱۰/۱۲/۱۳۸۹ شورای عالی انقلاب فرهنگی، به تنظیم سیاست‌ها و برنامه‌های جاری دانشگاه براساس سیاست‌های کلان مصوب در هیأت امنا و یا سایر مراجع ذی‌صلاح می‌پردازد.
فصل چهارم- منابع و مقررات مالی دانشگاه
ماده ۱۱- مقررات مالی دانشگاه براساس آیین‌نامه مالی- معاملاتی دانشگاه خواهد بود که در چارچوب ضوابط و مقررات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و احکام شرعی وقف به تصویب هیأت امنای دانشگاه خواهد رسید.
ماده ۱۲- تأمین منابع مالی دانشگاه به‌عهده سازمان اوقاف و امور خیریه می‌باشد. دیگر منابع مالی این دانشگاه عبارت است از کمک اشخاص حقیقی و حقوقی، مشارکت‌های مردمی و درآمدهای ناشی از موقوفات.
فصل پنجم- انحلال دانشگاه
ماده ۱۳- دانشگاه در موارد زیر پس از تصویب شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و تأیید نهایی شورای عالی انقلاب فرهنگی منحل می‌شود:
۱- به پیشنهاد رئیس هیأت امنا و تأیید هیأت امنا
۲- درصورت تخلف دانشگاه از مقررات اساسنامه، مصوبات و ضوابط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سایر ضوابط مربوط یا از دست دادن شرایط ادامه فعالیت بنا به تشخیص وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
ماده ۱۴- درصورتی که شورای گسترش آموزش عالی با انحلال دانشگاه موافقت اصولی نماید، دانشگاه موظف است اقدامات زیر را انجام دهد:
۱- همه تعهدات مربوط به دانشجویان خود را تا اتمام دوره تحصیلات و فارغ‌التحصیلی آنان به نحو مطلوب و طبق مصوبات و ضوابط مربوط اجرا نماید.
۲- همه امتیازات و اموالی را که از منابع عمومی و دولتی و بانک‌ها و شهرداری‌ها و غیره در اختیار دانشگاه قرارگرفته است مسترد کند یا موافقت صاحبان حق مبنی بر واگذاری امتیازات و اموال مذکور به دانشگاه را ارائه دهد.
۳- همه تعهدات خود را در برابر وزارتخانه‌ها، مؤسسات و سازمان‌های دولتی، نهادهای عمومی غیردولتی، بانک‌ها، شهرداری‌ها و سایر اشخاص حقیقی(اعم از اعضای هیأت علمی و کارمندان) و حقوقی انجام دهد.
ماده ۱۵- پس از تصویب و تأیید نهایی انحلال دانشگاه و احراز اجرای تعهدات مذکور در ماده ۱۴ و حل و فصل امور آموزشی و حقوقی دانشگاه، هیأت تصفیه‌ای مرکب از:
۱- نماینده حقوقی سازمان اوقاف و امور خیریه
۲- نماینده حقوقی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
۳- رئیس وقت دانشگاه و در غیاب وی یکی از معاونان وقت دانشگاه بنا به تشخیص رئیس هیأت امنا، تشکیل و با رعایت مقررات قانونی امر تصفیه دانشگاه را برعهده خواهد داشت.
ماده ۱۶- پس از انجام تعهدات و تعیین تکلیف دیون دانشگاه و اعلام ختم تصفیه، باقی‌مانده دارایی دانشگاه با رعایت بند ۲ ماده ۱۴ اساسنامه به سازمان اوقاف و امور خیریه منتقل می‌شود.
تبصره ۱- درخصوص اموال وقفی، مطابق وقفنامه عمل می‌شود.
تبصره ۲- هیأت تصفیه موظف است درمورد فوق، صورت مجلسی را که به امضای همه اعضای هیأت می‌رسد در دو نسخه تنظیم و یک نسخه از آن را به رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه و نسخه دیگر را به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تسلیم نماید.
فصل ششم- سایر مقررات
ماده ۱۷- ساختار تشکیلاتی دانشگاه مطابق آیین‌نامه جامع مدیریت دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی مصوب جلسه ۶۸۴ مورخ ۱۳۹۸/۱۲/۱۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌باشد.
تبصره: هرگونه اصلاح در ساختار و تشکیلات دانشگاه در چارچوب ضوابط و مقررات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و با تصویب هیأت امنا صورت خواهدگرفت.
ماده ۱۸- کلیه ضوابط، مقررات و آیین‌نامه‌های مرتبط با اعضای هیأت علمی دانشگاه مطابق با مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و ضوابط و مقررات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری خواهد بود.
ماده ۱۹- کلیه ضوابط، مقررات و آیین‌نامه‌های مرتبط با کارکنان غیرهیأت علمی، در چارچوب مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، به تصویب هیأت امنای دانشگاه می‌رسد.
ماده ۲۰- آیین‌نامه‌های تربیتی، آموزشی، پژوهشی، دانشجویی و انضباطی دانشگاه در چارچوب این اساسنامه و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و ضوابط و مقررات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری توسط شورای دانشگاه تهیه و بعد از بررسی توسط هیأت رئیسه و تأیید توسط هیأت امنای دانشگاه، رسمی و لازم‌الاجرا خواهد بود. هر گونه اصلاح در این آیین‌نامه‌ها در چارچوب این اساسنامه به‌عهده هیأت امنا خواهد بود.
ماده ۲۱- هرگونه تغییر و اصلاح این اساسنامه، مطابق راهکارهای ذیل انجام می‌شود:
۱- بنا به پیشنهاد هیأت امنا و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی
۲- بنا به پیشنهاد و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی
ماده ۲۲- مواردی که در این اساسنامه پیش‌بینی نشده است تابع مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و ضوابط و مقررات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می‌باشد.
ماده ۲۳- این اساسنامه مشتمل بر یک مقدمه، شش فصل، ۲۳ ماده و ۷ تبصره در جلسه ۸۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.
حسن روحانی
رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی