قسمت اول – انتخاب نمایندگان کارگران و کارفرمایان در شورای کارگاه
فصل اول : انتخاب نماینده کارگران در شورای کارگاه
ماده ۱ – در هر کارگاه کارگرانی که دارای هیجده سال تمام باشند میتوانند در انتخاب نماینده کارگر شرکت نمایند.
ماده ۲ – داوطلبان نمایندگی کارگران در کارگاه باید واجد صلاحیت بوده و حائز شرایط زیر باشند:
الف – تابعیت ایران
ب – داشتن حداقل بیست و پنج سال تمام
پ – حداقل داشتن گواهینامه پایان تحصیلات ابتدائی
ت – لااقل ده درصد کارگران واجد شرایط کارگاه تمایل خود را کتباً نسبت بنمایندگی داوطلب اعلام نموده باشند.
ث – نداشتن سابقه محکومیت کیفری که موجب محرومیت از حقوق اجتماعی گردد.
ج – کارگر همان کارگاه بوده و حداقل دو سال سابقه کار در آن کارگاه داشته باشد جز در مورد کارگاههائی که کمتر از دو سال سابقه فعالیت دارند.
چ – دارای سمت مدیریت اداری در کارگاه نباشند.
ماده ۳– اداره کار و امور اجتماعی آگهی انتخابات را منتشر خواهد نمود و کارگران از طریق الصاق این آگهی در تابلوی اعلانات کارگاه و یا وسایل مقتضی دیگر از جریان انتخابات مطلع خواهند شد.
تبصره ۱ – در کارگاهی که سندیکای ثبت شده وجود دارد یک نسخه از آگهی انتخابات برای سندیکا نیز ارسال خواهد شد.
تبصره ۲ – داوطلب موظف است حداکثر ظرف بیست روز از تاریخ اعلام آگهی انتخابات داوطلبی خود را کتباً اظهار و مدارک مقرر را باداره کار و اموراجتماعی تسلیم نماید.
ماده ۴ – در کارگاهی که به تشخیص وزارت کار و امور اجتماعی سندیکای ثبت شده حائز اکثریت وجود دارد داوطلب نمایندگی کارگران از طرف سندیکا معرفی خواهد شد و در صورتی که داوطلب مذکور واجد شرایط مقرر در ماده ۲ این آئیننامه باشد اعتبارنامه نمایندگی از طرف اداره کار و امور اجتماعی صادر خواهد گردید.
ماده ۵– اداره کار و امور اجتماعی پس از بررسی صلاحیت و مدارک داوطلبان با توجه بشرایط کارگاه ضمن تعیین روز و ساعت و محل مناسب جهت اخذ رأی اسامی داوطلبان واجد شرایط را پنج روز قبل از اخذ آراء بترتیب مندرج در ماده ۳ این آئیننامه آگهی مینماید و در صورتی که کارگران دارای سندیکای ثبت شده باشند یک نسخه از آگهی را به سندیکا ارسال میدارد.
تبصره – در صورتی که صلاحیت داوطلبان نمایندگی از طرف اداره کار و امور اجتماعی مورد تردید قرارگیرد موضوع در هیئت نظارت مرکزی انتخابات مطرح خواهد شد و نظر این هیئت درباره صلاحیت داوطلب یاد شده قطعی خواهد بود.
ماده ۶– انتخابات هر کارگاه زیر نظر هیئت نظارتی مرکب از نماینده اداره کار و امور اجتماعی و دو نفر از کارگران آن کارگاه انجام میگیرد.
تبصره ۱ – هر یک از داوطلبان نمایندگی دو نفر از کارگران باسواد و با سابقه همان کارگاه را کتباً باداره کارو امور اجتماعی معرفی مینماید و اداره مذکور دو نفر عضو هیئت نظارت را از بین آنان انتخاب خواهد کرد، مشروط بر اینکه دو نفر انتخاب شده از طرف یک داوطلب معرفی نشده باشند.
تبصره ۲ – کارگران عضو هیئت نظارت نباید داوطلب نمایندگی باشند.
ماده ۷– در روز انتخابات بتعداد داوطلبان صندوقهائی برای اخذ رأی در کارگاه آماده میشود و روی هر یک از صندوقها نام و شهرت یکی از داوطلبان نوشته شده و عکس او بر آن الصاق میگردد.
تبصره ۱– هر کارگر ورقه سفیدی را که از طرف هیئت نظارت مهر و امضاء شده است دریافت داشته و در صندوق موردنظر خود میریزد.
تبصره ۲– اخذ رأی مستقیم و مخفی است و هر کارگر فقط حق دادن یک رأی را دارد.
ماده ۸– پس از اتمام اخذ رأی بلافاصله شمارش آراء شروع میشود و به ترتیب تعداد آراء نفر اول نماینده اصلی و نفر بعدی نماینده علی البدل خواهد بود.
تبصره ۱– در صورتی که تعداد آراء هر کدام از داوطلبان نمایندگی کمتر از سی درصد تعداد کل کارگران واجد شرایط کارگاه باشد این داوطلب نمیتواند بعنوان نماینده اصلی و یا علی البدل کارگران انتخاب گردد. و در اینصورت اداره کار و امور اجتماعی طبق مقررات فوق انتخابات را در مورد داوطلبی که رأی حد نصاب را نیاورده است تجدید خواهد نمود.
تبصره ۲– در صورت تساوی آراء حائزین اکثریت هیئت نظارت بقیه قرعه نمایندگان اصلی و علی البدل را از بین آنان انتخاب خواهد کرد.
ماده ۹ – حضور داوطلبان در موقع بازکردن صندوقها و شمارش آراء آزاد است. هیئت نظارت مکلف است پس از شمارش آراء و تنظیم و امضاء صورتجلسه نتیجه را باطلاع کارگران برساند و یک نسخه از صورت جلسه مزبور را باداره کار و امور اجتماعی ارسال دارد.
ماده ۱۰– در صورتی که کارگران واجد شرایط مندرج در ماده یک این آئیننامه به چگونگی انتخابات معترض باشند میتوانند ظرف یک هفته اعتراض کتبی خود را به اداره کار و امور اجتماعی تسلیم دارند.
ماده ۱۱– در صورتی که تعداد معترضین حداقل بیست درصد تعداد کارگران مندرج در ماده یک این آئیننامه باشد اداره کار و امور اجتماعی پس از پایان ضرب الاجل مقرر در ماده ده هیئت مرکزی نظارت انتخابات را ظرف پانزده روز جهت رسیدگی باعتراضات دعوت مینماید.
ماده ۱۲– هیئت مرکزی نظارت انتخابات عبارتست از نمایندگان فرمانداری – دادگستری – اداره کار و امور اجتماعی و دو نفر از نمایندگان کارگران در شورای کارگاه بانتخاب اداره کار و امور اجتماعی.
ماده ۱۳– هیئت مذکور که با دعوت قبلی در محل اداره کار و امور اجتماعی تشکیل جلسه میدهد ظرف ده روز باعتراضات رسیدگی و نظر خود را اعلام میدارد. تصمیمات هیئت مذکور با اکثریت آراء قطعی است.
ماده ۱۴– در صورت وارد بودن اعتراضات هیئت مذکور ابطال انتخابات را اعلام و اداره کار و امور اجتماعی بلافاصله انتخابات را تجدید خواهد نمود .
در صورت عدم وصول اعتراض و یا وارد نبودن اعتراضات اداره کار و امور اجتماعی اعتبارنامه های نمایندگان اصلی و علی البدل کارگران را صادر خواهد نمود.
ماده ۱۵– مدت نمایندگی کارگران از تاریخ صدور اعتبار نامه دو سال خواهد بود.
تبصره – چنانچه دو سوم از کارگران واجد شرایط کارگاه کتباً اظهار عدم اعتماد بنماینده خود نمایند و یا نماینده کارگاران در دوره نمایندگی فاقد صلاحیت یا شرایط مندرج در بند الف و ث و ج و چ از ماده ۲ گردد اداره کار و امور اجتماعی هیئت مرکزی نظارت انتخابات را دعوت و پرونده را برای اتخاذ تصمیم در مورد لغو اعتبار نامه و تجدید انتخابات به آن هیئت احاله خواهند نمود. تصمیمات هیئت با اکثریت آراء قطعی و لازم الاجرا است و نماینده ای که اعتبارنامه او باین ترتیب لغو میگردد حق انتخاب مجدد نخواهد داشت.
ماده ۱۶– در صورت فوت یا استعفای نماینده اصلی یا از دست دادن صلاحیت یا شرایط مندرج در ماده دو تا تجدید انتخابات نماینده علی البدل در حکم نماینده اصلی بوده و وظائف وی را انجام خواهد داد و اداره کار و امور اجتماعی عند الاقتضا نسبت به تجدید انتخابات اقدام خواهد کرد.
تبصره – در صورتی که بیماری یا مرخصی یا مأموریت و یا هر علت دیگر مانع حضور نماینده اصلی در کارگاه باشد نماینده علی البدل میتواند وظائف وی را موقتا” انجام دهد.
ماده ۱۷ – در صورتی که نماینده اصلی یا علی البدل کارگران بیکی از سمتهای آتی الذکر: مدیر عامل – رئیس هیئت مدیره و خزانه دار شرکتهای تعاونی کارگری – رئیس – دبیر و خزانه دار سندیکا یا اتحادیه – عضویت انجمنهای شهر، شهرستان و استان و نمایندگی مجلسین انتخاب شود سمت نمایندگی کارگران را از دست خواهد داد.
فصل دوم : انتخاب نماینده کارفرما در شورای کارگاه
ماده ۱۸ – نمایندگی کارفرما در شورای کارگاه با خود کارفرما و یا با نماینده تام الاختیاری خواهد بود که با توجه بماده ۳ قانون کار از طرف کارفرما باداره کار و امور اجتماعی معرفی میشود.
قسمت دوم – انتخاب نماینده کارگر و کارفرما در هیئت حل اختلاف
ماده ۱۹ – بمنظور انتخاب نمایندگان کارگر و کارفرما در هیئت حل اختلاف موضوع ماده ۴۰ قانون کار اداره کار و امور اجتماعی از کلیه نمایندگان کارگران و کارفرمایان جداگانه بشرح زیر دعوت بعمل خواهد آورد:
1- نمایندگان کارگران در شوراهای کارگاهها و نمایندگان کارفرمایان همان کارگاهها.
2- نمایندگان اتحادیه های کارفرمائی صنفی ثبت شده که کارگران آنها دارای سندیکای ثبت شده میباشند.
3- نمایندگان سندیکا های حرفه ای ثبت شده کارگری.
نمایندگان کارگران و کارفرمایان هر دسته سه نفر نماینده اصلی و سه نفر نماینده علی البدل با رأی مخفی از بین خود انتخاب خواهند نمود و اداره کار و امور اجتماعی اعتبار نامه بنام آنان صادر خواهد کرد.
تبصره ۱– نماینده اتحادیه صنفی باید کارفرمای یکی از واحدهای صنفی مربوط باشد.
تبصره ۲– نمایندگان انتخاب شده باید واجد شرایط مندرج در ماده ۲ برای گروه کارگر و ماده ۱۸ برای گروه کارفرما باشند.
ماده ۲۰ – نظارت بر انتخابات فوق بوسیله هیئتی مرکب از نماینده اداره کار و امور اجتماعی و دو نفر از نمایندگان حاضر در جلسه بعمل خواهد آمد.
هیئت نظارت مکلف است نتیجه انتخابات را پس از اخذ رأی بلافاصله اعلام و در صورتجلسه امضاء شده نتیجه انتخابات را باداره کار و امور اجتماعی ارسال دارد.
ماده ۲۱ – باعتراض وارده بر چگونگی انتخابات که از طرف لااقل ثلث انتخاب کنندگان در خلال یک هفته از تاریخ اعلام نتیجه بعمل آید ظرف ده روز در هیئت نظارت مرکزی انتخابات رسیدگی خواهد شد و نظر هیئت قطعی و لازم الاجرا خواهد بود.
ماده ۲۲ – وزارت کار و امور اجتماعی میتواند در صورت لزوم در یک محل هیئت حل اختلاف جداگانه برای صنایع یا صنوف دائر نماید و برای این منظور انتخابات علیحده انجام دهد.
ماده ۲۳ – مدت نمایندگی از تاریخ صدور اعتبار نامه دو سال خواهد بود و در صورتی که هر یک از نمایندگان گروه کارگر و کارفرما بترتیب فاقد صلاحیت و شرایط مندرج در بند الف و ث و ج و چ از ماده ۲ و ماده ۱۸ این آئیننامه شود پرونده وی در هیئت نظارت مرکزی انتخابات رسیدگی و نسبت به لغو اعتبار نامه و تعیین جانشین اقدام لازم بعمل خواهد آمد.
آئیننامه فوق مشتمل بر ۲۳ ماده و ۱۳ تبصره در جلسه روز چهارشنبه ۱ /۸ /۱۳۵۳ به تصویب شورایعالی کار رسید.