آیین‌نامه تقویت و توسعه مهارت‌آموزی دانش آموزان

ﺷﻤﺎره ۴٢۴٨٢/ت۶٢١٩١ھـ – ٩/٣/١۴٠٣

هیئت وزیران در جلسه ۱۴۰۳/۲/۵ به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در راستای تحقق سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، آیین نامه تقویت و توسعه مهارت آموزی دانش آموزان را به شرح زیر تصویب کرد:

ماده ۱– وزارت آموزش و پرورش موظف است مطابق برنامه زمانی مندرج در جدول زیر و با همکاری دستگاه های اجرایی، سهم آموزش های فنی، حرفه ای و مهارتی در دوره دوم متوسطه را به حداقل پنجاه درصد (۵۰ %) کل دانش آموزان دوره دوم متوسطه برساند:

تبصره – برش استانی برنامه فوق توسط وزارت آموزش و پرورش، تدوین و به رؤسای شورای آموزش و پرورش استان ها ابلاغ می شود.

ماده ۲– سازمان اداری و استخدامی کشور موظف است مجوز جذب هنرآموز و استادکار را طی پنج سال برنامه هفتم، متناسب با اعلام نیاز سالانه وزارت آموزش و پرورش و با رعایت قوانین و مقررات مربوط صادر نماید.

تبصره ۱– وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مکلف است با همکاری وزارت آموزش و پرورش و استفاده از ظرفیت دانشگاه های سراسری به ویژه دانشگاه فنی و حرفه ای و به منظور تربیت و تأمین سالانه حداقل (۱۵) هزار استادکار و هنرآموز به عنوان نیروی انسانی متخصص مورد نیاز توسعه آموزش های هنرستانی و حوزه کار و فناوری، با رعایت ضوابط سنجش، پذیرش، گزینش و تربیت مندرج در قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش مصوب ۱۳۶۹ و اساسنامه دانشگاه فرهنگیان مصوب ۱۳۹۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی، زمینه جذب دانشجوی متعهد خدمت به آموزش و پرورش (بورسیه) را فراهم نماید.

تبصره ۲– وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است با همکاری وزارت آموزش و پرورش تا پایان برنامه هفتم، سالانه (۱۵) هزار هنرآموز و دبیر را در حوزه مهارت های مربوط به اقتصاد رقومی (دیجیتال) و فناوری اطلاعات آموزش دهد.

ماده ۳– سازمان برنامه و بودجه کشور موظف است نسبت به پیش بینی اعتبار لازم برای ساخت و بازسازی (۱۰۰۰) هنرستان و همچنین اعتبارات لازم برای تجهیز هنرستان ها و کارگاه های مربوط و تجهیزات مورد نیاز حوزه کار و فناوری در لوایح بودجه سال های برنامه هفتم با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش اقدام نماید.

تبصره ۱– سازمان برنامه و بودجه کشور مکلف است به منظور جبران خدمات عوامل آموزشی و اجرایی نوبت دوم و تکمیل ظرفیت در نوبت عصر هنرستان ها، اعتبارت لازم را در بودجه سالانه وزارت آموزش و پرورش پیش بینی کند. وزارت آموزش و پرورش مکلف است تا بیست درصد (۲۰ %) از نیاز فضا و تجهیزات تقویت و توسعه مهارت آموزی در هنرستان ها را از طریق ایجاد نوبت دوم و تکمیل ظرفیت در نوبت عصر هنرستان ها تأمین نماید.

تبصره ۲– به منظور تعمیر و نگهداری تجهیزات کارگاهی هنرستانی و همچنین تأمین مواد مصرفی کارگاه ها، سازمان برنامه و بودجه کشور در لوایح بودجه سنواتی، سرانه عمومی و اختصاصی هنرستان ها را در یک ردیف مجزا مشخص و در ذیل ردیف های وزارت آموزش و پرورش نشان دار می کند.

ماده ۴– در راستای اجرای تبصره (۷۵) قانون بودجه سال ۱۳۶۲ کل کشور و آیین نامه اجرایی بند (ب) تبصره یادشده موضوع تصویب نامه شماره ۸۴۲۴ مورخ ۱۳۶۲/۴/۲۷، وزارت آموزش و پرورش مکلف است تا پایان برنامه هفتم، حداقل (۲۵۰۰) هنرستان را به هنرستان تولیدی و کارآفرین ارتقا دهد. دستورالعمل مربوط ظرف شش ماه توسط وزارت آموزش و پرورش (با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و وزارت امور اقتصادی و دارایی) تهیه و ابلاغ می شود.

ماده ۵- [اصلاحی ۱۴۰۳/۴/۲۰]
وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است در طول برنامه هفتم، با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش و با مشارکت صنایع و مشاغل مستقر در شهرک های صنعتی و انجام نیازسنجی منطقه ای آینده نگرانه حداقل پنج ساله، با احداث حداقل یک هنرستان جامع جوار شهرک، نیاز نیروی انسانی متخصص حرفه ها و مشاغل مرتبط را با رعایت قوانین و مقررات مرتفع نماید.

تبصره –  [اصلاحی ۱۴۰۳/۴/۲۰]
وزارت آموزش و پرورش مکلف است در طرح های بیمه دانش آموزی، هنرجویان مشغول به کارآموزی و هنرجویان هنرستان های جوار را از محل اعتبارات مصوب مربوط تحت پوشش بیمه حوادث قرار دهد. در حوادث شغلی، همه تکالیف از متصدیان محل های کارآموزی و هنرستان های جوار به جز رعایت اصول و قوانین ایمنی و بهداشتی ساقط است.

ماده ۶– وزارتخانه های تعاون، کار و رفاه اجتماعی (سازمان فنی و حرفه ای کشور)، علوم، تحقیقات و فناوری (دانشگاه فنی و حرفه ای و دانشگاه جامع علمی کاربردی)، نفت، صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی (سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی)، فرهنگ و ارشاد اسلامی، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، راه و شهرسازی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، کشور، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و ورزش و جوانان و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلفند در طول اجرای برنامه هفتم، متناسب با حوزه وظایف سازمانی خود و به منظور تأمین نیروی انسانی موردنیاز بازارکار، ضمن بهره گیری از ظرفیت آموزشی موجود، برای ارائه آموزش های مهارتی با رعایت قوانین و مقررات و با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش، اقدام به راه اندازی حداقل پنج هنرستان وابسته/جوار و همچنین پشتیبانی محتوایی و فنی از آموزش های ارائه شده در هنرستان ها نمایند.

تبصره ۱– وزارت آموزش و پرورش می تواند تا بیست درصد (۲۰ %) از ظرفیت های آموزشی دولتی و غیردولتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور) در طول سال تحصیلی را برای آموزش مهارت به دانش آموزان متوسطه اول و دوم استفاده نماید.

تبصره ۲– هزینه های جاری و مواد مصرفی از محل اعتبارات مصوب مربوط ذیل دستگاه ذی ربط تأمین می شود و سازمان اداری و استخدامی کشور موظف است با رعایت قوانین و مقررات مربوط، حمایت لازم را از دستگاه های اجرایی متولی هنرستان های وابسته به عمل آورد.

تبصره ۳– وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می تواند نسبت به صدور پروانه تأسیس آموزشگاه آزاد فنی و حرفه ای برای هنرستان های غیردولتی تابعه وزارت آموزش و پرورش اقدام نماید.

تبصره ۴– وزارت آموزش و پرورش می تواند براساس اساسنامه مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی وابسته به دستگاه های دولتی و سایر نهادهای عمومی مصوب ۱۳۸۸ نسبت به صدور پروانه تأسیس هنرستان وابسته برای مراکز دولتی آموزش فنی و حرفه ای اقدام و با رعایت قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی مصوب ۱۳۹۵ با اصلاحات بعدی به آموزشگاه های فنی و حرفه ای آزاد، مجوز تأسیس هنرستان غیردولتی اعطا نماید.

ماده ۷– وزارت آموزش و پرورش موظف است از طریق شورای عالی آموزش و پرورش، برنامه درسی دوره های ابتدایی و متوسطه اول را با رویکرد مهارتی، عملی و طرح (پروژه) محور (حداقل به میزان ده درصد (۱۰ %) ساعات رسمی) و دوره دوم متوسطه نظری را با رویکرد آموزش مهارتی یک شغل (حداقل به میزان (۳۰۰) ساعت متناسب با آمایش سرزمین با قابلیت صدور گواهینامه معتبر) اصلاح و علاوه بر زمان رسمی از ظرفیت روزهای پنج شنبه و ایام تابستان برای تحقق آن استفاده نماید.

تبصره ۱– دستگاه های اجرایی از جمله وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موظفند در چهارچوب قوانین و مقررات، امکان استفاده دانش آموزان از ظرفیت های آموزشی و مهارتی خود را فراهم نمایند.

تبصره ۲– وزارت آموزش و پرورش موظف است در راستای تحقق مردمی سازی آموزش و پرورش، سازوکار آموزش مهارت و شغل توسط اولیاء واجد شرایط یا افراد واجد صلاحیت که با درخواست رسمی اولیاء معرفی می شوند را در خارج از مدرسه فراهم نماید و دستورالعمل مربوط به نحوه ارزیابی، ارزشیابی و در صورت لزوم، سامان دهی و تثبیت یادگیری های آموخته شده از این طریق را ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه در شورای عالی آموزش و پرورش به تصویب برساند.

تبصره ۳– سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف است با همکاری وزارت آموزش و پرورش نسبت به ترویج مهارت آموزی و آموزش های فنی و حرفه ای در دوره تحصیل از طریق رسانه ملی اقدام نماید.

ماده ۸– وزارت آموزش و پرورش مکلف است در چهارچوب قانون نظام جامع آموزش و تربیت فنی، حرفه ای و مهارتی مصوب ۱۳۹۶ با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نسبت به راه اندازی رشته های تحصیلی متناسب با حرفه های مورد نیاز کشور، آمایش سرزمین و نیازهای منطقه ای با قابلیت سنجش و صدور مدرک مبتنی بر چهارچوب صلاحیت حرفه ای ملی اقدام نماید. نیاز آموزشی و تربیت شاغلین حرفه ها صرفاً از طریق تدوین دروس مورد نیاز با همکاری دستگاه مربوط، رعایت قوانین و مقررات و تأمین منابع از محل اعتبارات مصوب مربوط مجاز است.

ماده ۹– وزارت آموزش و پرورش مکلف است در چهارچوب قوانین و مقررات به منظور هماهنگی در سیاست گذاری، برنامه ریزی، مدیریت و بهره وری منابع، با تجمیع واحد های مرتبط در حوزه آموزش و تربیت فنی، حرفه ای و مهارتی از جمله نیروی انسانی، منابع مالی، فضا و تجهیزات و برنامه درسی و آموزشی، ساختار سازمانی فنی، حرفه ای و مهارتی موجود را ارتقا دهد.

ماده ۱۰– تغییر بهره بردار در هنرستان هایی که فعالیت آنها تداوم دارد، انجام نمی شود. تجمیع فضا یا تبدیل به احسن کردن هنرستان ها به منظور افزایش بهره وری با مصوبه کارگروه (کمیته) تخصصی آموزشی و پرورشی وزارت آموزش و پرورش، بلامانع است.

ماده ۱۱– احکام موضوع این تصویب نامه با رعایت قوانین و مقررات مربوط و تأمین منابع مالی مورد نیاز از محل اعتبارات مصوب مربوط می باشد.

محمد مخبر
معاون اول رییس جمهور