مصوبه «آییننامه داخلی شورای عالی انقلاب فرهنگی» که در جلسه ۸۸۹ مورخ ۱۴۰۲/۷/۱۸ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است؛ به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می‌گردد:
مقدمه
با استناد به مفاد پیوست احکام مقام معظم رهبری مدظله‌العالی در خصوص شورای عالی انقلاب فرهنگی و در چارچوب اصول اول، پنجم، پنجاه و هفتم و یکصد و دهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در اجرای ماده ۲۳ سند تحول شورای عالی (مصوب جلسه ۸۶۲ مورخ ۳/۳/۱۴۰۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی) و وفق این سند؛ «آییننامه داخلی شورای عالی انقلاب فرهنگی» (مصوب جلسه ۱۸۲ مورخ ۱۵/۱/۱۳۸۸ شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ بنا به تفویض جلسه ۶۳۳ مورخ ۲۳/۷/۱۳۸۷) بر اساس بررسی‌های کارشناسی کارگروه تخصصی و تصویب در جلسات ۴۰۳ الی ۴۰۶، ۴۱۰ ، ۴۱۷، ۴۲۸ الی ۴۳۰ ،۴۳۳ الی ۴۳۵ ، ۴۳۸، ۴۴۱ و ۴۵۳ شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسات ۸۸۶ و ۸۸۸ مورخ ۲۴/۵/۱۴۰۲ و ۲۱/۶/۱۴۰۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی مورد بازنگری، ترمیم و تکمیل قرار گرفت و به شرح فصول و مواد آتی در جلسه ۸۸۹ مورخ ۱۸/۷/۱۴۰۲ تصویب و جایگزین آییننامه داخلی مصوب سال ۱۳۸۸ شده است.
فصل اول ـ اختصارات و تعاریف
ماده ۱ـ در این آییننامه؛ اختصارات با تعاریف ذیل به کار می‌رود:
۱ـ شورای عالی: شورای عالی انقلاب فرهنگی
۲ـ شورای معین: شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی
۳ـ جلسات عادی شورای معین: جلساتی که قبل از جلسه شورای عالی در محل برگزاری جلسه شورای عالی، برگزار میشود.
۴ـ جلسات فوق العاده شورای معین: سایر جلسات شورای معین
۵ ـ آییننامه داخلی: آییننامه داخلی شورای عالی انقلاب فرهنگی
۶ ـ رئیس شورای عالی: رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی
۷ـ رئیس جلسه: رئیس یا نواب رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی
۸ ـ دبیر شورای عالی: دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی
۹ـ اعضای شورای عالی: اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی
۱۰ـ اعضای حقیقی: شخصیت‌های حقیقی که با حکم مقام معظم رهبری مدظله‌العالی به عنوان عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی منصوب می‌شوند.
۱۱ـ اعضای حقوقی: شخصیت‌های حقوقی که با حکم مقام معظم رهبری مدظله‌العالی به عنوان عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی منصوب می‌شوند.
۱۲ـ عضو مدعو: باالترین مقام دستگاه حداقل در سطح وزیر و یا همتراز آن که حسب موضوع به تشخیص رئیس یا دبیر شورای عالی با حق رأی به جلسه شورای عالی دعوت میشود.
۱۳ـ دبیرخانه: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
۱۴ـ دستگاه: وزارتخانه، سازمان، نهاد، مؤسسه دولتی، مؤسسه و نهاد عمومی غیردولتی و کمیسیون های تخصصی مجلس شورای اسلامی است.
۱۵ـ کمیسیون مشترک هماهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی و قوا: کمیسیون موضوع ماده ۶ سند تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
۱۶ـ ستادهای راهبری و نظارت: ستادهای راهبری و نظارت موضوع مواد ۲۱ و ۲۲ سند تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی شامل:
الف) ستاد راهبری و نظارت فرهنگی و اجتماعی،
ب) ستاد راهبری و نظارت تعلیم و تربیت،
ج) ستاد راهبری و نظارت خانواده و زنان،
د) ستاد راهبری و نظارت علم، فناوری و نوآوری
۱۷ـ قرارگاه مرکزی: شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای معین؛ قرارگاه مرکزی فرهنگی سیاست‌گذاری، طراحی و برنامه‌ریزی کلان، ساماندهی، راهبری، هدایت، نظارت و ارزیابی راهبردی حوزه های فرهنگ و دانش کشور با در اختیار گرفتن منابع انسانی و مالی و ابزار و امکانات سایر دستگاه‌ها با رعایت قوانین می‌باشند.
۱۸ـ قرارگاه عملیاتی: ستادهای راهبری و نظارت موضوع مواد ۲۱ و ۲۲ سند تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی که در مواقع ضروری به مثابه قرارگاه عملیاتی با در اختیار گرفتن منابع انسانی و مالی و ابزار و امکانات سایر دستگاه‌ها با رعایت قوانین، مأموریت‌های محوله را به انجام می‌رسانند.
۱۹ـ شورای وابسته: شوراها، کمیته‌ها و هیأت‌هایی که به عنوان هسته‌های فکری و یا قرارگاه های عملیاتی با مأموریت‌های روشن و مشخص، به لحاظ ساختاری به طور پیوسته و سلسله مراتبی زیر نظر دبیر شورای عالی قرار دارند و ارتباط منقطع و موضوعی با ستاد ذی‌ربط خواهند داشت.
۲۰ـ سامانه: سامانه الکترونیکی بارگذاری دستور جلسات و مستندات شورای عالی و شورای معین برای اعضاء
فصل دوم ـ رئیس و دبیر شورای عالی؛ اختیارات و وظایف
ماده ۲ـ شورای عالی به عنوان قرارگاه مرکزی فرهنگی کشور دارای رئیس، دو نایب‌رئیس، دبیر و منشی می‌باشد. رئیسجمهور، رئیس شورای عالی است و رئیس مجلس شورای اسلامی و رئیس قوه قضائیه به ترتیب؛ نایب رئیس اول و نایب رئیس دوم شورای عالی هستند.
ماده ۳ـ اختیارات و وظایف رئیس شورای عالی به شرح ذیل است:
۱ـ تأیید دستور جلسات شورای عالی بنا به پیشنهاد دبیر شورای عالی
۲ـ ریاست جلسات شورای عالی، تشکیل منظم جلسات، هدایت و جمع‌بندی مذاکرات و تشکیل جلسات فوق العاده طبق آییننامه
۳ـ ارائه گزارش فعالیت‌ها و اقدامات شورای عالی به محضر مقام معظم رهبری مدظله‌العالی
۴ـ امضاء و ابلاغ مصوبات شورای عالی حداکثر ظرف مدت ۱۴ روز کاری بعد از ارسال نهایی آنها از سوی دبیرخانه
۵ ـ هماهنگی و اقدامات مؤثر برای ایجاد سازوکار تأمین اعتبارات و منابع اجرایی‌سازی مصوبات شورای عالی و اتخاذ تدابیر لازم برای اجرایی‌شدن مصوبات از طریق صدور دستور توسط ایشان و تمهید دبیر شورای عالی در راستای اثربخشی و ارتقاء کارآمدی شورای عالی
تبصره ۱ـ در صورت عدم امکان حضور رئیس شورای عالی؛ نواب رئیس به ترتیب تقدم، ریاست جلسه را عهده دار خواهند شد.
تبصره ۲ـ در صورت عدم ابلاغ مصوبات ظرف مدت مذکور در بند ۴؛ رئیسجمهور در جلسه شورای عالی، دلایل عدم ابلاغ را مطرح و مجددا بحث، اصلاح و رأی گیری به عمل می‌‌آید و این مصوبه را رئیس جمهور ابلاغ مینماید.
ماده ۴ـ دبیر شورای عالی با مشورت و رأی موافق اکثریت مطلق اعضای شورای عالی؛ توسط رئیسجمهور و رئیس شورای عالی به محضر مقام معظم رهبری مدظله‌العالی معرفی میشود و پس از تأیید از سوی معظم‌له، با حکم رئیسجمهور و رئیس شورای عالی برای یک دوره چهارساله منصوب میشود. دبیر شورای عالی، ریاست دبیرخانه را نیز بر عهده دارد و انتخاب مجدد وی برای دوره های متوالی بلامانع است.
تبصره ـ چنانچه دبیر شورای عالی به هر علت قادر به ادامه فعالیت نباشد، رئیس شورای عالی در اولین جلسه نسبت به انتخاب جانشین موقت از میان اعضای حقیقی به مدت حداکثر ۲ ماه تا زمان تعیین دبیر جدید اقدام خواهد کرد. تغییر دبیر شورای عالی در هر شرایطی، منوط به رأی موافق اکثریت مطلق اعضای شورای عالی و تأیید مقام معظم رهبری مدظله‌العالی خواهد بود.
ماده ۵ ـ وظایف دبیر شورای عالی به شرح ذیل است:
۱ـ تهیه، تدوین و تنظیم دستور جلسات شورای عالی و پیشنهاد آن به رئیس شورای عالی
۲ـ هماهنگی تشکیل جلسات شورای عالی و اداره جلسات آن و مدیریت ترتیب مذاکرات
۳ـ ایجاد تمهیدات و اقدامات لازم برای ابلاغ، اجرا، راهبری و نظارت و ارزیابی مصوبات و تصمیمات شورای عالی
۴ـ تدبیر و تمهید سازوکار لازم برای بهبود و ارتقاء روش های رصد و پایش در حوزه های مأموریتی شورای عالی و ارائه گزارش های لازم به شورای عالی
۵ ـ طراحی سازوکار لازم برای استفاده از ظرفیت‌های قانونی دستگاه‌های نظارتی کشور در اجرایی‌سازی مصوبات شورای عالی و تعامل مؤثر با آنها به منظور ارتقاء کارآمدی و اثربخشی شورای عالی و ارسال گزارش اجرای مصوبات برای اعضای شورای عالی
۶ ـ تعامل با مجلس شورای اسلامی، دولت و قوه قضائیه برای رفع تعارض قانونی محتمل و یا وضع قوانین و مقررات موردنیاز جهت اجرای مصوبات شورای عالی حسب حکم ماده ۸ سند تحول شورای عالی
۷ـ طراحی سازوکار لازم برای رصد دستور جلسات مجلس شورای اسلامی در حوزه های مرتبط و حضور نماینده شورای عالی جهت تبیین مواضع، نظرات و سیاست‌های مصوب شورای عالی در صحن علنی و کمیسیون های تخصصی مجلس حسب حکم ماده ۷ سند تحول شورای عالی
۸ ـ پیشنهاد اولویت‌ها و سیاست‌های فرهنگی، علمی، فناوری و نوآوری به شورای عالی جهت لحاظ در لوایح قانونی به ویژه لایحه برنامه و بودجه کشور
۹ـ شناسایی خلأهای سیاست‌های کلی حوزه های فرهنگی، علمی و فناوری و نوآوری و تعامل با دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام جهت رفع آنها حسب حکم ماده ۱۴ سند تحول شورای عالی
۱۰ـ تعامل با دبیر شورای عالی امنیت ملی برای لحاظ سیاست‌ها و ملاحظات فرهنگی و علمی مؤثر بر امنیت ملی کشور در مصوبات آن شورا و پیگیری و تدبیر تقسیم کار با شورای عالی فضای مجازی در خصوص موضوعات مشترک حسب حکم مواد ۱۵ و ۱۶ سند تحول شورای عالی
۱۱ـ پیشنهاد منشی از بین اعضاء برای تأیید شورای عالی
۱۲ـ مدیریت دبیرخانه طبق آییننامه مصوب شورای عالی و تعیین و انتصاب دبیر شورای معین و دبیران ستادهای راهبری و نظارت (به استثناء دبیر ستاد راهبری و نظارت خانواده و زنان)
۱۳ـ تعامل با رؤسای قوا و دستگاه‌ها در اجرای وظایف و مأموریت‌های شورای عالی
۱۴ـ دفاع از حقوق، جایگاه قانونی، صلاحیت و عملکرد شورای عالی و بیان مواضع رسمی آن در مقام سخنگوی شورای عالی
۱۵ ـ ارائه گزارش های سالانه و دوره ای فعالیت‌ها و عملکرد شورای عالی و دبیرخانه به رئیس شورای عالی
۱۶ ـ تهیه بیانیه‌های توجیهی در مسائل مهم فرهنگی و علمی و حوادث تأثیرگذار مرتبط، به ترتیبی که در مواد ۳۵ و ۳۶ این آییننامه مقرر شده است.
تبصره ۱ـ منشی، وظیفه ثبت حضور و غیاب و تدوین صورت جلسه را در صحن شورای عالی بر عهده دارد و موظف است آنها را در پایان هر جلسه به دبیر شورای عالی ارائه نماید. مسئولیت نهایی‌سازی صورت جلسه و مصوبات، تحت نظارت دبیر شورای عالی بر عهده دبیرخانه است. چنانچه در صورت جلسه، مطلبی خالف اظهارات هر یک از اعضای شورای عالی ثبت شده باشد، عضو می‌تواند نسبت به همان مورد تذکر داده تا پس از بررسی، اصلاح شود.
تبصره ۲ـ رؤسای شوراهای وابسته با رأی شورای عالی و دبیران آنها مطابق آییننامه مصوب آنها، تعیین و منصوب می‌شوند.
فصل سوم ـ جایگاه، وظایف و اختیارات اعضای شورای عالی
ماده ۶ ـ اعضای شورای عالی ملزم به حضور منظم و مؤثر در کلیه جلسات شورای عالی و شورای معین هستند و در راستای تحکیم هویت جمعی شورای عالی؛ از حقوق، جایگاه قانونی، صلاحیت، عملکرد، شأن و منزلت آن دفاع می‌نمایند.
تبصره ۱ـ غیبتی با اطالع تلقی میشود که حداقل ۲۴ ساعت قبل از تشکیل هر جلسه به دبیر گزارش شود.
تبصره ۲ـ اعضایی که به علت فوت و یا برای مدت طوالنی (حداقل دو ماه) به دلایل مختلف از قبیل فرصت مطالعاتی، مأموریت، مسافرت و بیماری قادر به شرکت در جلسات نباشند؛ عضویت و رأی آنها به هنگام غیبت، در حدنصاب و رسمیت جلسات محاسبه نخواهد شد.
تبصره ۳ـ دبیر شورای عالی موظف است گزارش میزان حضور، غیبت و تأخیر اعضا در جلسات شورای عالی و شورای معین را سالانه به استحضار مقام معظم رهبری مدظله‌العالی، رئیس شورای عالی و اعضاء برساند.
ماده ۷ـ اعضای شورای عالی، متعهد و ملزم به حفظ شئونات شورای عالی و رعایت مفاد آییننامه داخلی هستند و در اجرای وظایف شورای عالی موضوع ماده ۴ سند تحول شورای عالی، مسئولیت مشترک دارند.
ماده ۸ ـ هر یک از اعضای شورای عالی در قالب پس از دستور شورای عالی و نیز از طریق دبیر میتوانند در خصوص نحوه اجرای مصوبات شورای عالی، از دستگاه‌ها و نهادهای مسئول و مجری سؤال کنند و یا به آنها تذکر دهند؛ سؤال یا تذکر توسط دبیر شورای عالی به صورت رسمی به بالاترین مقام دستگاه مسئول منعکس میشود و بالاترین مقام دستگاه موظف است حداکثر ظرف یک ماه، پاسخ را به دبیرخانه ارسال نماید سؤال باید کتبی، شفاف و مشخص باشد. دبیرخانه، گزارش اجرای آن را به عضو شورای عالی و در صورت لزوم جهت اتخاذ تصمیم؛ ابتدا به شورای معین و با تشخیص شورای معین به شورای عالی ارائه می‌کند.
تبصره ـ در صورت عدم پاسخگویی دستگاه‌ها و نهادها، مراتب توسط دبیر شورای عالی در صحن شورای عالی اعلام می‌گردد.
فصل چهارم ـ نحوه تشکیل و اداره جلسات شورای عالی و بررسی دستور
الف ـ نحوه تشکیل جلسات
ماده ۹ـ جلسات شورای عالی با حضور رئیس یا یکی از نواب رئیس و حداقل دو سوم اعضا و با تلاوت آیاتی چند از قرآن مجید رسمیت می‌یابد.
تبصره ۱ـ در شرایط خاص و اضطرار (مشابه شرایط کرونا) با موافقت رئیس شورای عالی، امکان شرکت اعضاء به صورت مجازی در جلسه با حق رأی مقدور می‌باشد و حضور آنها در نصاب رسمیت جلسه و رأی محاسبه میشود.
تبصره ۲ـ در صورتی که موضوع دستور جلسه‌ای در مورد هر یک از دستگاه‌های غیرعضو شورای عالی باشد، به تشخیص رئیس یا دبیر شورای عالی؛ بالاترین مقام دستگاه مذکور در سطح وزیر با حق رأی و صاحب‌نظران و کارشناسان آن دستگاه بدون حق رأی، به جلسه دعوت می‌شوند.
ماده ۱۰ـ مدت زمان هر جلسه شورای عالی ۱۵۰ دقیقه است و در موارد ضروری، به اختیار رئیس جلسه قابل افزایش یا کاهش خواهد بود. زمان برگزاری جلسات به نحوی تنظیم خواهد شد که با اول وقت اداء نماز همزمان نباشد.
ماده ۱۱ـ جلسات شورای عالی حداقل هر دو هفته یکبار تشکیل میشود و جلسات فوق العاده به یکی از سه صورت ذیل قابل تشکیل است:
الف ـ با تعیین زمان جلسه فوق العاده در جلسه عادی
ب ـ به تشخیص رئیس و دعوت دبیر شورای عالی با تعیین دستور مشخص
ج ـ به تقاضای یک سوم کل اعضای شورای عالی با پیشنهاد دستور مشخص و موافقت رئیس شورای عالی
تبصره ـ تقویم زمان تشکیل جلسات شورای عالی در سال آتی، در آخرین جلسه سال جاری، به اطلاع اعضا می‌رسد. لغو جلسات و تشکیل جلسات فوق العاده به اعضا اطلاع رسانی میشود.
ب ـ نحوه اداره جلسات و بررسی دستور
۱ـ پیش و پس از دستور
ماده ۱۲ـ در هر جلسه پیش از ورود به دستور، رئیس جلسه می‌تواند ده دقیقه در مورد موضوعات مهم و ضروری، مطالبی را به اطلاع اعضای شورای عالی برساند.
ماده ۱۳ـ در آخر هر جلسه، حداکثر چهار نفر از اعضای شورای عالی طبق فهرستی که قبًال براساس موعد ثبت تقاضا در سامانه یا ارائه آن به مسئول امور شورای عالی به همراه موضوع نطق (حداکثر ۲۴ ساعت قبل از جلسه) تنظیم شده است؛ با هماهنگی دبیر شورای عالی و موافقت رئیس، (مجموعا حداکثر به مدت بیست دقیقه و هر فرد حداکثر به مدت پنج دقیقه)، میتوانند در مورد مسائل و موضوعات مرتبط با وظایف شورای عالی غیرمندرج در دستور همان جلسه و یا سؤال از دستگاه‌ها، نطق پس از دستور داشته باشند.
تبصره ـ عضوی که در یک جلسه شورای عالی نطق پس از دستور نماید تا دو جلسه آتی شورای عالی، حق نطق پس از دستور نخواهد داشت و دبیر شورای عالی در تخصیص وقت نطق پس از دستور، جانب عدالت را در دفعات نطق هر یک از اعضای شورای عالی و نوبت دهی به همه اعضای متقاضی نطق، رعایت مینماید.
۲ـ دستور جلسات
ماده ۱۴ـ دستور جلسات شورای عالی بر اساس پیشنهادهای ارائه شده از سوی دبیرخانه، اعضای شورای عالی، شورای معین، ستادهای راهبری و نظارت، شوراهای وابسته و دستگاه‌ها تعیین میشود.
تبصره ۱ـ تشکل‌های مردمی میتوانند پیشنهادهای خود را برای دستور جلسات شورای عالی به دبیرخانه ارائه کنند.
تبصره ۲ـ موضوع پیشنهادی دستور از سوی اعضای شورای عالی، در صورتی که تعداد پیشنهاددهندگان حداقل سه نفر باشد؛ با ارائه موضوع به دبیر و تأیید آن در شورای عالی، در نوبت دستور قرار می‌گیرد.
تبصره ۳ـ رئیس شورای عالی می‌تواند موضوعاتی را مستقیما در شورای عالی طرح کند و یا جهت بررسی به دبیرخانه یا سایر دستگاه‌ها ارجاع نماید.
ماده ۱۵ـ دستور جلسه عادی سه روز قبل از تشکیل جلسه توسط دبیرخانه، از طریق سامانه اعضاء به اطالع اعضای شورای عالی می‌رسد تا در مقام مخالف و موافق، برای اظهارنظر به تفکیک کلیات و هریک از مواد، ایراد نطق نمایند.
تبصره ـ دستور جلسه فوق العاده و مستندات آن قبل از تشکیل جلسه به اطالع اعضاء خواهد رسید.
ماده ۱۶ـ دستور جلسات، پیش‌نویس مصوبات و مصوبات شورای عالی به استثنای موارد خاص به تشخیص شورای عالی، دارای طبقه‌بندی نمی‌باشند؛ اما صورت جلسه و مشروح مذاکرات شورای عالی در همه اشکال اعم از؛ کتبی، الکترونیکی، صوتی و تصویری دارای طبقه‌بندی حفاظتی است.
تبصره ۱ـ مصوبه یا تصمیمی که موجد حق یا تکلیف عمومی است، قابل طبقه‌بندی نیست.
تبصره ۲ـ مشروح مذاکرات شورای عالی به منظور استناد و بهره‌برداری؛ ضبط، تدوین و با رعایت مالحظات امنیتی در دبیرخانه نگهداری می‌شوند. بهره‌برداری از آنها برای اعضای شورای عالی در صورت ضرورت با هماهنگی دبیرخانه و تکثیر و خروج آنها نیز با مجوز دبیر شورای عالی بلامانع است.
ماده ۱۷ـ صورت جلسات شورای عالی حداکثر ظرف مدت دو هفته بعد از جلسه و مصوبات نیز قبل از ابلاغ جهت اطلاع، در سامانه اعضا بارگذاری می‌گردد.
ماده ۱۸ـ دستور جلسات شورای عالی در پنج قالب؛
۱ـ سیاست‌ها و ضوابط (پیش‌نویس سیاست‌ها، ضوابط و تشکیل ساختارها)،
۲ـ گزارش ها (گزارش رصد و پایش و نظارت و ارزیابی و اجرای مصوبات)،
۳ـ امور جاری (تأیید و انتخاب افراد و نام گذاری ها)
۴ـ اعلام وصول مصوبات شورای معین و
۵ ـ سایر موارد، تدوین و طرح و بررسی میشود.
ماده ۱۹ـ پس از طرح هر موضوع در صحن شورای عالی؛ موافقین و مخالفین حداکثر چهار نفر (دو نفر موافق و دو نفر مخالف) هر کدام میتوانند حداکثر پنج دقیقه در کلیات آن موضوع اعلام نظر کرده و پس از اظهارنظر پیشنهاد دهنده اصلی، در ارتباط با کلیات رأی گیری صورت می‌گیرد. بحث بیشتر به تشخیص رئیس جلسه شورای عالی امکان پذیر می‌باشد.
تبصره ـ در بررسی جزئیات موضوع، با اولویت پیشنهاد حذف، یک نفر موافق و یک نفر مخالف پیرامون پیشنهاد میتوانند اظهارنظر کنند.
ماده ۲۰ـ پس از ارائه و بررسی گزارش اجرای مصوبات در صحن شورای عالی، در مورد تأیید گزارش، رأی گیری میشود.
ماده ۲۱ـ در موارد بررسی و تأیید انتخاب افراد پیشنهادی، شناخت‌نامه آنها توسط دبیر شورای عالی یا باالترین مقام دستگاه پیشنهاد دهنده در جلسه ارائه میشود.
تبصره ـ استعلام صلاحیت افراد پیشنهادی از مراجع قانونی حسب مورد از سوی دبیرخانه انجام و شناخت‌نامه آنها، تهیه و تنظیم و به اعضای شورای عالی ارائه میشود.
ماده ۲۲ـ با رعایت قاعده تعارض منافع، انتخاب نمایندگان شورای عالی در دستگاه‌ها، هیأت ها، مجامع و شوراها به پیشنهاد اعضای شورای عالی و ستادهای راهبری و نظارت ذی‌ربط و تصویب شورای عالی صورت می‌گیرد.
تبصره ـ نمایندگان شورای عالی موظفند سالانه گزارشی از عملکرد نمایندگی خود را به دبیرخانه ارائه کنند. دبیر شورای عالی نیز سالانه گزارشی در این زمینه به شورای عالی و محضر مقام معظم رهبری مدظله‌العالی ارائه می‌دهد.
ماده ۲۳ـ افرادی که به نمایندگی از دستگاه‌ها و شوراهای مختلف برای عضویت در ستادهای راهبری و نظارت و شوراهای وابسته معرفی می‌شوند، جز در موارد مصرح، نیاز به طرح و تصویب در شورای عالی ندارند.
ماده ۲۴ـ اعضای شورای عالی میتوانند بررسی مسأله یا موضوعات حائز اولویت یا فوریت را جهت قرار گرفتن در دستور جلسه جاری شورای عالی از طریق طرح در نطق پیش از دستور، پیشنهاد دهند. در صورت کسب رأی موافق حداقل یک سوم کل اعضا، موضوع در همان جلسه در دستور بررسی قرار خواهد گرفت. در صورت تصویب اکثریت مطلق اعضای حاضر در جلسه، می‌توان موضوعی را از دستور خارج کرد.
ماده ۲۵ـ تذکر در مورد نحوه اداره جلسه و مغایرت آن با مفاد آییننامه داخلی (مستند به ماده و تبصره مشخص آییننامه) و مواد سند تحول شورای عالی، مقدم بر همه اظهارات است و اگر عضوی خارج از موضوع صحبت نمود، رئیس جلسه باید مانع گردد.
ماده ۲۶ـ مستند به ماده ۶ سند تحول شورای عالی، موضوعاتی که به تشخیص رئیس یا دبیر شورای عالی و یا صحن این شورا، نیازمند هماهنگی و همکاری قوا باشد و نیز موارد اختلاف نظر هر یک از قوا در ارتباط با دستور جلسات شورای عالی و یا سایر موارد مربوط به صلاحیت‌ها و مصوبات شورای عالی، در «کمیسیون مشترک هماهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی و قوا» با حضور بالاترین مقام دستگاه(های) ذی نفع، بررسی و بنا به اجماع نظر اعضا، تصمیمات لازم اتخاذ می‌گردد.
تبصره ـ مستند به ماده ۹ سند تحول شورای عالی، در صورت عدم حصول اجماع اعضای کمیسیون و یا تعارض تصمیم آن با مصوبات شورای عالی، نتایج بررسی جهت اتخاذ تصمیم نهایی به صحن شورای عالی ارجاع داده خواهد شد و رأی شورای عالی در این خصوص؛ مالک عمل و لازم الاجرا می‌باشد.
ماده ۲۷ـ بررسی موارد مشترک با شورای عالی فضای مجازی، مطابق مفاد ماده ۱۶ سند تحول شورای عالی انجام می‌پذیرد.
ج ـ حد نصاب و شیوه اخذ رأی
ماده ۲۸ـ اعتبار هر مصوبه شورای عالی به احراز رأی مثبت اکثریت اعضای حاضر در جلسه منوط می‌باشد. دبیر قبل از اعلام اخذ رأی، تعداد اعضای حاضر در جلسه را اعلان و پس از اخذ رأی، نتیجه به‌وسیله رئیس جلسه اعلام میشود.
تبصره ـ اعضای حاضر در جلسه، حق رأی دارند و در صورت تساوی تعداد آرای موافق و مخالف، رأی رئیس جلسه، مرجح خواهد بود.
ماده ۲۹ـ رأی گیری در صحن شورای عالی به یکی از سه روش ذیل صورت می‌پذیرد:
۱ـ علنی
۲ـ الکترونیکی
۳ـ مخفی (ثبت در برگ رأی)
تبصره ـ برقراری نظم جلسه در زمان رأی گیری بر عهده رئیس جلسه می‌باشد.
ماده ۳۰ـ در موارد ذیل، اخذ رأی به صورت مخفی الزامی است:
۱ـ انتخاب دبیر شورای عالی
۲ـ تأیید و انتخاب افراد
۳ـ موضوعات به درخواست حداقل یک سوم اعضای حاضر
۴ـ بنا به تشخیص رئیس جلسه
د ـ مصوبات
ماده ۳۱ـ مصوبات شورای عالی پس از امضاء و ابلاغ توسط رئیس شورای عالی، از سوی دبیر شورای عالی به دستگاه‌های مجری جهت اجرا ارسال میشود و حسب فرمایش مقام معظم رهبری مدظله‌العالی؛ تحقق و تضمین مسئولیت اجرایی‌سازی عملی مصوبات شورای عالی در حوزه صلاحیت و فعالیت هر یک از قوا؛ بر عهده رئیس و نواب رئیس شورای عالی می‌باشد. دبیر شورای عالی؛ ضمن هماهنگی و راهبری اجرایی‌سازی مصوبات؛ مسئولیت نظارت بر حسن اجرای مصوبات و پیگیری مصوبات را بر عهده دارد و گزارش نظارت، ارزیابی و اثرسنجی اجرای آنها را به شورای عالی ارائه مینماید.
تبصره ـ یک نسخه از مصوبات شورای عالی پس از ابلاغ (به استثناء موارد خاص به تشخیص شورای عالی) به‌منظور درج و انتشار در روزنامه رسمی کشور از سوی دبیرخانه به قوه قضائیه ارسال میشود.
ماده ۳۲ـ چنانچه مصوبه شورای عالی برای اجرایی شدن؛ نیازمند قانون، مقرره و منابع باشد، موضوع برای طی مراحل قانونی از سوی دبیر شورای عالی برای رئیس قوه ذی‌ربط و یا بالاترین مقام دستگاه ذی‌ربط به منظور فراهم نمودن تمهیدات لازم ارسال می‌گردد تا تمهیدات لازم را فراهم نماید.
ماده ۳۳ـ تفسیر مصوبات شورای عالی و وضع مصوبات تفسیری در صلاحیت صحن شورای عالی است.
تبصره ـ ارائه نظریه تفسیری نسبت به استفساریه‌های دستگاه‌های عضو شورای عالی، مرتبط و مجری مصوبات شورای عالی با ارجاع از سوی دبیر شورای عالی؛ توسط واحدهای متناظر دبیرخانه امکان پذیر است و نتیجه توسط دبیر شورای عالی به دستگاه مربوطه ابلاغ میشود.
ماده ۳۴ـ برای طرح مجدد هر مصوبه، لازم است حداقل شش ماه از زمان تصویب آن گذشته باشد. درصورت موافقت حداقل دوسوم اعضای شورای عالی با طرح مجدد، موضوع بدون رعایت شرط مذکور در شورای عالی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
ماده ۳۵ـ سخنگوی شورای عالی در راستای اطلاع رسانی و تبیین مصوبات شورای عالی؛ گزارشی از طرح توجیهی مصوبات و محتوای آنها را از طریق پایگاه اطلاع رسانی دبیرخانه، پایگاه های خبری، روزنامه‌‌های کثیرالانتشار، گفت‌وگوی رسانه‌ای و شرکت در برنامه‌های صداوسیما، نشست‌ها و میزگردهای تخصصی؛ به اطلاع افکار عمومی و جامعه فرهنگی و علمی کشور می‌رساند و درباره مسائل و رویدادهای مهم فرهنگی، اجتماعی و علمی و فناوری در عرصه‌های ملی و بینالمللی یا مناسبت‌های خاص؛ اعلامیه، بیانیه و فراخوان صادر مینماید.
ماده ۳۶ـ شورای عالی به اقتضاء شرایط و به منظور تعامل فرهنگی، تبیین تصمیمات کلان فرهنگی نظام جمهوری اسلامی ایران و مسائل مهم فرهنگی و اجتماعی متأثر از نگاه های متفاوت و متعارض در جامعه برای افکار عمومی و تقویت همگرایی و هم‌افزایی در جبهه انقلاب اسلامی و ایجاد نظام معنایی و تقویت گفتمان انقلاب اسلامی، مواضع و نظرات خود را در قالب اعلامیه، بیانیه و فراخوان اعلام مینماید.
تبصره ـ شورای عالی می‌تواند مأموریت فوق را به کمیته‌ای منتخب با عضویت چهار نفر از اعضای شورای عالی و به ریاست دبیر شورای عالی واگذار نماید و متن مواضع اتخاذ شده قبل از انتشار حداقل به مدت ۲۴ ساعت برای کسب نظر اعضای شورای عالی در سامانه اعضاء بارگذاری و اطلاع رسانی می‌گردد.
شورای معین
ماده ۳۷ـ به‌منظور تمرکز جلسات شورای عالی بر مسائل اساسی و سیاست‌گذاری کالن، بررسی و تصویب موارد ارجاعی از سوی شورای عالی و ایفاء نقش قرارگاهی، شورایی تحت عنوان «شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی» با عضویت تمامی اعضای شورای عالی به استثنای رؤسای قوای سه‌گانه؛ تشکیل میشود.
تبصره ۱ـ دبیر شورای معین توسط دبیر شورای عالی، انتخاب و منصوب میشود.
تبصره ۲ـ [الحاقی ۱۴۰۳/۷/۱۷]
نماینده تام الاختیار رئیس مجلس شورای اسلامی و نماینده تام الاختیار رئیس قوه قضائیه در جلسات شورای معین بدون حق رأی شرکت می‌نمایند.
ماده ۳۸ـ جلسات شورای معین با حضور حداقل ده نفر از اعضاء رسمیت می‌یابد و به ریاست دبیر شورای عالی برگزار میشود و در صورت عدم امکان حضور وی در جلسه، یک نفر از اعضای حقیقی شورای عالی به انتخاب وی، ریاست جلسه را بر عهده می‌گیرد.
تبصره ـ حضور اعضای حقوقی در جلسات عادی شورای معین الزامی است. در جلسات فوق العاده در صورت عدم امکان حضور عضو حقوقی، نماینده تام االختیار وی (حداقل در سطح معاون) با معرفی مکتوب بدون حق رأی در جلسه این شورا شرکت می‌کند.
ماده ۳۹ـ جلسات شورای معین به صورت عادی یا فوق العاده، حداقل هفته‌ای یکبار تشکیل میشود و نحوه تعیین و بررسی دستور و اداره جلسات و سایر موارد پیش‌بینی نشده آن، همانند شورای عالی است.
تبصره ـ عنداللزوم و متناسب با موضوعات دستور جلسات شورای معین، باالترین مقام دستگاه(ها) ذی‌ربط با حق رأی و معاونین دستگاه‌ها و دبیران ستادهای راهبری و نظارت و شوراهای وابسته و کارشناسان آنها، بدون حق رأی به جلسه دعوت می‌شوند.
ماده ۴۰ـ اعتبار هر مصوبه شورای معین به احراز رأی مثبت اکثریت اعضای حاضر در جلسه منوط می‌باشد؛ مشروط بر آنکه در هر حال تعداد آرای مثبت از هشت رأی کمتر نباشد. در صورت تساوی تعداد آرای موافق و مخالف، رأی رئیس جلسه مرجح خواهد بود.
تبصره ۱ـ مصوبات شورای معین، دو هفته بعد از اعلام وصول در شورای عالی و در صورت عدم وصول اعتراض کتبی از سوی هر یک اعضای شورای عالی، مصوب تلقی خواهد شد. در صورتی که هر یک از اعضای شورای عالی به دلیل غیبت موجه در جلسه حضور نداشته باشد، می‌تواند، پیشنهاد و اعتراض خود را درخصوص مصوبات جلسه قبل، حسب مورد، در جلسه بعدی شورای معین مطرح نماید تا نسبت به آن، بررسی و تصمیم نهایی اتخاذ گردد.
تبصره ۲ـ اختیار فرصت دوهفته‌ای شورای عالی صرفا برای مصوبات شورای معین معتبر است.
فصل پنجم ـ ساختارهای ذیل شورای عالی
الف ـ ستادهای راهبری و نظارت
ماده ۴۱ـ به منظور تقسیم کار ملی، راهبری، اجرایی‌سازی، هماهنگی، نظارت و ارزیابی و انسجام بخشی اجرای اسناد کلان و مهم شورای عالی و نیز تهیه و تأمین دستور جلسه صحن شورای عالی و شورای معین، چهار ستاد راهبری و نظارت مشتمل بر:
الف) «فرهنگی و اجتماعی»،
ب) «تعلیم و تربیت»،
ج) «خانواده و زنان» و
د) «علم، فناوری و نوآوری» حسب تعریف بند ۱۸ ماده ۱ این آییننامه و طبق آییننامه مصوب زیر نظر دبیر شورای عالی در دبیرخانه تشکیل می‌شوند و هر یک از این ستادها دارای شورایی به شرح زیر خواهد بود:
۱ـ شورای هماهنگی نقشه مهندسی فرهنگی کشور به عنوان شورای ستاد راهبری و نظارت فرهنگی و اجتماعی به ریاست رئیسجمهور یا معاون اول ایشان
۲ـ شورای راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور به عنوان شورای ستاد راهبری و نظارت علم، فناوری و نوآوری به ریاست دبیر شورای عالی شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی به عنوان شورای ستاد راهبری و نظارت تعلیم و تربیت به ریاست دبیر شورای عالی شورای فرهنگی و اجتماعی خانواده و زنان در نقش شورای ستاد راهبری و نظارت خانواده و زنان به ریاست رئیس شورای فرهنگی و اجتماعی خانواده و زنان
تبصره ۱ـ جلسات شورای هماهنگی نقشه مهندسی فرهنگی کشور در غیاب رئیسجمهور و معاون اول ایشان به ریاست دبیر شورای عالی به عنوان قائم مقام رئیس، برگزار میشود و مصوبات آن در چارچوب سند نقشه مهندسی فرهنگی حسب مورد توسط معاون اول رئیسجمهور و یا دبیر شورای عالی، امضاء و ابلاغ می‌گردد.
تبصره ۲ـ ترکیب اعضا و وظایف شوراهای مذکور؛ در چارچوب مفاد این ماده؛ اصلاح و بازنگری و توسط شورای عالی تصویب می‌گردد.
ماده ۴۲ـ مصوبات شوراهای ستادهای راهبری و نظارت منحصرا در اجرای صلاحیت‌های مصرح در صدر ماده ۴۱، به تشخیص دبیر شورای عالی در خصوص مرجع ابلاغ و در چارچوب اسناد و مصوبات شورای عالی؛ به امضاء دبیر شورای عالی (به استثناء شورای ستاد نقشه مهندسی فرهنگی کشور مطابق تبصره ۱ ماده ۴۱)، ابلاغ می‌گردد. سایر تصمیمات شوراهای مزبور، جهت تصویب به شورای عالی یا شورای معین پیشنهاد میشود.
ماده ۴۳ـ اعضای حقیقی شورای عالی به انتخاب خود در دو شورا از چهار شورای مذکور در ماده ۴۱ این آییننامه عضویت داشته و با حق رأی در جلسات آنها شرکت می‌نمایند. در صورت کثرت تقاضا برای عضویت در یک شورا، نظر دبیر شورای عالی ملاک تصمیم نهایی برای عضویت است.
تبصره ـ شرکت اعضای حقیقی شورای عالی در جلسات سایر شوراها با حق رأی به تشخیص دبیر شورای عالی بلامانع است.
ب ـ شوراهای وابسته
ماده ۴۴ـ شوراهای وابسته حسب تعریف بند ۱۹ ماده ۱ این آییننامه و در چارچوب آن، زیر نظر دبیر شورای عالی تشکیل و فعالیت می‌نمایند و به منظور پرهیز از موازی کاری و حصول یکپارچگی در نظام فکری و تصمیم سازی، با ستاد ذی‌ربط خود به شرح ذیل ارتباط منقطع و موضوعی خواهند داشت.
الف ـ شوراهای وابسته مرتبط با ستاد راهبری و نظارت فرهنگی و اجتماعی شامل:
۱ـ شورای فرهنگ عمومی
۲ـ شورای هنر
۳ـ شورای توسعه فرهنگ قرآنی
۴ـ کمیته فرهنگ و تمدن اسلام و ایران
ب ـ شوراهای وابسته مرتبط با ستاد راهبری و نظارت علم، فناوری و نوآوری شامل:
۱ـ هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی و مناظره
۲ـ شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی
۳ـ شورای راهبردی علم، فناوری و نوآوری دفاعی ـ امنیتی
تبصره ۱ـ شورای اسلامی‌شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی به عنوان شورای وابسته و مرتبط با ستاد تعلیم و تربیت و ستاد علم، فناوری و نوآوری به مثابه قرارگاه راهبری «سند دانشگاه اسلامی» فعالیت مینماید. مسئولیت تقسیم کار بین شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و شورای ستاد علم، فناوری و نوآوری و رفع تداخل دستور جلسات آنها از دو حیث اسلامیت و علم و فناوری بر عهده دبیر شورای عالی خواهد بود.
تبصره ۲ـ مصوبات شوراهای وابسته در شورای معین طرح و بررسی میشود و بعد از نهایی شدن، به عنوان مصوبه شورای معین مطابق تبصره ۱ ماده ۴۰ در شورای عالی، تصویب می‌گردد.
تبصره ۳ـ ستادهای راهبری و نظارت و شوراهای وابسته موظفند حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ ارجاع طرح ها و پیشنهادهای عادی و ظرف مدت یک ماه برای طرح ها و پیشنهادهای فوریتی؛ نتیجه رسیدگی خود را مشتمل بر شرح کامل موضوع ارجاعی، چکیده و تفصیل گزارش های کارشناسی و مستندات قانونی و در صورت لزوم وضع مصوبه؛ پیش‌نویس مصوبه پیشنهادی را به دبیر شورای عالی ارائه کنند.
تبصره ۴ـ شوراهای وابسته موظفند سالانه گزارشی از عملکرد خود را به شورای ستاد ذی‌ربط ارائه کنند.
تبصره ۵ ـ مفاد این ماده و تبصره های آن، در موارد مغایر؛ بر مفاد آییننامه کنونی شوراهای وابسته حاکم است و متناسب با آن، آییننامه شوراهای وابسته، اصلاح و بازنگری و توسط شورای عالی تصویب می‌گردد.
ماده ۴۵ـ هیأت عالی جذب اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و پژوهشی برابر آییننامه مصوب، ذیل دبیرخانه فعالیت مینماید.
ماده ۴۶ـ شورای تخصصی حوزوی به عنوان شورای مستقل ذیل دبیرخانه، با استفاده از ظرفیت حوزه های علمیه، پیشنهادهای راهبردی و راهبری را به شورای عالی و شورای معین ارائه می‌کند و با نظر به مبانی حکمی و احکام فقهی در جهت تأمین ابعاد دینی دستور جلسات ستادهای راهبری و نظارت و شوراهای وابسته اعلام نظر می‌کند و راهبری و نظارت بر مصوبات محوله شورای عالی را بر عهده خواهد داشت.
ماده ۴۷ـ کمیته منتخب تأیید صلاحیت رؤسای دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی به ریاست دبیر شورای عالی و برابر آییننامه مصوب، فعالیت مینماید.
ماده ۴۸ـ وزرا و رؤسای دستگاه‌هایی که طبق مفاد مصوبات شورای عالی؛ در شورای ستادهای راهبری و نظارت و شوراهای وابسته عضویت دارند، باید شخصا در جلسات حضور یابند و حضور نماینده، جز برای ارائه نظر کارشناسی، قابل پذیرش و مالک برای حدنصاب رسمیت جلسه و اعتبار رأی نیست.
ماده ۴۹ـ دعوت نامه، صورت جلسه و مصوبات شوراها و کمیته‌های ذکر شده در این فصل از سوی دبیرخانه آنها برای اعضای شورای عالی ارسال می‌گردد.
ماده ۵۰ ـ تصویب اسناد و مصوبات ملی صرفا در صلاحیت شورای عالی می‌باشد.
ج ـ دبیرخانه
ماده ۵۱ ـ دبیرخانه زیرنظر دبیر شورای عالی است و وظیفه پشتیبانی علمی و پژوهشی و اداری ـ سازمانی شورای عالی، شورای معین، ستادهای راهبری و نظارت و شوراهای وابسته ذیل دبیرخانه و تمهید و تأمین سازوکار لازم رصد و پایش، تدوین و تدارک دستور جلسات، هماهنگی، راهبری، اجرایی‌سازی، نظارت و ارزیابی و پیگیری اجرایی‌شدن مصوبات، جلب مشارکت‌های مردمی، شبکه‌های نخبگانی و تشکل‌های مردمی در عرصه حکمرانی فرهنگی، گفتمان‌سازی، اطلاع‌رسانی و ارتباطات رسانه‌ای شورای عالی را بر عهده دارد.
ماده ۵۲ ـ این آییننامه با یک مقدمه در ۵ فصل، ۵۲ ماده و ۴۱ تبصره در جلسه ۸۸۹ مورخ ۱۸/۰۷/۱۴۰۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و از تاریخ ابلاغ آن، کلیه آیین‌نامه‌ها و مقررات مغایر از جمله آییننامه مصوب جلسه ۱۸۲ مورخ ۲۵/۰۱/۱۳۸۸ شورای معین (بر اساس تفویض جلسه ۶۳۳ مورخ ۲۳/۰۷/۱۳۸۷ شورای عالی انقلاب فرهنگی)، ملغی می‌گردد.
رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ سیدابراهیم رئیسی