آیین‌نامه کمیسیون عفو و بخشودگی [مصوب ۱۳۵۴]

تاریخ تصویب: ۱۳۵۴/۰۳/۲۴
تاریخ انتشار: ۱۳۵۴/۰۴/۰۲

[به موجب ماده ۱۴ آیین‌نامه کمیسیون عفو و بخشودگی، مصوب ۱۳۵۹ نسخ ضمنی شده است.]

شماره ۲۲۵۷/۷ – ۱۳۵۴/۳/۲۴

برای اتخاذ رویه واحد در مورد تخفیف یا تبدیل کیفر جرایم غیرسیاسی از طرف دادستانها و کمیسیون عفو و بخشودگی ترتیبات زیر را مقرر میدارد:

ماده 1ـ برای اجرای ماده ۵۶ قانون مجازات عمومی‌ در جرائم غیر سیاسی هر سال چهار بار:

1ـ بمناسبت عید نوروز و آغاز سال

2ـ بمناسبت قیام ملی بیست و هشتم مرداد

3ـ بمناسبت میلاد مسعود اعلیحضرت همایون شاهنشاه

4ـ بمناسبت سالزوز اعلامیه جهانی حقوق بشر (نوزدهم آذرماه)

کمیسیونی تحت نظر رئیس اداره سحل کیفری و عفو و بخشودگی مرکب از دادستان استان مرکز و دادستان دیوان کیفر کارکنان دولت و دادستان شهرستان تهران و رئیس اداره زندان تشکیل میشود که جلسات آن با حضور کلیه اعضاء رسمیت خواهد داشت. در مواردی که مقتضی باشد وزیر دادگستری دستور تشکیل کمیسیون را بطور فوق‌العاده و در غیر مواعد مزبور خواهد داد.

ماده 2ـ پیشنهاد عفو محکوم علیه در کمیسیون مذکور در ماده 1 مطرح میشود. این پیشنهاد از طرف دادستانی که حکم محکومیت به دستور او اجرا میشود بعمل خواهد آمد.

ماده 3ـ دادستان عفو محکوم علیه را وقتی پیشنهاد میکند که شرایط زیر موجود باشد:

1ـ در مورد مجازات اعدام محکوم علیه در زندان باشد.

2ـ در مورد مجازات حبس، مجازات در حال اجراء باشد و از حبس دائم ده سال و از حبس جنائی درجه یک دو سال و از حبس جنائی درجه و شش ماه و از حبس جنحه ای، یک پنجم از آن بموقع اجراء گذاشته شده و مجازات در روحیه محکوم علیه مؤثر واقع و موجب تنبه او شده باشد.

3ـ در محکومیت بجزای نقدی، محکوم علیه بعلت عجز از پرداخت محکوم به در زندان باشد.

4ـ در تمامی‌موارد مذکور تا آنجا که برای محکوم علیه مقدور بوده نسبت بپرداخت ضرر و زیان مورد حکم اقدام کرده یا قراری در این خصوص گذاشته یا رضایت مدعی خصوصی را جلب کرده باشد.

ماده 4ـ دادستان در مورد کسانی که یکبار از عفو ملوکانه استفاده کرده‌اند پیشهاد عفو نخواهد کرد.

تبصره ـ محکومینی که مجازات اعدام آنهابا اعطای یک درجه عفو ملوکانه بحبس دائم تبدیل شده است در صورت استحقاق و یا احراز شرایط مندرج در ماده 3 این آئین‌نامه میتوانند از عفو ملوکانه استفاده نمایند در این صورت مجازات آنان به حبس جنائی درجه یک که از 12 سال کمتر نباشد تبدیل خواهد شد.

ماده 5ـ دادستان بضمیمه پیشنهاد خود رونوشت کامل قرار مجرمیت و کیفر خواست و داد نامه محکومیت و دادنامه فرجامی‌ و گذشت نامه زیان دیده از جرم را (درصورتی که وجود داشته باشد) باداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی ارسال خواهد داشت.

ماده 6ـ در پیشنهاد عفو باید مطالب زیر درج شود:

1ـ هویت و شغل و سن محکوم علیه حین ارتکاب جرم.

2ـ هویت و سن مجنی علیه (در مورد جرائم نسبت به افراد)

3ـ تاریخ و محل وقوع و مزان جرم با ذکر مواد مورد استناد دادگاه.

4ـ شماره و تاریخ داد نامه محکومیت و دادگاه صادر کننده دادنامه ـ تاریخ قطعیت دادنامه ـ خصوصیات مجازات.

5ـ تاریخ شروع اجرای مجزات و مدتی که محکوم علیه قبل از آن زندانی بوده است.

6ـ تعداد عائله محکوم علیه و وضع معیشت آنان

7ـ میزان تأثیر اجرای مجازات در روحیه محکوم علیه

8ـ جهات پیشنهاد عفو

ماده 7ـ اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی وزارت دادگستری دارای دفتری خواهد بود که پیشنهادهای عفو با ذکر خصوصیات آن بمحض وصول بترتیب در آن ثبت میشود. دفر مزبور دارای ستونهائی خواهد بود که تاریخ طرح پیشنهاد در کمیسیون و مفاد تصمیم کمیسیون و تاریخ توشیح ملوکانه و تاریخ و شماره ابلاغ عفو و بخشودگی درآنها درج میگردد.

ماده 8ـ پیشنهادهای عفو بتدریج از طرف رئیس اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی در کمیسیون مطرح میشود و کمیسیون در هر مورد نظر خود را اظهار مینماید.

ماده 9ـ اظهارنظر بر قبول پیشنهاد عفو باید مدلل و موجه بوده و نظر صریح کمیسیون بر تخفیف یاتبدیل مجازات (طبق ماده 56 قانون مجازات عمومی) در صورت مجلس کمیسیون درج وبا مضاء کمیسیون برسد.

ماده 10ـ رد پیشنهاد عفو مانع طرح مجدد آن در کمیسیون دوره بعد نخواهد بود.

ماده 11ـ پیشنهادهای عفو در فهرست جامعی که از طرف اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی تهیه میشود بترتیب درج و چند روز قبل از روزهای مذکور در ماده 1 برای ملاحظه وزیر دادگستری ارسال میگردد.

ماده 12ـ وزیردادگستری پس از موافقت با پیشنهاد‌های اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی فهرست عرض را تنظیم واز طریق نخست وزیری برای تصویب و توشیح ملوکانه ارسال میدارد. بمحض آنکه فهرست عرض بتوشیح ملوکانه رسید اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی آن را به دادستانهای مربوط برای اجراء ابلاغ مینماید.

ماده 13ـ رونوشتی از فهرست مزبور نیز بلافاصله پس از توشیح ملوکانه بوسیله اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی به اداره زندان مرکزی ابلاغ میشود.

وزیر دادگستری ـ صادق احمدی