آیین‌نامه اداره یادمان ها و یادبودهای دفاع مقدس

شماره ۶۴۴/۴۰۱/۱/۳۳۱۳ – ۱۴۰۳/۱۲/۲۲

آن وقتی احساس رضایت كنید كه میبینید نوجوان دبیرستانی شما، جوان دانشجوی شما، با همان چشم به دفاع مقدس نگاه می كند كه شما نگاه می كنید.                                                                                                                                                                                            حضرت امام خامنه ای  (مدظلّه العالی)

مدیرمسئول روزنامه رسمی كشور

برابر ماده ۲ و بند (ز) ماده ۷ اساسنامه بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس مصوب مقام معظم رهبری و فرماندهی معظم کل قوا حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی)، یک نسخه از آیین نامه « اداره یادمان ها و یادبود های دفاع مقدس»  مشتمل بر ۱۳ صفحه، ۱۰ ماده و ۱۶ تبصره که در سیزدهمین جلسه هیات امنای بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس و مقاومت مورخ ۱۴۰۳/۱۱/۲۸ به تصویب رسیده است، برای درج در روزنامه رسمی کشور ارسال می گردد.

رئیس ستاد كل نیروهای مسلح و رئیس هیأت امنای بنیاد

سرلشكر پاسدار محمد باقری

آیین نامه اداره یادمان ها و یادبودهای دفاع مقدس

«هر دلی که برای حقیقت احترام قائل است، هر انسانی که برای معنویت، صفا و اخلاص و انسانیت ارزش قائل است، باید این طور مکان ها (یادمان ها) و خاطره ها را همیشه عزیز بدارد »

مقام معظم رهبری  حضرت امام خامنه ای «مدظله العالی»

بسم الله الرحمن الرحیم

مقدمه:

یادمان ها و یادبودهای دفاع مقدس به عنوان بخشی از میراث فرهنگی کشور، زمینه ساز معرفی و درک حماسه و فرهنگ مقاومت، جهاد، ایثار و شهادت برای زائرین راهیان نور می باشد.

با توجه به افزایش بازدید کنندگان در سال های اخیر و گذشت بیش از چهار دهه از دوران دفاع مقدس و لزوم بهره برداری هرچه بهتر زائرین، اداره صحیح و مطلوب یادمان ها و یادبودهای دفاع مقدس امری بسیار مهم و تأثیرگذار خواهد بود. نظر به وظایف و مأموریت های بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس و مقاومت در سیاست گذاری، هدایت، هماهنگی و اجرای شایسته اردوهای راهیان نور با حضور و مشارکت عموم مردم به ویژه نوجوانان و جوانان، همکاری همه جانبه تمامی سازمان های لشکری و کشوری بیش از پیش ضروری می باشد. لذا برای پاسخگویی به این ضرورت، یادمان و یادبودهای مناطق عملیاتی دفاع مقدس در چارچوب این آیین نامه راهبری و اداره خواهند شد.

ماده ۱: هدف

ساماندهی، مدیریت بهینه و بهره برداری مطلوب از ظرفیت یادمان ها و یادبودهای دفاع مقدس در راستای تقویت هویت ملی و دینی و تحقق زیارت بامعرفتِ زائران راهیان نور

ماده ۲: منظور

1. 1. یکپارچه سازی و ایجاد وحدت رویه در اداره یادمان ها و یادبودهای دفاع مقدس.
   2. ارائه خدمات مناسب و در دسترس به زائرین در یادمان ها و یادبودهای دفاع مقدس.
   3. حفظ، حراست، نگهداری، اداره و بهره برداری مطلوب از یادمان ها و یادبودهای دفاع مقدس.
   4. نظارت و پایش مستمر عملکرد یادمان ها و یادبودهای دفاع مقدس.

ماده ۳: سیاست

1. 1. بهره گیری از توان و ظرفیت نیروهای مسلح، وزارتخانه ها و سازمان ها و دستگاه های مرتبط با دفاع مقدس.
   2. تقویت زیر ساخت ها و بنیه های فرهنگی و اجتماعی یادمان ها و یادبودهای دفاع مقدس بر اساس ضوابط مربوط.
   3. ایجاد شرایط و زمینه حضور و مشارکت حداکثری مردمی در اداره امور یادمان/ یادبودها.

ماده ۴: دامنه شمول

یادمان ها و یادبودهای دفاع مقدس در محدوده جغرافیای مقاصد راهیان نور (مناطق عملیاتی دفاع مقدس در استان های خوزستان، ایلام، کرمانشاه، کردستان، آذربایجان غربی، هرمزگان و بوشهر).

ماده ۵: تعاریف و اختصارات

۱- تعاریف 

1. یادمان دفاع مقدس: به مکانی گفته می شود که یک رویداد مهم نظامی، حماسی یا عملیاتی توسط رزمندگان ایران اسلامی در آنجا به وقوع پیوسته و یا یک یا چند شخصیت برجسته دفاع مقدس در آن محل به شهادت رسیده باشند و مقصد کاروان ها و زائرین راهیان نور می باشند.
2. بنای یادبود دفاع مقدس: سازه یا نماد مفهومی مرتبط با دفاع مقدس است و به منظور زنده نگه داشتن یاد حماسه ها و ایثارگری رزمندگان ایران اسلامی در دوران هشت سال دفاع مقدس، برپا گردیده است و مورد بازدید زائرین راهیان نور قرار می گیرد.
3.  آثار دفاع مقدس: به هرگونه آثار ملموسِ منقول و یا غیرمنقول به جامانده از دوران دفاع مقدس که در حال حاضر در یادمان ها موجود است، مانند بناها، سنگرها، خاک ریزها، عوارض طبیعی، ادوات نظامی و….
4.  راهیان نور: جریانی خودجوش، مردمی و بین نسلی باهدف ترویج فرهنگ دفاع مقدس و ارزش های جهاد، ایثار، مقاومت و شهادت با حضور و بازدید از مناطق عملیاتی و یادمان های دفاع مقدس.
5. بهره برداری: آغاز فعالیت یادمان برای ارائه خدمات به زائران راهیان نور است؛ اعم از: بکارگیری نیرو (شامل: کادر یادمان، خادم، مبلغ و راوی)، تجهیز، نگهداری، تکمیل ساخت، مرمت، حفاظت فیزیکی، فضاسازی، گویاسازی و جذب اعتبارات حمایتی. این فرآیند پس از اخذ مجوزهای لازم از سوی ستاد مرکزی راهیان نور کشور، و رعایت شرایط و توافقات فی مابین آغاز می شود. 
6. زائر: به فرد یا افرادی گفته می شود که برای آشنایی با تاریخ حماسی و فرهنگی رزمندگان ایران اسلامی در دوره هشت سال دفاع مقدس، سیره و سبک زندگی شهدا و رزمندگان و بازدید از مناطق عملیاتی استان های مرزی و یادمان ها و سایر اماکن راهیان نور به صورت کاروانی یا انفرادی سفر می کنند.
7. روایتگری: بیان مستند، مستدل و مناسب سیره شهدا، سبک زندگی و حماسه های دفاع مقدس برای زائرین راهیان نور.
8. طرح جامع: به مجموعه مطالعات، طراحی نقشه ها و برنامه های کلی سامان دهی و توسعه هریک از یادمان های عملیاتی دفاع مقدس گفته می شود که توسط ستاد مرکزی راهیان نور کشور تدوین، تصویب و ابلاغ می گردد.
9. حفاظت: فعالیتی تخصصی، فرهنگی و هنری، بر پایه مطالعات علمی و انسان شناسانه با لحاظ کردن احترام به بستر فرهنگی جهت افزایش ماندگاری آثار و آشکار نمودن پیام های تاریخی و هنری آثار است.
10. مرمت: عملی است که به منظور تداوم زمانی عمر آثار صورت می پذیرد.

۲- اختصارات

1. 1. 1. ستاد کل: ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران.
      2. بنیاد: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس و مقاومت
      3. آجا: ارتش جمهوری اسلامیایران.
      4. سپاه: سپاهپاسداران انقلاب اسلامی.
      5. فراجا: فرماندهی انتظامیجمهوری اسلامی ایران.
      6. جهاد: وزارت جهاد سازندگی که به موجب قانون بهوزارت جهاد کشاورزی تغییرنام یافته است.
      7. ستاد مرکزی: ستاد مرکزی راهیان نور کشور  در تابعیت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس و مقاومت بوده و رئیس بنیاد، رئیس ستاد مرکزی راهیان نور کشور می باشد.
      8. بهره بردار: قرارگاه های راهیان نور ارتش،سپاه، فراجا، جهاد، دانش آموزی، دانشجویی وسایر قرارگاه های راهیان نور، وزارتخانه ها و استانداری ها که با پیشنهاد ستاد مرکزی و تصویب شورای سیاستگذاری راهیان نور کشور، یادمان و یادبود به آن ها واگذار می شود.
      9. معین یادمان: سازمان های نیروهای مسلح، سازمان های دولتی و غیردولتی و موسسات مردم نهاد سراسر کشور که با پیشنهاد بهره برداران و تصویب شورای سیاستگذاری راهیان نور کشور تعیین می گردد.
         تبصره: انتخاب یا برکناری بهره بردار و معین یادمان و یادبودها می بایست پس از بررسی و ارزیابی در ستاد مرکزی و با تصویب شورای سیاستگذاری راهیان نور کشور صورت پذیرد.
      10. هیئت امنا: گروهی از افراد ملی و استانی که وظیفه حمایت و پشتیبانی از اداره و بهره برداری یادمان را بر عهده دارند.
      11. مدیر یادمان/یادبود: فردی که مسئولیت حفظ، اداره، نگهداری و بهره برداری یادمان/یادبود را بر عهده دارد.

ماده ۶: مستندات

1.  تدابیر حضرت امام خمینی (ره): 
   1. 1. «حفظ و نگهداری ترکیب یک یا چند شهر خراب شده در جنگ به منظور ترسیم علنی تجاوز دشمنان علیه انقلاب و کشورمان و نشان دادن قدرت دفاع و مقاومت قهرمانانه ملت که آیندگان فقط به اسناد و نوشته ها بسنده نکنند. البته این کار با رضایت کامل صاحبان املاک و با ایجاد شهرهای مجاور باید انجام شود. » (صحیفه امام، ج ۲۱، ص: ۱۵۹)
   2. تدابیر حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی):
      1. راهیان نور یک فنّاوری است؛ این یک فنّاوری است برای استفاده از این ثروت عظیم [هشت سال دفاع مقدس]؛ این معدن طلای عظیمی که در اختیار ما است. (۱۳۹۵/۱۲/۱۶)
      2.  هر یک از استان های خوزستان، ایلام، کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی ارزش و جایگاه خود را دارند که باید برای بازدیدکنندگان بیان شود. (۱۳۹۵/۱۲/۱۶)
      3. نکته اصلی و کلیدی در اردوهای راهیان نور، ایجاد زمینه برای «زیارت بامعرفت» است. (۱۳۹۲/۱۲/۲۶)
   3. اساسنامه بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس و مقاومت 
      1. فصل ۱، ماده ۳، بند ب: انتخاب، تملک، حفظ و بهره برداری ازآثار فیزیکی اعم از ادوات جنگی، غنائم و…
      2. فصل ۱، ماده ۳، بند د: برنامه ریزیو هماهنگی برای اعزام کاروان های راهیان نور، پیگیری ایجاد موزه، مراکز فرهنگی و یادمان های دفاع مقدس و….
   4. سند ملی راهیان نور کشور (مصوب هیئت امنای بنیاد. مورخ ،۱۳۹۶/۱۱/۲۶).
      1. ماده ۴- تصویر مطلوب، بند ۱۰: برخورداراز قوانین ومقررات جامع و هماهنگ، روزآمد و شفاف، معطوف به جهاد، ایثار و شهادت مبتنی بر ارزش های اسلامی، قانون اساسی و اسناد بالادستی.
      2. ماده ۷ـ بخش الزامات و وظایف شورای سیاست گذاریو بررسی و تصویب طرح ها و برنامه های مرتبط…
      3. ماده ۷ـ بخش وظایف اختصاصی ستاد مرکزی راهیان نور کشور، بند ۲۵: تهیه و تدوین روش های جاری و دستورالعمل های موردنیاز مرتبط با وظایف محوله.
   5.  قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران (مصوب ۱۴۰۳/۰۳/۰۱ مجلس شورای اسلامی)
      1. بند (ج) ماده ۷۵ از فصل ۱۵- توسعه و نگهداری موزه ها، یادمان ها، نمادها و نشانه های جهاد، مقاومت و ایثار.
      2. بند (خ) ماده ۸۳ از فصل ۱۷ـ ثبت نقاط دفاع مقدس و میدان های بزرگ حماسه آفرینی در فهرست آثار ملی ، ترغیب زائران و گردشگران به بازدید از این اماکن.

ماده ۷: ارکان و وظایف

1. 1.  ستاد مرکزی 
      1. انتخاب، تملک و حفظ اماکن، اراضی و مواضع دفاع مقدس (از جمله: یادمان ها و یادبودهای دفاع مقدس در محدوده جغرافیای راهیان نور) و ثبت به عنوان آثار ملی.
      2.  واگذاری یادمان ها و یادبودهای دفاع مقدس به بهره برداران و معین های یادمان ها در زمینه احداث، نگهداری، پشتیبانی، مرمت، بازسازی، تجهیز و ارائه خدمات برای مدت ۳ سال.
         تبصره: واگذاری مجدد یادمان و یادبود با پیشنهاد ستاد مرکزی و تصویب شورای سیاستگذاری راهیان نور برای ۳ سال دیگر بلامانع است.
      3. ایجاد یادمان جدید در صورت ضرورت، پس از بررسی در ستاد مرکزی و تصویب شورای سیاستگذاری راهیان نور کشور، با موافقت رئیس ستاد کل نیروهای مسلح بلامانع است.
         تبصره ۱: ستاد مرکزی می بایستی حداکثر در مدت ۱ سال پس از بررسی کارشناسی نسبت به ارائه پیشنهاد کاهش یادمان های فعلی از ۵۸ یادمان به ۵۰ یادمان برای تصویب در شورای سیاستگذاری راهیان نور کشور  اقدام نماید.
         تبصره ۲:  در هر صورت تعداد یادمان ها نباید بیش ۵۰ یادمان باشد.
      4. تعیین و صدور احکام اعضاء و رئیس هیئت امنا و معین یادمان و یادبودها  با پیشنهاد بهره برداران توسط  رئیس ستاد مرکزی.
      5. تأیید و صدور حکم مدیران یادمان و یادبودها با پیشنهاد بهره برداران توسط رئیس ستاد مرکزی.
      6. افتتاح حساب مستقل حقوقی برای یادمان ها و یادبودهای دفاع مقدس.
      7. تعیین وزارتخانه ها، سازمان ها و استان ها به عنوان معین یادمان  و یادمان به منظور حمایت از احداث و نگهداری زیرساخت های عمرانی، تولید و انتشار محصولات فرهنگی.
      8. نظارت کلی بر عملکرد و اداره و بهره برداری یادمان ها و یادبودها و درجه بندی آن ها.
      9. پیگیری تخصیص، تحقق و بررسی گزارش بودجه و صورت های مالی یادمان ها و یادبودها.
      10. پیگیری تملک اراضی یادمان / یادبودها از طریق وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و مراجع ذی ربط و رفع معارض های حقیقی یا حقوقی (در صورت وجود) با رعایت موازین شرعی و قانونی.
      11. حمایت و نظارت بر تأمین طرح های محتوایی یادمان ها و یادبودها.
      12. تهیه طرح جامع یادمان ها و یادبود ها و ابلاغ به بهره بردار.
      13. پاک سازی میادین احتمالی مین، مهمات باقی مانده از زمان جنگ.
      14. ابلاغ، هماهنگی و نظارت بر برنامه های فرهنگی یادمان و یادبودها.
      15. پیگیری ثبت یادمان ها و یادبودها در فهرست آثار میراث فرهنگی کشور.
      16. طرح دعوا و دفاع از حقوق یادمان ها و یادبودهای دفاع مقدس به منظور حفظ حریم سرزمینی، ابنیه و اماکن، تجهیزات و آثار سرزمینی دفاع مقدس در محاکم قضایی و در صورت لزوم انتخاب وکیل با همکاری بهره بردار صورت پذیرد.
      17. طرح های بازسازی، نوسازی و توسعه یادمان ها و یادبودها با تصویب و نظارت ستاد مرکزی برابر طرح جامع مصوب یادمان ها.
      18. بهسازی و ایجاد تأسیسات رفاهی، خدماتی و بهداشتی موردنیاز، آماده سازی مسجد/نمازخانه/حسینیه و وضوخانه ، آب مصرفی، آب آشامیدنی سالم، روشنایی مناسب، راه مناسب، پارکینگ، درمانگاه و….
      19. همكاری فكری، اجرایی و مشارکت های همگانی و ارتباط با فرماندهان و نخبگان دفاع مقدس، گردشگری، فعالان و مؤسسات مردم نهاد راهیان نور، مسئولان، خیرین، افراد صاحب ایده و هنرمند و خلاق، نویسندگان، شعرا و….
      20. نصب تابلوهای راهنمای یادمان/یادبودها در جاده های دسترسی با ذکر فاصله.
      21. نصب شناسنامه یادمان ها و یادبودها و زیارت نامه شهدا و در صورت امکان توزیع بروشور و كتاب یادمان به زائرین.
      22. مستندسازی رسانه ای مناسب از رویدادها، برنامه ها، حضور زائرین، نخبگان و مسئولان در یادمان ها و یادبودها با استفاده از ظرفیت قرارگاه جهاد رسانه.

۲- بهره بردار 

1. 1. 1. 1. 1. پیشنهاد اعضا و رئیس هیئت امنای یادمان ها و یادبودها پس از اخذ صلاحیت های حفاظتی و مکتبی از سازمان های حفاظت اطلاعات نیروهای مسلح جهت صدور احکام توسط رئیس ستاد مرکزی.
            2. نظارت بر عملکرد و اداره و بهره برداری یادمان ها ویادبودهای مربوط.
            3. جذب مشارکت و پیشنهاد توزیع اعتبارات حمایتی و نظارت بر نحوه هزینه کرد آن و ارائه گزارش عملکرد به ستاد مرکزی.
            4. پیش بینی، هماهنگی و اجرای برنامه های فرهنگی یادمانها ویادبودها در طول سال و ایام اوج راهیان نور.
            5. تهیه گزارش هزینه کرد بودجه یادمان ها و یادبودها به صورت نوبه ای و سالانه و ارائه به ستاد مرکزی.
            6. اجرای طرح جامع یادمان ها و یادبودها ابلاغی از سوی ستاد مركزی بهره برداران، با رعایت ضوابط و مقررات و اصول مقررات فنی و اجرایی.
            7. پیش بینی اعتبار لازم برای اداره، نگهداری و ملزومات مورد نیاز یادمان ها و یادبودها در برنامه های سالانه سازمان بهره بردار.
            8. برنامه ریزی هزینه کرد بودجه حمایتی در یادمان ها و یادبودها.
            9. حفاظت، مرمت مستحدثات و زیرساخت، تأمین، نگهداری و تعمیرتأسیسات یادمان ها و یادبودها.
            10. تعامل، هماهنگی و استفاده از ظرفیت هیئت امنا و معین یادمان ها در انجام امور نگهداری و بهره برداری از یادمان ها و یادبودها.
            11. تأمین نیروی انسانی پایور ، وظیفه، مامور و قراردادی مورد نیاز، تهیه ملزومات آمادی، ارتباطی، مخابراتی و تعمیر و نگهداری خودروها برای بهره برداری و اداره یادمان و یادبود پس از اخذ صلاحیت حفاظتی از سازمان های حفاظت اطلاعات نیروهای مسلح.
                تبصره: پرداخت حقوق نیروهای قردادی فعلی یادمان ها با تائید قرارگاه بهره بردار کماکان بصورت متمرکز توسط ستاد مرکزی پرداخت می گردد.
            12. انجام امور حفاظتی و ایمنی شامل پیگیری فنس کشی، سیم خاردار و تابلوهای هشداردهنده.
            13. حفاظت از محدوده یادمان ها و یادبودها (در صورت لزوم برقراری پست های نگهبانی و…) بر اساس مصوبات کمیته امنیتی ، انتظامی راهیان نور کشور و دستورالعمل های ابلاغی از سوی ستاد مرکزی.
            14. اجرای طرح های بازسازی، نوسازی یادمان ها و یادبود برابر ابلاغ ستاد مرکزی، با استفاده از پیمانكاران دارای رتبه ابنیه و ساختمان.
            15. هرگونه تعمیر کلی یا تخریب در یادمان /یادبود می بایست بر اساس آیین نامه حفاظت و مرمت یادمان ها و پس از كسب مجوز كتبی از ستاد مركزی صورت پذیرد.
            16. مقاوم سازی و ایمن سازی بخش های مختلف یادمان ها و یادبود (به ویژه نقاط پرخطر) جهت حفظ سلامت زائرین و کادر یادمان.
            17. کلیه اموال و تجهیزات نظامی، تسلیحات، تجهیزات امنیتی و موانع، تجهیزات انفرادی و گروهی، ماشین آلات و خودروهای نظامی، مهندسی مستعمل باقی مانده از دوران دفاع مقدس متعلق به یادمان/یادبود بوده و می بایست با هماهنگی ستاد مرکزی ثبت، پلاک کوبی و حفظ گردد.
            18. مسئولیت پاسخگوئی در قبال کارکنان قراردادی بکارگرفته شده در یادمان ها یادبودها در مراجع قانونی به عهده بهره بردار و مدیر یادمان می باشد.
            19. ارائه خدمات بهداشتی و نظافت عمومی داخل و پیرامون یادمان ،تامین آب مصرفی و آشامیدنی سالم ، روشنائی مناسب، سرویس های بهداشتی، زائرسرا و حسینیه و رسیدگی مستمر به آنان.
            20. پیش بینی امکانات موردنیاز برای اسکان و شب مانی زائرین در یادمان ها/ یادبودهای منتخب صورت پذیرد.
            21. پیش بینی و تدارک امکانات لازم نظیر چادرهای گروهی، سرویس های بهداشتی سیار، تانکرهای آب بهداشتی، تانکر لجن کش، آمبولانس و درمانگاه سیار به همراه تأمین بهداشت، نظم و امنیت یادمان ها در طول سال به ویژه در ایام اوج انجام شود.
            22. تجهیز یادمان ها ویادبودها به لوازم کمک های اولیه و کپسول های آتش نشانی و اطفاء حریق صورت پذیرد.
            23. از تجهیزات ایمنی، تابلوهای هشداردهنده، فنس های حفاظتی، نگهبان، دوربین های مداربسته و… استفاده شود.
            24. پیش بینی و تدارک وسایل و امکانات و تسهیلات لازم برای جانبازان، معلولین، افراد سالخورده و ناتوان صورت پذیرد.
            25. ایستگاه های صلواتی برنامه های مناسبتی و ویژه برنامه های رزمی و بصیرتی در ایام اوج راهیان نور ایجاد شود.
            26. تنظیم برنامه فرهنگی سالانه و پیش بینی اعتبار مناسب برای برگزاری در طول سال.
            27. معرفی یادمان/یادبودها از طریق رسانه های دیداری، شنیداری، مکتوب، مجازی، سایت های داخلی و خارجی و از طریق برگزاری مناسبت های ملی دفاع مقدس، یادواره های شهدا، همایش های حماسی و دینی به نحو مؤثربر اساس محتوای ابلاغی ستاد مرکزی.
            28. نصب تابلوهای راهنمای یادمان ها و یادبودها در نقاط مناسب در یادمان، مقصد، فلش های جهت نما به زبان های فارسی، عربی، انگلیسی با هماهنگی و همکاری ادارات ذی ربط.
            29. فضاسازی محیطی (صوت، پرچم ، تابلو، تبلیغات و…)، متناسب با یادمان ها و یادبودها و مطابق با طرح ابلاغی ستاد مرکزی.
            30. نصب نقشه و ماکت منطقه عملیاتی در معرض دید عموم زائرین.
            31. برگزاری نماز جماعت و مراسم های مناسبت های مذهبی و ملی در یادمان ها و یادبودها (سالگرد عملیات، سال تحویل و…) به همراه تأمین ائمه جماعات و سخنرانان مذهبی.
            32. راه اندازی كتابخانه و امكانات نرم افزاری دفاع مقدس بر اساس تاریخچه و محتوای منطقه در یادمان/یادبود.
            33. برپایی نمایشگاه ها و فروشگاه های محصولات فرهنگی دفاع مقدس و مقاومت  برابر سیاست های ابلاغی ستاد مرکزی.
            34. معرفی شهدای  سال و در صورت امکان ارائه گزیده وصیت نامه های شهدا بر اساس سیاست های ابلاغی ستاد مرکزی.
            35. بهره گیری از راویان مسلط به زبان های خارجی یا مترجمین واجد شرایط برای ارائه یا ترجمه روایت راویان در یادمان ها و یادبودها.
            36. معرفی رویدادها، برنامه ها، حضور زائران و نخبگان و مسئولان در یادمان ها ویادبودها از طریق رسانه.
            37. خرید اموال و اثاثیه و سایر اقلام موردنیاز یادمان ها و یادبودها باید بر اساس نیاز و جدول تجهیزات و صرفه و صلاح و با عنایت به دستورالعمل سرجمعداری اموال ستاد مرکزی.
            38. ثبت و ضبط مشخصات کلیه اموال منقول، اعم از مصرفی و غیر مصرفی موجود در یادمان اعم از خریداری یا اهدایی در دفتر اموال یادمان.
                تبصره: اموال موقوفه یادمان ها و یادبودها به صورت مجزا با قید وقفیت ثبت و ضبط شده، و برابر شروط واقف و ضوابط ابلاغی اقدام گردد.

۳- معین یادمان

1. 1. مشارکت در تأمین اعتبارات و پشتیبانی در اداره و نگهداری پایدار یادمان ها و یادبودها.
   2. ایجاد ظرفیت های لازم برای ارائه خدمات مطلوب به کاروان های راهیان نور.
   3. همکاری با بهره بردار، هیئت امنا و مدیر یادمان در ایجاد زیر ساخت و برگزاری دوره های فرهنگی ، آموزشی و نگهداشت خادمان، مبلغان و راویان یادمان/ یادبودها.

۴- هیئت امنا

1. 1. 1. تهیه و پیشنهاد برنامه ها وفعالیت ها متناسب با مخاطبان و ویژگی های خاص یادمان ها و یادبودها به ستاد مرکزی.
      2. نظارت عالیه بر برنامه ها ، فعالیت ها و اقدامات یادمان ها و یادبودها با هدف بهبود عملکرد کیفی و کمی در ارائه خدمات به کاروان های راهیان نور.
      3. پیگیری تأمین و پیاده سازی محتوای اختصاصی یادمان ها و یادبودها.
      4. فراهم ساختن زمینه های مشارکت مؤثر و هم افزای معین یادمان و دستگاه های اجرایی مربوطه و خیرین برای نگهداری و اداره مطلوب یادمان/یادبود.
      5. تهیه برنامه های فرهنگی اختصاصی یادمان ها ویادبودها باهدف حفظ ماهیت و ارتقاء هویت حماسی عملیات ها و شهدای آن منطقه عملیاتی و ارائه به ستاد مرکزی.
      6. پشتیبانی و پیگیری تأمین منابع لازم برای اجرای طرح جامع ابلاغی یادمان ها و یادبود.ها
      7. هماهنگی و اجرای اولویت های عمرانی یادمان/یادبود در چهارچوب طرح جامع مصوب ستاد مركزی.
      8. تنظیم بودجه و برنامه اقدامات سال بعد یادمان در سه ماهه آخر سال و تحویل آن به بهره بردار پس از تائید ستاد مرکزی.

تبصره: هرگونه تغییرات بعدی در فصول و ارقام بودجه و برنامه ها و طرح های مصوب یا اصلاح آن ها باید به تأیید ستاد مرکزی رسانده و مجوز لازم اخذ گردد.

۵- مدیر یادمان/یادبود

1. 1. اجرای مصوبات هیئت امنا، سیاست های ابلاغی، آیین نامه ها و دستورالعمل های ستاد مرکزی و تدابیر بهره بردار و معین یادمان.
   2. حضور تمام وقت جهت پیگیری، نظارت، حفظ، حراست و نگهداری آثار سرزمینی دفاع مقدس در محدوده و مسیرهای منتهی به یادمان/یادبود.
   3. اداره عمومی یادمان، نظارت بر عملکرد مدیریت های تحت امر و فراهم نمودن بستر مناسب جهت به کارگیری خادمین، راویان استقراری، مبلغ، کادر بهداشتی و درمانی و….
   4. نظارت بر عملکرد شکلی و محتوایی بازارچه ها و فروشگاه های مستقر در یادمان ها و یادبودها برابر دستورالعمل های  ابلاغی از سوی ستاد مرکزی.
   5. جلوگیری از هرگونه ساخت وساز غیرمجاز و تغییر کاربری و ایجاد بنا در محدوده و حریم یادمان ها و یادبودها و ارسال گزارش اتفاقات به بهره بردار و ستاد مرکزی.
   6. تهیه، ثبت و نگهداری اطلاعات مربوط به کارکنان، خادمین، راویان، مبلغین، فضاهای فیزیکی یادمان ها و یادبودها، اعضای هیئت امنا، نقشه و کروکی یادمان، شناسنامه تأسیس و فعالیت یادمان ها و یادبودها، برنامه های سال، تجهیزات و امکانات، تصاویر (هوایی و زمینی)، اطلاعات ثبتی و فنی یادمان و یادبودها.
   7. سرجمع داری، تعمیر و نگهداری و کنترل اموال یادمان بر اساس ابلاغیه  ستاد مرکزی.

ماده ۸: ساختار و نیروی انسانی

1. 1. ساختار و جداول نیروی انسانی یادمان ها و یادبودها ظرف ۶ ماه توسط بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس و معاونت طرح و برنامه و بودجه ستاد کل ن. م، تهیه و برای تصویب به رئیس ستاد کل نیروهای مسلح پیشنهاد گردد.
   2. نیروی انسانی در یادمان ها و یادبودها از کارکنان نیروهای مسلح، مامور از سازمان های لشکری و کشوری و نیروهای قراردادی و خادمین داوطلب تامین می گردد.
      تبصره ۱: بکارگیری نیروهای قراردادی متمرکز (بجز نیروهای قراردادی پیش بینی شده از سوی بهره بردار) بر اساس سهیمه تعیین شده از سوی ستاد مرکزی برای هر یک از یادمان ها و یادبودها تابع قرارداد و کد کارگاهی ستاد مرکزی می باشد.
      تبصره ۲: بکارگیری نیروهای انسانی با هر نوع وابستگی و با هر نوع عضویت  الزاماً منوط به تأیید صلاحیت های مکتبی، حفاظتی و امنیتی از سوی حفاظت اطلاعات سازمان های نیروهای مسلح می باشد.
   3. اعضای هیئت امنا باید ترکیبی از افراد باسابقه مدیریتی و دارای روحیه جهادی و دفاع مقدسی بوده و فاقد جهت گیری جناحی باشند.
      تبصره ۱: ستاد مرکزی برحسب ضرورت می تواند نسبت به کاهش یا افزایش تعداد اعضای هیئت امنای یادمان ها و یادبودها  اقدام نماید.
      تبصره ۲: حداقل تعداد اعضاء معرفی شده ۱۱ نفر باترکیب ۵ نفر افرادحقیقی و ۶ نفر افراد حقوقی شامل افراد تأثیرگذار دفاع مقدس، خانواده محترم شهدای شاخص، نهادهای مردمی فعال در راهیان نور، استانداران، امامان جمعه، فرمانداران، معین یادمان ها، یگان های مستقر، یگان فعال در عملیات های یادمان ها، فرماندهان عالی رتبه دفاع مقدس، دانشگاه ها، نخبگان. مدیر یادمان به عنوان دبیر جلسات هیئت امنا ایفای نقش می نماید.
   4. جلسات هیئت امنا حداقل هر سه ماه یک بار تشکیل  شود.
   5. تعیین زمان و مکان تشکیل جلسه و دستور آن از وظایف رئیس هیئت امنا و تهیه مقدمات کار و تنظیم صورتجلسات با درج تاریخ و شماره جلسه به عهده دبیر است.
   6. تصمیمات هیئت امنا با اکثریت آراء لازم الاجرا بوده و تصمیمات متخذه در جلسات توسط دبیر در دفتر صورتجلسات ثبت و یک نسخه رونوشت به بهره بردار و ستاد مرکزی ارسال می گردد.
   7. غیبت بیش از سه جلسه متوالی هر عضو در یک سال، به منزله  کناره گیری از عضویت تلقی و با  پیشنهاد بهره بردار و حکم رئیس ستاد مرکزی فرد دیگری جایگزین خواهد شد.
      تبصره: در صورت نبود هیئت امناء، وظایف هیئت امنا، به صورت موقت (حداکثر ۳ ماه) بر عهده بهره بردار خواهد بود و بهره بردار حداکثر تا سه ماه فرصت دارد اعضاء پیشنهادی جدید را به ستاد مرکزی معرفی نمایند.

ماده ۹: دستورات هماهنگی

1. 1. مسئولیت نظارت بر حسن اجرای این آیین نامه با رئیس ستاد مرکزی است.
      تبصره ۱: دستورالعمل اداره یادبودها، از سوی ستاد مرکزی تهیه و پس از تصویب شورای سیاست گذاری راهیان نور کشور ابلاغ خواهد شد.
      تبصره ۲: هرگونه تغییر در تعداد یادمان ها در شمول این آیین نامه قرار می گیرد.
      تبصره ۳: ایجاد و انحلال یادمان ها و یادبودها از اختیارات ستاد مرکزی و شورای سیاستگذاری راهیان نور می باشد.
   2. صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با هماهنگی و همکاری ستاد مرکزی راهیان نور کشور، زیرساخت های لازم رسانه ای در یادمان های دفاع مقدس را ایجاد نماید.
   3. دولت و وزارت کشور درخصوص پشتیبانی و راهبری یادمان ها و یادبود های دفاع مقدس توسط استانداران و عهده داری ریاست هیئت امنای یادمان ها توسط وزرا و استانداران با ستاد مرکزی راهیان نور کشور هماهنگی و اقدام لازم خواهد داشت.
   4. منابع مالی و سرمایه ای در اختیار یادمان ها و یادبودها از طریق اعتبارات مصوب، حمایت هیئت امنا، حمایت بهره  برداران و معین های یادمان ها و دیگر دستگاه‌های حاکمیتی، نذورات و کمک های مردمی، وقف و درآمدهای حاصل از ارائه خدمات و فروش محصولات فرهنگی و بازارچه در حساب دریافت حقوقی یادمان/ یادبود واریز و پس از انتقال به حساب مرتبط مفتوحه توسط بنیاد، به حساب همان یادمان ها  و یادبودها واریز می گردد.
   5. طلا، زیورآلات و ارزهای خارجی اهدائی پس از جمع آوری و صورتجلسه با قید تعداد، نوع، عیار، وزن و با اخذ مجوز از بنیاد تا پایان سال مالی برابر مقررات ابلاغی به فروش رسیده و وجوه حاصله به حساب دریافت حقوقی یادمان/ یادبود واریز و پس از انتقال به حساب مرتبط مفتوحه توسط بنیاد، به حساب همان یادمان ها ویادبود واریز می گردد.

تبصره: کلیه اقلام و تجهیزات سرمایه ای متعلق به یادمان بوده و نقل و انتقال آن به یادمان ها یا مراکز دیگر ممنوع است.

1. نحوه محاسبه حقوق و دستمزد کارکنان کادر نیروهای مسلح تابع مقررات ثابت نیروهای مسلح و کارکنان رسمی سایر دستگاه های کشوری تابع مقررات مربوط و نیروهای قراردادی تابع قانون کار است.

ماده ۱۰:  این آیین نامه در ۱۳ صفحه، ۱۰ ماده و ۱۶ تبصره در تاریخ ۱۴۰۳/۱۱/۲۸ به تصویب هیئت امنای بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس و مقاومت رسید و از تاریخ تصویب لازم الاجرا است.

رئیس ستاد كل نیروهای مسلح و رئیس هیأت امنای بنیاد

سرلشكر پاسدار محمٌد باقری