هیئت وزیران در جلسه ۲۸/۹/۱۴۰۳ به پیشنهاد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات (با همکاری سازمان اداری و استخدامی کشور) و به استناد بند (ج) ماده (۱۰۷) قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳، آیین نامه اجرایی بند یادشده را به شرح زیر تصویب كرد:
آیین نامه اجرایی بند (ج) ماده (۱۰۷) قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران
ماده ۱ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
۱ـ دستگاه های اجرایی: دستگاه های اجرایی موضوع بند (پ) ماده (۱) قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳.
۲ـ قانون: قانون مدیریت داده ها و اطلاعات ملی مصوب ۱۴۰۱.
۳ـ شورا: شورای اجرایی فناوری اطلاعات.
۴ـ وزارت: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات.
۵ ـ سازمان: سازمان اداری و استخدامی کشور.
۶ ـ کارگروه: کارگروه راهبری و نظارت بر استقرار دولت هوشمند موضوع ماده (۲) این آیین نامه.
۷ـ برنامه: برنامه عملیاتی استقرار و پیاده سازی چرخه هوشمندسازی موضوع ماده (۷) این آیین نامه.
۸ ـ پنجره ملی: پنجره ملی خدمات دولت هوشمند که در اجرای قوانین بودجه سال های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ کل کشور و آیین نامه های اجرایی مربوط، ایجاد و استقرار یافته و پنجره یکپارچه ای است که دسترسی کاربران به تمام خدمات برخط و هوشمند دستگاه های اجرایی را از طریق پنجره واحد دستگاه ها به نشانی https://my.gov.ir توسط وزارت فراهم می آورد.
۹ ـ پنجره واحد دستگاه: پنجره واحد خدمات دستگاه های اجرایی که در اجرای قوانین بودجه سال های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ کل کشور و آیین نامه های اجرایی مربوط، ایجاد و استقرار یافته و کاربران به تمامی زیرسامانه ها، خدمات برخط و هوشمند دستگاه دسترسی دارند. این پنجره بر اساس قوانین و مقررات در تعامل دوسویه با پنجره ملی و سایر سامانه ها است.
۱۰ـ احراز هویت: خدمتی در پنجره ملی است که توسط وزارت و بر اساس سند نظام هویت معتبر در فضای مجازی (مصوب جلسه پنجاه و نهم شورای عالی فضای مجازی) به منظور ورود یکپارچه و یک باره به پنجره ملی و پنجره واحد دستگاه برای اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی و اتباع خارجی فراهم می شود.
۱۱ـ خدمت برخط: خدمتی که اجرای فرآیند در هر سه مرحله خدمت (شامل درخواست، تولید و تحویل) به صورت الکترونیکی مبتنی بر سامانه های اطلاعاتی فرآیند مبنا و بر پایه گردش موجودیتهای اطلاعاتی در قالب برگه های الکترونیکی و گردش کار از پیشتعیین شده انجام میشود. اجرای فرآیند با استفاده از سامانه (سیستم) مکاتبات و خودکارسازی های اداری، مصداق خدمت برخط نیست.
۱۲ـ خدمت هوشمند: خدمت برخطی که تمام مراحل خدمت بدون دخالت عامل انسانی، بدون اخذ هرگونه مدرک و استعلام کاغذی از متقاضی خدمت، مبتنی بر داده و سوابق اطلاعاتی خدمت گیرنده و با بهره گیری از فناوری های نوین نظیر داده کاوی، یادگیری ماشین، اینترنت اشیا و خودکارسازی مبتنی بر استحقاق یا درخواست خدمت گیرنده، ارائه می شود.
۱۳ـ چرخه هوشمندسازی: فرایند غیرخطی شامل تعریف/بازتعریف خدمت، اعتبارسنجی و تعیین سطح بلوغ خدمت، عارضه یابی و مسئله شناسی، اصلاح فرایند خدمت، الکترونیکی و سپس هوشمندسازی فرایند ارائه خدمت، بازطراحی ساختار سازمانی متناسب با فرایند اصلاح و هوشمندشده و بازطراحی رویه های مدیریت منابع انسانی دستگاه های اجرایی.
ماده ۲ـ به منظور راهبری و نظارت بر حسن اجرای این آیین نامه و تصویب اولویت ها و نحوه بهینه سازی و هوشمندسازی خدمات دستگاه های اجرایی، کارگروه راهبری و نظارت بر استقرار دولت هوشمند با مسئولیت وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و عضویت وزیر اطلاعات، رئیس سازمان برنامه و بودجه كشور، رئیس سازمان و دبیر شورا تشكیل می شود. دبیرخانه کارگروه در محل دبیرخانه شورا و بدون توسعه تشکیلات مستقر است.
تبصره ـ جلسه کارگروه حداقل ماهی یکبار برگزار می شود و کارگروه کارشناسی آن متشکل از نمایندگان تام الاختیار اعضا، به صورت هفتگی و در صورت لزوم با حضور رئیس دستگاه های اجرایی ذی ربط به عنوان عضو مدعو، برگزار می گردد.
ماده ۳ـ خدمات مشمول این آیین نامه شامل كلیه خدمات پایگاه شناسنامه خدمات دولت مذکور در ردیف (۸) جدول موضوع ماده (۱۰) قانون است.
تبصره ۱ـ دستگاه های اجرایی موظفند با همکاری سازمان، ظرف سه ماه، تمامی خدمات خود را به روزرسانی و برای خدمات فاقد شناسه، شناسه خدمت دریافت نمایند و سالیانه شناسنامه خدمات خود را به روزرسانی کنند.
تبصره ۲ـ سازمان موظف است با همکاری دستگاه اجرایی ذی ربط، پایگاه شناسه خدمات دولت مذکور در ردیف (۸) جدول موضوع ماده (۱۰) قانون را به نحوی به روزرسانی نماید که سطح احراز هویت، استعلامات مورد نیاز و نحوه ارزیابی برای هر خدمت مشخص باشد.
ماده ۴ـ دستگاه های اجرایی موظفند تمامی خدمات خود را به صورت خدمت برخط و از طریق پنجره ملی و پنجره واحد دستگاه با رعایت الزامات امنیتی و بر اساس مفاد این آیین نامه تا پایان سال ۱۴۰۳ ارائه نمایند.
تبصره ـ وزارت موظف است ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه، نسبت به ارائه طرح چهار ساله ارتقاء فنی پنجره ملی و پنجره واحد دستگاهی به صورت خدمت محور با هدف ارائه بستر مشارکت، شخصی سازی و گسترش شفافیت و با بهره گیری از فناوری های نوین مانند هوش مصنوعی و رعایت الزامات هویت بصری و تجربه کاربری و نحوه ثبت وقایع به کارگروه اقدام نماید. این طرح پس از تصویب در کارگروه و ابلاغ آن، برای همه دستگاه های اجرایی لازم الاجرا است.
ماده ۵ ـ به منظور ارائه خدمات برخط یكپارچه به كاربران، دستگاه های اجرایی موظفند صرفاً با استفاده از ریزخدمات تبادلی (میكرو سرویس) ورود و احراز هویت منطبق با استانداردهای فنی اعلامی وزارت، اجازه ورود كاربران به پنجره ملی/ واحد دستگاه را پیاده سازی و اجرا نمایند. وزارت موظف است ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه، استانداردهای فنی را ابلاغ نماید.
تبصره ـ دستگاه های اجرایی موظفند با رعایت قانون، ثبت نام كاربران در پنجره واحد دستگاه خود را صرفاً از طریق خدمات پنجره ملی یا ریزخدمات تبادلی آن اجرایی نمایند و پس از آن، حسب نیاز، اطلاعات تكمیلی را در پنجره واحد دستگاه دریافت نمایند. دستگاه های اجرایی موظفند الزامات اجرایی این تبصره را حداکثر تا پایان سال ۱۴۰۴ محقق نمایند.
ماده ۶ ـ سازمان موظف است الزامات چرخه هوشمندسازی خدمات دستگاه های اجرایی را با همکاری وزارت، ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه، تدوین و به دستگاه های اجرایی اعلام نماید.
تبصره ـ دستگاه های اجرایی موظفند برنامه خود در مقاطع یک ساله و هر سال بیست درصد (۲۰%) خدمات را مبتنی بر الزامات چرخه هوشمند سازی ابلاغی سازمان با رعایت ماده (۷) این آیین نامه، ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این الزامات به کارگروه، پیشنهاد نمایند. کارگروه موظف است ظرف یک ماه پس از دریافت پیشنهاد، برنامه هر دستگاه را تصویب و ابلاغ نماید.
ماده ۷ـ دستگاه های اجرایی موظفند برنامه خود را مبتنی بر محورهای زیر اولویت بندی نمایند:
۱ـ خدمات با کاربری فراگیر برای افراد، خانوارها و کسب وکارها.
۲ـ خدمات ذیل طرح (پروژه )های پیشران مصوب شورا.
۳ـ خدمات درج شده در اولویت های ارزیابی شاخص توسعه دولت الكترونیكی مصوب شورا.
۴ـ خدماتی كه بر مبنای شناسه خدمت دریافت آن مستلزم اجرای زنجیره ای از خدمات متوالی در سایر دستگاه های اجرایی به عنوان پیش نیاز دریافت خدمت است.
ماده ۸ ـ به منظور مشاركت شهروندان در نحوه ارائه خدمات هوشمند، وزارت موظف است سازوکار سنجش رضایت شهروندان و ارزیابی كیفیت خدمت ارائه شده را مبتنی بر روش ارزیابی مندرج در شناسنامه خدمات، به صورت برخط و بلافاصله پس از ارائه خدمت، پیش بینی و اجرا نماید.
تبصره ۱ـ دستگاه های اجرایی موظفند با رعایت قانون، وقایع فرایند دریافت خدمت اعم از شروع خدمت، گام های تکمیل خدمت و ارائه خدمت را بدون محتوای خدمت و با رعایت حریم خصوصی به پنجره ملی ارسال نمایند. وزارت موظف است داده های دریافتی را در اختیار سازمان قرار دهد.
تبصره ۲ـ سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موظف است نسبت به اطلاع رسانی و آگاهی بخشی مفاد این آیین نامه به دستگاهها و عموم مردم اقدام نماید.
ماده ۹ـ به منظور سنجش هوشمندسازی و بهینه سازی خدمات دستگاه های اجرایی، وزارت موظف است شاخص های ارزیابی دستگاه های اجرایی را مشتمل بر کارایی و اثربخشی ارائه خدمات هوشمند به کارگروه پیشنهاد نماید. پس از تصویب و ابلاغ شاخص ها توسط کارگروه، وزارت موظف است هر شش ماه یک بار با استفاده از ارزیاب مستقل نسبت به پایش آن اقدام نماید. وزارت موظف است سامانه ای برخط برای دسترسی عموم مردم به وضعیت هوشمندسازی دستگاه های اجرایی با امکان درج گزارش پیشرفت توسط دستگاه های اجرایی و با مشارکت برخط مردم راه اندازی نماید.
تبصره ۱ـ دستگاه های اجرایی موظفند گزارش پیشرفت اجرای این آیین نامه را به صورت ماهانه و برخط به کارگروه ارائه نمایند. گزارش پیشرفت ارائه خدمات هوشمند، تحقق استعلامات برخط از طریق مركز ملی تبادل اطلاعات، موضوع ماده (۷) قانون، كیفیت خدمات ارائه شده در پنجره ملی و پنجره واحد دستگاه و فهرست دستگاه های دارای تأخیر در اجرای برنامه، هر سه ماه یک بار توسط کارگروه به هیئت وزیران اعلام می شود.
تبصره ۲ـ به منظور بهینه سازی فرایندها و حل مسائل دستگاه های اجرایی، وزارت موظف است با رعایت قانون، داده های عمومی شده سامانه موضوع این ماده را به صورت داده باز در پایگاه ملی اطلاعات داده های باز کشور مذکور در ردیف (۱۶) جدول موضوع ماده (۱۰) قانون، قرار دهد.
معاون اول رئیس جمهور ـ محمدرضا عارف