آیین‌نامه قانون راجع به ‌جنگلها

تاریخ تصویب: ۱۳۲۲/۰۱/۰۸
تاریخ انتشار: ۱۳۲۲/۰۱/۱۳

تصویب نامه هیئت وزیران در جلسه هشتم فروردین ماه ۱۳۲۲ بنا به پیشنهاد شماره ۱۰۱۷۴/ ۵۲۱ به تاریخ ۸/۱/۱۳۲۲ وزارت کشاورزی در اجرای ماده چهاردهم قانون راجع به‌ جنگلها مصوب ۱ دی ماه ۱۳۲۱ آیین‌نامه زیررا تصویب‌نمودند:

فصل یکم ـ پروانه قطع درخت

بخش ۱ ـ مصارف غیرروستایی

( در اجرای ماده دهم قانون جنگل)

ماده ۱-
[اصلاحی ۱۳۲۸/۶/۲۶]
[اصلاحی ۱۳۳۳/۶/۲۷]
درخواست پروانه قطع درخت از جنگلهای خصوصی از اشخاص پذیرفته میشود که مالک جنگل یا صاحب درخت جنگل باشند و این درخواست باید طبق شرایط و در ظرف مدتی که از طرف بنگاه جنگلها تعیین و آگهی خواهد شد تنظیم و در هر منطقه به سرجنگلداری منطقه تسلیم گردد.

تبصره –
[اصلاحی ۱۳۲۸/۶/۲۶]
[اصلاحی ۱۳۳۳/۶/۲۷]
در صورتی که درخواست کننده پروانه قطع درخت یا تهیه هیزم و ذغال و یا تبدیل جنگل بزمین زراعتی و یا استفاده از درختان افتاده مالک جنگل باشد باید رونوشت گواهی شده سند مالکیت و کپیه گواهی شده نقشه ثبتی را پیوست درخواست خود نماید و اگر درخواست‌کننده از طرف مالک حق قطع درخت جنگل را بمنظور بهره‌برداری داشته و یا درختان آن را خریده باشد علاوه بر رونوشت گواهی شده سند مالکیت و نقشه ثبتی رونوشت گواهی شده سند رسمی بهره‌برداری یا خرید درختان را نیز باید پیوست درخواست خود نماید.

تبصره ۲ـ
[اصلاحی ۱۳۲۸/۶/۲۶]
[لغو ۱۳۳۳/۶/۲۷]

ماده ۲ـ [اصلاحی ۱۳۲۸/۶/۲۶]
سرجنگلداری‌ها پس از وصول درخواست پروانه قطع درخت در صورتی که درخواست مزبور کامل باشد نسبت به تعیین صلاحیت جنگل از لحاظ قابلیت بهره‌برداری آن طبق دستور بنگاه جنگلها اقدام خواهند نمود. تعیین صلاحیت جنگلهائی که مدارک مالکیت آنها برای رسیدگی از طرف جنگلداریها به کمیسیون مربوط ارجاع می‌شود بتقاضای درخواست کننده و هزینه او بلامانع خواهد بود.

تبصره ـ [اصلاحی ۱۳۲۸/۶/۲۶]
برای تعیین صلاحیت نسبت به درخواست مربوطه به‌ تهیه هیزم و ذغال و یا تبدیل جنگل به زمین زراعتی نیز طبق این ماده اقدام خواهدشد.

ماده ۳ـ [اصلاحی ۱۳۲۸/۶/۲۶]
پس از اینکه صلاحیت جنگلی برای بهره‌برداری مسلم گردید در صورتی که مدارک درخواست از هر حیث کامل باشد سرجنگلداری نسبت به نشانه‌گذاری درختان قابل قطع طبق دستورات بنگاه جنگلها و با مراعات ماده ۸ آئین‌نامه قانون راجع به جنگلها اقدام خواهد نمود. فصل اجرای نشانه‌گذاری از طرف بنگاه جنگلها تعیین و ابلاغ می‌گردد.

تبصره ـ
[اصلاحی ۱۳۲۸/۶/۲۶]
[لغو ۱۳۳۳/۶/۲۷]

[در صورتی که رسیدگی به مدارک مالکیت به کمیسیون احراز مالکیت ارجاع شده باشد عمل نشانه‌گذاری در صورتی انجام می‌شود که لااقل ده روز قبل از خاتمه فصل نشانه‌گذاری برگ احراز مالکیت به سر جنگلداری واصل شده باشد.]

ماده ۴ـ [اصلاحی ۱۳۲۸/۶/۲۶]
پروانه قطع درخت از طرف بنگاه جنگلها باستناد گزارش سرجنگلداریها و با توجه بصورتمجالس نشانه‌گذاری صادر خواهد شد.

ماده ۵ ـ [اصلاحی ۱۳۲۸/۶/۲۶]
در پروانه قطع مدت اعتبار پروانه ـ حدود جنگل ـ محل قطع ـ محل جمع‌آوری چوبها راه خارج کردن مقطوعات از جنگل ـ فصل قطع درخت و شرایط فنی بهره‌برداری قید خواهد شد.

تبصره ۱ـ [اصلاحی ۱۳۲۸/۶/۲۶]
مدت اعتبار پروانه مدتی است که در ظرف آن بایستی درختان مورد پروانه قطع و به محل جمع‌آوری حمل شود و در صورتی که از پروانه کلا یا جزئاً در ظرف فصل قطع پروانه قید شده است برای قطع درخت استفاده نشده باشد آن پروانه نسبت به مازاد مقداری که اجازه گرفته شده باطل خواهد بود.

تبصره ۲ـ [اصلاحی ۱۳۲۸/۶/۲۶]
بنگاه جنگلها در موارد مقتضی می‌تواند مدت اعتبار پروانه را تمدید و یا راه خارج کردن چوب از جنگل و محل جمع‌آوری چوبها را که در پروانه قید شده است تغییر دهد.

ماده ۶ ـ [اصلاحی ۱۳۲۸/۶/۲۶]
رونوشت پروانه صادره از طرف بنگاه کل جنگلها به سر جنگلداری‌های مربوطه ابلاغ می‌گردد که طبق مقررات آئین‌نامه رفتار کنند.

ماده ۷ـ [اصلاحی ۱۳۲۸/۶/۲۶]
سرجنگلداری‌ها پروانه را به جنگلدارای‌های مربوطه ابلاغ می‌نمایند که در قطع و حمل آنها طبق مقررات آئین‌نامه اقدام نمایند.

ماده ۸ ـ در نشانه گذاری باید نکات زیر مراعات شود:

الف ـ نشانه بوسیله چکشی گذاشته خواهد شد که بنام چکش ویژه جنگلبانی نامیده می‌شود. علامتی که در روی این چکش حک شده علامت رسمی دولتی محسوب می‌شود و نقلیه کننده طبق ماده ۹۸ قانون کیفر همگانی مجازات خواهد شد.

ب ـ چکشهای ویژه جنگلبانی فقط نزد روسای پستها و یا شعب جنگلبانی خواهد بود که بموجب حکم اداره کل جنگلها حق نگاهداری و با عمل با آنرا مستقیماً یا غیرمستقیم به مسئولیت خود خواهد داشت این چکشها دارای جلد چرمی هستند و طوری تعبیه شده‌اند که می‌توان آن‌ها را قفل کرد.

پ ـ برای نشانه گذاری هیئتی مرکب از شش نفر به شرح زیر عمل خواهند کرد.

۱ـ رییس شعبه جنگلبانی که درختهای قابل قطع را تعیین می‌نماید.

۲ـ متصدی پست جنگلبانی مربوط که اندازه قصر و ارتفاع درختان و مختصات آنها را یاداشت می‌کنند.

۳ـ سه نفـر جنگلبان که درختان را با چکـش ویژه جنگلبانـی نشانه‌گذاری می‌کنند.

۴ـ شخص صاحب پروانه یا نماینده‌ایکه او معرفی می‌کند در حضور این هیئت سه عدد چکش ویژه جنگلبانی که توسط رییس شعبه جنگلبانی باز می‌شود و پس از معاینه امهار و تنظیم صورت‌مجلس شروع به عمل خواهد شد. پس از انجام نشانه‌گذاری در هر روز مجدداً چکشها در جلد خود بسته شده و با مهر هیئت مذکور در بند (پ) ممهور و صورت‌مجلس عمل در چهار نسخه در محل تنظیم و به امضای کلیه اعضای هیئت نشانه‌گذاری می‌رسد نسخه سوم در منطقه جنگل‌بانی ضبط خواهد شد و نسخه چهارم به صاحب پروانه یا نماینده او داده می‌شود. در این صورت‌مجلس تعداد و مشخصات درختهای نشانه‌گذاری شده و حدود جنگل و تقسیمات آن بقطعات باید صریحاً تعیین شود.

ت ـ نشانه‌ها باید تقریباً به بلندی یک متر و پنجاه از سطح زمین روی تنه درخت گذاشته شود.

ج ـ برای اینکه بازرسی کارآسان باشد باید پای هر درختی که برای قطع نشانه‌گذاری می‌شود نزدیک زمین نشانه مشابهی روی تنه درخت گذاشته شود که پس از قطع نشانه پایینی روی کنده درخت باقی بماند. در مورد درختانی که اندوخته خواهند شده نشانه پایینی ضرورتی ندارد.

چ ـ در مورد درختانی که برای قطع نشانه‌گذاری می‌شوند تعداد نشانه‌ها بسته به قطر درخت بشرح زیر خواهد بود. درختانی که قطرشان کمتر از ۶۰ سانتی‌متر است یک نشانه بالا یک نشانه پاییین. درختانی که قطرشان بین ۶۰ سانتی‌متر و یک متر است دو نشانه بالا دو نشانه پایین. درختانی که قطرشان بیشتر از یک متر است سه نشانه بالا سه نشانه پایین.

ماده ۹ـ در بریدن درخت نکات زیر باید مراعات شود:

الف ـ درخت‌های جوان در روش‌های شاخه‌زاد باید هم سطح خاک قطع شوند. در موارد استثنایی مثلاً در زمینهای با تلاقی حداکثر باید بیش از ده سانتیمتر از کنده آن در روی زمین باقی نماند.

ب ـ سطح کنده درخت باید طوری قطع شود که آب باران در روی آن نایستد. پ ـ درخت‌ها باید طوری انداخته شوند که تا ممکن است به درخت‌های مجاز آسیب نرساند.

ت ـ در زمینهای شیب‌دار درخت‌ها باید طوری انداخته شوند که به طرف دامنه بیافتند. در صورتی که یکی از نکات بالا مراعات نشود دارنده پروانه متخلف از آیین‌نامه شناخته می‌شود و از ۲ تا ۵ سال محروم از دریافت پروانه خواهد بود.

ماده ۱۰ـ در مورد درخت‌هایی که برای قطع تعیین شده‌اند قطع درخت‌های بدون نشانه مانند عمل قطع بدون پروانه محسوب می‌شود. در مورد درخت‌هایی که به نام اندوخته نشانه‌گذاری می‌شوند قطع آنها عمل بدون پروانه تلقی خواهدشد و مرتکبین طبق مقررات قانون جنگل تعقیب می‌شوند.

ماده ۱۱ ـ پروانه بریدن درخت بدون موافقت وزارت کشاورزی قابل انتقال نیست و مسئولیت آن با شخصی خواهد بود که پروانه به نام او صادر می‌شود.

ماده ۱۲ ـ مأمورین جنگلبانی هر حوزه موظفند در عمل قطع درخت حوزه مامویت خود رسیدگی و نظارت کامل بکنند و در صورتی که قصور کنند طبق ماده ۱۳ قانون جنگلها تعقیب و مجازات خواهند شد.

ماده ۱۳ ـ رؤسای پست‌های جنگلبانی و جنگلبانان هر حوزه علاوه بر اینکه هنگام قطع درخت نظارت خواهند کرد موظفند که پس از قطع جنگل را بازرسی کنند و در صورتی که در عمل قطع مراعات نشانه‌ها شده باشد قطعات چوب حاصله از هر درخت را با چکش مخصوص که چکش گواهی نامیده می‌شود نشانه بگذارند. صاحب پروانه می‌تواند چوب‌هایی که نشانه گواهی صحت زده است بشعبه جنگلبانی مربوط ارسال دارند.

ماده ۱۴ـ برای حمل چوب از محل جمع‌آوری چوب‌ها بقصد دیگری صاحب پروانه باید اظهارنامه‌ای در دو نسخه به شعبه جنگلبانی مربوط تسلیم کند. در این اظهارنامه شماره ـ حجم وسیله حمل و نقل و مقصد حمل چوب‌ها باید تعیین شود. رییس شعبه جنگلبانی باستناد گزارش مأمورین خود پروانه حمل چوب‌های نشانه گذاشته شده را صادر خواهد کرد مدت اعتبار این پروانه باید صریحاً قید شود. در صورتی که در مدت اعتبار پروانه صاحب چوب موفق به حمل تمام یا قسمتی از چوب خود نشود تمدید مدت بادلائل موجهی به پیشنهاد منطقه جنگلبانی مربوطه و تصویب وزارت کشاورزی برای یک مرتبه ممکن است.

ماده ۱۵ ـ مأمورین وزارت دارایی موظفند از دریافت مالیات چوبهایی‌که پروانه حمل از شعبه جنلبانی در دست ندارند خودداری و چوب بدون پروانه را توقیف کنند و فوری مراتب را بشعبه جنگلبانی مربوطه اطلاع دهند که طبق مقررات مربوط در قانون جنگل و این آیین‌نامه با آنها رفتار شود.

ماده ۱۶ـ چوبهایی که بدون پروانه حمل شوند قاچاق محسوب و به سود دولت بازداشت خواهند شد و مرتکب طبق قانون مجازات مرتکبین قاچاق تعقیب و جایزه مامورینی که چنین چوب‌هایی را کشف کنند طبق مقررات پرداخته می‌شود.

بخش ۲ ـ مصارف روستایی

(برای اجرای ـ تبصره دوم ماده دوم قانون جنگل)

ماده ۱۷ ـ اداره کل جنگلها در هر بخش از جنگل حداکثر مقدار چوبی را که در سال برای مصارف روستایی هر خانوار اجازه قطع خواهد داد تعیین و به اطلاع اهالی آن بخش می‌رساند.

ماده ۱۸ ـ ساکنین جنگل و دهکده‌های مجاور آن که برای مصارف روستایی احتیاج به چوب دارند باید اظهارنامه‌ای شامل مصرف ـ تعداد ـ ابعاد و انواع چوب و محل قطع چوب برای مصارف یکسال خود تنظیم کنندتا در موقعی که بوسیله آگهی معین خواهد شد اظهارنامه‌های خود را بوسیله مامورین جنگلبانی همان حوزه یا مستقیماً به شعبه جنگلبانی تسلیم و رسید دریافت دارند شعبات جنگلبانی موافقت یا عدم آنرا از تاریخ وصول اظهارنامه در ظرف ۱۵ روز بتقاضا کننده اعلام خواهند داشت.

ماده ۱۹ـ شعبه جنگلبانی مربوط اظهارنامه‌های رسیده را مورد بررسی قرار می‌دهد و در صورتی که محل قطع از نظر فنی ظرفیت کافی داشته و اظهارنامه از حیث مقدار و نوع درخت متناسب با مصرف بوده و از حداکثری که تعیین شده است تجاوز نکند موافقت خود را اعلام و رونوشت آن را به پست چنگلبانی مربوط ابلاغ می‌کند که درختان را انتخاب و در انجام قطع و حمل و مصرف چوب طبق مواد ۱۷ ال ۱۶ این آیین‌نامه اقدام نماید. شعبات جنگلبانی نیز موظفند که آخر هر ماه صورتد کلیه موافقت نامه‌هایی را که صادر کرده‌اند بوسیله منطقه جنگلبانی مربوط به اداره کل جنگلها گزارش نمایندد.

ماده ۲۰ ـ اگر کسی برای مصارف روستایی طبق ماده ۱۸ این آیین‌نامه درختی را قطع کند و آن را در مدتی که در پروانه قطع معلوم شده حمل نکند و برای تمدید مدت حمل هم اقدامی ننماید و چوب قطع شده را در جنگلبانی گذارد آن چوب به سود دولت بازداشت می‌شود و برای مدت سه سال پروانه قطع چوب بار داده نخواهد شد.

بخش ۳ ـ قطع اشجار در محوطه‌های خانه‌های روستایی

(در اجرای تبصره سوم ماده ۲)

ماده ۲۱ـ قطع اشجار در محوطه خانه‌های روستایی? که از یکهزار و پانصد مترمربع مساحت آنها کمتر باشد برای ساکنین آن خانه‌ها آزاد است. در مواردی که صاحب خانه بخواهد چوب محوطه خانه خود را برای مصرف در محل دیگر یا برای فروش از محوطه خارج کند باید مراتب را به شعبه جنگلبانی مربوط اطلاع دهد تا پروانه حمل صادر شود متخلفین مشمول ماده ۱۶ این آیین‌نامه خواهند بود.

فصل دوم ـ درختهای افتاده در اجرای ماده پنجم قانون جنگل

ماده ۲۲ـ درخت افتاده شامل کلیه درختانی است که در اثر عوامل طبیعی افتاده‌اند.

ماده ۲۳ـ در صورتی که مالک بخواهد از درختهای افتاده استفاده کند باید اظهارنامه‌ای مبنی بر تعداد انواع و محل آن درختان و عواملی که باعث افتادن آنها شده است به پست جنگلبانی تسلیم نماید. مأمور جنگلبانی باید در مدتی که پس از وصول اظهارنامه زیاده از پانزده روز نباشد چوبها را معاینه و در صورتی که درخت در اثر عوامل طبیعی افتاده است مراتب را کتباً گواهی و صورت‌مجلس شامل تعداد نوع و حجم و محل و عواملی که باعث افتادن آنها شده است تنظیم و به شعبه جنگلبانی گزارش دهد. مالک جنگل پس از دریافت گواهی زیر نظر مامورین می‌تواند از چوبهای استفاده کند ولی برای حمل این چوبها به خارج از جنگل باید چوبها نشانه‌گذاری شده و طبق ماده چهارده این آیین‌نامه پروانه حمل صادر گردد.

ماده ۲۴ـ در مورد درختانی که بدون پروانه قطع شده است در صورتی که مرتکب معلوم باشد طبق ماده ۲۳ نسبت به چوبها اقدام و مرتکب طبق ماده چهارم قانون تعقیب می‌شود و در صورتی که مرتکب معلوم نباشد تا تعیین مرتکب چوبها به امانت نزد مالک خواهد ماند و اگر تا دوسال مرتکب معلوم نگردید مالک با مراعات مقررات ماده ۲۴ این آیین‌نامه حق استفاده از آن را خواهد داشت.

فصل سوم ـ تهیه هیزم

در اجرای ماده دو و تبصره ۱ ماده دو قانون جنگل

ماده ۲۵ ـ تهیه هیزم برای مصارف ساکنین جنگل و دهکده‌های مجاور آن از درختهای خشک و افتاده از جنگل ملکی خود که مصرفی جز سوخت نداشته باشد از شاخهای کوچک درختهای کهن که قطر آنها درین شاخه از پنج سانتیمتر تجاوز نکند با اطلاع قبلی مأمورین جنگلبانی آزاد است.

ماده ۲۶ ـ تهیه هیزم برای مصارف شهرها منوط به صدور پروانه از منطقه جنگلبانی مربوط می‌باشد کسانی که می‌خواهند هیزم برای این قبیل مصارف تهیه کنند باید درخواست خود را بضمیمه رونوشت رسمی سند خرید چوب از مالک جنگلی منطقه جنگلبانی مربوط تسلیم داشته و پروانه دریافت دارند. شعبه جنگلبانی مربوط پس از اینکه رونوشت پروانه به او ابلاغ شد طبق مقررات این آیین‌نامه در نشانه‌گزاری و قطع و حمل چوبها اقدام و نظارت خواهد نمود.

تبصره ـ برای تهیه هیزم درختهای اندوخته نشانه‌گذاری خواهند شد.

فصل چهارم – تهیه ذغال چوب

(در اجرای ماده ۲ قانون جنگل)

ماده ۲۷ ـ اداره کل جنگلها قسمتهایی از جنگل را که برای احداث کوره ذغال مناسب می‌باشد معین و به مناطق جنگلبانی ابلاغ خواهد کرد. فقط در این قسمت‌ها اجازه احداث کوره ذغال داده خواهد شد.

ماده ۲۸ ـ در جنگلهایی که از آنها بهره‌برداری می‌شود صاحبان پروانه می‌توانند از مازاد مقطوعات خود که مصرفی جز سوخت ندارند ذغال تهیه کنند.

ماده ۲۹ ـ کوره‌های زغال باید طبق نقشه‌ای که بتصویب اداره کل جنگلها رسیده باشد ساخته شوند.

ماده ۳۰ـ کسانی که می‌خواهند کوره زغال احداث کنند باید درخواست خود را به ضمیمه رونوشت رسمی سند خرید چوب از مالک جنگل به منطقه جنگلبانی مربوط تسلیم دارند.

ماده ۳۱ ـ در نقاطی که منطقه جنگلبانی تشخیص می‌دهد که پس از قطع چوب برای تهیه زغال نهالکاری ضرورت دارد. دارنده پروانه به هزینه خود موظف به اجرای نهالکاری طبق دستور منطقه جنگلبانی خواهد بود.

ماده ۳۲ ـ برای تهیه زغال درختهای اندوخته نشانه‌گذاری خواهند شد و مأمورین جنگل هر حوزه در نشانه‌گذاری و قطع چوبها طبق مقررات این آیین‌نامه نظارت خواهند کرد.

فصل پنجم ـ تبدیل جنگل به زمینهای زراعتی

(در اجرای ماده ۲ قانون جنگل)

ماده ۳۳ ـ منظور از تبدیل یا بوته‌زارهای جنگلی به زمین زراعتی عبارت از بریدن درختها و بوته‌ها و از بین بردن کنده و ریشه‌های آنها است تا زمین برای کشت آماده گردد.

ماده ۳۴ ـ هر کس می‌خواهد جنگل و یا بوته‌زارهای جنگل متعلق به‌خود را تبدیل به زمین زراعتی نماید باید قبلاً درخواستی تسلیم منطقه جنگلبانی محل به نماید.

ماده ۳۵ ـ برگ درخواست باید شامل نکات زیر باشد.
الف ـ نام درخواست کننده ـ محل اقامت و پیشه او.
ب ـ نام جنگل و بخشی که جنگل و بخشی که جنگل و یا بوته‌زار جنگلی در آن واقع شده.
پ ـ مساحت حدود و مشخصات قطعه جنگلی را که می‌خواهند بتراشد.
ت ـ علت درخواست و زراعتی که منظور است.

ماده ۳۶ ـ این درخواست توسط کارشناسان جنگل و کشاورزی بررسی می‌شود و در صورتی‌که صلاحیت زمین برای زراعتی که منظور است گواهی شود و معلوم گردد که در اثر تراش آن جنگل زیانی به منابع آب زیر زمینی وارد نشده و زمین جنگل پس از تراش آن جنگل زیانی به منابع آب زیر زمینی وارد نشده و زمین جنگل پس از تراش در معرض فرسایش قرار نخواهد گرفت منطقه جنگلبانی مربوط موافقت خود را با درخواست بوسیله اداره کل جنگلبانی به وزارت کشاورزی گزارش خواهد داد. وزارت کشاورزی در صورتی‌که توسعه زراعت درخواست شده را مقدم بر جنگل بداند با صدور پروانه موافقت خواهد کرد.

ماده ۳۷ ـ پس از صدور پروانه منطقه جنگلبانی مربوط موظف به نظارت کامل در انجام کار خواهد بود. فصل ششم ـ تعقیب متخلفین از قانون جنگل

ماده ۳۸ ـ مأمور جنگل کسی است که بموجب حکم وزارت کشاورزی به این نام شناخته شود.

ماده ۳۹ ـ روسای مناطق جنگلبانی موظفند جنگل منطقه خود را بدادسرای شهرستان مربوط معرفی کنند.

ماده ۴۰ ـ در مواردی که مأمورین جنگل تخلفی از مواد قانون و مقررات آیین‌نامهای جنگل مشاهده نمایند موظف هستند صورت‌مجلسی از موضوع تخلف و نام و نشانی متخلف و ادله تخلف تهیه کند و آنرا به امضای یک یا دو نفر از مأمورین دولتی محل و یا یک یا دو نفر از معتمدین محلی و یا کدخدا و دهبان یک یا دو نفر گواه و در صورت نبودن هیچ‌کدام از آنها به امضای متخلف هم می‌رساند. در صورتی که متخلف یا گواهان هر کدام از حاضرین از امضاء استنکاف نمایند مأمور جنگل مراتب را در صورت‌مجلس قید کرده و امضاء می‌نماید.

ماده ۴۱ ـ در صورتی که موضوع تخلف قطع درخت بدون پروانه یا حمل چوب بدون پروانه باشد (اعم از ملک شخصی یا غیر آن) مأمور جنگل موقتاً چوبهای قطع و یا حمل شده را توقیف و متخلف طبق ماده ۴ قانون جنگل و ماده ۱۶ این آیین‌نامه تعقیب می‌شود.

ماده ۴۲ـ مأمورین انتظامات (پاسبان ـ ژاندارم و مأمورین نظامی) مکلفند در صورت کتبی مأمور جنگل در انجام امر با او مساعدت نمایند.

ماده ۴۳ـ مأمورین جنگل صورت‌مجلس تخلف از مقررات قانون جنگل را باید در ظرف ۲۴ ساعت به شعبه جنگلبانی ارسال دارند.

ماده ۴۴ـ رییس شعبه جنگلبانی محل به محض وصول گزارش و صورت‌مجلس در ظرف ۴۸ ساعت بتحقیقات مقدماتی پرداخته و در صورت امکان از متخلف و گواهان پرسشهای لازم نموده و چنانچه تشخیص دهد تخلفی از قانون و آیین‌نامه‌های مربوط نشده دستور رفع بازداشت چوب را داده و تصدیقی هم دایر به رسیدگی و تشخیص خود با تعیین مقدار چوب و نام متهم به متهم خواهد داد. این تصدیق نسبت به چوبهایی که نوع و مقدار آن در تصدیق قید شده است معتبر می‌باشد.

ماده ۴۵ ـ در صورتی که شعبه جنگلبانی در نتیجه تحقیقات خود شخص قطع کننده و یا حمل کننده چوب را متخلف تشخیص دهد چوبها را در توقیف نگاهداشته و پرونده را مستقیماً یا بوسیله منطقه جنگلبانی مربوط بدادسرای محل جهت تعیین مجازات احاله می‌نماید.

ماده ۴۶ ـ مأمور جنگل چوبهایی را که توقیف می‌نماید به بخشدار محل یا دهبان و یا نزدیکترین پست ژاندارم اطلاع می‌دهند و آنها مکلفند وسائل توقیف و حفاظت چوبها را فراهم سازند تا تکلیف آن معین شود.

ماده ۴۷ـ چوبها تا خاتمه رسیدگی در دادسرا و صدور حکم به حال توقیف باقی خواهد ماند.

ماده ۴۸ـ در صورتی که منطقه یا شعبه جنگلبانی موضوع تخلف را طبق مواد ۶ و۷ قانون جنگل قابل تعقیب تشخیص دهد ضمن ارسال پرونده به دادسرا نظر خود را در باب لزوم توقیف شخص متخلف اظهار می‌نماید.

ماده ۴۹ـ دادسرا رونوشتی از احکام صادره به شعبه جنگلبانی خواهد فرستاد تا در اجرای آن اقدام شود چنانچه مفاد حکم صادره مبنی بر بازداشت قطعی چوبهای مورد دعوا یا قسمتی از آن باشد رونوشت حکم بوسیله شعبه جنگلبانی به اداره یا شعبه دارایی محل ابلاغ می‌شود تا در فروش آن طبق مقررات اقدام نماید.

ماده ۵۰ـ رییس شعبه جنگلبانی موظف است هر هفته گزارش اقدامات خود را مشروحاً به منطقه جنگلبانی مربوط به فرستد و رییس منطقه موظف است در هر ماه گزارش عملیات منطقه خود را به اداره کل جنگلها ارسال دارد.