در اجرای ماده ۵ قانون تشکیل خانه انصاف مصوب اردیبهشت ماه سال ۴۴ آئین نامه انتخابات خانه انصاف در ۱۶ ماده بشرح زیر تصویب و اعلام میگردد:
ماده ۱ ـ وزارت دادگستری با مطالعه کلی درباره وضع روستاهای کشور و با در نظر گرفتن اوضاع اجتماعی هر روستا و حوائج قضائی روستائیان بتدریج روستاهائی را که در آنها موجبات تشکیل خانه انصاف فراهم باشد تعیین مینماید و لزوم شروع انتخابات را بوسیله وزارت کشور از طریق استانداری یا فرمانداری کل به بخشدار محل یا مسئول انجام وظایف بخشدار و همچنین مستقیماً برئیس دادگاه بخش همان محل اطلاع میدهد.
ماده ۲ ـ بخشدار محل بمحض وصول دستور شروع انتخابات مراتب را باطلاع رئیس دادگاه بخش میرساند که طبق ماده ۳ اقدام نماید.
ماده ۳ ـ رئیس دادگاه بخش یا دادرس علی البدل برای آشنائی بیشتر باوضاع روستاهائی که برای شروع انتخابات در نظر گرفته شده بمحل عزیمت مینماید و ضمن اینکه بوسیله سخنرانیهائی اهالی را باهمیت و مزایای تشکیل خانه انصاف و اختیارات اعضاء آن آشنا میسازد افرادی را که برای نظارت در امر انتخابات مناسب باشند در نظر میگیرد و پس از آنکه محل را آماده شروع انتخابات تشخیص دهد دو نفر را که حداقل دارای شرایط انتخاب کنندگان باشند بعنوان معتمد و دو نفر دیگر را با همان شرایط بعنوان علی البدل برای نظارت در امر انتخابات به بخشدار محل معرفی مینماید.
ماده ۴ ـ هرگاه غیبت یک یا هر دو معتمد اصلی از طرف بخشدار و رئیس یا نماینده دادگاه بخش احراز شود از وجود اعضاء علی البدل بجای فرد یا افراد غائب استفاده خواهد شد.
ماده ۵ ـ بخشدار پس از وصول معرفی نامه معتمدان محل حداکثر ظرف دو روز جلسه مقدماتی انتخابات را برای بررسی مقدمات کار و تهیه وسائل انتخابات و تعیین محل اخذ رای با حضور معتمدان و نماینده دادگاه بخش تشکیل میدهد و حداکثر پس از سه روز از تاریخ این جلسه با وسائل مقتضی شروع انتخابات را باطلاع اهالی خواهد رسانید.
ماده ۶ ـ در صورتی که انتخابات مربوط بچند روستا باشد یا تراکم جمعیت و زیادی عده رأی دهندگان روستا اقتضاء کند که بیش از یک صندوق برای اخذ رای در نظر گرفته شود بخشدار و رئیس دادگاه و همچنین معتمدان محل میتوانند شخصاً در یکی از محلها حضور یافته و برای محلهای دیگر نماینده تعیین نمایند و بهرحال حضور بخشدار و رئیس دادگاه و دو نفر معتمد محل با نمایندگان آنها در موقع اخذ رای در محل یکی از صندوقها ضروری است.
ماده ۷ ـ رئیس دادکاه میتواند شخصاً یا بوسیله دادرس علی البدل یا یکی از کارمندان دادگاه یا شخص دیگری که مورد اعتماد او باشد در انتخابات نظارت نماید همچنین بخشدار میتواند برای حضور در محل اخذ رای و نظارت نماینده ای از طرف خود معین نماید.
ماده ۸ ـ محل اخذ رای یکی از اماکن عمومی نظیر مسجد ـ کاروانسرا ـ تکیه و مدرسه خواهد بود و در صورت نبودن امکنه مذکور با تصویب معتمدان مکان مناسب دیگری تعیین خواهد شد. بخشدار باید محل یا محلهای اخذ رای و همچنین روز و ساعت آنرا معین و بوسائل مقتضی باطلاع اهالی برساند.
ماده ۹ ـ اخذ رای در یک روز بمدت ۵ تا ۱۰ ساعت طبق تصویب معتمدان بعمل خواهد آمد.
ماده ۱۰ ـ رای دهندگان در صورتیکه بنظر معتمدان محل یا نماینده آنها حائز شرایط شناخته شوند رای خود را در صندوق آراء خواهند ریخت.
ماده ۱۱ ـ پس از پایان مدت اخذ رای صندوقها با حضور معتمدان محل و بخشدار و رئیس دادگاه یا نماینده آنها در محل اخذ رای باز و آراء قرائت میشود و صورت حائزین اکثریت هر صندوق طی صورتمجلس در دو نسخه بگواهی حاضرین میرسد و به بخشدار یا نماینده او تسلیم میگردد.
ماده ۱۲ ـ هر یک از اهالی که بر جریان انتخابات اعتراض داشته باشد میتواند اعتراض خود را ظرف دو روز به بخشدار تسلیم نماید.
ماده ۱۳ ـ پس از گذشتن مدت مزبور بخشدار محل یک صورتمجلس نهائی از جریان انتخابات ضمن تعیین حائزین اکثریت با حضور معتمدان محل تنظیم و در آن صورت شکایاتی را که از جریان انتخابات رسیده درج مینماید و آنرا بضمیمه یک نسخه از صورتمجلسهای مربوط بهر صندوق و عین شکایات نزد رئیس دادگاه بخش میفرستد.
ماده ۱۴ ـ هرگاه دو یا چند نفر از انتخاب شوندگان دارای رای مساوی باشند افراد با سواد بر افراد بیسواد مقدم خواهند بود و هر گاه افرادی که دارای رای مساوی هستند همه با سواد یا بیسواد باشند افراد مسن تر مقدم محسوب میشوند و اگر از این جهت نیز مساوی باشند فرد مقدم بوسیله قرعه با حضور بخشدار و معتمدان و نماینده دادگاه بخش تعیین خواهد شد.
ماده ۱۵ ـ در صورت عدم وصول شکایت یا اعتراض بجریان انتخابات یا در صورت وصول شکایات و وارد نبودن آنها رئیس دادکاه بخش بصلاحیت انتخاب شوندکان بوسائل مقتضی رسیدگی و در صورت احراز شایستگی بنام هر یک اعتبارنامه صادر خواهد نمود.
ماده ۱۶ ـ هرگاه نظر رئیس دادگاه بخش بر عدم صحت انتخابات باشد نظر خود را از طریق مسئول خانه‌های انصاف در استان مربوط بسازمان خانه‌های انصاف در وزارت دادگستری اعلام میکند و وزارت دادگستری پس از وصول این نظر در صورت اقتضاء دستور تجدید انتخابات را صادر خواهد نمود.
وزیر دادگستری – وزیر کشور