هیئت وزیران در جلسه ۳۰/۸/۱۴۰۳ به پیشنهاد شماره ۳۸۶۸۲۹ مورخ ۵/۸/۱۴۰۳ سازمان برنامه و بودجه کشور (با همکاری وزارتخانه های نفت، نیرو و امور اقتصادی و دارایی) و به استناد بند (الف) ماده (۴۶) قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳، آیین نامه اجرایی بند یادشده را به شرح زیر تصویب کرد:
آیین نامه اجرایی بند (الف) ماده (۴۶) قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران
ماده ۱ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
۱ـ قانون: قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳.
۲ـ قانون اصلاح: قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی مصوب ۱۳۸۹.
۳ـ ماده (۱۲): ماده (۱۲) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب ۱۳۹۴.
۴ـ حساب بهینه سازی: حساب بهینه سازی مصرف انرژی موضوع جزء (۲) بند (الف) ماده (۴۶) قانون.
۵ ـ بازار بهینه سازی: بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست موضوع مصوبه شماره ۱۷۴۶۷۱۰ مورخ ۱۹/۱۲/۱۳۹۶ شورای عالی انرژی کشور و اصلاحیه های بعدی آن.
۶ ـ آیین نامه بازار بهینه سازی: آیین نامه ایجاد بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست مصوب ۳۰/۱۱/۱۳۹۶ شورایعالی انرژی موضوع مصوبه شماره ۱۷۴۶۷۱۰ مورخ ۱۹/۱۲/۱۳۹۶ و اصلاحیه های بعدی آن و بند (پ) ماده (۴۶) قانون.
۷ـ گواهی صرفه جویی: گواهی صرفه جویی انرژی که سندی قابل انتقال به غیر و قابل خرید و فروش در بهابازار (بورس) انرژی و نشان دهنده حق مالکیت دارنده بر مقدار مشخصی از حامل انرژی میباشد و مطابق شرایط مندرج در امیدنامه گواهی، قابل تحویل، اعمال/ تسویه برای پرداخت بهای مصارف انرژی است.
۸ ـ سازمان: سازمان برنامه و بودجه کشور.
۹ـ بورس: شرکت بورس انرژی ایران.
۱۰ـ طرح های بهینه سازی: طرح هایی که منجر به صرفه جویی در مصرف انرژی یا عدم مصرف سوخت می شود و مشتمل بر طرح های موضوع ماده (۱۲)، طرح های بازار بهینه سازی و طرح های موضوع ماده (۶۱) قانون اصلاح میباشد.
۱۱ـ شرکت های تابعه وزارتخانه های نفت و نیرو: شرکت های دولتی اصلی ذیل وزارتخانه های نفت و نیرو مشتمل بر شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران، شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران، شرکت مادرتخصصی مدیریت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران و شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی.
۱۲ـ ناشر گواهی: تا زمان تشکیل و فعالیت سازمان بهینه سازی و مدیریت راهبردی انرژی، شرکت ملی گاز ایران در خصوص گواهی صرفه جویی گاز، شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران در خصوص گواهی صرفه جویی فراورده های نفتی و شرکت مادرتخصصی مدیریت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران در خصوص گواهی صرفه جویی برق.
ماده ۲ـ حساب بهینه سازی که به نام وزارت نفت توسط خزانه داری کل کشور به استناد بند (س) تبصره (۱) قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور نزد بانک مرکزی افتتاح گردیده است بهعنوان حساب بهینه سازی موضوع این آیین نامه تعیین می شود. برداشت مبالغ از این حساب توسط وزارت نفت، بر اساس ضوابط تعیین شده در این آیین نامه و در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط انجام می شود.
تبصره ـ در صورت تشکیل سازمان بهینه سازی و مدیریت راهبردی انرژی، این حساب به نام آن سازمان خواهد شد.
ماده۳ـ منابع حساب بهینه سازی و سازوکار واریز به آن به شرح زیر می باشد:
۱ـ معادل یک درصد (۱%) از منابع حاصل از صادرات نفت خام، میعانات گازی و خالص صادرات گاز طبیعی برای بازپرداخت طرح های بهینه سازی مصرف انرژی.
تبصره ـ سازمان مکلف است سالانه منابع فوق را در لوایح بودجه سنواتی پیشبینی نماید.
۲ـ شرکت های تابعه وزارتخانه های نفت و نیرو مکلفند پنج درصد (۵%) از سود پیش بینیشده در قوانین بودجه سنواتی را به حساب درآمد عمومی ذی ربط واریز نمایند.
در صورت عدم پرداخت، خزانه داری کل کشور مکلف است وجوه مذکور را از حساب تمرکز وجوه شرکت ها نزد خزانه برداشت نماید.
تبصره ـ خزانه داری کل کشور مکلف است بلافاصله پس از دریافت ابلاغ سازمان، با رعایت قوانین و مقررات، نسبت به واریز منابع موضوع بندهای (۱) و (۲) به حساب بهینه سازی اقدام نماید.
۳ـ تمام عوارض دریافتی حاصل از هدررفت گازهای مشعل (فلر) که مطابق سازوکار مندرج در آیین نامه اجرایی بند (ث) ماده (۴۶) قانون موضوع تصویبنامه شماره ۱۱۹۰۷۰/ت۶۳۰۹۹هـ مورخ ۸/۸/۱۴۰۳، بلافاصله پس از وصول به حساب بهینه سازی واریز می گردد.
۴ـ جریمه های دریافتی موضوع ماده (۲۶) قانون اصلاح و عواید حاصل از صرفه جویی سوخت موضوع ماده (۶۱) قانون اصلاح که مطابق سازوکار مندرج در آیین نامه اجرایی بند (ث) ماده (۴۶) قانون موضوع تصویب نامه شماره ۱۱۹۰۷۰/ت۶۳۰۹۹هـ مورخ ۸/۸/۱۴۰۳، بلافاصله پس از وصول، به حساب بهینه سازی واریز می گردد.
۵ ـ ده درصد (۱۰%) از عواید حاصل از صادرات و فروش داخلی تمامی محصولات فرعی گاز از جمله اتان، پروپان، بوتان، پنتان و گوگرد و همچنین مایعات گازی شرکت های تابعه وزارت نفت.
تبصره ـ شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی گاز ایران مکلفند به صورت ماهانه نسبت به واریز منابع موضوع این بند به حساب بهینه سازی اقدام و گزارش واریز را به معاونت برنامه ریزی وزارت نفت اعلام نمایند.
۶ ـ حداقل سی درصد (۳۰%) از سهم دولت از عواید حاصل از صرفه جویی انرژی مطابق سازوکار موضوع بند (پ) ماده (۴۶) قانون.
تبصره ـ معادل منابع قابل اختصاص به حساب بهینه سازی موضوع بند (۷) این ماده از محل سهم دولت در هریک از طرح های صرفه‌جویی ماده (۱۲) که دوره بازپرداخت اصل و فرع سرمایه گذاری آنها به پایان رسیده است با اعلام وزارت نفت به صورت سالانه در لوایح بودجه سنواتی پیشبینی و با رعایت قوانین و مقررات اختصاص می یابد.
۷ـ تعهدات ناشرین برای پرداخت خسارت موضوع ماده (۵) این آیین نامه.
۸ ـ سایر منابع پیش بینیشده در لوایح بودجه سنواتی برای بهینه سازی مصرف انرژی.
ماده ۴ـ استفاده از منابع حساب بهینه سازی با هدف تسهیل در شکل گیری بازار بهینه سازی، تضمین تسویه گواهی های صرفه جویی و کاهش نکول پذیری آنها به ترتیب اولویت های زیر صورت میپذیرد:
۱ـ خرید تضمینی گواهی صرفه جویی مطابق سازوکار ماده (۵) این آیین نامه.
۲ـ بازپرداخت تعهدات از اصل و فرع سرمایه گذاری سرمایه گذاران دولتی و غیردولتی طرح های بهینه سازی مطابق ترتیبات جزء (۳) بند (پ) ماده (۴۶) قانون و ماده (۱۴) قانون مانعزدایی از توسعه صنعت برق مصوب ۱۴۰۱ تعیین میشود.
ماده ۵ ـ دارندگان گواهی صرفه جویی دوره اوج در اولویت عدم اعمال مدیریت مصرف دوره اوج نسبت به سایر مصارف به استثنای مصارف خانگی و تجاری می باشند. پرداخت خسارت عدم تحویل حامل انرژی به دارنده گواهی صرفه جویی انرژی در چهارچوب مقررات بازار سرمایه در مواردی که نکول در تحویل حامل خارج از اختیار ناشرین باشد، مطابق شرایط مندرج در امیدنامه و آیین نامه بازار (موضوع آیین نامه بازار بهینه سازی) تعیین میشود.
ماده ۶ ـ در راستای کاهش نکول پذیری و تسهیلگری بازار بهینه سازی، وزارت نفت مجاز است تمهیدات لازم برای عملیات بازارگردانی از طریق نهادهای مالی مطابق مقررات بازار سرمایه را به عمل آورد.
ماده ۷ـ قیمت خرید تضمینی در هر حامل انرژی صرفه جویی شده پنجاه درصد (۵۰%) بالاترین قیمت مصوب داخلی همان حامل تعیین می شود.
تبصره ـ در صورتی که سفارش فروش گواهی های متعلق به سرمایه گذار طرح های بهینه سازی طی پنج جلسه معاملاتی متوالی با نرخی معادل یا بالاتر از قیمت خرید تضمینی منجر به معامله نشود، با درخواست متقاضی و با اعلام بورس، وزارت نفت موظف است حداکثر ظرف پنج روز نسبت به خرید گواهی عرضه‌شده با نرخ خرید تضمینی اقدام نماید.
ماده ۸ ـ به منظور تسهیل شکلگیری بازار و کاهش نکول پذیری در مواردی که تخصیص گواهی صرفه جویی گاز از محل صرفه جویی در سایر حامل های انرژی مشمول قانون هدفمندی یارانه ها باشد، مابه التفاوت تعرفه محل مصرف گاز مشترک متقاضی اعمال گواهی پس از اعمال در قبض مشترک از این حساب به حساب سازمان هدفمندسازی یارانه ها واریز می شود.
ماده ۹ـ مانده حساب بهینه سازی در پایان هر سال به سال بعد منتقل می شود و در سال های آتی به عنوان اعتبارات قانونی حساب منظور می شود.
ماده ۱۰ـ وزارتخانه های نفت، نیرو و امور اقتصادی و دارایی مکلفند گزارش عملکرد واریز منابع و هزینه کرد اعتبارات حساب بهینه‌سازی را حسب مورد هر شش ماه یکبار به سازمان ارایه نمایند.
معاون اول رئیس جمهور ـ محمدرضا عارف