هيئت وزيران در جلسه مورخ ۶ /۳ /۱۳۴۲ بنا به پيشنهاد شماره ۸۷۷۸ /دو – ۴۲/۲/۳۰ وزارت کشاورزی آیین نامه ورود ـ فروش و مصرف سموم دفع آفات نباتی و حیوانی و خانگی را که مشتمل بر ۳۱ ماده و ۱۶ تبصره میباشد تصويب نمودند.
از طرف نخست وزیر
ماده ۱ ) از تاریخ تصویب این آئیننامه ورود ـ فروش و مصرف سموم دفع آفات نباتی و حیوانی مشمول مقررات زیر خواهد بود:
تبصره ـ سموم دفع آفات نباتی و حیوانی اعم ده و شامل کلیه سموم فسفردار ـ کلردار ـ و سایر ترکیبات آلی و معدنی و غیره است که بمنظور دفع آفات نباتی و حیوانی و خانگی بصورت جامد، مایع یا بخار یا صورتهای دیگر بکار برده میشود.
ماده ۲) تعیین نوع سموم و طرز بسته‌بندی و غلظت سمومی که در داخل کشور تهیه شده یا از خارج وارد کشور میشود برعهده هیئت نظارت برسموم دفع آفات میباشد.
ماده ۳ ) هیئت نظارت بر سموم دفع آفات از نمایندگان دادستان شهرستان تهران ـ اداره پزشکی قانونی وزارت بهداری ـ انستیتوی بررسی آفات و بیماریهای گیاهی وزارت کشاورزی ـ بهداری ـ شهرداری ـ انستیتوی رازی حصارک ـ انستیتوی پارایتولوژی و مالاریالوژی اداره کل دفع آفات نباتی وزارت کشاورزی ـ دانشکده کشاورزی کرج و اداره کل دام پزشکی تشکیل میشود.
تبصره ۱ ) جلسات هیئت نظارت با حضور اکثریت اعضاء رسمیت خواهد داشت.
تبصره ۲ )محل انعقاد این هیئت در وزارت کشاورزی خواهد بود.
ماده ۴) جلسات هیئت نظارت بر سموم دفع آفات سالی دو مرتبه یکمرتبه در تیرماه برای تصویب و تهیه صورت سموم مجاز و یکمرتبه دیگر در مهرماه جهت بررسی تجدیدنظر در صورت مزبور تشکیل خواهد شد.
تبصره ـ بموجب تقاضای هر یک از نمایندگان وزارتخانه‌های مربوطه هیئت مزبور تشکیل جلسه فوق العاده میدهد.
تبصره ـ علاوه بر جلسات مذکور در فوق بر حسب تقاضای هر یک از نمایندگان مقامات مذکور در ماده ۳ هیئت مزبور بطور فوق العاده تشکیل جلسه میدهد.
ماده ۵) صورت انواع سموم مجاز و طرز بسته‌بندی آنها بوسیله وزارت کشاورزی تهیه شده و پس از تصویب هیئت نظارت توسط وزارت کشاورزی به وارد کنندگان و سازندگان سموم ابلاغ خواهد شد.
ماده ۶ ـ ورود نمونه سموم جدید بمنظور انجام آزمایش بمقدار محدود با اجازه قبلی وزارت کشاورزی مجاز است ولی تمام آن مقدار باید جهت انجام آزمایش تحویل انستیتوی بررسی آفات و بیماریهای گیاهی بشود.
ماده ۷) نتایج حاصله از آزمایش سموم جدید با کاتالوک‌ها و توضیحات لازم بضمیمه نظریات کارشناسان برای هیئت نظارت بر سموم فرستاده خواهد شد تا چنانچه مورد تصویب قرار گرفت بصورت مذکور در ماده ۵ اضافه گردد.
ماده ۸ ـ واردکنندگان سموم باید قبلا از وزارت کشاورزی پروانه لازم اخذ نمایند.
تبصره ۱) صلاحیت سازندگان سموم در داخل کشور یا فورمورلاتورها را باید هیئت نظارت بر سموم گواهی نمایند و( متقاضیان با تسلیم رونوشتی از این گواهی به وزارت کشاورزی و کسب اجازه بساختن سموم اقدام بنمایند.
تبصره ۲ ) وارد کنندگان و سازندگان سموم موظفند یکنفر دکتر یا مهندس کشاورزی یا دکتر یا مهندس یا لیسانسه شیمی و یا دکتر دارو ساز یا دکتر دامپزشگ را بعنوان مسئول فنی معرفی نمایند.
تبصره ۳ ) افراد فنی فوق علاوه بر داشتن مدارک تحصیلی باید صلاحیت آنها توسط کمیسیون نظارت بر سموم تصویب شود.
تبصره ۴) فروشندگان سموم باید از وزارت کشاورزی در تهران و ادارات کشاورزی در شهرستانها پروانه اخذ نمایند.
صدور پروانه باید با تصویب کمیسیونی مرکب از نمایندگان وزارت کشاورزی، بهداری و شهرداری در تهران و در شهرستانها نماینده شهرداری محل در صورت نبودن شهرداری نماینده بخشداری باشد.
ماده ۹ ) واردکنندگان و سازندگان سموم موظفند کلیه اطلاعات فنی لازم و موردنیاز وزارت کشاورزی را قبل از سفارش یا تهیه جنس در اختیار وزارت کشاورزی بگذارند
وزارت کشاورزی وزارت بهداری را در جریان اطلاعات فنی لازم قرار خواهد داد
واردکنندگان و سازندگان سموم موظفند یک نمونه لاک و مهر شده از هر یک از فرآورده‌هائیکه وارد کشور مینمایند یا تهیه میکند توسط وزارت کشاورزی باداره پزشکی قانونی ارسال دارند.
تبصره ـ همراه نمونه لاک و مهر شده سم اطلاعات زیر نیز باید فرستاه شود:
نام تجارتی و شیمیائی ـ نوع سم ـ فرمول آن ـ غلظت سم ـ تجسسهای علمی که در باره سم مورد بحث بعمل آمده است. اطلاعات کامل درباره سمشناسی ) فارما کولوژی که مربوط به آن سم است محل تجمع این سم در بدن انسان و حیوانات خون گرم احتیاطات لازم ـ نحوه معالجه و تریاق سم.
تبصره ۲) منظور از اطلاعت فوق نحوه ساخت و یا سایر رموز کارخانه سازنده که جنبه تجارتی دارد نیست بلکه اطلاعاتی است که پزشکی قانونی و وزارت بهداری را میتواند راهنمائی نماید.
ماده ۱۰ ) روی کلیه بسته‌های سموم باید برچسب مخصوصی با علامت کله مرده طبق نظر وزارت کشاورزی تهیه خواهد شد نصب و روی برچسب باید تریاق آن سم بطور وضوح بفارسی نوشته شده باشد.
ماده ۱۱ ) فروشندگان موظفند بسته‌های ساخته یا وارد شده را بدون تغییر بمعرض فروش درآورند و چنانچه بخواهند تغییری در بسته‌بندی بدهند باید قبلا انستیتوی بررسی آفات و بیماریهای گیاهی وزارت کشاورزی را در جریان گذارده و این تغییر با موافقت انستیتو انجام گیرد.
ماده ۱۲ ) فروشندگان موظفند بهر خریدار و مصرف کننده ای ورقه شامل اطلاعات و مقررات مربوط به استعمال سم زمان سمپاشی احتیاطات لازمه و پادزهر و غیره را بدهد. این اوراق باید قبلا بتصویب مقامات صلاحیتدار وزارت کشاورزی رسیده باشد.
ماده ۱۳ ) فروشنده موظف است رسید سم و اوراق را از خریدار اخذ و مقدار سم فروخته شده را با نام و نشانی خریدار در دفتر مخصوص پلمپ شده ثبت نموده و رسید در یافتی را ضمیمه دفاتر خود نماید.
ماده ۱۴ ) فروش سموم دفع آفات در فروشگاههای مواد غذائی اکیداً ممنوع است.
ماده ۱۵ )(منسوخه ۲۷ˏ۱۲ˏ۱۳۹۹)
حمل سموم با کامیون یا واگن حامل مواد غذائی و یا حامل موادی که پس از تحویل مکانیکی یا شیمیائی و یا فیزیکی بمصرف تغذیه انسان و یا دام میرسد اکیدا ممنوع است.
ماده ۱۶) ترکیبات تیوفسفات دودی اتیل ـ پارانیتو و فنیل و یا سایر آسترهای فسفره آلی نباید بصورت فرآورده تکنیکال در دسترس مصرف کننده قرار گیرد.
ماده ۱۷ ) فروشندگان و مصرف کنندگان سموم باید نکات زیر را برای جلوگیری از خطرات احتمالی مراعات نمایند.
الف ـ ماده سمی باید در ظروف مخصوصی طبق مفاد مواد ۱۰ و ۱۱ و ۲۰ بفروش رسانیده شود.
ب ـ در محل مقفل دور از مواد غذائی نکهداری شوند .
ج ـ این محلها باید خنک باشد و برای جلوگیری از جمع شدن گازهای سمی تهویه شوند.
مقرات مربوط به مصرف کنندگان سموم
ماده ۱۸ ـ کلیه اشخاصیکه عمل سمپاشی انجام میدهند به سه دسته تقسیم می‌شوند:
الف ـ صاحبان مزارع باغاتی که بوسیله کارگران خود اقدام بسمپاشی مینمایند.
ج ـ اشخاص و یا شرکتهائی که در مقابل دریافت مزد و حق، سمپاشی باغها و مزارع اشخاص دیگری را انجام میدهند.
ماده ۱۹ ـ صلاحیت فنی اشخاصی که در بند ج از ماده ۱۸ نامبرده شد قبلا از طرف وزارت کشاورزی یا نمایندگان آن وزارت تشخیص و پروانه کسب آنها از طرف شهرداری مربوط صادر میشود.
تبصره ـ چنانچه سمپاشی بوسیله شرکتهائی انجام شود شرکتهای مزبور موظفند شخصی را که صلاحیت فنی او از طرف وزارت کشاورزی گواهی شده است بعنوان مسئول فنی به وزارت کشاورزی و یا نمایندگان آنها معرفی و پروانه بنام آن شخص اخذ نمایند.
ماده ۲۰ ـ شرکتها و اشخاص مذکور در بند ج از ماده ۱۸ باید برای هر ده دستگاه سمپاش موتوری و یا هر ۲۰ دستگاه سمپاش دستی یکنفر مربی با سواد به وزارت کشاورزی یا نمایندگان وزارت کشاورزی معرفی کنند و درصورتی که صلاحیت فنی آنها مورد گواهی وزارت کشاورزی واقع باشد حق شرکت در عملیات دفع آفات را خواهند داشت.
ماده ۲۱ ـ شرکتها و اشخاص مندرج در بندهای ب و ج ماده ۱۸ حق ندارند از کارگرانی که یکمرتبه مسمومیت حاصل کرده و معالجه شده‌اند تا مدت ۶۰ روز پس از معالجه در عملیات استفاده نمایند و در صورت مسمومیت مجدد و معالجه دیگر حق گماشتن چنین کارگری بکار سمپاشی برای مدت یک سال مجاز نیست در صورتی که آن کارگر برای بار سوم مسموم شود ارجاع عمل سمپاشی مطلقا باینگونه اشخاص ممنوع خواهد بود.
تبصره ـ شرکتها و اشخاص مذکور در فوق در مواقع استخدام کارگران باید از آنها گواهی بهداری محل را مبتنی بر استعداد مزاجی مطالبه نمایند.
ماده ۲۲ ـ اشخاص و شرکتهای مذکور در بندهای ب و ج از ماه ۱۸ موظف هستند کارگران خود را که در امر سمپاشی دخالت دارند درفصل سمپاشی لااقل هر سه ماهی یکمرتبه جهت معاینه پزشکی بنمایند وبهداری یا نمایندگان بهداری شهرداری و محل معرفی و گواهی صلاحیت و استعداد سمپاشی را از نظر بهداشتی برای آنان اخذ نماید.
تبصره ـ چنانچه سمپاشی بسموم فسفره الی و یا سمومی که وزارت کشاورزی تعیین خواهدکرد انجام شود باید کارگران مجهز بلباس و ماسک و دستکش غیر قابل نفوذ و عینک باشند و بهیچ وجه نباید سم با پوست بدن و دهان و بینی تماس حاصل نماید.
ماده ۲۳ ـ شرکتها و اشخاص مذکور در بند ج ماده ۱۸ قبل از شروع بکار باید نکات زیر را بموقع اجراء بگذارند:
الف ـ قبل از شروع سمپاشی موقع سمپاشی و نوع آن در هر ناحیهای بوزارت کشاورزی یا ادارات کشاورزی محل اطلاع دهند.
ب ـ تعداد و انواع سمپاش‌هائیکه در اختیار دارند به اطلاع وزارت کشاورزی و یا ادارات کشاورزی محل برسانند.
ج ـ نوع سم و غلظت ماده مؤثره آن را بوزارت کشاورزی و اداره بهداری محل اعلام نمایند. شرکت فوق موظف است یک نسخه از این ورقه که نوع سم و غلظت آن را تعیین میکنند و محل سم پاشی شده را برای اداره پزشگی قانونی در تهران بفرستند.
د ـ وسایل جلوگیری از مسمومیت را بنمایندگان وزارتین کشاورزی و بهداری ارائه نمایند.
هـ ـ نقاط سمپاشی شده را با علائمی که از طرف وزارت کشاورزی اعلام خواهد شد مشخصی نمایند.
ماده ۲۴ ـ اشخاص و شرکتهای مذکور در ماده ۱۸ این آئین نامه درصورت مشاهده اولین علائم و آثار مسمومیت موظفند فوراً مسموم را به نزدیکترین بهداری و یا پزشک برسانند و مراتب را نیز به وزارت بهداری و اداره بهداری محل اطلاع دهند.
ماده ۲۵) گردپاشی با سموم فسفره دار که وزارت کشاورزی اعلام خواهد کرد ممنوع است.
ماده ۲۶ ـ غلظت گردهای قابل تعلیق در آب برای سموم فسفره الی (قابل پودر و یا پودر مویابل) و یا امولسیون آنها برای آن دسته از سموم که آنها کمتر از ۱۰۰ میلیگرم برای یک کیلوگرم وزن زنده است نباید بیش از ۲۵ درصد باشد و برای آنهائی که آنها بیش از ۱۰۰ میلیگرم است ۶۰ درصد میباشد در هر صورت میزان استرهای نئوفسفوریک در محلولهای مصرفی باید کمتر از یک در هزار باشد.
ماده ۲۷ ـ استعمال سموم بمنظور دفع آفات نباتی در دوره‌های زیر ممنوع است:
الف ـ سمپاشی در عرض مدت حداقل ۱۵ روز قبل از جمع و برداشت میوه و محصولاتی که بمصرف غذائی انسان یا دام میرسد و یا در تهیه موادغذائی بکار خواهد رفت و برداشت محصولات زیر درختان سمپاشی شده و تعلیف دامها در باغها و مزارع سمپاشی شده در عرض این مدت.
ب ـ سمپاشی محصولات برداشت شده که برای مصرف غذائی انسان یا دام اختصاص داده شده است.
سمپاشی نهال و بذر و یا مواد فوق فقط موقعی مجاز است که بسم مورد استفاده یک ماده رنگی نیز اضافه گردد.
تبصره ـ سمپاشی در مناطق عسل خیز وسیله ادارات و نمایندگان کشاورزی محل باید باطلاع کندودارها باشد.
تبصره ـ شستشوی ظروف و وسائل آلوده بسم در آبهائی که مورد استفاده عموم است ممنوع و باید ظروف خالی و بقایای سم نیز مدفون گردد و مطلقا بقایای سم در کنار نباتات ریخته نشود.
ماده ۲۷ ـ وزارت کشاورزی بر طبق توصیه کمیسیون نظارت بر سموم برای افرادیکه با سموم سر و کار دارند کلاسهای فصلی تشکیل خواهند داد.
ماده ۲۹ ـ شهرداریها برای جلوگیری از ورود تره‌بار و میوه‌هائی که پس از سمپاشی ببازار عرضه میشود نظارت دقیق باید بنمایند و برای اینمنظور میتوانند از کارشناسان صلاحیت دار استفاده نمایند.
ماده ۳۰ ـ کمیسیون نظارت بر سموم سالی چند بار از متخصصین و کارشناسان فنی کلیه وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی مربوطه دعوت میکند و کنفرانسهائی برای بررسی و بحث در اطراف مسائل مربوط بسم تشکیل میدهد و در صورتیکه لازم بداند نتیجه این بررسی ها طی مقالاتی که ضروری تشخیص داده میشود منتشر و در معرض افکار عمومی قرارداده خواهد شد.
ماده ۳۱ ـ متخلفین از مواد ۶ و ۸ و تبصره‌های آن و ۹ و تبصره ۱ آن و ۱۰ و ۱۱ و ۱۲ و ۱۳ و ۱۴ و ۱۵ و ۱۶ و ۱۷ و ۱۹ و تبصره آن و ۲۰ و ۲۱ و تبصره آن و ۲۳ و ۲۴ و ۲۵ و ۲۶ و ۲۷ و تبصره آن بحبس تکدیری از دو روز تا ده روز قابل تبدیل بجزای نقدی از قرار روزی ده تا پانصد ریال و به غرامت تا دویست ریال محکوم خواهند شد.
هرگاه عمل متخلفین مشمول مقررات جزائی دیگر بوده که مستلزم کیفر بیشتری باشد طبق همان مقررات محاکمه و مجازات خواهند شد
درصورت تکرار علاوه بر مجازات فوق دادگاه محکومیت متخلف را باداره کشاورزی شهرداری برای استرداد و لغو پروانه صادر به نام متخلف اعلام خواهد نمود.
از طرف نخست وزیر