شماره ۲۱۲۰۶۷/ت۶۱۷۷۷هـ – ۱۴۰۲/۱۱/۱۷
هیئت وزیران در جلسه ۱۴۰۲/۱۱/۸ به پیشنهاد شماره ۱۳۰۵۹۶ مورخ ۲۶/۶/۱۴۰۲ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (با همکاری وزارتخانه‌های کشور و راه و شهرسازی) و به استناد بند (ط) ماده (۵) اصلاحی قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران ساختمانی مصوب ۱۴۰۱، آیین‌نامه اجرایی نحوه شناسایی کارگران شاغل در کارگاههای ساختمانی کشور را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده۱ـ در این آیین‌نامه، اصطالحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
۱ـ قانون: قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران ساختمانی مصوب ۱۳۸۴ با اصلاحات بعدی آن.
۲ـ وزارت: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
۳ـ سازمان: سازمان تأمین اجتماعی.
۴ـ کارگر ساختمانی: کارگران شاغل در کارهای ساختمانی اعم از ایجاد یا توسعه ساختمان، احداث و یا افزایش تراکم ساختمان، تجدید بنا، تعمیرات اساسی و یا تخریب مربوط به ساختمان که به طور مستقیم فعالیت داشته، مشمول مقررات خاص از نظر بیمه و بازنشستگی نبوده و اشتغال وی با بررسی مدارک، انجام استعالم ها و بازرسی توسط سازمان، احراز می‌شود.
۵ ـ کارگاه ساختمانی: محلی که در آن عملیات ساختمانی اعم از ایجاد یا توسعه، احداث ساختمان، افزایش تراکم ساختمان، تجدید بنا، تعمیرات اساسی و یا تخریب مربوط به ساختمان صورت می‌پذیرد.
۶ ـ سامانه: سامانه بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی که به منظور فراهم‌سازی زیرساخت الزم جهت ثبت درخواست متقاضیان بیمه کارگران ساختمانی و سهولت دسترسی به اطلاعات مرتبط با آنها در راستای تعریف شاخص‌های ارزیابی، راستی‌آزمایی و شناسایی دقیق کارگران ساختمانی توسط سازمان ایجاد و مورد استفاده قرار میگیرد.
بخشی از اطلاعات موصوف از بانکهای اطلاعاتی مستقر در وزارت از جمله سامانه اطلاعات رفاه ایرانیان و بخشی دیگر به صورت برخط با سایر نهادها و دستگاههای ذیربط تغذیه میشوند.
ماده ۲ـ متقاضیان بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی موظفند درخواست خود را در سامانه ثبت نمایند. سازمان مکلف است ظرف یک ماه درخواست را بررسی و نتیجه را به متقاضی اعلام نموده و متقاضی واجد شرایط را با رعایت بند (ح) ماده (۵) قانون، تحت پوشش بیمه قرار دهد.
تبصره ۱ـ سازمان مکلف است امکان ثبت اطلاعات کارگاه ساختمانی محل اشتغال به کار متقاضیان مربوط را در سامانه فراهم آورد. کارگر ساختمانی موظف است در صورت تغییر کارگاه ساختمانی به صورت دورهای (سه‌ماهه)، اطلاعات مربوط به کارگاه ساختمانی جدید را به منظور تسهیل در انجام بازرسی، در سامانه اعلام نماید. فقدان پروانه ساختمانی مالک، نافی بهره‌مندی کارگر ساختمانی از امتیازات موضوع این آیین‌نامه نیست.
تبصره ۲ـ سازمان مکلف است به اعتراضات متقاضیانی که درخواست آنها تأیید نشده است، ظرف دو ماه براساس شیوهنامهای که توسط وزارت تهیه و ابلاغ می‌شود، رسیدگی کند و نتیجه رسیدگی را ظرف یک ماه در سامانه ثبت نماید.
ماده ۳ـ دستگاههای موضوع بند (ب) اصلاحی ماده (۵) و ماده (۱۳) قانون مکلفند اطلاعات مورد نیاز برای بررسی و احراز اشتغال کارگران ساختمانی فعال درکارگاههای ساختمانی را به صورت برخط در اختیار سازمان قرار دهند.
تبصره ۱ـ مراجع صدور پروانه ساختمانی مکلفند اطلاعات مربوط به پروانه ساختمانی صادره را شامل پالک ثبتی، اطلاعات موقعیت مکانی (طول و عرض جغرافیایی کارگاه ساختمانی) و مجموع عوارض صدور پروانه، شماره پرونده، دوره شروع و خاتمه طرح (پروژه)، اطلاعات مالک، سازنده، ساختمان و پایان کار و هرگونه تغییرات بعدی که در پروانه ایجاد می‌شود را به صورت ماهانه در سامانه ملی امالک و اسکان وزارت راه و شهرسازی، بارگذاری نمایند.
تبصره ۲ـ وزارت راه و شهرسازی مکلف است نسبت به ایجاد دسترسی به اطلاعات سامانه مذکور برای سازمان به صورت برخط جهت اخذ اطلاعات پروانه ساختمانی اقدام نماید.
تبصره۳ـ وزارت کشور مکلف به انجام هماهنگیهای الزم و ابلاغ بخشنامه‌ها و دستورالعملهای الزم و سایر سازوکارها و ابزارهای قانونی جهت ثبت اطلاعات مذکور در سامانه فوق الذکر توسط شهرداریها و دهیاریها میباشد. تا زمان تکمیل اطلاعات و بهره‌برداری سامانه موضوع این ماده، مراجع صدور پروانه ساختمانی باید به صورت ماهانه نسبت به ارائه اطلاعات فوق به شعب سازمان تأمین اجتماعی شهرستان مربوط اقدام نمایند.
تبصره ۴ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است اطلاعات و سوابق مربوط به صدور، تمدید، تجدید و یا ابطال پروانه کسب واحدهای صنفی، فعالیت شخص صاحب جواز/ مباشر و همچنین اطلاعات مربوط به کارت بازرگانی شامل نوع فعالیت، دوره فعالیت و هرگونه تغییرات بعدی متقاضیان را با رعایت قانون مدیریت دادهها و اطلاعات ملی مصوب ۱۴۰۱ به صورت برخط در اختیار سازمان قرار دهد.
تبصره ۵ ـ سازمان ثبت اسناد و امالک کشور (اداره کل ثبت شرکتها و مؤسسات غیرتجاری) مکلف است اطلاعات اشخاص حقوقی ثبت شده از جمله اعضای هیئت مدیره، مدیرعامل و اعضای موظف و غیرموظف و تغییرات بعدی آنها را به صورت برخط در اختیار سازمان قرار دهد.
ماده ۴ـ وزارت مکلف است امکان استفاده سازمان از اطلاعات برخط در زمینه شناسایی کارگران واقعی ساختمان از جمله پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان و اطلاعات دهک‌بندی را در سامانه فراهم آورد.
ماده ۵ ـ سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور مکلف است با همکاری وزارت، سازمان و وزارت راه و شهرسازی و کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران کل کشور با توجه به تغییر رویکرد تدوین استانداردهای مهارتی از شغلی به حرفه‌ای ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه نسبت به تدوین و بازنگری استانداردهای شایستگی و ارزشیابی مرتبط با مشاغل و حرف کارگران ساختمانی متناسب با مهارت مورد نیاز کسبوکار و ساخت‌وساز اقدام نماید.
ماده ۶ ـ استفاده دارندگان موافقت اصولی، پروانه کسب، کارت بازرگانی و کارگران شاغل در کارگاههای صنفی، صنعتی و موارد مشابه غیرمرتبط از خدمات بیمه‌ای موضوع قانون ممنوع است. سازمان مکلف است با به کارگیری روش های متنوع و مطابق شیوه‌نامه بازرسی برای واحدهای اجرایی تابع، به طور مستقیم بر اشتغال کارگران ساختمانی نظارت مستمر داشته باشد. در صورتی که توسط سازمان احراز شود که فرد بیمه‌شده در شغل ساختمانی تعریف‌شده اشتغال نداشته است، متقاضی مکلف است ظرف یک ماه نسبت به پرداخت بیست درصد (۲۰%) سهم کارفرمایی برای مدت مربوط اقدام نماید، در غیر این صورت سوابق بیمه ای متخلف، متناسب با مدت عدم اشتغال حذف و مطابق ضوابط قانونی مربوط با وی برخورد می‌شود. سازمان مکلف است با به کارگیری روشهای متنوع و حتی‌الامکان به صورت مستقیم، بر پوشش بیمه‌ای کارگران ساختمانی نظارت داشته باشد.
تبصره ـ شعب سازمان مکلفند نسبت به رسیدگی به اعتراضات بیمه‌شدگانی که در فرآیند بازرسی از شمول این آیین‌نامه خارج میشوند براساس شیوه‌نامه موضوع تبصره (۲) ماده (۲) این آیین‌نامه اقدام نمایند و نتیجه را ظرف یک ماه در سامانه ثبت نمایند.
ماده ۷ـ سازمان مکلف است فرآیند و وضعیت نهایی پوشش بیمه اجتماعی متقاضیان را به روش اعلامی وزارت در اختیار آن وزارت قرار دهد.
ماده ۸ ـ نظارت بر حسن اجرای این آیین‌نامه بر عهده وزارت میباشد.
معاون اول رئیس جمهور ـ محمد مخبر