آیین‌نامه کمیسیون عفو و بخشودگی [مصوب ۱۳۴۳]

تاریخ تصویب: ۱۳۴۳/۰۶/۲۸
تاریخ انتشار: ۱۳۴۳/۰۷/۰۴

[به موجب آیین‌نامه کمیسیون عفو و بخشودگی، مصوب ۱۳۵۴ نسخ ضمنی شده است.]

10965/6 – ۱۳۴۳/۶/۲۸

برای اینکه در مقام اجراء قسمت دوم ماده ۵۵ قانون مجازات عمومی در مورد تخفیف و تبدیل کیفرها دادستانها و کمسیون عفو و بخشودگی رویه ‌هماهنگ و یکنواختی را اتخاذ و به موقع اجرا گذارند و در حقیقت تخفیف و تبدیل مجازات خود موجب اجراء عدالتی گردد که دادگاهها پایه آن را گذارده اند آئین‌نامه زیر را مقرر می‌دارد‌:

ماده 1 ـ برای اجرای قسمت دوم ماده 55 قانون مجازات عمومی هر سال چهاربار‌:

1 ـ به مناسبت عید نوروز و آغاز سال

2 ـ به مناسبت قیام ملی بیست و هشتم مرداد

3 ـ به مناسبت میلاد مسعود اعلیحضرت همایون شاهنشاه

4 ـ به مناسبت سالروز اعلامیه جهانی حقوق بشر (نوزدهم آذر ماه)

کمیسیونی تحت نظر رئیس اداره فنی مرکب از دادستان استان مرکز و دادستان دیوان کیفر کارکنان دولت و دادستان شهرستان تهران و نماینده وزارت جنگ (با حداقل درجه سرهنگی) و رئیس اداره زندان تشکیل می‌شود که جلسات آن با حضور کلیه اعضاء رسمیت خواهد داشت‌. در مواردی که مقتضی باشد وزیر دادگستری دستور تشکیل کمیسیون را به طور فوق العاده و در غیر مواعد مزبور خواهد داد‌.

ماده 2 ـ کسی که تقاضای عفو دارد باید در تقاضا نامه خود نکات زیر را درج نماید‌:

1 ـ هویت محکوم علیه

2 ـ دادگاه صادر کننده حکم

3 ـ موضوع حرم و میزان محکومیت

4 ـ مجموع مدتی که محکوم علیه قبل از تاریخ اجرا حکم در زندان بسر برده‌.

5 ـ تاریخ قطعیت حکم و اجراء آن،

و تقاضانامه خود را به دادستانی که دستور اجراء حکم را داده است تسلیم نماید‌.

ماده 3 ـ دادستان در صورتی که شرایط زیر موجود باشد برای محکوم علیه پیشنهاد عفو می‌نماید‌.

1ـ در مورد مجازاتهای حبس موقت مجازات در حال اجراء باشد و ثلث از مدت آن سپری گردیده باشد و در مورد مجازات حبس موبد محکوم علیه مدت ده سال تمام زندانی شده باشد و در هر دو مورد اجرای مجازات در روحیه محکوم علیه موثر شده و موجب تنبیه او گردیده باشد

2 ـ در مورد مجازات های نقدی محکوم علیه به علت عدم قدرت تادیه در زندان باشد‌.

3 ـ در مورد مجازات اعدام محکوم علیه در زندان باشد‌.

4 ـ در مورد جرائم مالی محکوم علیه مال موضوع جرم را رد کرده یا رضایت زیان دیده از جرم را فراهم نموده باشد‌.

ماده 4 ـ دادستان در مورد اشخاص زیر پیشنهاد عفو نخواهد نمود‌:

1 ـ کسانی که بعلت تکرار جرم طبق شقوق ماده 25 اصلاحی قانون مجازات عمومی محکوم گردیده باشند‌.

2 ـ کسانی که یکبار از عفو استفاده نموده باشند‌.

ماده 5 ـ دادستان بضمیمه پیشنهاد خود رو نوشت کامل قرار مجرمیت و کیفر خواست و دادنامه محکومیت و دادنامه فرجامی و گذشت نامه زیان دیده از جرم را (‌در صورتی که وجود داشته باشد‌) با اداره فنی ارسال خواهد داشت‌.

ماده 6 ـ در پیشنهاد عفو باید مطالب زیر درج شود‌:

1 ـ هویت و شغل و سن محکوم علیه حین ارتکاب جرم

2 ـ هویت و سن مجنی علیه (‌در مورد جرائم نسبت به افراد‌)

3 ـ تاریخ و محل وقوع و عنوان جرم با ذکر مواد مورد استناد دادگاه

4 ـ شماره و تاریخ دادنامه محکومیت و دادگاه صادر کننده دادنامه تاریخ قطعیت دادنامه ـ خصوصیات مجازات

5 ـ تاریخ شروع اجرای مجازات و مدتیکه محکوم علیه قبل از آن زندانی بوده است‌.

6 ـ تعداد عائله محکوم علیه و وضع معیشت آنان.

7 ـ میزان تاثیر اجرای مجازات در روحیه محکوم علیه.

8 ـ جهات پیشنهاد عفو.

ماده 7 ـ اداره فنی وزارت دادگستری دارای دفتری خواهد بود که پیشنهادات عفو با ذکر خصوصیات آن به محض وصول به ترتیب در ان ثبت می‌شود دفتر مزبور دارای ستونهائی خواهد بود که تاریخ طرح پیشنهاد در کمیسیون و مفاد تصمیم کمیسیون و مفاد تصمیم کمیسیون و تاریخ توشیح ملوکانه و تاریخ و شماره ابلاغ عفو و بخشودگی در آنها درج می‌گردد‌.

ماده 8 ـ پیشنهادات عفو بتدریج از طرف رئیس اداره فنی در کمیسیون مطرح می‌شود و کمیسیون در هر مورد نظر خود را اظهار می‌نماید‌.

ماده 9 ـ اظهار نظر نظر بر قبول پیشنهاد عفو باید مدلل و موجه بوده و نظر صریح کمیسیون بر تخفیف یا تبدیل مجازات (‌طبق ماده 55 قانون مجازات عمومی) در صورت مجلس کمیسیون درج و با امضا اعضاء کمیسیون برسد‌.

ماده 10 ـ رد پیشنهاد عفو مانع طرح مجدد آن در کمیسیون دوره بعد نخواهد بود‌.

ماده 11 ـ در مقام تخفیف کمیسیون فقط میتواند طیق ماده 55 تا یک‌ربع از مجازات را تخفیف دهد‌.

ماده 12 ـ کمیسیون در مقام تبدیل مجازات به یک درجه پائین تر نوع و میزان مجازات جدید را با رعایت تناسب تعیین خواهد نمود به این توضیح که‌ همان تناسب مجازات قبلی نسبت به حداقل و حداکثر درجه پائین‌تر موجود باشد‌.

ماده 13 ـ حبس‌های تادیبی طبق ماده 9 قانون مجازات عمومی به‌اقامت اجباری با ذکر مدت تبدیل خواهد شد ولی حبس در دارالتادیب قابل تبدیل به مجازات دیگری نیست‌.

ماده 14 ـ پیشنهادات عفو در فهرست جامعی که از طرف اداره فنی تهیه می‌شود به ترتیب درج و جند روز قبل از روزهای مذکور در ماده 1 برای ملاحظه وزیر دادگستری ارسال می‌گردد‌.

ماده 15 ـ وزیردادگستری پس از موافقت با پیشنهادات اداره فنی فهرست عرض را تنظیم و از طریق نخست وزیری برای تصویب و توشیح ملوکانه ارسال می‌دارد‌.

ماده 16 ـ به محض آنکه فهرست عرضبه توشیح ملوکانه رسید اداره فنی مفاد آن را به دادستانهای مربوط برای اجرا ابلاغ می‌نماید‌.

ماده 17 ـ رو نوشتی از فهرست مزبور نیز بلافاصله پس از توشیح ملوکانه به وسیله اداره فنی به اداره زندان مرکزی ابلاغ می‌شود‌.

ماده 18 ـ آیین‌نامه عفو و بخشودگی مصوب مهرماه ۱۳۲۴ و آئین‌نامه اصلاح ماده ۱ آئین‌نامه عفو و بخشودگی مصوب 10/9/42 از این تاریخ ملغی است‌.

وزیر دادگستری