حزب رستاخیز ملی ایران با اعتقاد و ایمان راسخ به مبانی و اصول نهادهای نظام شاهنشاهی، قانون اساسی و انقلاب شاه و ملت، بنیان میپذیرد.
ارکان حزب
ماده ۱ – حزب رستاخیز ملی ایران دارای ارکان زیر است:
۱ – کنگره.
۲ – شورای مرکزی.
۳ – هیات اجرایی.
۴ – دفتر سیاسی.
۵ – دبیرکل
کنگره
ماده ۲ – کنگره بالاترین رکن حزب است:
۱ – کنگره هر چهارسال یک بار تشکیل میشود.
۲ – اعضای کنگره انتخابی خواهند بود.
۳ – بر اساس هر هزار نفر: یک نفر از سوی کانونهای حزبی برگزیده میشود.
ماده ۳ – وظایف کنگره به شرح زیر است:
۱ – تصویب مرامنامه و اساسنامه حزب.
۲ – تصویب سیاستها و برنامهها و تعیین مشی کلی.
۳ – اصلاح و تغییر مواد مرامنامه و اساسنامه حزب.
۴ – رسیدگی و اظهار نظر نسبت به گزارش دبیرکل.
۵ – انتخاب دبیرکل هر چهار سال یک بار
۶ – اخذ تصمیم نسبت به کلیه مسائل مربوط به حزب که از طرف دبیرکل پیشنهاد میشود.
ماده ۴ – هیچکس نمیتواند بیش از دو دوره متوالی به عنوان دبیرکل حزب انتخاب شود
هیأت رئیسه کنگره
ماده ۵ – اولین جلسه کنگره به ریاست مسنترین عضو شرکتکننده تشکیل میشود. در همین جلسه بلافاصله از بین شرکتکنندگان در کنگره، هیأت رئیسهای مرکب از یک رئیس، دو نایب رئیس و دو منشی انتخاب خواهند شد.
ماده ۶ – جلسات کنگره با حضور حداقل دوسوم اعضا رسمیت خواهدداشت و تصمیمات به اکثریت آرای اعضای حاضر اتخاذ میشود، به استثنای تغییر در مواد مرامنامه و اساسنامه که با دوسوم آرای کلیه اعضای امکانپذیر خواهدبود.
کنگره فوقالعاده
ماده ۷ – در صورتی که کمیته ملی تشکیل کنگره فوقالعاده را لازم بداند، دبیرکل با رعایت تبصره ماده ۲ اعضای کنگره، حزب را برای تشکیل جلسه فوقالعاده دعوت میکند.
شورای مرکزی
ماده ۸ – شورای مرکزی از گردآمدن نمایندگان شوراهای بخش، شهر، شهرستان و استان تشکیل میشود.
ماده ۹ – کلیه اعضای شورا انتخابی خواهند بود. مدت عضویت اعضای شورا دو سال است
ماده ۱۰ – شورای مرکزی یک نفر را از میان خود یا دیگر اعضای حزب، به اکثریت آرا برای مدت دو سال به ریاست انتخاب خواهد کرد و تجدید انتخاب او بلامانع است. شورای مرکزی دارای دو نایب رئیس و دو منشی خواهدبود، که از میان اعضای شورا به اکثریت آرا برای مدت دو سال انتخاب خواهندشد و تجدید انتخابات آنان بلامانع است.
ماده ۱۱ – شورای مرکزی هر دو ماه یک بار تشکیل جلسه خواهدداد.
وظایف شورای مرکزی
ماده ۱۲ – وظایف و اختیارات شورای مرکزی به شرح زیر است:
۱ – بررسی و اظهارنظر نسبت به برنامههای شوراها به منظور ایجاد هماهنگی.
۲ – بررسی و اتخاذ تصمیم نسبت به آییننامههای داخلی شوراها.
۳ – اظهار نظر یا اخذ تصمیم درباره اموری که از طرف دبیرکل یا هیات اجرایی به شورای مرکزی ارجاع میشود.
۴ – انتخاب نماینده هر گروه برای شرکت در هیات اجرایی.
۵ – بررسی و رسیدگی به مسائل گروهها.
۶ – ارائه پیشنهادها به هیات اجرایی در زمینه سیاستها و مشی عمومی حزب.
هیأت اجرایی
ماده ۱۳ – هیأت اجرایی حزب تشکیل میشود از دبیرکل و قائم مقامان دبیرکل و ۵۵ نفر از منتخبین اعضای شورای مرکزی.
ماده ۱۴ – هیأت اجرایی در اولین جلسه خود یکی از اعضای حزب را به عنوان رییس و دو منشی هیأت برای یک سال انتخاب خواهدکرد.
ماده ۱۵ – وظایف و اختیارات هیأت اجرایی به شرح زیر است:
۱ – اجرای مصوبات کنگره.
۲ – تعیین سیاستهای اجرایی حزب و به کار بستن روشهای مطلوب برای نیل به هدفها و برنامهها.
۳ – تهیه و تنظیم آییننامههای اجرایی و اداری.
۴ – ایجاد هماهنگی بین واحدهای حزب.
۵ – اتخاذ تصمیمات لازم درباره امور اجرای و اداری حزب.
۶ – صدور دستورهای لازم و نظارت بر اجرای آنها به وسیله هر یک از منتخبین اعضای شورای مرکزی در واحد مربوط با رعایت سلسله مراتب حزبی در سطح استان، شهرستان، شهر، بخش، روستا.
دفتر سیاسی
ماده ۱۶ – دفتر سیاسی تشکیل میشود از:
۱ – نخست وزیر و شماری از وزیران به تشخیص نخست وزیر.
۲ – دبیر کل و قائم مقامهای دبیرکل.
۳ – دو نماینده رابط از مجلس سنا و مجلس شورای ملی.
۴ – رییس و پانزده نفر از اعضای هیات اجرایی به انتخاب خود هیات.
تبصره – بدین ترتیب، اعضای انتصابی دفتر سیاسی نباید از چهارده نفر تجاوز کند..
ماده ۱۷ – جلسات دفتر سیاسی با حضور دوسوم عده اعضاء رسمیت خواهدیافت و تصمیمات با اکثریت آرای حاضرین در جلسه اتخاذ میشود.
ماده ۱۸ – ریاست دفتر سیاسی با نخست وزیر است. دفتر سیاسی دارای دو نایب رئیس و دو منشی برای مدت یک سال انتخاب خواهدکرد. تجدید انتخابات آنان بلامانع است.
ماده ۱۹ – جلسات دفتر سیاسی هر دو ماه یک بار بنا بر دعوت رئیس کمیته تشکیل میشود.
ماده ۲۰ – جلسات فوقالعاده دفتر سیاسی به تقاضای رئیس دفتر سیاسی یا دبیرکل تشکیل میشود.
ماده ۲۱ – وظایف و اختیارات دفتر سیاسی به شرح زیر است:
۱ – تدوین و پیشنهاد دستور جلسه کنگره.
۲ – رسیدگی و اظهار نظر نسبت به گزارش دبیرکل.
۳ – اخذ تصمیم نسبت به تعداد نمایندگان شوراها برای شرکت در کنگره با رعایت مفاد تبصره ماده ۲.
۴ – تصویب آییننامهها.
۵ – تعیین مشی عمومی و سیاسی حزب بر اساس مصوبات کنگره.
دبیر کل
ماده ۲۲ – دبیرکل بالاترین مقام اجرایی حزب است و برای اداره امور حزب دارای کلیه اختیارات لازم میباشد. اهمّ اختیارات و وظایف دبیرکل به شرح زیر است:
۱ – تشکیل واحدهای اجرایی حزب و تعیین حدود اختیارات و وظایف واحدهای حزبی.
۲ – نصب و عزل قائم مقامها، معاونان، دبیران، خزانهدار کل و مسئولان اجرایی و اداری
تبصره: تعداد قائم مقامهای دبیرکل از سه نفر تجاوز نخواهد کرد
۳ – تعیین حدود اختیارات و وظایف قائم مقامها و معاونان و دبیران و مسئولان اجرایی و اداری و تفویض قسمتی از اختیارات دبیرکل به هر یک از آنان.
۴ – تخصیص اعتبارات، نظارت بر درآمد و هزینه و صدور دستور پرداختها.
۵ – گزارش امور حزب به کنگره و شورای مرکزی و هیات اجرایی.
۶ – نمایندگی قانونی حزب در کلیه مراجع و امضای اسناد و انعقاد قراردادها با حق توکیل غیر به دفعات و همچنین با حق انتخاب نماینده و تفویض اختیار به هر شخص حقیقی یا حقوقی در امور حقوقی و مالی.
تبصره: در صورت فوت یا استعفای دبیرکل، یکی از قائم مقامهای دبیرکل به رأی هیات اجرایی وظایف مربوط را تا تشکیل کنگره و انتخاب دبیرکل جدید عهدهدار میشود.
دبیران حزب
ماده ۲۳ – برای اداره امور اجرایی و ستادی حزب، دبیرانی به تعداد مورد احتیاج از طرف دبیرکل تعیین میشوند.
تشکیلات استان، شهرستان، شهر، بخش و روستا
ماده ۲۴ – دبیرکل حزب برای امور اجرایی و ستادی حزب در استان، شهرستان، شهر، بخش و روستا، دبیرانی به نام “دبیر تشکیلات” تعیین میکند که ریاست هیأت اجرایی را در استان یا شهرستان یا شهر یا بخش و یا روستا بر عهده خواهند داشت.
تبصره – اعضای هیأت دبیران در استان، شهرستان، شهر، بخش و روستا، مقام معاون دبیر تشکیلات آن محل را دارند.
ماده ۲۵ – وظایف و اختیارات هیأت دبیران استان، شهرستان، شهر، بخش و روستا در محل مربوط، عبارت است از:
۱ – اجرای مصوبات و دستورات مراجع حزبی.
۲ – اتخاذ تصمیم درباره امور و وظایف حزبی.
۳ – ایجاد هماهنگی بین واحدهای حزبی.
۴ – اتخاذ تدابیر اجرایی لازم با توجه به سیاست و مشی حزب.
۵ – انتخاب نایب رئیس و منشی هیأت دبیران.
۶ – ارسال گزارشها و پیشنهادها به مراجع بالاتر حزب.
گروههای حزبی
ماده ۲۶ – واحد تشکیلاتی حزب، گروه است، که از تجمع اعضای حزب در روستا یا شهر تشکیل میگردد.
تبصره – حداقل و حداکثر تعداد هر گروه را هیأت دبیران حزب تعیین خواهدکرد.
کانون گروه روستا
ماده ۲۷ – هر یک از گروههای حزبی در روستا نماینده خود را برای شرکت در کانون آن گروه در روستا انتخاب و معرفی میکند.
شورای روستا
ماده ۲۸ – از هر کانون گروه روستا یک یا چند نماینده به انتخاب اعضای آن کانون برای شرکت در شورای روستا معرفی میشود.
کانون گروه بخش
ماده ۲۹ – کانون گروه بخش مرکب است از اجتماع نمایندگان کانونهای گروه روستا و نمایندگان کانونهای گروه در مرکز بخش.
شورای بخش
ماده ۳۰ – هر کانون گروه بخش یک یا چند نماینده برای شرکت در شورای بخش انتخاب و معرفی میکند.
شورای شهر
ماده ۳۱ – شورای شهر مرکب است از اجتماع نمایندگان کانونهای گروهها در همان شهر.
کانون گروه شهرستان
ماده ۳۲ – کانون گروه شهرستان مرکب است از اجتماع نمایندگان کانونهای گروه بخش و نمایندگان کانونهای گروه شهر و نمایندگان کانونهای گروه در مرکز شهرستان.
شورای شهرستان
ماده ۳۳ – از اجتماع نمایندگان کانون گروههای هر شهرستان، شورای آن شهرستان تشکیل میشود.
کانون گروه استان
ماده ۳۴ – کانون گروه استان مرکب است از اجتماع نمایندگان کانونهای گروه شهرستانها در مرکز استان.
شورای استان
ماده ۳۵ – از اجتماع نمایندگان کانون گروههای هر استان، شورای آن استان تشکیل میشود.
کانون مرکزی گروهها
ماده ۳۶ – هر یک از کانونهای گروههای استان، یک یا چند نماینده برای شرکت در کانون مرکزی آن گروه تعیین و اعزام میدارد و از اجتماع این نمایندگان کانون مرکزی آن گروه تشکیل میشود.
کمیته استان، کمیته شهرستان، کمیته شهر، کمیته بخش، کمیته روستا
ماده ۳۷ – در هر استان، شهرستان، شهر، بخش و روستا، کمیتهای مرکب از هیأت دبیران و شورای آن استان، شهرستان، شهر، بخش یا روستا که بر حسب مورد به نام کمیته استان، کمیته شهرستان، کمیته شهر، کمیته بخش یا کمیته روستا نامیده میشود، تشکیل میگردد و هیأت رئیسه انجمنهای ده، شهر، شهرستان و استان بسته به مورد در آن عضویت خواهندداشت.
تبصره – تعداد اعضای انتخابی کمیتهها نباید کمتر از تعداد دبیران شرکتکننده در هر کمیته باشد و اتخاذ تصمیم با دوسوم آرای اعضای حاضر در جلسه معتبر است.
ماده ۳۸ – ریاست هر یک از کمیتههای مذکور با دبیر تشکیلات حزب در آن محل خواهد بود.
ماده ۳۹ – وظیفه کمیتههای استان، شهرستان، شهر، بخش، روستا عبارت است از:
۱ – ایجاد هماهنگی بین شورا و هیأت دبیران استان، شهرستان، شهر، بخش و روستا بر حسب مورد به منظور فراهم آوردن موجبات پیشرفت و توسعه فعالیتها و برنامههای حزب.
۲ – بررسی و تصویب طرح و برنامههایی که از طرف شورا یا هیأت دبیران به کمیته پیشنهاد میشود.
۳ – رسیدگی و اظهار نظر نسبت به گزارش دبیر تشکیلات یا رئیس شورای محل، درباره فعالیتها و امور حزبی استان، شهرستان، شهر، بخش یا روستا.
۴ – ایجاد و اداره خانههای حزب که محل تجمع اعضاء و گفت و شنود گروههای مختلف حزبی است.
شرایط عضویت
ماده ۴۰ – داوطلبان عضویت در حزب رستاخیز ملی ایران باید واجد شرایط زیر باشند:
۱ – تابعیت ایران.
۲ – سن ۱۸ سال تمام.
تبصره – کسانی که سن آنان از ۱۴ تا ۱۸ سال تمام باشد، میتوانند عضو وابسته حزب شوند.
۳ – عدم محکومیت جزایی که مستلزم محرومیت از حقوق اجتماعی باشد.
ماده ۴۱ – چون حزب متعلق به تمامی مردم ایران است، از اعضاء حق عضویت و ورودیه دریافت نمیشود و مخارج حزب در بودجه کشور منظور خواهدشد.
ماده ۴۲ – آییننامه انضباطی حزب که تعیینکننده درجات تنبیهی و ترتیب رسیدگی و صدور حکم در موارد وقوع خلاف و بیانضباطی حزبی است و همچنین آییننامه مربوط به چگونگی و نحوه تقدیر و تشویق اعضای فعال حزب را هیأت دبیران تهیه میکند و پس از تصویب کمیته ملی به موقع اجرا میگذارد.
ماده ۴۳ – مرکز اصلی حزب در تهران است.
ماده ۴۴ – این اساسنامه در ۴۵ [۴۴] ماده در تاریخ ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۳۵۴ به تصویب کنگره نمایندگان مؤسسان حزب رستاخیز ملی ایران رسیده و لازمالاجرا است.